Birinci Bölüm SUÇ VE YAPTIRIM HUKUKUNA BAŞLANGIÇ
II. Ceza Hukukunun Amacı
27
§3. CEZA HUKUKUNUN VE SUÇ POLİTİKASININ TEMEL İLKELERİ
31
I. Hukuk Devleti İlkesi
32
B. Kanunilik İlkesinin Sonuçları
35
1. Suç Tespit Eden Ceza Normları Açık Biçimde Belirlenmelidir: Belirlilik İlkesi
35
2. Örf ve Adet Hukuku Ceza Hukukunda Doğrudan Doğruya Bir Kaynak Niteliği Taşımaz
36
3. İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç ve Ceza Konulamaz
37
5. Geçmişe Yürüme Yasağı
38
III. Orantılılık İlkesi
39
V. Kanun Önünde Eşitlik İlkesi
40
VII. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi
41
§4. HAKSIZLIK OLUŞTURAN DİĞER FİİLLER VE SUÇLAR
42
I. Haksız Fiiller ve Suçlar
43
B. Haksız Fiiller ile Suçların Farkları
43
II. İdari Yaptırımı Gerektiren Fiiller ve Suçlar
45
A. Disiplin Suçları ve Suçlar
45
2. Disiplin Suçları ile Suçlar Arasındaki Farklar
46
3. Disiplin Soruşturması ile Aynı Anda Ceza Soruşturması/Kovuşturması Yapılması Durumu
47
B. Kabahatler ve Suçlar
48
2. Suç ve Kabahat Ayrımının Uygulamadaki Önemi ve Sonuçları
49
§5. CEZA MUHAKEMESİNE KISA BİR BAKIŞ
52
İkinci Bölüm TÜRK CEZA KANUNU’NUN UYGULAMA ALANI
§1. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA
56
I. Geçmişe Yürümezlik İlkesinin Kapsamı
58
II. Failin Lehine Olan Kanunun Tespiti
58
III. Çeşitli Açılardan Lehe Olan Kuralların İncelenmesi
60
A. Geçici veya Süreli Ceza Kanunları Açısından
60
B. Cezanın İnfaz Rejimine İlişkin Kanunlar
61
C. Güvenlik Tedbirleri
62
E. Kovuşturma Şartları
63
F. Zamanaşımına İlişkin Kanunlar
64
G. Anayasa Mahkemesi’nin İptal Kararları
65
H. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararlarındaki Değişiklikler
65
IV. Suçun İşlendiği Zaman
66
A. Problem: Hareket mi, Netice mi Esas Alınacak?
66
B. Problem: Kesintisiz Suçlar
67
C. Problem: Zincirleme Suçlar
67
D. Problem: İhmali Suçlar
67
E. Problem: Teşebbüs Halinde Kalan Suçlar
68
§2. YER BAKIMINDAN UYGULAMA
68
I. Suçun İşlendiği Yer
69
A. Mülkilik (Ülkesellik) Sistemi
73
1. Faile Göre Şahsilik
76
a. Türk Vatandaşlarının Yabancı Ülkelerde İşlediği Suçlar
77
b. Türkiye Namına Memuriyet veya Görev Yapanların İşledikleri Suçlar
78
2. Mağdura Göre Şahsilik
79
C. Koruma (Savunma) Sistemi
80
D. Evrensellik Sistemi (Adalet Prensibi)
81
E. Türkiye’de Yeniden Yargılama Yapılması
84
F. Hak Yoksunluklarının Türkiye’de Geçerli Olması
86
G. Yabancı Ülke Kanununun Göz Önünde Bulundurulması
86
III. Yabancıların Geri Verilmesi
87
C. Geri Vermenin Mümkün Olmadığı Haller
88
1. Siyasi ve Diğer Nedenlerle Kovuşturma veya Kötü Muamele Tehlikesi Halinde Geri Verme Yasağı
88
2. Suçun Nitelikleri Sebebiyle Geri Verilmezlik
89
D. Geri Vermede Özellik İlkesi
89
§3. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA
92
II. Yasama Dokunulmazlığı
94
A. Sorumsuzluk (Mutlak Dokunulmazlık)
95
B. Kovuşturma Yasağı (Geçici Dokunulmazlık) (AY 83)
97
III. Uluslararası Yargı Bağışıklığı
100
IV. Yabancı Bazı Asker ve Sivil Kişiler ile Yakınlarının Yargı Bağışıklığı
101
§1. SUÇ GENEL TEORİSİ
103
II. Haksızlığın ve Kusurluluğun Dışında Kalan Hususlar
104
A. Kovuşturma Şartları
105
b. Şikâyetin Özellikleri
105
2. İzin, Talep ve Karar
108
3. Yabancı Hükümetin Talebi (Şikâyeti)
109
B. Şahsi Cezasızlık Sebepleri/Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler – Cezayı Kaldıran Şahsi Sebepler
109
III. Suçun Yapısal Unsurları
110
A. Suçun Kanuni Unsuru (Tipiklik)
111
b. Hayal Suç ve Kuruntu Suç
113
bb. Mahsus (Özgü) Suçlar
114
f. Suçun Basit (Temel) Şekli, Basit Suç Tipinden Türeyen Suçlar
115
aa. Suçun Basit (Temel) Şekli
115
bb. Türeyen Suçlar (Nitelikli Haller)
116
g. Kanuni Unsur (Tipiklik) ve Hukuka Aykırılık İlişkisi
118
2. Tipikliğin Maddi Unsuru (Fiil)
119
bb. Neler Ceza Hukuku Bakımından Hareket Sayılır?
124
cc. Hareketin Sayısı ve Şekilleri Bakımından Suçlar
131
aaa. Tek Hareketli Suçlar
131
bbb. Çok Hareketli Suçlar
131
ccc. Serbest Hareketli Suçlar
131
ddd. Bağlı Hareketli Suçlar
131
eee. Seçenek Hareketli Suçlar
131
fff. İcrai-İhmali Suçlar
132
aaaa. Genel Açıklamalar
132
cccc. İhmali Suçların Çeşitleri
133
(1) Saf İhmali Suçlar (Gerçek İhmali Suçlar)
133
(2) Garantörsel İhmali Suçlar (Görünüşte İhmali Suçlar)
134
(aa) Genel Açıklamalar
136
(c) Garantörlük Kaynakları
136
(cc) Öngelen Tehlikeli Eylem
138
aa. Neticeye Göre Suçların Tasnifi
139
aaa. Neticesi Harekete Bitişik Suç (Sırf Hareket Suçları) - Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suç Ayrımı
139
bbb. Zarar Suçu-Tehlike Suçu Ayrımı
141
ccc. Kalkışma Suç Tipleri (Teşebbüs Suçları)
143
ddd. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar
143
eee. Ani Suç-Kesintisiz Suç Ayrımı
144
aaaa. Genel Açıklamalar
144
bbbb. Kesintisiz Suç ile Diğer Suçlar Arasındaki Farklar
145
(1) Zincirleme Suç ile Farkı
145
(2) İz Bırakan Suç ile Farkı
145
cccc. Suçun Kesintisiz Olmasının Sonuçları
146
bb. Birden Fazla Neticenin Bir Suç Sayıldığı Durumlar
147
c. Nedensellik Bağı(Sebep-Sonuç ilişkisi)
150
aa. Nedensellik Bağı Yoktur
153
bb. Normal Nedensellik
154
cc. Çifte Nedensellik
154
dd. Toplam (Atipik) Nedensellik
156
ee. Sollayan (Öne Geçen) Nedensellik
159
ff. Varsayılan Nedensellik
160
3. Tipikliğin Manevi Unsuru
162
bbb. Kastın Unsurları
168
aaaa. Kastta Bilmek Unsuru
168
bbbb. Kastta İstemek Unsuru
170
ccc. Kastın Aranacağı Zaman
174
ddd. Kastın Çeşitleri
175
aaaa. Özel Kast – Genel kast
175
bbbb. Ani Kast-Tasarlama
175
cccc. Doğrudan Kast-Olası Kast
175
(2) Bilme Unsuru Bakımından Olası Kast
178
(3) Olası Kastla İşlenemeyen Suçlar
178
(4) Olası Kast ve Teşebbüs
178
bbb. Taksirin Kasttan Farkı
183
ccc. Taksirin Unsurları
184
aaaa. Taksirin Cezalandırılacağı Konusunda Kanunda Hüküm Bulunması
185
bbbb. Dikkat ve Özen Görevinin Yerine Getirilmemesi
186
cccc. Neticeye Sebep Olan Fiilin İradi Olması
187
dddd. Neticenin Öngörülebilir (Tahmin Edilebilir) Olması
187
eeee. Failin Neticeyi İstememiş Bulunması
188
ffff. Hareket ile Netice Arasında Nedensellik Bağının Bulunması
189
ddd. Taksir ve Teşebbüs
189
eee. Bilinçli-Bilinçsiz Taksir Ayrımı
189
fff. Bilinçli Taksir- Olası Kast Ayrımı
192
hhh. Taksirli Suçlarda Ceza Verilmemesi Durumu
196
c. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar (Kast-Taksir Kombinasyonu)
198
d. Objektif Cezalandırılabilme Şartları
203
B. Hukuka Aykırılık Unsuru
204
2. Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Ortak Özellikleri
206
3. Hukuka Uygunluk Sebepleri
208
a. TCK 24, 25 ve 26’daki Hukuka Uygunluk Sebepleri
208
aa. Hukuka Uygun Emrin Yerine Getirilmesi
208
bb. Kanun Hükmünü İcra
209
bbb. Silah Kullanma Yetkisi
211
ccc. Şikâyet ve İhbar
212
ddd. Devletin Kumar Oynatması
213
aaa. Meşru Savunmanın Konusu Olabilecek Haklar
215
bbb. Meşru Savunmanın Şartları
216
aaaa. Saldırıya İlişkin Şartlar
216
(1) Bir Saldırının Varlığı
216
(2) Saldırının Fil Hal Olması
217
(3) Saldırının Haksız Olması
219
bbbb. Savunmaya İlişkin Şartlar
220
(1) Savunmada Zorunluluk Bulunması
220
(2) Saldırı ile Savunma Arasında Oran Olması
221
(a) Araçlar Bakımından Oran
222
(b) Yararlar Bakımından Oran
224
ccc. Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma
225
eee. Meşru Savunma Halinde Üçüncü Kişilerin Zarar Görmesi
227
dd. Hakkın Kullanılması
228
bbb. Spor Faaliyetleri
229
ccc. Bir İş, Meslek, Sanat veya Bilim Faaliyetinin İcrası
229
aaaa. Ticari ve/veya Sınaî Faaliyette Bulunma Hakkının İcrası
230
bbbb. Gazetecilik Mesleğinin İcrası
231
aaa. Geçerli Bir Rızanın Şartları
232
bbbb. Rıza Açıklaması
234
(1) Bireyin Tasarruf Yetkisinin Bulunduğu Haklar
235
(2) Bireyin Tasarruf Yetkisinin Bulunmadığı Haklar
236
ccc. Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu
238
b. Ceza Kanunundaki Diğer Hukuka Uygunluk Sebepleri
239
aa. Eğitim Hakkının Verdiği Yetkiden Kaynaklanan Hareketlerin Hukuka Uygunluğu
239
bb. İddia ve Savunma Dokunulmazlığı
241
c. Ceza Kanununda Yer Almayan Hukuka Uygunluk Sebebi: Yükümlülüklerin Çatışması
241
3. Kusur Yeteneğini Etkileyen Sebepler
247
a. Yaşın Kusur Yeteneğine Etkisi
248
aa. Genel Açıklamalar
248
bb. Fiili İşlediği Zaman 12 Yaşını Bitirmemiş Olan Küçükler
249
cc. Fiili İşlediği Zaman 12–15 Yaş Arasında Olan Küçükler
251
dd. Fiili İşlediği Zaman 15–18 Yaş Arasında Olanlar
255
b. Sağırlık ve Dilsizlik
255
bb. Alkol veya Uyuşturucu Madde Kullananlarda Kusur Yeteneği
259
B. Kusurluluğu Etkileyen Sebepler
262
1. Hukuka Aykırı ve Bağlayıcı Emir
263
b. Emri Yerine Getirmenin Şartları
264
2. Zorunluluk (Iztırar, Mecburiyet, Zaruret) Hali
267
b. Zorunluluk Halinin Kusurluluğu Kaldıran Sebep Olmasının Sonuçları
271
c. Özel Zorunluluk Halleri
272
d. Zorunluluk Halinin Şartları
274
bb. Korunmaya İlişkin Şartlar
275
cc. Üçüncü Kişi Lehine Zorunluluk Hali
275
ee. Zorunluluk Hali ile Meşru Savunma Arasındaki Farklar
275
4. Cebir ve Şiddet, Korkutma ve Tehdit
278
b. Haksız Tahrikin Özellikleri
282
c. Haksız Tahrikin Şartları
283
bbbb. Suçun Nitelikli Hallerinde Yanılma
292
cccc. Nedensellik Bağında Yanılma
295
bbb. Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerde Yanılma
295
aaaa. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Yanılma
295
bbbb. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerde Yanılma
297
bbb. Şahısta Yanılma Halinde Nitelikli Hallerin Etkisi
301
V. Ceza Sorumluluğunu Kaldıran Sebeplerde Sınırın Aşılması
304
B. Sınırın Aşılması Halleri
305
B. Hedefte Sapmanın Sonuçları
309
C. Çok Neticeli Sapma
311
§2. SUÇUN ÖZEL BELİRİŞ ŞEKİLLERİ
312
1. Suçun Kasten İşlenen Suçlardan Olması
318
2. Elverişli Hareketler
318
3. İcra Hareketlerine Başlanmış Olması
321
b. İcra Hareketleri ile Hazırlık Hareketlerini Birbirinden Ayırmada Ölçüt
324
4. Suçun Tamamlanmamasının Failin Elinde Olmayan Engelleyici Sebeplerden Kaynaklanması
326
C. Teşebbüste Ceza Miktarının Belirlenmesi
326
D. Teşebbüs ile İlgili Bazı Meseleler
327
E. Teşebbüse Elverişli Olmayan Suçlar
328
1. Cezalandırmak İçin Kastın Aranmayacağı Suçlar
328
2. Suç Tiplerinin Yapısı Gereği Teşebbüse Elverişsizlik
328
a. Neticesi Harekete Bitişik Suçlar
328
aa. Saf İhmali Suçlar
328
bb. Garantörsel İhmali Suçlar
329
1. Gönüllü Vazgeçmenin Şartları
331
a. Suçun Tamamlanmamış Olması
331
b. Vazgeçmenin Gönüllü Olması
333
2. Failin O Ana Kadar Tamamladığı Diğer Suçtan Cezalandırılması
334
H. İşlenemez Suç (Elverişsiz Teşebbüs)
336
II. Suçluların Çokluğu
340
2. İştirakin Şartları
344
a. Birden Fazla Fail Tarafından Yapılan Birden Çok Hareket
344
b. Hareketlerin Nedensellik Değeri Taşıması
347
c. İştirak İradesi (Suça İştirak Kastı)
353
cc. İştirak İradesinin Önemi
354
d. Bir Suçun İcrasına Başlanması
355
e. Suçun Bütün Ortaklar İçin Aynı Olması
356
3. Hukukumuzda İştirak Şekilleri
360
aaa. Müşterek Faillik
362
bbb. Azmettirmenin Cezası
370
ccc. Azmettirenin Ortaya Çıkmasını Sağlama
370
ddd. Suç İşlemeye Tahrik Suçunda Azmettirme Nedeniyle Cezalandırılma Durumu
371
4. Nitelikli Hallerin Şeriklere Etkisi
374
5. Kışkırtıcı Ajanın Cezai Sorumluluğu
376
6. Gerçek Failin Tespit Edilememesinin Sonuçları
378
III. Suçların İçtimaı
380
a. Aynı Suçun Birden Fazla İşlenmesi
385
b. Birden Fazla Suçun Bir Tek Suç İşleme Kararıyla İşlenmesi
386
c. Suçun Bir Kişiye Karşı İşlenmesi
386
d. Suçların Değişik Zamanlarda İşlenmiş Olması
386
e. Zincirleme Suçun Kabul Edilemeyeceği Suçlar
387
4. Zincirleme Suç Kabulünün Sonuçları
387
5. Tek Fiille Birden Fazla Kişiye Karşı Aynı Suçun İşlenmesi
387
2. Fikri İçtimanın Unsurları
390
a. Birden Fazla Farklı Suçun Oluşması
390
1. Özel-Genel Norm İlişkisi
396
2. Asli-Yardımcı Norm İlişkisi
397
3. Tüketen-Tüketilen Norm İlişkisi
397
B. Kısa Süreli Hapis Cezasının Adli Para Cezası ve Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi
404
3. Taksirli Suçlarda Uygulama
407
C. Kısa Süreli Hürriyeti Bağlayıcı Cezaların İnfazı
409
D. Hapis Cezasının Ertelenmesi
410
a. Mahkûmiyetin Cinsi ve Süresi
412
b. Daha Önceden Mahkûmiyet Bulunmaması
413
aa. Mahkûmiyet Sayılan Haller
413
bb. Mahkûmiyet Sayılmayan Haller
413
c. Mahkemenin Kanaati
415
3. Ertelemenin Şarta Bağlanması
415
5. Ertelemenin Sonucu
416
6. Erteleme Kararının Düşmesi
416
7. Erteleme Kararının Kamu Görevinden Yasaklanmaya Etkisi
417
A. Gün Para Cezası Sistemi
417
B. Süre Tanınması, Taksit ve Ödememenin Sonuçları
419
§ 2. GÜVENLİK TEDBİRLERİ
420
I. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma
422
B. Uygulanış Şekli ve Süresi
422
1. Ceza Mahkûmiyetinin Kanuni Sonucu Olan Hak Yoksunluğu
423
2. Hâkimin Zorunlu Olarak Hükmetmesiyle Ortaya Çıkan Hak Yoksunluğu
426
3. Hâkimin Takdiren Hükmetmesiyle Ortaya Çıkan Hak Yoksunluğu
428
B. Müsaderenin Çeşitleri
430
c. Orantılılık Kuralı
432
e. Suça İştirak Eden Kimsenin Payının Müsaderesi
432
b. Davanın Düşmesi Halinde Kazanç Müsaderesi Kararı Verilebilir mi?
434
III. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri
435
IV. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri
436
V. Suçta Tekerrür ve Özel Tehlikeli Suçlular
437
A. Tekerrür Hükümlerinin Uygulanmasının Şartları
438
1. Bir Ceza Mahkûmiyetinin Bulunması
438
2. Yeni Bir Suçun İşlenmiş Olması
439
B. Tekerrürün Sonuçları
440
1. Mükerrirlere Özgü İnfaz Rejiminin Uygulanması
440
2. Denetimli Serbestlik Tedbirinin Uygulanması
441
3. Seçimlik Cezada Hapis Cezasına Hükmolunması
441
C. Tekerrür Hükümlerinin Uygulanmayacağı Suçlar
442
VI. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri
442
VII. Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri
443
VIII. Yabancıların Sınır Dışı Edilmesi
443
§3. CEZALARIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
444
I. Cezaların Hesaplanması
445
B. Cezanın Somut Olarak Tayini
446
1. Ceza Çeşidinin Seçilmesi
446
2. Ceza Miktarının Hesaplanması
447
b. Mükerrer Değerlendirme Yasağı
447
c. Cezaların Ölçü Birimi
448
d. Yukarı ve Aşağı Sınırların Aşılmaması
448
3. Ceza Miktarının Hesaplanmasında Sıra
449
II. Takdiri İndirim Nedenleri
450
B. Adli Para Cezalarında, Adli Kontrolde ve Diğer Özel Durumlarda Mahsup
452
IV. Cezaların İçtimaı
453
§ 4. DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ DÜŞÜREN SEBEPLER
454
B. Özel Af (TCK 65/2, 3)
457
III. Belirli Bir Sürenin Geçmesi
458
2. Zamanaşımı Sürelerinde Esas Alınacak Ceza
461
3. Zamanaşımının Başlangıcı
461
a. Tamamlanmış Suçlarda
461
b. Teşebbüs Derecesinde Kalan Suçlarda
462
c. Kesintisiz ve Zincirleme Suçlarda
462
d. Zamanaşımının Başlangıcında Esas Alınacak Gün
462
4. Dava Zamanaşımı Süreleri
462
5. Dava Zamanaşımının Engelleri
462
a. Dava Zamanaşımının Durması
463
bb. Durmanın Etkileri
463
b. Dava Zamanaşımının Kesilmesi
464
aa. Kesilme Sebepleri
464
bb. Kesilmenin Sonuçları
464
6. Dava Zamanaşımının Sonuçları
465
4. Ceza Zamanaşımı Engelleri
467
5. Ceza Zamanaşımının Sonuçları
468
C. Kabahatlerde Zamanaşımı
468
IV. Şikâyetten Vazgeçme
468
§ 5. KOŞULLU SALIVERİLME
470
A. Cezanın Bir Kısmının İnfaz Edilmiş Olması
472
B. Hükümlünün Kurumda İyi Hal Göstermesi
472
C. Kararın Geri Alınması
473
§ 6. ADLİ SİCİL KAYDININ SİLİNMESİ
474
§ 7. YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİ
476
2008 KASIM İDARİ YARGI SINAVI CEZA SORULARI
483
HÂKİMLİK, KPSS VE DİĞER MESLEK SINAVLARINDA ÇIKAN CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER SORULARI
486