SPOR HUKUKU, TÜRKİYE’DE KURUMSAL SPOR HUKUKUNUN GELİŞİMİ VE SPOR HUKUKUNDA FUTBOLUN YERİ
§ 1. SPOR HUKUKUNUN OLUŞUMU VE FUTBOLUN SPOR HUKUKUNDAKİ YERİ
1
I. Genel Olarak Spor ve Çağdaş Sporun Amaçları
1
B. Çağdaş Sporun Amaçları
1
II. Spor Hukukunun “Türü Kendisine Özgü Bir Hukuk Dalı” Olarak Oluşumu: Lex Sportiva
2
C. Lex Sportiva’nın Gelişimi
3
D. Spor Hukukunun Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkileri
4
III. Spor Hukukunun Görünümleri
6
IV. Spor Hukukunda Futbola İlişkin Düzenlemeler Bakımından UEFA ve FIFA’nın Rolü
6
A. UEFA: Union des Associations Européennes de Football
6
b. Adalet Yönetimiyle Görevli Organlar
8
aa. Kontrol, Etik ve Disiplin Kurulu
8
cc. Etik ve Disiplin Müfettişleri
9
5. UEFA’nın Medya İlişkisi
9
6. Avrupa’da Uluslararası Müsabakaların Düzenlenmesi
9
a. Temsilci Takımlar İçin (Representative Teams)
9
b. Kulüp Takımları İçin (Club Teams)
9
a. Disiplin Önlemleri Alınmasını Gerektiren Nedenler
10
b. Disiplin Önlemleri Kategorileri
10
aa. Üye Kuruluşlara (Dernekler) ve Kulüplere Karşı Alınacak Önlemler:
10
bb. Bireylere Karşı Alınacak Önlemler
10
c. Disiplin Önlemlerini Uygulama Yetkisi
10
8. UEFA Statüsünün Tanınması ve Uyuşmazlıkların Çözümü
11
a. UEFA Statüsünün Tanınması
11
b. Uyuşmazlıkların Çözümü
11
aa. Ulusal Boyuttaki Uyuşmazlıklar: Uyuşmazlığı Tahkim Mahkemesine Götürme Yükümlülüğü
11
bb. Avrupa Boyutundaki Uyuşmazlıklar
12
B. FIFA: Fédération Internationale de Football Association
12
1. Hukuksal Statüsü ve Görevleri
12
aa. Özel Hukuk Tüzel Kişiliği
12
bb. FIFA Statüsüyle İlgili Bazı Önemli Kavramlar
13
bb. Uluslararası Turnuvalar (Dünya Kupası) Düzenlenmesi
14
cc. “Oyun Kuralları”nın Belirlenmesi
14
dd. Ulusal Futbol Kuruluşlarının Disiplini
14
d. Üye Kuruluşların Hakları ve Yükümlülükleri
16
bb. Üyelerin Yükümlülükleri
16
e. Üye Kuruluşların Statüleri (Tüzük)
16
f. Üyelikten Çıkarma, Üyeliğin Askıya Alınması ve Üyelikten Ayrılma
17
3. Organları ve Organizasyonu
17
bb. Konseyin Görev ve Yetkileri
19
d. Genel Sekreterlik (General Secretariat) ve Genel Sekreter (Secretary General)
20
e. Konsey Bürosu (Bureau of the Council)
20
f. Sürekli Komiteler (Standing Committees)
20
4. Yargı Yetkisi Olan Kurullar (Judicial Bodies)
21
a. Disiplin Komitesi (The Disciplinary Committee)
21
b. Etik Komitesi (The Ethics Committee)
21
c. Temyiz Komitesi (The Appeal Committee)
22
5. FIFA’nın Disiplin Önlemleri
22
a. Gerçek ve Tüzel Kişilere Özgü Disiplin Yaptırımları (Disciplinary Measures For Natural and Legal Persons)
22
b. Sadece Gerçek Kişilere Özgü Disiplin Yaptırımları (Natural Persons)
22
c. Sadece Tüzel Kişilere Özgü Disiplin Yaptırımları (Legal Persons)
23
6. FIFA’nın Kararlarının Yerine Getirilmesi
23
7. FIFA ve Üyeleri ile CAS İlişkileri
23
b. CAS’ın Bir Temyiz Mercii Olarak Yargılama Yetkisinin FIFA Tarafından Tanınması
24
c. FIFA Üyelerinin CAS’la İlişkileri
24
§ 2. TÜRKİYE’DE KURUMSAL SPOR VE FUTBOL HUKUKUNUN GELİŞİMİ
27
I. Anayasal Çerçeve: AY Madde 59
27
II. “Türk Milli Olimpiyat Komitesi”nin Kurulması (MOK) ve Ulusal Spor Hukukunun Gelişimi
27
III. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF): Futbola İlişkin Yasal Çerçevenin Oluşturulması
29
IV. Türkiye’deki Spor Kuruluşları: Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketleri
30
B. 7405 sayılı “Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu” Tarafından Gerçekleştirilen Düzenlemeye Genel Bakış
31
VI. Spor Anonim Şirketleri
33
VII. Spor Federasyonları
35
VIII. Futbol Menajerliği
36
B. Menajerlik Sözleşmesi
37
C. Sözleşmenin Tarafları, Şekli ve İçeriği
37
1. Sözleşmenin Tarafları
37
3. Sözleşmenin İçeriği
38
D. Menajerlik Sözleşmesinin Bakanlığa ve TFF’ye Gönderilmesi
38
E. Menajere Ödenecek Ücret
38
1. Sözleşmeye Aykırılık: Sözleşme Dışında Menfaat Sağlama ve Ücret Sınırlamalarına Uymama
39
a. Sözleşme Dışında Menfaat Sağlama
39
b. Kanunda Öngörülen Ücret Sınırlamalarına Uyulmaması
40
2. Sözleşmeyi Bildirim Yükümlülüğüne Aykırılık
40
IX. Spor ve Gençlik Bakanlığının Spor Hukukunun Oluşumuna Katkıları
40
§ 3. SPORA VE FUTBOLA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARIN YARGI YERLERİ DIŞINDA ÇÖZÜMÜ
42
I. Spor Uyuşmazlıklarında “Uyuşmazlık Çözümü Seçenekleri”
42
II. “Uyuşmazlık Çözümü Seçenekleri” (ADR) ve CAS Tahkiminin Belirgin Özellikleri
42
A. Yalınlık ve Esneklik
42
D. Uzmanlık Bilgisi ve Yansızlık
43
E. Geçici ve Koruyucu Önlemlerin Sağlanması
43
G. CAS Kararlarındaki Tutarlılık
44
H. Kararların İcra Edilebilirliği
44
“TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU” VE TÜRKİYE’DE FUTBOLA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARIN TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMÜ
§ 4. TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU (TFF): AMAÇLARI, GÖREVLERİ, ORGANİZASYONU VE ÜYELERİ
45
A. 5894 Sayılı TFF Kanunu
45
III. TFF’ye İlişkin Düzenleme Bakımından Önemli Kavramlar ve Kuruluşlar
47
V. TFF’nin Hukuki Niteliği
49
2. Üyelik İçin Başvuru Usulü
50
B. Üyelik Hakları ve Yükümlülükleri
51
2. Üyelerin Yükümlülükleri
51
C. Oy Verme Hakkının ve Üyeliğin Askıya Alınması ve Üyelikten Çıkarma
52
1. Üyeliğin Askıya Alınması
52
2. Üyelikten Çıkarma (İhraç)
52
E. TFF Üyelerinin “Üst Lige Çıkma”sının ve “Alt Lige Düşmesi”nin Sonuçları
53
F. Kulüplerin ve TFF Kapsamındaki Birliklerin Statüsü
53
VII. TFF’nin Organizasyonu
53
B. TFF’nin Merkez Teşkilatı
54
2. Yönetim Kurulu (YK)
55
5. Denetleme Kurulu (DK)
56
7. Danışsal ve İdari Birimler: Genel Sekreterlik (GS) ve İdari Birimler
58
a. TFF Genel Sekreterliği
58
C. Türkiye Futbol Federasyonunun Mali Yapısı: Gelirleri ve Giderleri
59
D. TFF’nin Dış Denetimi
59
E. TFF’nin Vergi Muafiyeti ve Alacaklarının Önceliği
60
2. TFF Alacaklarının Önceliği
60
F. Kulüp Lisans Sistemi
60
G. Yayınların ve Protokol Tribünlerinin Düzenlenmesi
60
H. Fikri, Sınai ve Ticari Haklar
61
2. Uygulanacak Hükümler
62
§ 5. TFF BÜNYESİNDE FUTBOL UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ: UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM KURULU VE TAHKİM KURULU
63
I. “TFF Hukuk Kurulları”na İlişkin Düzenlemeler
63
B. Hukuk Kurullarının Oluşturulması
63
C. İlk Derece Hukuk Kurullarının Yetki Alanı ve Bağımsızlığı
65
3. Menfaat Çatışmaları
66
D. İlk Derece Hukuk Kurulları Üyelerinin Sorumluluğu
66
E. İlk Derece Hukuk Kurullarının Kararları
66
II. Futbol Uyuşmazlıklarında “Uyuşmazlık Çözüm Kurulu” (UÇK) ve Uyuşmazlık Çözüm Düzeni
66
C. UÇK’nin Görev Süresi
67
D. UÇK’nin Bağımsızlığı ve Yansızlığı
68
E. UÇK’nin Görev ve Yetkileri
68
F. UÇK Toplantı ve Karar Yetersayıları
68
G. Kurula Başvuru ve İlk İnceleme
68
III. Futbol Uyuşmazlıklarında “TFF Tahkim Kurulu” (TK) ve Uyuşmazlık Çözüm Düzeni
69
B. Tahkim Kurulunun Görev ve Yetkileri
69
C. Tahkim Kurulu’nun Oluşturulması ve Bağımsızlığı
70
1. Tahkim Kurulu Üyelerinin Seçilmesi
70
2. Tahkim Kurulu Üyelerinin Bağımsızlığı ve Yansızlığı
71
D. Tahkim Kurulunun Süresi
71
E. Tahkim Kuruluna Başvuru Usulü
72
F. Tahkim Kurulunun Toplantı ve Karar Yetersayıları
72
G. Tahkim Kurulu Kararları
72
H. Tahkim Kurulu Kararlarının İcrası
73
§ 6. İSVİÇRE’DE KURUMSAL TAHKİM VE ULUSLARARASI TAHKİM
75
II. İsviçre’de Genel Olarak Kurumsal Tahkim
76
A. Kurumsal Tahkim Kuralları ve Kurumsal Tahkimin Modernizasyonu
76
B. Yenilenmiş “Tahkim Kuralları”yla Öngörülen Çözümler
76
III. İsviçre Uluslararası Tahkim Hukuku
79
B. Çift Tahkim Sistemi: İç Tahkim ve Uluslararası Tahkim
79
2. Uluslararası Tahkimde PILA Bölüm 12’nin Uygulanmasına İlişkin Koşullar
80
3. PILA Bölüm 12 Bakımından Uluslararası Tahkimde Taraf Özerkliği
81
C. Tahkim Anlaşması (Sözleşmesi)
82
1. Tahkim Anlaşmasına (Sözleşmesine) Uygulanacak Hukuk
82
2. “Ayrılabilirlik İlkesi” (Separability) ve “Kompetenz–Kompetenz” İlkesi
83
3. Uygulanabilir Bir Tahkim Anlaşmasının (Sözleşmesinin) Şekli Koşulları
84
4. “Yollama” Yoluyla Oluşan Tahkim Anlaşmaları
84
5. Tahkim Anlaşmasının Sübjektif Kapsamı ve Üçüncü Kişilere Teşmili
85
6. Tahkime Elverişlilik
85
a. Konu Bakımından Tahkime Elverişlilik (Ratione Materiae)
85
b. Kişi Bakımından Tahkime Elverişlilik (Ratione Personae)
86
D. Ulusal Mahkemelerin Müdahalesi
87
1. Uyuşmazlığın Esasına Giren Bir İsviçre Mahkemesi Önünde İleri Sürülen Tahkim Anlaşmasının Hükümleri (Etkileri)
87
2. Tahkim Yargılamasında Karşı Tarafın “Başka Bir Yargı Alanında veya Forum”da Dava Açmasının Önlenmesi İçin Mahkeme ya da Hakem Mahkemesince Verilen Tedbir Kararları
87
E. Tahkim Yargılaması Usulü
87
1. Hakemlerin Bağımsızlık ve Yansızlığının Denetlenmesi
87
2. Hakem Mahkemesinin Oluşturulmasında İsviçre Mahkemelerinin Yardımı
88
3. Tahkim Yargılamasıyla Bağlantılı Olarak İsviçre Mahkemelerinin Geçici veya Koruyucu Önlem Kararları Verme Yetkisi
89
a. Taraf Özerkliği, Tahkime İlişkin Özerklik ve Usulün Temel İlkeleri
89
b. Hakem Mahkemesinin Geçici Önlemlere Karar Verme Yetkisi
90
5. Delillerin Toplanması
91
6. Hakem Mahkemesinin “Kendi Yargılama Yetkisi Hakkında Karar Vermesi”
91
7. Uyuşmazlığın Esasına Uygulanacak Hukuk
92
a. Uygulanacak Hukukun Hakem Mahkemesi Tarafından Seçilmesi
92
1. Geçerli Bir Hakem Kararı Verilmesinin Koşulları
93
2. Hakem Kararının Gerekçeli Olması Koşulundan Vazgeçilmesi
93
3. Hakem Kararının İptali
94
4. Hakem Kararının İptalini İsteme Hakkından Vazgeçilmesi
95
5. Hakem Kararının Temyizi, Yorumu veya Düzeltilmesi
95
a. Hakem Kararının Temyizi
95
b. Hakem Kararının Yorumu ve Düzeltilmesi
96
“SPOR TAHKİM MAHKEMESİ” (CAS) VE “SPORLA İLİŞKİLİ TAHKİM KODU” UYARINCA CAS TAHKİM YARGILAMASI,
“CAS AD HOC TAHKİM USULÜ” VE “ARABULUCULUK YOLUYLA UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM SİSTEMİ”
SPORLA İLİŞKİLİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN OLUŞTURULAN ULUSLARARASI KURULUŞLAR (“ICAS” ve “CAS”) VE “CAS KODU”
§ 7. SPORLA İLGİLİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN OLUŞTURULAN ULUSLARARASI KURULUŞLAR (“ICAS” ve “CAS”) VE “CAS KODU”
101
I. Sporla İlişkili Uyuşmazlıkların Çözümü İçin Oluşturulan Kuruluşlar: ICAS ve CAS: Ortak Hükümler
101
II. Uluslararası Spor Tahkim Konseyi (ICAS/CIAS)
102
2. Sürekli Komisyonlar
104
a. CAS Üyelik Komisyonu (CAS Membership Commission)
104
b. Adli (Hukuki) Yardım Komisyonu (Legal Aid Commission)
105
c. İtiraz Komisyonu (Challenge Commission)
105
E. ICAS Başkanının Seçilmesi
106
F. ICAS Yönetim Kurulu
106
G. ICAS Üyeliğine İtiraz
107
III. Spor Tahkim Mahkemesi (CAS/TAS)BURADA
107
A. Genel Olarak: CAS’ın Kurulması ve CAS Kodu’nun Oluşturulması
107
2. “CAS Kodu”nun Oluşturulması
107
1. Hakem ve Arabulucu Listelerinin Düzenlenmesi
110
2. Hakem Kurullarının Oluşturulması
111
a. Hakem Kurullarının Oluşturulması
111
b. Hakem Kurullarının (Paneller) Başlıca Görevleri
111
c. Hakemlerin ve Arabulucuların Yükümlülükleri
112
d. Yükümlülüklere Aykırılığın Yaptırımları
113
D. CAS’ın Organizasyonu
113
1. Olağan Tahkim Bölümü
113
2. Dopingle Savaşım Bölümü
113
3. Temyiz Tahkim Bölümü
113
4. Bölüm Başkanlarının Hukuksal Durumu
114
“CAS TAHKİM YARGILAMASI”NA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER
§ 8. CAS TAHKİMİNDE KURALLARIN UYGULANMASI, TAHKİM YERİ, TAHKİM DİLİ VE TARAFLARIN TEMSİLİ
115
I. Kuralların Uygulanmasına İlişkin Koşullar
115
A. Kuralın İçeriği: Madde R27
115
2. Uyuşmazlıkların Türleri
116
II. Yerleşim Yeri (Seat)
117
A. Kuralın İçeriği: Madde R28
117
2. “Yerleşim Yeri”nin Sonuçları
117
A. Kuralın İçeriği: Madde R29
118
2. Belgelerin Tahkim Diline Çevrilmesi
119
3. Çevirmenle İlgili Masraflar
120
IV. Tarafların Temsili ve Yardım
120
A. Kuralın İçeriği: Madde R30
120
2. Tarafların Temsili
120
§ 9. “CAS TAHKİMİ”NDE TEBLİGATLAR, HABERLEŞMELER VE SÜRELER
122
I. Tebligatlar ve Haberleşmeler
122
A. Kuralın İçeriği: Madde R31
122
3. CAS Mahkeme Ofisinin Koordinasyon Görevi
123
5. Haberleşmenin (İletişim; İletiler) Şekli
124
a. İlke: Kurye Teslimi Yoluyla İletişim
124
b. İstisna: Kurye ile Birlikte Elektronik Posta
125
c. İletilerin Alınması
125
A. Kuralın İçeriği: Madde R32
126
2. Sürelerin Hesaplanması
127
a. Sürenin Başlangıcı
127
b. Sürenin Bitim Günü (Dies Ad Quem)
127
c. Resmi Tatiller ve Çalışma Günü Olmayan Günler
127
e. Tahkimin Durması (Askıya Alınması)
128
§ 10. CAS TAHKİMİNDE HAKEMLER
129
II. Hakemlerin Bağımsızlığı ve Nitelikleri
129
A. Kuralın İçeriği: Hakemlerin Bağımsızlığı ve Nitelikleri: Madde R33
129
2. Hakemlerin Niteliklerine İlişkin Hukuksal Standartlar
130
a. Bağımsızlık Garantisi
130
b. Tarafların Temsilcisi ya da Hakemi Gibi Hareket Etmeme
130
c. Bağımsızlığı Etkileyebilecek Durumları Açıklama Ödevi
130
d. Tahkim Dilini Bilme
130
3. Kapalı Hakem Listesi
131
A. Kuralın İçeriği: Hakemin Reddi: Madde R34
131
1. Genel Olarak Ret Nedenleri
132
4. Hakemin Reddine İlişkin Karar
132
IV. Hakemin Görevden Alınması
132
A. Kuralın İçeriği: Hakemin Görevden Alınması: Madde R35
132
1. Genel Olarak: Hakemin Görevden Alınmasını Gerektiren “Haklı Nedenler”
133
a. Hakemin İsteksizliği
133
b. Hakemin “De Jure” veya “De Facto” Ödevleri Yerine Getirememesi
133
c. Görevin Özensiz Bir Şekilde Yapılması
133
d. Hakemin Hakem Olma Niteliklerinden Yoksunluğu
133
e. Hakemin Görevlerini “Makul Süre” İçinde Yerine Getirmemesi
133
2. Süre, Şekil ve Görevden Alma Usulü
134
V. Hakemin Değiştirilmesi
135
A. Kuralın İçeriği: Hakemin Değiştirilmesi: Madde R36
135
1. Genel Olarak: Hakemin Değiştirilmesini Gerektiren Nedenler
135
2. Hakemin Değiştirilmesi Usulü
135
3. Hakemin Değiştirilmesinin Sonuçları
135
§ 11. CAS TAHKİMİNDE GEÇİCİ VE KORUYUCU ÖNLEMLER
137
I. Geçici ve Koruyucu Önlem Kavramı
137
A. Kuralın İçeriği: Madde R37
137
2. CAS’ın Geçici Önlemler Konusunda Yargı Yetkisi
139
a. CAS’ın Yargılama Yetkisinin Hukuksal Dayanağı
139
b. Hakem Kurulunun Oluşturulmasından Önce Geçici Önlemler
139
c. Temyiz Yargılamalarında Devlet Mahkemelerinin Yargı Yetkisinden Vazgeçilmesi
140
3. Geçici Önlemlerin Çeşitleri
141
b. Düzenleyici Önlemler
141
c. İcraya İlişkin Önlemler
141
4. Geçici Önlem İstemi İçin (Maddi) Ön Koşullar
142
a. Onarılması Mümkün Olmayan Bir Zarar (İrreparable Harm) Tehlikesinin Bulunması
142
b. Uyuşmazlığın Esasına İlişkin Talep Bakımından, Talebin Başarıya Ulaşma Olasılığının Varlığı
143
c. Menfaatler Dengesi Bakımından, Başvuruda Bulunanın Menfaatinin Üstün Durumda Olduğunun Saptanması
143
5. Usule İlişkin Sorunlar
144
a. CAS’ın Yargılama Yetkisinin Olup Olmadığının Prima Facie İncelenmesi
144
c. Cevap Verilmesi veya Cevap Verilmemesi
145
d. Güvence Verilmesine İlişkin Sorunlar
145
6. Geçici Önlem Kararlarına (Emirler) İlişkin Diğer Sorunlar
145
b. Geçici Önlem Kararlarına (Emirler) Karşı Temyiz İsteminin Yapılamaması
146
CAS’IN OLAĞAN TAHKİM YARGILAMASINA İLİŞKİN ÖZEL HÜKÜMLER (Madde R38 – Madde R46)
§ 12. OLAĞAN TAHKİM YARGILAMASI: CAS’IN İLK DERECE MAHKEMESİ OLARAK YARGILAMA YAPMASI
147
II. Tahkim (İstemi) Talebi
147
A. Kuralın İçeriği: Madde R38
147
2. Tahkim (İstemi) Talebi ve İçeriği
148
3. Tahkim Talebinin Şekli
148
5. Mahkeme Ofisinin Ücretinin Ödenmesi
149
6. Tahkim Talebinin Hükümleri (Sonuçları)
149
a. Tahkim Sürecinin Başlaması
149
c. Zamanaşımının Durması
150
III. CAS Tarafından Tahkim Yargılamasının Başlatılması: Talebe Karşı Cevap–CAS’ın Yargı Yetkisi
150
A. Kuralın İçeriği: Madde R39
150
2. CAS Tarafından Tahkim Yargılamasının Başlatılması
152
a. Tahkim Anlaşmasının İncelenmesi (Ön İnceleme) ve Eksikliklerin Saptanması
152
b. Uygun İşlemlere Başlanması ve Tahkim Talebinin Davalı Tarafa İletilmesi
152
3. Tahkim Talebine Davalının Cevap Vermesi
153
4. CAS’ın Yargı Yetkisi: “Kompetenz – Kompetenz”
153
5. Davaların Birleştirilmesi
154
IV. Hakem Kurulunun Oluşturulması
155
A. Kuralın İçeriği: Madde R40
155
2. Hakemlerin Atanması
155
a. Tek Hakemin Atanması
155
b. Üç Hakemin Atanması
155
3. Hakemlerin Onaylanması ve Dosyanın İletilmesi
156
3. Hakemlerin Atanması Yöntemi
157
a. Taraf Özerkliği –“Kapalı Hakem Listesi”
157
4. Hakemlerin Onaylanması ve Dosyanın Hakem Kuruluna İletilmesi
158
5. Ad Hoc Sekreterin Atanması
159
§ 13. ÇOK TARAFLI TAHKİM: DAVANIN İHBARI VE DAVAYA KATILMA
160
I. Çok Taraflı Tahkim
160
A. Kuralın İçeriği: Madde R41
160
1. Davacıların/Davalıların Birden Fazla Olması
160
4. Davanın İhbarı ve Davaya Müdahaleye İlişkin Ortak Hükümler
161
2. Üçüncü Kişilerin Davaya Katılması
162
3. Davanın İhbarı ve Davaya Müdahaleye İlişkin Ortak Hükümler (Madde R41.4)
163
§ 14. CAS TAHKİMİNDE YARGILAMA VE GİZLİLİK
165
I. CAS Tahkiminde Yargılama
165
A. Kuralların İçeriği: Madde R44.1
165
a. Yazılı Sunumların Niteliği
166
3. Karşı Dava ve İtirazlar
167
A. Kuralın İçeriği: Madde R44.2
167
a. Duruşma Yapılması Kararı
168
b. Duruşmanın Yönetimi
169
c. Tanıkların ve Uzmanların Dinlenmesi
169
2. Delillerin Değerlendirilmesi
170
a. Yeni Delillerin Sunulması
170
b. CAS Tahkiminde İspat Araçları
170
c. Yazılı Deliller ve Belgelerin Sunulması
170
d. Tanıklar (Witnesses)
171
e. Bilirkişiler (Experts)
171
IV. Hakem Kurulu Tarafından Emredilen Delillere İlişkin Yargılama
172
A. Kuralların İçeriği: Madde R44.3
172
V. Hızlandırılmış (Seri) Yargılama
173
A. Kuralın İçeriği: R44.4
173
VI. Tarafların Yokluğu
173
A. Kuralların İçeriği: Madde R44.5
173
VII. CAS Tahkiminde Gizlilik
175
A. Kuralın İçeriği: Madde R43
175
2. Gizlilik (Gizli Tutma) Yükümlülüğü
175
3. Kararların Yayınlanması
176
§ 15. UYUŞMAZLIĞIN ESASINA UYGULANACAK HUKUK
178
b. Seçilmiş Hukukun Niteliği
178
c. Seçilmiş Hukuk ve Kamu Düzeni
179
d. Hukuk Seçimi Anlaşmalarında Şekil
179
e Hukuk Seçimi Anlaşmalarının Niteliği
179
f. Hukuk Seçimi Anlaşmalarının Kapsamı
179
III. Hakkaniyet Kurallarına Göre Çözüm (Ex Aequo Et Bono)
180
IV. “Jura Novit Arbiter” İlkesi
181
§ 16. UYUŞMAZLIĞIN UZLAŞMA YOLUYLA VEYA HAKEM KARARIYLA SONA ERMESİ
182
A. Kuralın İçeriği: Madde R42
182
2. “Uzlaşma” ve “Rızaya Dayalı Hakem Kararı”
182
3. “Sadece Uyuşmazlığın Sona Erdiğini Belirten Bir Karar”la Çözümün Sağlanması
182
A. Kuralın İçeriği: Madde R46
183
3. Hakem Kararının İçeriği
185
CAS TEMYİZ TAHKİM YARGILAMASINA UYGULANACAK ÖZEL HÜKÜMLER Madde R47– Madde R59
§ 17. CAS’IN TEMYİZ TAHKİM MERCİİ OLARAK YARGILAMA YAPMASI
187
A. Kuralın İçeriği: Madde R47
187
a. Bir Federasyonun, Bir Birliğin veya Sporla İlgili Bir Kuruluşun Kararlarına Karşı
187
b. CAS’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Vermiş Olduğu Bir Hakem Kararına Karşı
188
2. CAS Temyiz Tahkiminin Belirgin Özellikleri
189
3. CAS Temyiz Tahkim Başvurusunun Kapsamı
191
a. Spor Kuruluşlarının Kararlarına İtiraz Hakkı
191
b. “Karar” (Decision) Kavramı
192
4. “İç Çözüm Yolları”nın Tüketilmesi
192
a. Bir Karar Ne Zaman “Nihai”dir?
192
c. Usule İlişkin Bazı Sorunlar
193
5. Yargılama Yetkisine İlişkin Tartışmalar
194
6. CAS’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Verdiği Kararlara Karşı Temyiz Talebi
194
II. Temyiz Başvurusuna İlişkin Koşullar ve Başvurunun Asgari İçeriği
195
A. Kuralın İçeriği: Madde R48
195
2. Temyiz Bildiriminin Asgari İçeriği
196
3. Harcın Yatırılması
198
4. Usule İlişkin Diğer Sorunlar
198
a. Temyiz Başvurusunun Şekli
198
b. Temsil Yetkisine İlişkin Belge
199
c. Temyiz Yargılamasının Dili
199
A. Kuralın İçeriği: Madde R49
199
2. Temyiz Başvurusu Süresinin Hukuksal Niteliği
200
3. “Temyiz Bildirimi Başvurusu” İçin Öngörülen Sürenin Hesaplanmasına İlişkin Sorunlar
201
a. İsviçre Hukukunun Uygulanması
201
b. Hesaplamada Sürenin Başlangıcı (Dies A Quo)
201
c. Temyiz Bildirimi İçin Başvuru Süresinin Sona Ermesi (Dies Ad Quem)
201
4. Temyiz Bildirimi Başvurusu Süresinin Uzatılması ve Yenilenmesi
202
5. “Temyiz Bildirimi için Başvuru” Süresine Uygunluk Hakkındaki Kararın Niteliği ve Etkisi
202
6. Temyiz Bildirimi Başvurusunda Bulunanın Temyiz Ettiği Kararın Hükümsüz Olduğunu Talep Etmesi Halinde Madde R49’daki Çözümün Değerlendirilmesi
203
IV. Hakemlerin Sayısı
203
A. Kuralın İçeriği: Madde R50
203
2. Üç Üyeden Oluşan Hakem Kurulu ya da Tek Hakem
204
3. Davaların Birleştirilmesi: Birden Çok Temyiz İncelemesinin Aynı Hakem Kurulu Tarafından Yapılması
204
§ 18. TEMYİZ TAHKİMİNİN BAŞLAMASI: TEMYİZ DİLEKÇESİ
206
A. Maddenin İçeriği: Madde R51
206
2. Temyiz Dilekçesinin Sunum Süresi
207
3. “Temyiz Dilekçesi”nin İçeriği
207
a. Olayların Açıklanması
207
II. Delillerin Sağlanması
208
§ 19. CAS TARAFINDAN TEMYİZ TAHKİMİNİN BAŞLATILMASI
210
I. Temyiz Tahkiminin Hazırlık Aşaması
210
A. Kuralın İçeriği: Madde R52
210
2. CAS’ın Yargılama Yetkisinin Bulunup Bulunmadığının Prima Facie (İlk Görünüş Belirtileri Işığında) İncelenmesi
211
4. Hızlandırılmış Yargılama
213
5. Davaların Birleştirilmesi
213
II. Davalı Tarafın Hakeminin Atanması
214
A. Kuralın İçeriği: Madde R53
214
2. Davalı Tarafın Hakemini Belirlemesi: Süre
214
3. Davalının Hakemini Seçememesi Durumu
215
III. Tek Hakemin veya Hakem Kurulu Başkanının Atanması ve Hakemlerin CAS Tarafından Onaylanması
215
A. Kuralın İçeriği: Madde R54
215
2. Tek Hakemin Atanması
216
3. Hakem Kurulu Başkanının Atanması
217
4. Hakemlerin Onaylanması ve Hakem Kurulunun Oluşturulduğunun Bildirilmesi
217
5. Dosyanın Hakemlere İletilmesi
218
6. Bir “Ad Hoc Sekreter”in Atanması
218
IV. Çok Taraflı Tahkim
219
V. Davalının Cevabı–CAS’ın Yargılama Yetkisi
219
A. Kuralın İçeriği: Madde R55
219
2. Davalının Cevabının İçeriği
220
3. Cevap Dilekçesinin Sunulacağı Süre
221
4. Belgelerin ve Suretlerin Sayısı
221
5. Cevabın Sunulmaması
222
6. CAS’ın Yargılama Yetkisi: “Kompetenz – Kompetenz”
222
VI. Temyiz Talebi ve Cevabın Tamamlanması – Uzlaşma
223
A. Kuralın İçeriği: Madde R56
223
2. Sunumların Sadece Birer Kez Teati Edilmesi İlkesi
224
a. Tarafların Madde R56’dan Farklı Bir Anlaşma Yapmaları Durumu
224
b. Başkanın İstisnai Durumlara İlişkin Yetkisi
224
3. Uzlaştıma ve Sulh Anlaşması (Uzlaşı)
225
§ 20. HAKEM KURULUNUN İNCELEME YETKİSİ VE TEMYİZ TAHKİMİ YARGILAMASI
226
I. Hakem Kurulunun İnceleme Yetkisi
226
A. Kuralın İçeriği: Madde R57
226
1. Genel Olarak Hakem Kurulunun İnceleme Yetkisi: “De Novo İnceleme”
226
2. Hakem Kurulunun İnceleme Yetkisinin Kapsamı
227
a. Olayla İlgili Olarak Yeni Baştan Duruşma Yapılması
227
b. Usule İlişkin Sonuçlar (Procedural Implications)
227
c. Uygulamada Duruşmanın Yeni Baştan Yapılması İlkesi
228
3. Hakem Kurulunun İnceleme Yetkisinin Sınırları
229
a. Yargılamanın Tahkimsel Niteliği
229
b. Uygulanan Düzenlemelerin İçerdiği Sınırlamalar
229
c. Oyun Alanında Verilen Kararlar
229
d. Takdire Dayalı Kararlar
230
4. Hakem Kurullarının Karar Verme Yetkisi
230
a. Temyiz Edilen Karar Yerine Yeni Bir Karar Verilmesi
231
b. Madde R57’nin İsviçre MK (ZGB) m. 75’le İlişkisi
231
A. Hakem Kurulunun Talimatları
232
B. Duruşmanın Fiilen Yürütülmesi
232
C. Kamuya Açıklık (Aleniyet) ve Duruşma Tutanağı
234
D. Duruşma Yapılmamasına Karar Verilebilmesi
234
E. Duruşmada Hazır Bulunmamanın Sonuçları
235
§ 21. ESASA UYGULANACAK HUKUK
236
I. Uyuşmazlığın Esasına Uygulanacak Hukuk
236
A. Kuralın İçeriği: Madde R58
236
III. Uygulanacak Hukukun Seçiminde (Sınırlanmış) Taraf Özerkliği
238
B. “Uygulanacak Kurallar” Olarak Tüzük Hükümleri
238
C. Taraflarca Seçilmiş Hukuk Kuralları
239
D. Hakemlerin Uygulanacak Hukukun Belirlenmesine İlişkin Yetkileri
240
1. Temyiz Edilen Kararı Veren Spor Kuruluşunun Yerleşim Yerinin Bulunduğu Ülke Hukukunun Uygulanması
240
2. Hakem Kurulunun Uygun Gördüğü Hukuk Kurallarının Uygulanması
240
E. Seçilen Hukukun veya Hukuk Kurallarının Konusu, Kapsamı ve Statüsü
241
§ 22. CAS TEMYİZ TAHKİMİNDE HAKEM KARARI
243
II. Kuralın İçeriği: Madde R59
243
A. Hakem Kararının Oluşturulması Süreci
244
B. Kararın Şekli ve İçeriği
245
IV. Hakem Kararı Taslağının İncelenmesi
247
V. Kararın Tebliği ve İletilmesi
247
VI. Kararın Etkisi (Hükmü)
248
VII. Kararın Kamuya Duyurulması
249
CAS KARARLARININ YORUMU VE DÜZELTİLMESİ
§ 23. CAS KARARLARININ YORUMU VE DÜZELTİLMESİ
251
I. Yorumu Gerektiren Nedenler
251
A. Kuralın İçeriği: Madde R63
251
B. Açıklanması: Genel Olarak
251
II. Hakem Kurulunun Kararını Yorumlama ve Düzeltme Yetkisi
252
III. Yorum ve Düzeltme Yöntemi
253
B. Bölüm Başkanının Kararı
253
C. Hakem Kurulunun Yorum veya Düzeltme Kararı
253
IV. Ek (İlave) Kararlar
254
V. İptal Davasıyla İlişkisi
254
TAHKİM YARGILAMASI MASRAFLARI
§ 24. TAHKİM YARGILAMASI MASRAFLARI
255
I. Tahkim Yargılaması Masrafları
255
A. Kuralın İçeriği: Madde R64
255
B. Açıklanması: Genel Olarak
256
II. Tahkim Yargılaması Masraf Kalemleri
257
III. CAS Mahkeme Ofisinin Ücreti
257
B. İlave Avans Ödemeleri
259
C. Çok Taraflı Tahkimlerde Avans Ödemeleri
259
V. CAS Tahkiminde Adli (Hukuki) Yardım
260
B. Adli (Hukuki) Yardımın Sağlanması Yöntemi
260
VI. Yargılama Sonunda Tahkim Masraflarının Belirlenmesi
262
VII. Masrafların Bölüştürülmesi
263
B. Vekâlet Ücreti ve Diğer Masraflar
264
§ 25. DİSİPLİN UYUŞMAZLIKLARINDA TEMYİZ TAHKİMİ MASRAFLARI
266
I. Disiplin Konularında Uluslararası Federasyonlar Tarafından Verilen Kararlara Karşı Temyiz Yoluna İlişkin Masraflar
266
A. Kuralın İçeriği: Madde R65
266
B. Açıklanması: Genel Olarak
267
II. Yargılama Masrafları
267
A. Ücretsiz Olma İlkesi
267
B. İstisnası: Disiplin Olayının Baskın Ekonomik Nitelikte Olması Nedeniyle Madde R64’ün Uygulanması
267
III. Tarafların Masrafları
268
§ 26. GEÇİŞ HÜKÜMLERİ, SORUMSUZLUK İLKESİ VE KOD’UN REVİZYONU
269
I. Geçiş Hükümleri: Madde R67
269
II. Sorumsuzluk İlkesi: Madde R68
269
B. “Sorumsuzluk İlkesi”nin Uygulanması ve Kapsamı
269
III. Kodun Çeşitli Dillerdeki Metninin Geçerliliği
270
IV. Kodun Değiştirilebilmesi
270
2. Covid–19 Pandemisi Nedeniyle Kodda Yapılan Değişiklikler
271
a. Madde R31.3’te Yapılan Değişiklikler
271
b. Madde R32’de Yapılan Değişiklikler
271
“TAHKİM ŞARTI”NA İLİŞKİN STANDART MODELLER
§ 27. “TAHKİM ŞARTI”NA İLİŞKİN STANDART MODELLER
273
I. Olağan Tahkim Yargılamasına İlişkin Standart Tahkim Şartı
273
A. Taraflar Arasındaki Sözleşmeye Konulması Önerilen Tahkim Şartı Modeli
273
B. Uyuşmazlığın Ortaya Çıkmasından Sonra Yapılacak Tahkim Anlaşmasına Konulmak Üzere Önerilen Tahkim Şartı Modeli
273
II. Temyiz Tahkimi Yargılamasına İlişkin Standart Tahkim Şartı
274
A. Bir Spor Federasyonunun, Birliğin ya da Sporla İlgili Başka Bir Kuruluşun Statüsüne Konulacak Tahkim Şartı Modeli
274
B. Tahkim Şartının Atletler Tarafından Kabul Edilmesi
274
CAS’IN “AD HOC TAHKİM USULÜ” VE
“ARABULUCULUK YOLUYLA UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ” SİSTEMİ
§ 28. CAS’IN “AD HOC TAHKİM USULÜ”
277
II. Beijing Kış Olimpiyatları Bağlamında CAS Ad Hoc Tahkimi
277
III. Ad Hoc Tahkim Kuralları
278
B. Ad Hoc Bölümün Oluşturulması
278
C. Tahkim Dilleri ve Tahkim Yeri
279
D. Tarafların Temsili
279
E. Bildirimler ve Haberleşmeler
279
F. Başvurunun Yapılması
279
G. Hakem Kurulunun Oluşturulması, Hakemlerin Reddi ve Değiştirilmesi
279
H. Çok Acil Durumlarda İlk Yardım
280
I. Tahkim Yargılaması
280
2. Yargılama Usulüne İlişkin Ayrıntılar (Procedure)
280
K. Kararın Verilmesi, Şekli ve Tebliğ Edilmesi
281
L. Kararın İcra Edilebilirliği ve Kapsamı
281
1. Nihai Karar veya CAS Tahkimine Yollama
281
2. Yollama Durumunda İlk Yardım
281
N. Ad Hoc Tahkimde Yargılama Masrafı Olmaması
282
§ 29. CAS’IN “ARABULUCULUK YOLUYLA UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ” SİSTEMİ
283
II. Arabuluculuk Anlaşması
283
III. Arabuluculuk Düzeninin İşleyişi
284
A. Arabuluculuğun Başlaması: CAS Mahkeme Ofisine Başvuruda Bulunulması
284
1. CAS Mahkeme Ofisine Başvuruda Bulunulması
284
B. Arabulucunun Atanması
284
1. CAS’ın “Arabulucu Listesi”
284
2. Arabulucunun Nitelikleri
285
3. Arabulucunun Yetkisinin Sona Ermesi
285
IV. Tarafların Temsili
285
V. Arabuluculuk Süreci: Arabulucunun Fonksiyonu
285
VI. Arabuluculukta Gizlilik
286
VII. Arabuluculuğun Sona Ermesi
287
IX. Uzlaşmanın Gerçekleşmemesi
287
X. Arabuluculuk Masrafları
288
CAS KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİ
§ 30. CAS KARARLARININ İSVİÇRE VE TÜRK HUKUKLARINDA TANINMASI VE TENFİZİ
289
I. CAS Kararlarının İsviçre Hukukunda Tanınması ve Tenfizi
289
A. İsviçre’de Verilen Hakem Kararlarının Tenfizi
289
B. Yabancı Hakem Kararlarının İsviçre’de Tanınması ve Tenfizi
290
II. CAS Kararlarının Türk Hukukunda Tanınması ve Tenfizi
290
B. Futbol Uyuşmazlıklarına İlişkin CAS Kararlarının Tanınması ve Tenfizi
291
CAS’IN ve TFF TAHKİM KURULU’NUN
§ 31. CAS’IN BAĞIMSIZLIĞI SORUNU
293
II. İsviçre Federal Mahkemesinin Tutumu
293
III. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Tutumu: Mutu and Pechstein v. Switzerland Kararı
297
A. CAS’ın Bağımsızlığı Sorunu
297
2. Claudia Pechstein Olayı
297
B. “Kamuya Açık Duruşma” Yapılıp Yapılmadığı Sorunu
298
C. Tazminat Ödenmesine İlişkin Koşulların Bulunup Bulunmadığı Sorunu
298
§ 32. TFF’NİN BAĞIMSIZLIĞI SORUNU
300
I. TFF’nin Bağımsızlığı Sorunu: Genel Olarak
300
II. AİHM Kararlarına Göre TFF’nin Bağımsızlığı Sorunu
300
A. Ali Rıza and Others v. Turkey
301
B. İbrahim Tokmak c. Turquie
301
C. Sedat Doğan c. Turquie
301
D. Naki et AMED Sportif Faaliyetler Kulübü Derneği c. Turquie
301
E. Ekşioğlu and Mosturoğlu v. Turkey
302
ÇAĞDAŞ SPOR HUKUKU VE CAS UYGULAMALARI IŞIĞINDA TÜRK HUKUKU İÇİN
“DE LEGE FERENDA” DEĞERLENDİRMELER
§ 33. ÇAĞDAŞ SPOR HUKUKU VE CAS TAHKİMİ IŞIĞINDA TÜRK HUKUKUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER VE “DE LEGE FERENDA” ÖNERİLER
305
I. Türk Spor Hukukunun Gelişimi
305
II. TFF Tahkiminin Bağımsızlığı ve Yansızlığı Sorunu
305
III. TFF’nin Görevleri ve TFF–CAS İlişkileri
306
A. FIFA ve UEFA Kurallarına Uygunluk
307
B. FIFA, UEFA ve CAS Kararlarına Uyulmasının Sağlanması
307
C. İtirazların Sadece CAS’a Yapılması
307
D. Futbolun Yönetimine ve Disiplinine İlişkin Kararlar
308
E. CAS’ın İnceleyemeyeceği Kararlar
308
IV. Tahkim Kurulu Kararlarına Karşı Yargı Yoluna Başvurulması
308
A. Yargı Yoluna Başvurma Sorunu
308
V. Türk Hukukunda CAS Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Sorunu
312
EK “CAS TAHKİM YARGILAMASI”NA İLİŞKİN HÜKÜMLER (Madde R27 – Madde 37)