Denkleştirme İsteminde Hakkaniyet Koşulu ve Yargıtay Kararları Doğrultusunda İncelenmesi

Denkleştirme istemi, mülga 6762 sayılı Ticaret Kanunu'nda yer almasa da acentelerin denkleştirme talep edebilme hakkı Türk doktrininde tartışılmıştır. Mülga Ticaret Kanunu döneminde bu konuda yasal boşluk bulunsa da Yargıtay ilk kez 1996 yılında bu konuda içtihat oluşturmuş ve denkleştirme istemi Türk hukukunda yerini almıştır. Ancak yasal bir düzene oturtulması 6102 sayılı TTK 122. maddesi ile gerçekleşmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde denkleştirme istemi kavramı, bu istemin hukuki niteliği, temel özellikleri ve denkleştirme isteminin koşulları ile denkleştirme bedelinin nasıl hesaplanacağı ele alınacaktır.

Çalışmamız açısından ikinci bölüm daha büyük önem arz etmektedir. Bu bölümde ilk olarak denkleştirme istemi için aranan koşullardan biri olan hakkaniyetin ne anlama geldiği, talebin geçerliliğine nasıl etki ettiği, ne denli somutlaştırılabileceği açıklanmaya çalışacaktır. İkinci olarak ise denkleştirme isteminin somut karşılığını teşkil edecek tutarın hesaplanmasında hakkaniyet gereği olarak yapılan indirimler, üçüncü olarak ise hakkaniyet gereği denkleştirme isteminin acente sözleşmesi harici kurumlarca istenebilmesi konuları ele alınacaktır. Son olarak dördüncü bölümde ise yargı önüne gelen uyuşmazlıklarda, hakkaniyetin nasıl değerlendirildiği irdelenmeye çalışılacaktır.