Ceza Hukuku Genel Hükümler Temel Bilgiler
9. Baskı,
Şubat 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa Sayısı:
525
Kitabın Fiyatı:
500,00₺
İndirimli (%7):
465,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu baskıda 14/11/2024 tarih ve 7531 sayılı Kanun ile TCK m. 73/2 ve 75/6'ya ekleme suretiyle değişiklik yapılmıştır. Yeni bilgiler, Anayasa Mahkemesi kararı ve Yargıtay kararları eklenmiştir.
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
DOKUZUNCU BASKIYA ÖNSÖZ
5
İÇİNDEKİLER
7
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA KAVRAMLAR, CEZA HUKUKUNUN AMACI, GÖREVİ, KAYNAKLARI, YORUM
I. TANIMLAR
47
A. Ceza Hukuku Teriminin Tanımı
47
B. Suç Teriminin Tanımı
48
C. Ceza Normu (Ceza Kuralı)
48
1. Bağımsız – Bağımlı Ceza Normları
48
2. Tam Ceza Normu – Eksik Ceza Normu – Açık Ceza
Normu
49
D. Davranış Normları (Davranış Kuralları)
49
E. Ceza Teriminin Tanımı
50
II. CEZA HUKUKUNUN GÖREVİ (İŞLEVİ) VE AMACI
51
III. TÜRK CEZA HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ
51
A. Genel Olarak
51
1. Osmanlı Devleti Dönemi
52
2. Cumhuriyet Dönemi
52
IV. CEZA HUKUKUNDA KAYNAKLAR
53
A. Asli Kaynaklar
53
1. Anayasa
53
2. Kanun
53
3. Uluslar arası Sözleşmeler
53
B. Ceza Hukukunun Tamamlayıcı Kaynakları
54
1. Gelenek (Örf ve Adet) Kuralları
54
2. Ahlak Kuralları
55
3. Din Kuralları
55
4. Mahkeme İçtihatları
55
5. Öğreti
55
6. Hukukun Genel İlkeleri
56
V. CEZA HUKUKU KAYNAKLARININ YORUMU
56
A. Yorum Yöntemleri
56
1. Lâfzî Yorum / Sözel Yorum / Gramatik Yorum Yöntemi
56
2. Mantıki Yorum Yöntemi
57
3. Sistematik Yorum Yöntemi
58
4. Kanun Hükmünün Konulma Nedenini Belirleme
Yöntemi
58
5. Amaçsal Yorum Yöntemi
58
a) Kanunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü
(Objektif)
59
b) Kanun Koyucunun Amacının Esas Alınması Gerektiği
Görüşü (Sübjektif):
59
c) Birleştirici Görüş:
59
6. Tarihsel Yorum Yöntemi
59
7. Hukukun Genel İlkeleri
60
8. Karşılaştırmalı Hukuk
60
B. Yorum Çeşitleri
61
1. Yapana Göre Yorum Çeşitleri
61
a) Yasama Yorumu
61
b) Yargı Yorumu
61
c) Öğreti Yorumu
62
2. Niteliğine Göre Yorum Çeşitleri
62
a) Daraltıcı Yorum
62
b) Genişletici Yorum
63
c) İlerletici Yorum
65
d) Düzeltici Yorum
65
VI. CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ
65
A. Anayasa Hukuku
65
B. Devletler Hukuku
65
C. Ceza Muhakemesi Hukuku
66
D. İnfaz Hukuku
66
E. Kriminoloji
67
F. İdare Hukuku
67
G. Ticaret Hukuku
67
H. Disiplin Hukuku
67
İKİNCİ BÖLÜM
TEMEL İLKELER VE CEZAİ SORUMLULUK
VII. CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ VE SORUMLULUĞUN ESASI
71
A. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri
71
1. Hukuk Devleti İlkesi
71
2. İnsanilik İlkesi
71
3. Kusur İlkesi
71
4. Kanunilik İlkesi (Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi
/Ceza Hukukunun Güvence İşlevi)
73
a) İlkenin Anlamı
73
b) İlkenin Tarihçesi
75
c) Kanunilik İlkesinin Özellikleri
76
(1) Suç ve Cezaların Kanun ile Konulması
76
(2) Kıyas Yasağı
76
(3) Aleyhte Kanunun Geçmişe Etkili
Olmaması/Geçmişe Yürüme Yasağı (Lex Pravia)
79
(4) Lehe Hükmün geçmişe yürümesi ilkesi
80
(5) Suçta ve Cezada Belirlilik İlkesi (Lex Certa)
80
(6) Örf ve Adet Kuralları İle Suç ve Ceza
Oluşturulamaması
81
(7) Kanunilik İlkesi ve İdarenin Düzenleyici
İşlemleriyle Suç Oluşturması
82
d) Orantılılık İlkesi
84
e) Kanun Önünde Eşitlik İlkesi
84
f) Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi
84
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI
VIII. CEZA KANUNLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI
85
A. Genel Olarak
85
B. Kanunların Yürürlüğe Girmesi ve Yürürlükten Kalkması
85
C. Yürürlülük Süreleri Bakımından Ceza Kanunları
87
D. Ceza Kanununun Zaman Bakımından Uygulanması
87
1. Zaman Bakımından Uygulanmaya İlişkin İlkeler
87
a) Derhal Uygulanma (Hemen Uygulanma) İlkesi
87
b) Aleyhe Hükmün Geriye Yürümemesi İlkesi
89
c) Lehe Hükmün Geriye Yürümesi İlkesi
90
d) İnfaz Hükümleri ve Lehe Kanun Uygulaması
92
e) Güvenlik Tedbirleri ve Lehe Kanun Uygulaması
93
2. Kanunların İleriye Yürümesi
93
3. Suçun İşlendiği Zaman
94
a) Hareket Görüşü
95
b) Netice Görüşü
95
c) Karma Görüş
95
4. Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi Bakımından Suç
Türleri
96
a) Ani Suçlar
96
b) Sırf Hareket Suçları
96
c) Neticeli Suçlar
96
d) İhmali Suçlar
97
e) Kesintisiz Suçlar
97
f) Zincirleme Suçlar
97
g) İtiyadi Suçlar
98
h) Teşebbüs Aşamasında Kalan Hareketler
98
i) İştirak Halinde İşlenen Suçlar
98
IX. CEZA KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI
99
A. Suçun İşlendiği Yerin Tespitine İlişki Görüşler
99
1. Hareket Görüşü
100
2. Netice Görüşü
101
3. Karma Görüş
101
4. Türk Hukukunda Kabul Edilen Görüş
102
B. Suç Türleri Bakımından Suçun İşlendiği Yer
102
1. Ani Suçlar
102
2. Mesafeli/Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlarda
Suçun İşlendiği Yer
103
3. Kesintisiz Suç
103
4. İtiyadi Suç
103
5. İştirak Halinde İşlenen Suçlar
103
6. Zincirleme Suç
104
7. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç
104
8. Sınır Aşan (Transit) Suç
104
9. Bilişim Suçları
104
10. Objektif Cezalandırılma Koşulu Olan Suç
105
11. Seçimlik Hareketli Suç
105
C. TCK’nın Suçun İşlendiği Yere İlişkin Kabul Ettiği İlkeler
105
1. Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi (TCK m. 8, 9).
106
2. Şahsilik (Kişisellik) İlkesi
108
a) Faile Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 10, 11)
109
(1) Türkiye Cumhuriyeti Adına Belirli Görevlere
Sahip Türk Vatandaşlarının Yurt Dışındaki
İşledikleri Suçlar (Görev Suçları)
109
(a) Bu Fıkranın Uygulama Koşulları
110
(b) TCK m. 11’da Düzenlenen Faile Göre
Şahsilik İlkesinin Koşulları
110
(i) TCK m. 11/1’in Uygulama Koşulları
111
(ii) (TCK m. 11/2’in Uygulama Koşulları
111
b) Mağdura Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 12/1–2)
112
3. Koruma (Gerçeklik) İlkesi (TCK m. 13/1–b)
114
4. Evrensellik (Adalet) İlkesi (TCK m. 12/3 / TCK m. 13/1–a
/ TCK m. 13/1–c,d,e,f,g,ı)
115
a) TCK m. 12/3’e Göre Evrensellik İlkesi
116
(1) TCK m. 12/3’e Göre Evrensellik İlkesinin
Uygulanma Koşulları
116
b) TCK m. 13/1–a’ya Göre Evrensellik İlkesi
117
(1) TCK m. 13/1–a’ya Göre Evrensellik İlkesinin
Uygulanma Koşulları
117
c) TCK m. 13/1–c,d,e,f,g,h,ı’ya Göre Evrensellik İlkesi
118
(1) TCK m. 13/1 – c,d,e,f,g,ı’ya Göre Evrensellik
İlkesinin Uygulanma Koşulları
118
D. Faile ve Mağdura Göre Şahsilik İlkesi Kapsamında Suçların
Seçimlik Ceza Gerektirmesi Durumunda Soruşturma
119
E. Yabancı Ülkede İşlenen Suçların Türkiye’de Yargılanması
İçin Soruşturma Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması
119
F. Yabancı Ülkede Geçirilen Hürriyetten Yoksunluk Hallerinin
Türkiye’deki Yargılama Sonucu Verilen Mahkûmiyet
Hükmünden Mahsup Edilmesi
119
G. Yabancı Ülkede Verilen Mahkeme Kararlarının TCK’daki Hak
Yoksunluklarına Etkisi
119
X. SUÇLULARIN GERİ VERİLMESİ
121
A. Genel Olarak
121
B. Geri Vermenin Sınır Dışı Etmeden Farkları
122
C. Geri Verme Kurumunun Kaynakları
123
D. Geri Vermeye Neden Olan Suçların Belirlenmesi
Bakımından Kabul Edilen Sistemler
124
E. Geri Vermenin Koşulları
124
1. 6706 sayılı Kanuna Göre Geri Vermenin Koşulları
124
a) Yabancı Bir Ülkede Yabancı Ülke Vatandaşı Hakkında
Ceza Soruşturması veya Kovuşturması Başlatılmış ya
da Mahkûmiyet Kararı Verilmiş Olmalıdır
124
b) Geri Vermeye Konu Suçun Cezasının Üst Sınırı, Bir
Yıl veya Daha Fazla Hürriyeti Bağlayıcı Cezayı
Gerektirmeli
125
c) Mahkûmiyetin İnfazı Bakımından Hükmolunan
Cezanın En Az Dört Ay Hürriyeti Bağlayıcı Ceza
Olmalıdır
125
d) Geri Vermeye Konu Fiilin Her İki Devletin (Talep
Eden Devlet ile Türkiye’nin) Kanunlarına Göre De
Suç Olmalıdır
125
2. 6706 Sayılı Kanuna Göre Geri Vermemenin Koşulları
126
a) Yabancı Bir Ülkede İşlenen Suçun Düşünce Suçu,
Siyasî Suç veya Siyasî Suçla Bağlantılı Bir Suç
Niteliğinde Olması
126
(1) Düşünce Suçu
127
(2) Siyasi Suç
127
(a) Siyasi Suçu Tanımlayan Kuramlar
127
aa) Nesnel (Objektif) Kuram
127
bb) Öznel (Sübjektif) Kuram
128
cc) Üstünlük Kuramı
128
(b) Siyasi Suçun İstisnaları
128
aa) Belçika Kuralı
128
bb) Terör Suçu
129
cc) Uluslararası Suçlar
129
(c) Siyasi Suç Çeşitleri
129
aa) Tam siyasi suç
129
bb) Nisbi siyasi suç
130
b) Sırf Askerî Suç Niteliğinde Olması
131
c) Türkiye Devletinin Güvenliğine Karşı, Türkiye
Devletinin veya Bir Türk Vatandaşının Ya da Türk
Kanunlarına Göre Kurulmuş Bir Tüzel Kişinin
Zararına İşlenmesi
132
d) Türkiye’nin Yargılama Yetkisine Giren Bir Suç Olması
132
e) Zamanaşımına veya Affa Uğramış Olması
132
f) İadesi Talep Edilen Kişinin Türk Vatandaşı Olması
134
g) İadesi Talep Edilen Kişinin Kanunda Belirtilen
Nedenlere Dayalı Olarak Soruşturma Veya
Kovuşturmaya Maruz Bırakılacağına Veya
Cezalandırılacağına ya da İşkence veya Kötü
Muameleye Maruz Kalacağına Dair Kuvvetli Şüphe
Sebeplerinin Bulunması
134
h) İadesi Talep Edilen Kişi Hakkında, Talebe Konu Fiil
Nedeniyle Daha Önce Türkiye’de Beraat veya
Mahkûmiyet Kararı Verilmiş Olması
135
i) İade Talebinin, Ölüm Cezası veya İnsan Onuru ile
Bağdaşmayan Bir Ceza Gerektiren Suçlara İlişkin
Olması
136
(1) 6706 sayılı Kanunda Açıkça Düzenlenmeyen ve
Fakat Geri Vermeme Kapsamı Dışında Tutulan
Diğer Suçlar (Geri Vermeye Tabi Suçlar)
136
(a) Uçak Kaçırma Suçları
136
(b) Diplomatlara ve Uluslararası Korunan
Kişilere Karşı İşlenen Suçlar
136
(c) Terörün Finansmanı
136
(d) Mali Suçlar
137
3. Geri Vermenin Takdire Bağlı Olduğu Durum
137
F. Geri Vermede Özellik Kuralı = İadede Hususilik İlkesi
137
1. Geri Vermede Özellik İlkesinin İstisnaları
139
G. Geri Vermede Görev ve Yetki (Usul)
139
H. Aynı Kişi Hakkında Birden Fazla Devlet Tarafından İade
Talebinde Bulunulmasında Usul
140
İ. Geri Verme Sürecinde Tutuklama İşlemleri
141
J. Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması (Yabancı
Ülke Ceza Kanunun Değeri)
141
XI. CEZA KANUNUNUN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI
143
A. Genel Olarak
143
B. Türk Ceza Kanunu’nun İç Hukuk Bakımından
Uygulanmasında İstisnalar
143
1. Cumhurbaşkanının Sorumsuzluğu
143
a) Cumhurbaşkanının Kişisel Suçlarından Dolayı
Sorumluluğu
144
b) Cumhurbaşkanının Görevi ile İlgili İşlediği Suçlardan
Sorumluluğu
144
2. Yasama Sorumsuzluğu
146
a) Sorumsuzluk (Mutlak Dokunulmazlık)
146
(1) Anayasa m. 83/1’e Göre Sorumsuzluğun
Koşulları
147
(2) Yasama Sorumsuzluğunun Sonuçları
148
b) Geçici Dokunulmazlık (Kovuşturma Yasağı)
148
(1) Kovuşturma Yasağının İstisnaları
149
(2) Sorumsuzluk İle Dokunulmazlık Arasındaki
Farklar
150
(3) Dokunulmazlık Kapsamındaki Suçlarda
Zamanaşımı Sorunu
C. Ceza Kanunun Devletler Hukuku Bakımından
Uygulanmasında İstisnalar
150
1. Diplomatlar
150
a) Dokunulmazlığın Kabul Edildiği Durumlar
151
b) Diplomat Dokunulmazlığı ile Konsolosların
Dokunulmazlığı Farklıdır
151
2. Yabancı Askerler
152
a) Sözleşme Kapsamına Giren Kişiler
152
b) Yargı Yetkisi
153
(1) Mutlak (Kesin) Yargı Yetkisi
153
(2) Öncelikli Yargı Yetkisi
153
c) Gönderen Devletin Yargı Yetkisi
153
(1) Gönderen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi
153
(2) Gönderen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi
154
d) Gönderilen (Kabul eden) Devletin Yargı Yetkisi
154
(1) Gönderilen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi
154
(2) Gönderilen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi
154
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SUÇ KAVRAMI VE SUÇUN UNSURLARI
XII. SUÇ KURAMI
155
XIII. SUÇUN UNSURLARI
155
A. Genel Olarak
155
B. Tipiklik (Suçun Yasallık Unsuru)
156
1. Tipiklik ve Hukuka Aykırılık
158
2. Tipiklik ve Hukuki Hata
158
3. Tipiklik ve Hayal (Mefruz/Varsayılan/Sözde) Suç
159
4. Tipiklik ve Kuruntu Suç
160
5. Tipiklik ve İşlenemez Suç
160
C. Tipiklikte Yer Alan Unsurlar
160
1. Tipikliğin Maddi Unsurları
162
a) Hareket
163
(1) Ceza Hukuku Bakımından Hareket Sayılmayan
Durumlar
166
(2) Hareketin Sayısına Göre Suçların
Sınıflandırılması
167
(a) Tek Hareketli Suçlar
167
(b) Birden Çok Hareketli Suçlar
168
aa) Birleşmiş Hareketli Suçlar
168
bb) Bölünebilen veya Kesintili
Suçlar/Amaç Suç–Araç Suç
168
cc) Seçimlik Hareketli Suçlar
168
dd) İtiyadi Suçlar
169
(c) Geçitli Suçlar
170
(3) Hareketin Şekline Göre Suçların Sınıflandırılması
170
(a) İcrai (Etken Hareketle İşlenen) Suçlar
171
(b) İhmali (Edilgen hareketle işlenen suçlar)
Suçlar
171
(4) Hareketin Önemine Göre Suçlar
176
(a) Serbest Hareketli Suçlar
176
(b) Bağlı Hareketli Suçlar
176
(5) Hareketin Devamının Gerekip Gerekmediğine
Göre Suçların Sınıflandırılması
177
(a) Ani Suç
177
(b) Kesintisiz (Mütemadi) Suçlar
178
(6) Hareketin Aşamasına Göre Suçların
Sınıflandırılması
181
(a) Kalkışma Suçları
181
2. Netice
181
a) Neticeye Göre Suçların Tasnifi
182
(1) Neticesi harekete bitişik suçlar (Neticesiz
suçlar, Şekli suçlar, Sırf Hareket Suçları) –
Neticeli suçlar (Maddi neticeli suçlar)
182
(a) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz
Suçlar/Sırf Hareket Suçları/Soyut Neticeli
Suçlar)
182
(b) Neticeli Suçlar (Maddi neticeli suçlar)
183
(c) Seçimlik Neticeli Suçlar – Tek Neticeli Suçlar
185
3. Nedensellik Bağı
185
a) Koşul Kuramı (Şart Teorisi) = Tabii Nedensellik
Düşüncesi = Eşdeğerlik Kuramı = Koşulların Eşitliği
186
b) Uygun Sebep Kuramı
186
c) Etkin Sebep Kuramı
187
d) En Etkin Sebep Kuramı
187
e) Son Koşul Kuramı (Son Şart Teorisi)
187
f) Beşeri Nedensellik Kuramı
187
g) Objektif Yüklenebilirlilik (İsnadiyet) Kuramı
188
h) Bazı Nedensellik Durumları
189
(1) Normal Nedensellik (Tek Hareket, Tek Netice)
189
(2) Çifte Nedensellik (Birden Çok Hareket, Tek
Netice)
189
(3) Tamamlayan (Atipik/Toplam) Nedensellik
190
(4) Hareketten Önce Var Olan Nedenin Eklenmesi
191
(5) Hareketten Sonra Meydana Gelen Bir Nedenin
Eklenmesi
192
(6) Hareketten Sonra Meydana Gelen ve
Mağdurun Kusuru İle Bir Nedenin Eklenmesi
192
(7) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Durumlar
193
(8) Sollayan Nedensellik (Öne Geçen Nedensellik/
Nedensellik Bağının Kesilmesi)
193
(9) Varsayılan Nedensellik
194
(10) Kişinin Kendisini Tehlikeye Atması
194
(11) Neticenin Kişinin Egemenlik Alanı Dışında
Olması
194
(12) Sosyal Nedensellik
195
(13) Risk Azalması
195
(14) Normun Koruma Alanı İçinde Olmaması
195
(15) Rücu Yasağı
196
(16) Kişinin Üzerine Düşen Dikkat ve Özen
Yükümlülüğüne Uymasına Rağmen Neticenin
Gerçekleşmesi
197
(17) İhmali Hareketle İşlenen Suçlarda Nedensellik
197
4. Fail
198
a) Özgü Suç
199
b) Tüzel Kişilerin Suçun Faili Olup Olamayacağı Sorunu
200
(1) Tüzel Kişilik Kavramı
200
(2) Tüzel Kişiliğin Esasını Açıklayan Kuramlar
201
(a) Farazilik Kuramı
201
(b) Gerçeklik Kuramı
201
(c) Karma Kuram
201
(3) TCK Açısından Tüzel Kişilerin Cezai
Sorumluluğu ve Faillik Durumu
201
(4) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Yaptırım
201
5. Mağdur
202
6. Suçun Konusu
204
a) Suçun Maddi Konusu
205
b) Suçun Hukuki Konusu
206
c) Suçun Konusuna Göre Suçların Sınıflandırılması
206
(1) Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı
206
(a) Zarar Suçu
206
(b) Tehlike Suçu
207
(i) Somut Tehlike Suçu
208
(ii) Soyut Tehlike Suçu
208
D. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları
209
1. Genel Olarak
209
a) Suçun Manevi Unsuru, Kusurluluk ve Kusur
Kavramları Arasındaki İlişki
210
b) Hareket Yeteneği İle Kusur Yeteneği Kavramları
Arasındaki İlişki
210
c) Suçun Manevi Unsuru İle Kast ve Taksir Kelimeleri
210
2. Kast
211
a) Kastı Açıklayan Kuramlar
211
(1) Tasavvur Kuramı
211
(2) Bilinç ve İrade Kuramı
211
b) Kastın Unsurları
212
(1) Kastın Bilme Unsuru
212
(2) Kastın İsteme Unsuru
214
(a) Doğrudan Kast (Birinci Dereceden Kast)
215
(b) Doğrudan Kast (İkinci Dereceden Kast)
215
(c) Olası Kast
216
(i) Olası Kastı Belirlemek İçin Ortaya
Atılan Kuramlar
216
(ii) Olası Kastta Kusurluluğun Derecesi
veya Yoğunluğu
217
(iii) Olası Kastta Sorumluluk
217
(3) Kastın Aranacağı Zaman
218
(a) Başlangıç kastı
218
(b) Eş zamanlı Kast
218
(c) Eklenen Kast
219
(4) Kastın Türleri
219
(a) Genel Kast (Doğrudan Kast/Dolus
Directus)
219
(b) Doğrudan Kast (Dolus Directus)
220
(c) Olası Kast (Dolus Eventualis)
220
(d) Özel Kast
220
(e) Ani Kast
220
(f) Tasarlama (Taammüt) Kastı
221
3. Taksir
222
a) Genel Olarak
222
b) Taksirin Unsurları
222
(1) Hareketin Taksirle İşlenebilen Bir Suç Olması
223
(2) Hareketin İradiliği
223
(3) Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık
224
(4) Neticenin Öngörülebilir Olması
225
(5) Neticenin İstenmemiş Olması
225
(6) Hareket İle Netice Arasında Nedensellik
Bağının Bulunması
226
C) Taksirli Suçlarda Kişilerin Cezai Sorumluluğu
226
(1) Üçüncü Kişinin Hareketi
226
(a) Üçüncü kişinin hareketi kusursuzdur.
226
(b) Üçüncü kişinin hareketi kusurludur
227
(i) Üçüncü kişi kasten kusurludur
227
(ii) Üçüncü Kişi Taksirle Kusurludur
227
(c) Üçüncü Kişi Tamamen Kusurludur
228
(2) Mağdurun Hareketi
228
(a) Mağdurun Hareketi Kusurlu Değildir
228
(b) Mağdurun Hareketi Normal Değil Ancak
Kusurlu ve Hukuka Aykırı da Değildir
228
(c) Mağdurun Hareketi Kusurludur
228
(i) Meydana Gelen Netice Tamamen
Mağdurun Kusurlu Hareketinden
Meydana Gelmiştir.
228
(ii) Meydana Gelen Netice Bakımından
Hem Fail Hem de Mağdur Kusurludur.
229
d) Taksirin Gerçekleştirilme Şekilleri (Taksir Kalıpları/
Taksirin Görünüş şekilleri)
229
(1) Dikkatsizlik
229
(2) Özensizlik (Tedbirsizlik)
230
e) Taksirin Derecelendirilmesi
230
f) Taksir Türleri (Çeşitleri)
230
(1) Bilinçsiz Taksir (Basit Taksir/Tam Taksir)=Niteliksiz
Taksir
231
(2) Bilinçli Taksir (Öngörülü/Şuurlu
Taksir)=Nitelikli Taksir
231
(3) Bilinçsiz Taksir – Bilinçli Taksir Ayrımı
231
(4) Bilinçsiz Taksir – Bilinçli Taksir Ayrımının Hukuki
Sonuçları
232
g) Olası Kast/ Bilinçli Taksir Ayrımı
232
h) Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi Olarak ve
Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep
233
i) Taksirli Suçlarda Verilecek Cezanın Belirlenmesi
233
j) Taksir ve Teşebbüs
234
k) Taksir ve İştirak
234
l) Taksir ve Hata
234
m) Taksir ve Kabahat
235
n) Taksir ve Kusur
235
o) Taksir ve Kusursuz Sorumluluk
235
4. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç
236
(1) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçun Oluşum
Şekilleri
236
(2) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç Şekilleri
237
(a) Gerçek Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç
237
(b) Gerçek Olmayan (Görünüşte) Netice
Sebebiyle Ağırlaşan Suç
237
(3) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda
Kast/Taksir Bileşimi (Kombinasyonu)
238
(4) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Teşebbüs
239
(5) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda İştirak
240
(6) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç ve Kusursuz
Sorumluluk
240
E. Hukuka Aykırılığın Bulunması/Hukuka Uygunluk
Nedenlerinin Bulunmaması
241
F. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Ortak Özellikleri
243
G. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenlerinin
Sınıflandırılması Sorunu
245
H. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenleri
246
1. Kanun Hükmünü Yerine Getirme/Görevi İfa
246
a) Kanun Teriminin Anlamı
246
b) Kolluğun Zor ve Silah Kullanma Yetkisi
247
(1) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinin Kapsamı
248
(2) Zor Kullanma Yetkisinin Aşamaları
248
(a) İhtar
248
(b) Bedeni Kuvvet Kullanma
248
(c) Maddi Güç Kullanma
248
(d) Silah Kullanma
248
(3) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinde Orantılılık
İlkesi
250
(4) Zor Kullanma Yetkisinde Takdir Yetkisi
250
c) Müdafilik Görevinin Yerine Getirilmesi
251
2. Meşru Savunma
251
a) Meşru Savunmanın Hukuki Niteliği
251
b) Meşru Savunmanın Koşulları
252
(1) Saldırıya İlişkin Koşullar
252
(a) Bir Saldırı Olmalıdır
252
(b) Bu Saldırı Haksız Olmalıdır
253
(c) Bu Saldırı Gerçekleşmiş veya
Gerçekleşmesi veya Tekrarı Muhakkak
Olmalıdır
254
(d) Saldırı Herhangi Bir Hakka Yönelmiş
Olmalıdır
255
(e) Saldırı, Meşru Savunmada Bulunana Karşı
Olabileceği Gibi, Üçüncü Bir Kişiye De
Yönelebilir
256
(f) Saldırı Mutlaka Bir İnsandan
Kaynaklanmalıdır
256
(2) Savunmaya İlişkin Koşullar
257
(a) Savunmada Zorunluluk Olmalıdır
257
(b) Savunma İle Haksız Saldırı Arasında Oran
Bulunmalıdır
257
(i) Konu Bakımından Orantı/Haklar
Arasında Orantı
258
(ii) Araç Bakımından Orantı
258
(c) Savunma, Mutlaka Haksız Saldırıda
Bulunan Kişiye Karşı Yapılmalıdır
259
c) Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma
259
d) Haksız Saldırı Başlamadan Önce Alınan ve
Kendiliğinden Harekete Geçen Önlem/Offendicula
260
e) Meşru Savunmada Sınırın Aşılması
261
(1) Meşru Savunmada Sınırın Aşılması Mazur
Görülebilecek Bir Heyecan, Korku veya Telaş
ile Aşılması
261
(2) Meşru savunmada Oranın/Sınırın Kast
Olmaksızın Aşılması (Taksir ile Aşılması)
261
(3) Meşru Savunmada Sınırın Kast (Doğrudan veya
Olası Kast) ile Aşılması
262
(4) Meşru Savunmada Sınırın Kusursuz Olarak
Aşılması
262
f) Meşru Savunma Halinde Üçüncü Kişilerin Zarar
Görmesi
262
g) Meşru Savunma – Haksız Tahrik ilişkisi
262
3. Hakkın Kullanılması
263
a) Hakların Çatışması ve Neminem Laedere İlkesi
263
b) Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Bazı Önemli Hakkın
Kullanılması Durumları
264
(1) Hekimlik Mesleğinin İcrası/Tıbbi Müdahale
264
(a) Hekimlik Mesleğini İcra Edecek Kişinin
Yetkili Kişi Olması Gerekir
265
(b) Hastanın Tıbbi Müdahalenin İçeriği ve
Muhtemel Sonuçları Bakımından
Aydınlatılmış Olması Gerekir
265
(c) Hastanın Rızasının
Bulunması/Aydınlatılmış veya
Bilgilendirilmiş Onam–Hastanın Hukuken
Geçerli Rızası
266
(d) Tıbbi Müdahalenin Zorunluluğu
(Endikasyon)
267
(e) Hekimlik Mesleğinin Mesleğin Gereklerine
Uygun İcra Edilmiş Olması/Hekimlik
Mesleğinin (Tıbbi Müdahalenin) Kanunda
Öngörülen Usullere Uygun Bir şekilde İcra
Edilmiş Olunması Gerekir
267
(f) Tıbbi Müdahalenin Teşhis ve Tedavi Amacı
İle Yapılmış Olması
268
(2) Düşünce Özgürlüğü ve Eleştiri Hakkı
268
(3) Bir İş, Meslek, Sanat veya Bilimin İcrası
268
(4) Ticari ve Sınaî Faaliyetlerin İcrası
269
(5) Haber Verme ve Haberleşme Hakkının
İcrası/Gazetecilik Mesleğinin İcrası
269
(6) İddia ve Savunma Hakkının Kullanılması
269
(7) Spor Faaliyetleri
270
(8) Tedip Hakkı
270
(9) İhbar ve Şikâyet Hakkı
270
(10) Organ ve Doku Nakli
271
4. İlgilinin Rızası
272
(1) Tipikliği Kaldıran Rıza
273
(2) Hukuka Aykırılığı Kaldıran Rıza
273
b) Rızanın Hukuki Esası
274
c) Rızanın Hukuka Uygunluk Nedeni Sayılabilmesi İçin
Gereken Koşullar
275
(1) Kişinin Üzerinde Mutlak Surette Tasarrufta
Bulunabileceği Bir Hakkın Bulunması
275
(a) Kişilere Karşı İşlenen Suçlar (TCK m. 80 – 169)
275
(i) Hayata Karşı Suçlar (TCK m. 81 – 85)
276
(ii) Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar
(TCK m. 86 – 96)
276
(iii) Çocuk Düşürtme, Düşürme veya
Kısırlaştırma (TCK m. 99 – 101)
277
(iv) Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar
(TCK m. 102 – 105)
277
(v) Hürriyete Karşı Suçlar (TCK m. 106 –
124)
277
(vi) Şerefe Karşı Suçlar (TCK m. 115 – 131)
277
(vii) Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına
Karşı Suçlar (TCK m. 131 – 140)
278
(viii)Malvarlığına Karşı Suçlar (TCK m. 141
– 169)
278
(2) Rızaya Ehliyet
278
(3) Rıza Açıklaması
279
5. TCK’da Yer Almayan Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak
Yükümlülüklerin Çatışması
280
a) Yükümlülüklerin Çatışmasının Gerçekleşebileceği
Şekiller
280
(1) İki Eşit Değerin Korunması Aşamasında
Yükümlülüklerin Çatışması
280
b) Eşit Olmayan İki Değerin Korunması Aşamasında
Yükümlülüklerin Çatışması
281
İ. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması
281
1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kasten Aşılması
282
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Taksir ile
Aşılması
282
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Korku, Panik
veya Heyecan ile Aşılması
282
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kusursuz Olarak
Aşılması
283
XIV. KUSURLULUK
283
A. Haksızlık ve Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki
284
B. Kusurluluk ile Kusur Kavramları Arasındaki İlişki
284
C. Kusurluluğu Açıklayan Kuramlar
285
1. Psikolojik Kuram
285
2. Normatif Kuram
285
D. Kusurluluğun Kapsamı
286
1. Fiil Kusuru
286
2. Fail Kusuru
286
E. Kusurluluk ile Kast ve Taksir Kavramları Arasındaki İlişki
286
F. Taksir ile Kusursuz Sorumluluk Kavramları Arasındaki İlişki
286
G. Kusurluluğun Unsurları
287
1. Kusur Yeteneğine Sahip Olmak
287
a) Kusur Yeteneğinin Aranacağı Zaman
288
Kavramları Arasındaki İlişki
288
2. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerden Birinin
Bulunmaması
289
a) Kusur Yeteneğini Etkileyen Haller
289
(1) Yaş Küçüklüğü
290
(a) 0 – 12 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK
m. 31/1)
290
(b) 13 – 15 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK
m. 31/2)
290
(c) 16 – 18 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m.
31/3)
291
(d) Kusur Yeteneği Bulunmayan Çocuklara
Uygulanacak Hükümler
291
(e) Kusur Yeteneği Bulunan Yaş Sınıfında Olan
Çocuklara İlişkin TCK ve CMK’da
Öngörülen Özel Düzenlemeler
291
(2) Sağır – Dilsizlik=(TCK m. 33)
293
(3) Akıl Hastalığı=(TCK m. 32)
294
(a) Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisi
Bakımından Kabul Gören Sistemler
294
(i) Biyolojik Sistem
294
(ii) Psikolojik Sistem
294
(iii) Karma Sistem
294
(b) Akıl Hastalığının Kişinin Kusur Yeteneğine
Etki Eden Durumları
295
(4) Geçici (Arızi) Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu
Madde Etkisinde Olma (TCK m. 34)
295
(a) Geçici Nedenler
296
(b) Alkol veya Uyuşturucu Madde Alma
296
(i) İstemeyerek (İrade Dışı) Alkol veya
Uyuşturucu Madde Alma
297
(ii) İsteyerek (İrade İle) Alkol veya
Uyuşturucu Madde Alma
297
H. Kusurluluğu Kaldıran Haller (Nedenler)
299
1. Yetkili Amirin Emrini İfa
300
a) Yetkili Amirin Emrini İfasının Uygulanma Koşulları
300
(1) Bir Emir Bulunmalıdır
300
(2) Emir Hukuka Uygun (Meşru) Olmalıdır
301
(a) Şekli Anlamda Hukuka Uygunluk
301
(i) Emri Verenin Hukuken Emir Vermeye
Yetkili Olması
301
(ii) Emri Yerine Getirenin Hukuken Emri
Yerine Getirme Yükümlülüğü İçinde
Olması
301
(iii) Emrin Kanunun Öngördüğü Bütün
Şekil Kurallarına Uygun Olması
302
(b) Maddi Anlamda Hukuka Uygunluk
302
(i) Emrin Konusu Hukuka Uygundur
302
(ii) Emrin Konusu Hukuka Aykırıdır
302
(iii) Emrin Konusu Suçtur
304
(3) Emri Veren Emri Vermeye Yetkili Olmalıdır
304
(4) Emrin Yerine Getirilmesi Zorunlu Olmalıdır
(Emir Bağlayıcı Olmalıdır)
304
2. Zorunluluk Hali
304
a) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği
305
(1) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği Açıklayan
Kuramlar
305
(a) Koruma İçgüdüsü Kuramı
305
(b) Manevi Cebir Kuramı
305
(c) Saiklerin Sosyalliği Kuramı
305
(d) Amaç Kuramı
305
(e) Hakların Çatışması Kuramı
306
(2) Zorunluluk Halinin Sınıflandırılmasına İlişkin
Kuramlar
306
(a) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk
Sebebi Olduğu Kuramı
306
(b) Zorunluluk Halinin Mazeret Sebebi
(Kusurluluğu Kaldıran) Olduğu Kuramı
306
(c) Fark Gözetme Kuramı
306
(3) TCK Bakımından Zorunluluk Halinin Hukuki
Niteliği
307
(4) Zorunluluk Halinin Kusurluluğu Kaldıran Bir
Neden Olması Nedeniyle Hukuka Uygunluk
Sebebi ile Kusurluluğu Kaldıran Sebep
Arasındaki Farklar
308
b) Zorunluluk Halinin Koşulları
308
(1) Tehlikeye İlişkin Koşullar
309
(a) Bir Tehlike Bulunmalıdır
309
(b) Bu Tehlike Ağır ve Muhakkak Olmalıdır
309
(c) Tehlike Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır
310
(d) Tehlikeye Bilerek Sebebiyet Verilmemiş
Olunmalıdır
310
(2) Korunmaya İlişkin Koşullar
311
(a) Tehlikeden Başka Türlü Korunma
İmkânının Bulunmaması
311
(b) Tehlike İle Korunmaya Yönelik
Gerçekleştirilen Hareket Arasında
Nedensellik Bağının Bulunması
312
(c) Tehlike İle Korunmaya Yönelik
Gerçekleştirilen Hareket Arasında Orantı
Bulunması
312
(d) Tehlikeye Karşı Koyma Yükümlülüğünün
Bulunmaması
313
c) Zorunluluk Hali İle Meşru Savunmanın
Karşılaştırılması
313
3. Cebir ve Şiddet
314
4. Korkutma veya Tehdit
315
5. Hata (Yanılma)
317
a) Hata Kavramı
318
b) Suçun Maddi Unsurlarında Hata: (Fiili/Maddi
Hata/Unsur Yanılgısı)
318
(1) Suçun Konusunda Hata
321
(2) Şahısta Hata (Mağdurda Hata)
322
(3) Nedensellik Bağında Hata
323
(4) Hedefte Sapma
324
c) Suçun Nitelikli Unsurlarında/Hallerinde Hata
326
(1) Cezayı Artıran Nitelikli Unsurlarda Hata
326
(2) Cezayı Azaltan Nitelikli Unsurlarda Hata
327
(3) Şahsa, Fiile ve Mağdurun Sıfatına Bağlı Nitelikli
Haller ve Bu Hallerde Hata
328
(a) Failin Şahsına Bağlı (Failin Şahsından
Kaynaklanan) Nitelikli Haller
328
(b) Fiilin İşlenişine Bağlı Nitelikli Haller
328
(c) Mağdurun Sıfatına Bağlı Nitelikli Haller
329
d) Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenlere
Ait Koşulların Gerçekleştiği Hususunda Hata
329
(1) Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Hata
330
(2) Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerde
Hata
330
e) Hukuki Hata (Haksızlık Bilincinde Hata, Yasaklık
Hatası, Tipiklik Hatası)
331
6. Kaza ve Tesadüf (Öngörememe/Beklenememe)
333
7. Mücbir Sebep (Kaçınamama/Karşı koyamama)
334
İ. Kusurluluğu Azaltan Haller
336
1. Haksız Tahrik
336
a) Genel Olarak
336
b) Haksız Tahrik Durumlarında Daha Az Ceza
Verilmesinin Hukuki Sebebi / Haksız Tahrik
Kurumunun Hukuki Niteliği
337
(1) Öznel (Sübjektif) Görüş
337
(2) Nesnel (Objektif) Görüş
337
(3) Karma Görüş
338
c) Haksız Tahrik Kurumunun Düzenlenişi Bakımından
ETCK ile TCK Arasındaki Farklar
338
d) Haksız Tahrikin Koşulları
338
(1) Tahrik Oluşturan Bir Hareket Bulunmalıdır
338
(2) Hareket Haksız Olmalıdır
339
(3) Haksız Hareket Sonucunda Failde Sinirlenme,
Acı Duyma, Öfkelenme (Hiddet veya Şiddetli
Elem) Meydana Gelmelidir
340
(4) Suç, Haksız Hareketin Doğurduğu Sinirlenme,
Acı Duyma, Öfkelenmenin Etkisiyle İşlenmelidir
(Nedensellik Bağı)
340
(5) Karşı Hareket Mutlaka Haksız Hareketin
Kaynağına Yönelmiş Olmalıdır
341
e) Haksız Tahrik İle Bazı Ceza Hukuku Kurumları
Arasındaki İlişki
342
(1) Haksız Tahrik İle Tasarlama Arasındaki İlişki
342
(2) Haksız Tahrik İle Taksirli Suç Arasındaki ilişki
342
(3) Haksız Tahrik İle Kan Gütme Saiki/Özel Kast
Arasındaki İlişki
342
(4) Haksız Tahrik İle Meşru Savunma Arasındaki
ilişki
343
(5) Haksız Tahrik İle Hata Arasındaki İlişki
343
Arasındaki İlişki
344
(7) Haksız Tahrik İle İştirak Arasındaki ilişki
344
XV. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ
344
A. Nitelikli Hallerin Sınıflandırılması
345
1. Cezayı Artıran ve Azaltan Nitelikli Haller
345
2. Şahsa, Fiile ve Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller
345
a) Şahsa Bağlı Nitelikli Haller
345
(1) Failin Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller
346
(2) Mağdurun Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller
346
(3) Fail İle Mağdur Arasındaki İlişki Bakımından
Nitelikli Haller
346
(4) Failin Amaç ve Saiki Bakımından Nitelikli Haller
346
b) Fiile Bağlı Nitelikli Haller
346
(1) Fiilin İşleniş Şekline Göre Nitelikli Haller
346
(2) Fiilin İşlendiği Yer ve Zaman Bakımından
Nitelikli Haller
347
c) Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller
347
XVI. SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN HUSUSLAR
348
A. Nesnel (Objektif) Cezalandırılma Koşulları
348
B. Ön Koşullar
351
C. Ceza Muhakemesi Koşulları
351
D. Şahsi Cezasızlık Sebepleri
352
1. TCK’daki Şahsi Cezasızlık Sebepleri:
353
2. TCK’daki Cezada Şahsi İndirim Nedenleri:
354
3. TCK’daki Hem Şahsi Cezasızlık Hem De Cezada Şahsi
İndirim Nedenleri
354
E. Cezayı Kaldıran Şahsi Sebepler/Cezayı Azaltan veya Kaldıran
Şahsi Sebep Olarak Etkin Pişmanlık
354
BEŞİNCİ BÖLÜM
SUÇUN ÖZEL ŞEKİLLERİ
XVII. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
355
A. TEŞEBBÜS
355
1. Kavram
355
2. ETCK İle TCK’nın Karşılaştırılması
355
3. Teşebbüsün Cezalandırılma Sebebi
356
a) Öznel (Sübjektif) Görüş
356
b) Nesnel (Objektif) Görüş
356
c) Etki Görüşü
357
d) Karma Görüş
357
4. Teşebbüsün Hukuki Niteliği
357
5. Teşebbüsün Koşulları/Unsurları
358
a) Suç İşleme Kastının Varlığı Bulunmalıdır
358
b) İşlenmek İstenen Suç Ancak Kasten İşlenebilen Bir
Suç Olmalıdır
359
c) Suçun İcrasına Elverişli Hareketlerle Doğrudan
Doğruya Başlamak
360
(1) Elverişli Hareketin Anlamı
360
(2) Doğrudan Doğruya İcraya Başlama
361
d) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra
Hareketinin Tamamlanamaması veya Neticenin
Gerçekleştirilememesi
363
(1) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra
Hareketinin Tamamlanamaması
363
(2) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Neticenin
Gerçekleştirilememesi
363
6. Gönüllü Vazgeçme
364
a) Gönüllü Vazgeçmenin Hukuki Niteliği
365
b) Gönüllü Vazgeçmenin Uygulanma Aşamaları
365
c) Gönüllü Vazgeçmenin Tespiti
366
d) İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme
ve Şeriklere Etkisi
367
e) Gönüllü Vazgeçme ile Teşebbüs Arasındaki İlişki
368
7. Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık
369
8. İşlenemez Suç/Elverişsiz Teşebbüs
370
9. Teşebbüs Bakımından Bazı Özel Durumlar
371
a) Ceza Hukukunda Bazı Suçlarda Teşebbüsün
Mümkün Olup Olmadığı Tartışmalıdır. Bu Nedenle,
Teşebbüs Bu Suçlarda Özellik Göstermektedir.
Burada, Bu Durumlara Değinilecektir.
371
10. Teşebbüs Halinde Verilecek Cezanın Belirlenmesi
373
XVIII. İŞTİRAK
373
A. Genel Olarak
373
B. İştirakın Hukuki Esası
376
C. İştirake Suç Sayısı
376
1. Suç Birliği Görüşü
376
2. Suç Ayrılığı Görüşü
377
D. İştirakın Hukuki Niteliği
377
E. İştirakte Suça Katılanların Cezai Sorumluluğu Konusunda
Kabul Edilen Sistemler
377
1. Eşitlik (Teklik) Sistemi
377
2. İkilik Sistemi
377
3. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi
378
F. İştirak Şekilleri/Türleri
378
1. Faillik
379
a) Müstakil (Tek Başına Faillik/Doğrudan Faillik)
380
b) Müşterek Faillik
380
(1) Müşterek Failliğin Unsurları
380
(a) Suçun İşlenişi Üzerinde Müşterek
Hâkimiyet Kurma/Hareketin Birlikte İcra
Edilmesi
380
(b) Birlikte Suç İşleme Kararının Bulunması
382
(2) Özgü Suçlarda Müşterek Faillik
383
(3) İhmali Suçlarda Müşterek Faillik
383
(4) Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik
383
(5) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Müşterek
Faillik
383
c) Dolaylı Faillik
384
2. Şeriklik (Suç Ortaklığı/Suça İştirak Şekilleri)
389
3. Suça İştirakın (Suç Ortaklığı/İştirak/Şerikliğin) Koşulları
389
a) Birden Çok Failin Birden Çok Hareketinin Bulunması
389
b) Her Bir Failin Suça Katılma (İştirak İradesi) Kastının
Bulunması
390
c) İşlenmek İstenen Ortak Suçun En Azından Teşebbüs
Aşamasına Varmış Olması (İcra Hareketlerine
Başlanmış Olunması)
392
d) İşlenen Suçun Bütün Şerikler İçin Aynı Olması
393
e) Hareketlerin Nedensel Değerinin Bulunması
395
4. Şeriklik Şekilleri
396
a) Müşterek Faillik
396
b) Azmettirme
396
c) Yardım etme
399
(1) Yardım Etme Şekilleri
401
5. Cezayı Artıran veya Azaltan Nedenlerin Şeriklere
Yansıması (Sirayeti)
403
a) Cezayı Artıran Nedenlerin Şeriklere Yansıması
403
(1) Cezayı Artıran Şahsi Nedenler
403
(2) Cezayı Artıran Fiili Nedenler
403
b) Cezayı Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması
404
c) Cezayı Kaldıran Nedenlerin Şeriklere Uygulanması
404
6. Gönüllü Vazgeçme
404
XIX. SUÇLARIN İÇTİMAI
407
A. Genel Olarak
407
B. Bileşik Suç
408
1. Genel Olarak
408
2. Bileşik Suçun Oluşum Şekilleri
408
a) Tam (Gerçek) Bileşik Suç
408
b) Görünüşte (Şekli/Eksik) Bileşik Suç
409
3. Bileşik Suçta Manevi Unsur
409
4. Bileşik Suçta Zamanaşımı
410
5. Bileşik Suçta İştirak
410
6. Bileşik Suçta Uzlaştırma
410
7. Bileşik Suçta Teşebbüs
411
8. Bileşik Suçta Gönüllü Vazgeçme
411
9. Bileşik Suçun Bölünmezliği İlkesi
411
C. Zincirleme Suç (Müteselsil Suç)
412
1. Genel Olarak
412
2. Zincirleme Suçun Hukuki Esasını/Niteliğini Açıklayan
Görüşler
413
a) Tek Suçun Varlığı Görüşü
413
b) Çok Suçun Varlığı Görüşü
413
3. Zincirleme Suçun Koşulları
413
a) Suç İşleme Kararında Birlik
413
b) Aynı Olan Birden Çok Suçun İşlenmesi
415
c) Suçların Farklı Zamanlarda İşlenmesi
418
d) Mağdurun Aynı Olması
418
4. Zincirleme Suçta Yaptırım
419
D. Fikri İçtima
420
1. Fikri İçtimanın Hukuki Esasını Açıklayan Görüşler
421
a) Suç Tekliği Görüşü
421
b) Suç Çokluğu Görüşü
421
2. Fikri İçtimanın Koşulları
422
a) Tek Fiilin Bulunması
422
(1) Fiil Kelimesinden Hareket Anlayan Görüş
422
(2) Fiil Kelimesinden Netice Anlayan Görüş
423
b) Birden Fazla Farklı Suçun İşlenmesi
424
3. Fikri İçtimada Uygulanacak Cezanın Belirlenmesi
424
4. Fikri İçtima İle İlgili Bazı Özel Durumlar
425
a) Maddi Unsur
425
b) Manevi Unsur
425
c) Teşebbüs
425
d) İştirak
425
e) Zamanaşımı, Af, Şikâyet, Uzlaşma, Dava ve Ceza
İlişkisini Düşüren Nedenler
426
f) Non Bis İn İdem İlkesi ve Fikri İçtima
426
XXX. GÖRÜNÜŞTE İÇTİMA (KANUNLARIN İÇTİMAI/YASALARIN
TEKLİĞİ)
427
A. Normların Görünüşte İçtimaı Şekilleri ve Bu Durumlarda
Tek Bir Normun Uygulanmasının Gerekçeleri
427
1. Özel Norm – Genel Norm İlişkisi
427
2. Asli Norm – Tali (İkincil) Norm İlişkisi / Asli Normun
Önceliği – Yardımcı Normun Sonralığı İlkesi
428
3. Tüketen Norm – Tüketilen Norm İlişkisi
429
ALTINCI BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIM VE TÜRLERİ
XXXI. YAPTIRIM KURAMI
431
A. Genel Olarak
431
B. TCK’da Öngörülen Yaptırım Şekilleri
431
1. Ceza
431
a) Cezanın Amaçları
431
(1) Mutlak Görüşler
432
aa) Cezanın Ödetme/Kefaret Amacı
432
bb) Cezanın Adalet Amacı
432
(2) Nisbi Görüşler
432
aa) Özel Önleme
433
bb) Genel Önleme
433
(3) Karma/Uzlaştırıcı/Birleştirici Görüş
433
2. Cezanın Özellikleri/Nitelikleri
434
3. Cezanın Türleri
435
a) Hapis Cezası
435
(1) Müebbet Hapis Cezası
435
(2) Süreli Hapis Cezası
435
b) Süreli Hapis Cezalarına İlişkin Öngörülen Seçenek
İmkânlar
436
(1) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar
436
(a) Hukuki Nitelik
436
(b) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek
Yaptırımların Uygulanma Koşulları
436
aa) Nesnel (Objektif) Koşullar
436
bb) Öznel (Sübjektif) Koşul:
437
(c) TCK m. 50/1’de Öngörülen Seçenek
Yaptırımlar
437
(d) Suç Tanımında Hapis Cezası İle Adlî Para
Cezasının Seçenek Olarak Öngörüldüğü
Hâllerde, Hapis Cezasına Hükmedilmişse;
Bu Ceza Artık Adlî Para Cezasına
Çevrilmez. (TCK m. 50/2)
439
(e) Daha Önce Hapis Cezasına Mahkûm
Edilmemiş Olmak Koşuluyla, Mahkûm
Olunan Otuz Gün ve Daha Az Süreli Hapis
Cezası ile Fiili İşlediği Tarihte Onsekiz Yaşını
Doldurmamış veya Altmışbeş Yaşını Bitirmiş
Bulunanların Mahkûm Edildiği Bir Yıl veya
Daha Az Süreli Hapis Cezası, Birinci Fıkrada
Yazılı Seçenek Yaptırımlardan Birine
Çevrilir. (TCK m. 50/3).
440
(f) Taksirli Suçlardan Dolayı Hükmolunan Hapis
Cezası Uzun Süreli De Olsa; Bu Ceza, Diğer
Koşulların Varlığı Hâlinde, Birinci Fıkranın (A)
Bendine Göre Adlî Para Cezasına Çevrilebilir.
Ancak, Bu Hüküm, Bilinçli Taksir Hâlinde
Uygulanmaz. (TCK m. 50/4)
441
(g) Uygulamada Asıl Mahkûmiyet, Bu Madde
Hükümlerine Göre Çevrilen Adlî Para
Cezası veya Tedbirdir. (TCK m. 50/5)
441
(h) Hüküm kesinleştikten sonra Cumhuriyet
savcılığınca yapılan tebligata rağmen otuz
gün içinde seçenek tedbirin gereklerinin
yerine getirilmesine başlanmaması veya
başlanıp da devam edilmemesi halinde, infaz
hâkimliği (14/4/2020 tarihli ve 7242 sayılı
Kanun) kısa süreli hapis cezasının tamamen
veya kısmen infazına karar verir ve bu karar
derhal infaz edilir. Bu durumda, beşinci fıkra
hükmü uygulanmaz. (TCK m. 50/6)
442
(i) Hükmedilen Seçenek Tedbirin
Hükümlünün Elinde Olmayan Nedenlerle
Yerine Getirilememesi Durumunda,
Hükmü Veren infaz hâkimliğince Tedbir
Değiştirilir
442
(2) Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi
442
(a) Genel Olarak
442
(b) Ertelemenin Hukuki Niteliği
443
(c) Ertelemenin Koşulları
443
aa) Nesnel/Objektif) Koşul (TCK m. 51/1).
443
bb) Öznel/Sübjektif Koşul (TCK m. 51/1–b)
Mahkûmun Suçu İşledikten Sonra
Yargılama Sürecinde Gösterdiği
Pişmanlık Dolayısıyla Tekrar Suç
İşlemeyeceği Konusunda Mahkemede
Bir Kanaatin Oluşması
446
cc) Erteleme kararı verilebilmesi için ek
seçimlik koşullar Erteleme Kararının
Mağdurun veya Kamunun Uğradığı
Zararların Giderilmesi Koşuluna
Bağlanması (TCK m. 51/2)
447
(d) Erteleme Kararı
448
(e) Denetim Süresi (TCK m. 51/3).
448
(f) Erteleme Süresi İçinde Mahkûmun
Yükümlülükleri
448
(g) Denetim Süresi İçinde Hükümlünün
Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi
449
(h) Denetim Süresinin İyi Halli Geçirilmesi,
Kasıtlı Bir Suç İşlenmemesi veya
Yükümlülüklere Uyulması
450
c) Adli Para Cezası
450
(1) Adli Para Cezasının Belirlenmesi Bakımından
Kabul Edilen Sistemler
451
(a) Klasik Sistem
451
(b) Gün Para Cezası Sistemi
451
(c) TCK m. 52’de Öngörülen Adli Para Cezası
Sistemi
452
(i) Gün Para Cezasının Belirlenmesi
452
(ii) Belirlenen Adli Para Cezasının
Uygulanması
454
(iii) Belirlenen Adli Para Cezasının Yerine
Getirilmemesi
454
(iv) Adli Para Cezasında Erteleme,
Zamanaşımı
455
4. Güvenlik Tedbirleri
455
a) Genel Olarak
455
b) Güvenlik Tedbirinin Uygulanabilmesi İçin Gerekli
Olan Koşullar
455
c) Güvenlik Tedbirinin Hukuki Niteliği
456
d) Güvenlik Tedbirinin Amacı
456
e) Güvenlik Tedbiri İle Ceza Yaptırımı Arasındaki
Farklar
456
f) Güvenlik Tedbiri İle Ceza Yaptırımı Arasındaki Ortak
Noktalar
457
g) TCK’da Öngörülen Güvenlik Tedbiri Türleri
458
(1) Belli Haklardan Yoksun Bırakılma
458
(a) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma
Güvenlik Tedbirinin Uygulanma Koşulları
458
(b) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma
Güvenlik Tedbirinin Uygulanma Süresi
459
(c) Hak Yoksunluğunun İnfaz Süresinden
Sonra Belirli Bir Süre Devam Edeceği
Durum
460
(d) TCK m. 53/1’de Yer Alan Hak Yoksunlukları
460
(e) TCK m. 53/6’da Yer Alan Hak Yoksunlukları
461
(2) Müsadere
461
(a) Genel Olarak
461
(b) Müsaderenin Hukuki Niteliği
462
(c) Müsadere Türleri
462
i) Eşya Müsaderesi
462
ii) Kazanç Müsaderesi
465
(3) Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri
467
(4) Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri
467
Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri
468
(6) Sınır Dışı Etme Güvenlik Tedbiri
468
(7) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik
Tedbirleri
468
(a) TCK m. 60’ta Yer Alan Güvenlik
Tedbirlerinin Uygulanma Koşulları
469
(i) Bir Kamu Kurumunun Verdiği İzne
Dayalı Olarak Faaliyette Bulunan Bir
Özel Hukuk Tüzel Kişisi Bulunmalıdır
469
(ii) Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Organ veya
Temsilcilerinin İştirakiyle ve Bu İznin
Verdiği Yetkinin Kötüye Kullanılması
Suretiyle Kasten Bir Suç İşlenmelidir
469
(iii) Kasten İşlenen Bu Suç Özel Hukuk
Tüzel Kişisinin Yararına İşlenmelidir
470
(iv) Kanunda İlgili Suç Tipine İlişkin Olarak
Güvenlik Tedbirinin Uygulanacağına
Yönelik Açık Hüküm Bulunmalıdır
470
(b) Hâkim veya Mahkemenin Takdir
Yetkisi/Orantılılık İlkesi
470
(c) Uygulanacak Tedbirler
470
(i) İznin iptali, 2) Müsadere
470
XXXII. SUÇ İŞLEMEDE TEKERRÜR
471
A. Genel Olarak
471
B. Tekerrürün Hukuki Niteliği
471
C. Tekerrür Türleri
472
D. Tekerrüre İlişkin Hükümlerin Uygulanma Koşulları
474
1. Daha Önce Bir Suç İşlenmiş ve Bu Suçtan Dolayı Verilen
Mahkûmiyet Kararı Kesinleşmiş Olmalı
474
2. Yeni Bir Suçun İşlenmesi
475
3. Tekerrür Süresi
476
E. Tekerrür yasakları
477
F. Tekerrürün Sonuçları
477
YEDİNCİ BÖLÜM
CEZANIN BELİRLENMESİ, MAHSUP, SANIĞIN VE HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ, AF, ZAMANAŞIMI, ŞİKÂYET, ÖNÖDEME
XXXIII. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
479
A. Genel Olarak
479
B. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirleme Yapılırken Esas
Alınan Ölçütler
480
C. Suçun Olası Kast veya Bilinçli Taksirle İşlenmesi
481
D. Mükerrer (Çifte) Değerlendirme Yasağı
481
E. Suçun Nitelikli Unsurlarının Cezanın Belirlenmesinde
Uygulanması
482
1. Cezayı Artıran Nitelikli Haller
482
2. Cezayı Azaltan Nitelikli Haller
483
F. Sonuç Cezanın Belirlenmesi ve Bu belirlemede Uyulacak
Usuller
483
1. Takdiri İndirim Nedenleri
484
a) TCK’da Öngörülen Takdir İndirim Nedenleri
484
b) TCK m. 62/2’de Öngörülen Takdiri İndirim Nedenleri
486
G. Cezanın hesaplanması
486
1. Hapis Cezasının Hesaplanması
486
2. Adli Para Cezasının Hesaplanması
486
3. Cezaların İçtimaı
488
H. Cezanın Yukarı ve Aşağı Sınırının Aşılmaması
488
İ. Mahsup
489
1. Mahsubun Uygulanma Koşulları
489
a) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Mahkûm Olmalıdır
489
b) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Dolayı Hüküm
Kesinleşmeden Önce Hürriyetinden Yoksun Kalmış
Olmalıdır
490
c) Mahsup İçin Hükümlünün Talebi Gerekmemektedir
490
d) Mahsup Kararını Yargılamayı Yapan Mahkeme
Vermelidir
490
SEKİZİNCİ BÖLÜM
DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN NEDENLER
XXXIV. GENEL OLARAK
491
XXXV. SANIĞIN ÖLÜMÜ
491
XXXVI. HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ
492
XXXVII. AF
492
A. Genel Olarak
492
B. Affın Türleri
492
1. Genel Af
493
2. Özel Af
494
XXXVIII. ZAMANAŞIMI
494
A. Genel Olarak
494
B. Dava Zamanaşımı
495
1. Dava Zamanaşımı ile Benzerlik Gösteren Kurumlar
495
2. Dava Zamanaşımına Tabi Olmayan Suçlar
496
3. Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar
497
a) Dava Zamanaşımının Kabul Edildiği Suçlarda Süre
497
(1) Yaş Küçüklüğü İçinde Olanlar Bakımından Dava
Zamanaşımı Süresi
497
b) Dava Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuktaki Etkisi
497
c) Dava Zamanaşımının Süresinin Belirlenmesinde Esas
Alınacak Ceza
498
(1) Seçimlik Cezayı Gerektiren Suçlarda Dava
Zamanaşımının Belirlenmesi
498
d) Dava Zamanaşımında Sürenin İşlemeye Başladığı
Anın Tespiti
499
(1) Aynı Fiilden Dolayı Tekrar Yargılamayı
Gerektiren Haller Bakımından
499
(2) Bazı Suç Türleri, Suçun Özel Görünüş Şekilleri
ve Mağdurun Yaşı Bakımından
499
(a) Tamamlanmış Suç
499
(b) Teşebbüs Halinde Kalan Suç
500
(c) Kesintisiz Suç
500
(d) Zincirleme Suç
500
(e) Çocuklara Karşı İşlenen Suç
500
(f) İştirak Halinde İşlenen Suç
500
e) Dava Zamanaşımın Durması ve Kesilmesi
500
(1) Dava Zamanaşımın Durması
500
(a) İzin
501
(b) Karar
501
(c) Bekletici Meselenin Çözümü
502
(d) Kaçak Kararı
502
(2) Dava Zamanaşımın Kesilmesi
503
(a) Dava zamanaşımının kesilme nedenleri:
503
(i) Şüpheli veya Sanıklardan Birinin Savcı
Huzurunda İfadesinin Alınması veya
Sorguya Çekilmesi
503
(ii) Şüpheli veya Sanıklardan Biri Hakkında
Tutuklama Kararının Verilmesi
504
(iii) Suçla İlgili Olarak İddianame
Düzenlenmesi
505
(iv) Sanıklardan Bir Kısmı Hakkında Da
Olsa, Mahkûmiyet Kararı Verilmesi
505
(b) Dava Zamanaşımının Kesilmesi Üzerine
Dava Zamanaşımının Uzaması
506
C. Ceza Zamanaşımı
506
1. Ceza Zamanaşımında Öngörülen Süreler
507
a) Yaş Küçükleri Bakımından Sürenin Kısaltılması
507
2. Ceza Zamanaşımında Sürenin Başlama Anı
507
3. Ceza Zamanaşımının Durması
508
a) Ceza Zamanaşımının Kesilmesi
508
4. Ceza Zamanaşımının Kesilmesinin Etkisi
509
5. Ceza Zamanaşımının Sonuçları
510
6. Ceza Zamanaşımının Hak Yoksunluklarına (Güvenlik
Tedbirlerine) Etkisi
510
7. Müsaderede Zamanaşımı
510
8. Zamanaşımının Hesabı ve Uygulanması
510
XXXIX. ŞİKÂYET
511
A. Tanım
511
B. Şikâyet Kurumunun Hukuki Niteliği
511
C. Şikâyetin Koşulları
511
1. Şikâyete Tabi Bir Suçun İşlenmiş Olması Gerekir
511
2. Şikâyet Hakkına Sahip Olan Kişi veya Kişilerin Şikâyet
Hakkını Kullanması Gerekir
512
3. Şikâyet hakkının Kanunda Öngörülen Süre İçinde
Yapılmış Olması Gerekir
512
4. Şikâyet Hakkının İlgili Mercilere Yapılması Gerekir
512
5. Şikâyet Yazılı veya Sözlü Olarak Yapılması Gerekir
513
D. Şikâyet İle İlgili Bazı Özel Durumlar
513
1. Şikâyet Hakkının Kullanılmasından Feragat (Vazgeçme)
513
2. Yapılan Şikâyetin Geri Alınması
513
3. Şikâyette Sirayet
514
a) Şikâyetin Hakkının Kullanılmasında Sirayet
514
b) Şikâyetin Geri Alınmasında Sirayet
514
XL. ÖNÖDEME
516
A. Koşulları
516
1. Önödeme Kapsamına Giren Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır
516
a) Hapis Cezası İle Adli Para Cezası Seçimlik Olarak
Öngörülmüş Olabilir
517
b) Hapis Cezası İle Adli Para Cezası Birlikte Öngörülmüş
Olabilir.
517
2. Belli Bir Miktar Paranın Devlet Hazinesine Ödenmesi
517
a) Ödenmesi Gereken Miktar Adli Para Cezasıdır
517
b) Ödenmesi Gereken Miktar Hapis Cezasıdır
517
c) Ödenmesi Gereken Hapis ve Adli Para Cezasıdır
518
3. Önödeme Usulü ve Sonuçları
518
a) Soruşturma Evresi Bakımından
518
b) Kovuşturma Evresi Bakımından
518
4. Önödeme Kabul Edilmeyen Suçlar
519
5. Önödemenin Sonuçları
519
6. Önödemenin Etkileri
520
KAYNAKÇA
521
Kitabın Fiyatı:
500,00₺
İndirimli (%7):
465,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
THEMIS – Ceza Hukuku Genel Hükümler Konu Kitabı
İsmail Ercan
Suça İştirak
Ali Hacıfazlıoğlu, Tuğçe Hacıfazlıoğlu
Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler
Zeki Hafızoğulları, Muharrem Özen
Ceza Hukuku Genel Hükümler Pratik Çalışmalar
Sercan Tokdemir, Beşir Babayiğit, Başar Pancaroğlu
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
Kaynakça Dosyası|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim