Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri Mustafa Özen  - Kitap

Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri

9. Baskı, 
Eylül 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
1008
Barkod:
9786052649640
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Bu baskıda 12/3/2024 tarih ve 7499 sayılı Kanun ile TCK m. 52, 63 ve 75'te değişiklikler (TCK m. 52 ve 75'teki değişiklikler 1/6/2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir) yapılmıştır. Bu değişiklikler 1/6/2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu baskıda, bahse konu değişiklikler işlenmiş, yeni bilgiler, Anayasa Mahkemesi kararı ve Yargıtay kararları eklenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Ceza Hukukunda Kavramlar
.
Ceza Hukukunun Amacı, Görevi, Kaynakları, Yorum
.
Temel İlkeler ve Cezai Sorumluluk
.
Ceza Hukukunun Uygulama Alanı
.
Suç Kavramı ve Suçun Unsurları
.
Suçun Özel Şekilleri
.
Ceza Hukukunda Yaptırım ve Türleri
.
Cezanın Belirlenmesi ve Mahsup
.
Dava ve Ceza İlişkisini Sona Erdiren Nedenler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
DOKUZUNCU BASKIYA ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA KAVRAMLAR,
CEZA HUKUKUNUN AMACI, GÖREVİ, KAYNAKLARI, YORUM
I. TANIMLAR 
39
A. Ceza Hukuku Teriminin Tanımı 
39
B. Suç Teriminin Tanımı 
40
C. Ceza Normu (Ceza Kuralı) 
40
1. Bağımsız – Bağımlı Ceza Normları 
40
2. Tam Ceza Normu – Eksik Ceza Normu – Açık Ceza Normu 
41
D. Davranış Normları (Davranış Kuralları) 
42
E. Ceza Teriminin Tanımı 
43
II. CEZA HUKUKUNUN GÖREVİ (İŞLEVİ) VE AMACI 
44
III. TÜRK CEZA HUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 
44
A. Genel Olarak 
44
1. Osmanlı Devleti Dönemi 
45
2. Cumhuriyet Dönemi 
45
IV. CEZA HUKUKUNDA KAYNAKLAR 
46
A. Asli Kaynaklar 
46
1. Anayasa 
46
2. Kanun 
46
3. Uluslararası Sözleşmeler 
46
B. Ceza Hukukunun Tamamlayıcı Kaynakları 
46
1. Gelenek (Örf ve Adet) Kuralları 
46
2. Ahlak Kuralları 
47
3. Din Kuralları 
48
4. Mahkeme İçtihatları 
48
5. Öğreti 
49
6. Hukukun Genel İlkeleri 
49
V. CEZA HUKUKU KAYNAKLARININ YORUMU 
50
A. Yorum Yöntemleri 
50
1. Lâfzî Yorum / Sözel Yorum / Gramatik Yorum Yöntemi 
50
2. Mantıki Yorum Yöntemi 
51
3. Sistematik Yorum Yöntemi 
52
4. Kanun Hükmünün Konulma Nedenini Belirleme Yöntemi 
52
5. Amaçsal Yorum Yöntemi 
52
a) Kanunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü (Objektif) 
53
b) Kanun Koyucunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü
(Sübjektif): 
53
c) Birleştirici Görüş: 
54
6. Tarihsel Yorum Yöntemi 
55
7. Hukukun Genel İlkeleri 
55
8. Karşılaştırmalı Hukuk 
55
B. Yorum Çeşitleri 
56
1. Yapana Göre Yorum Çeşitleri 
56
a) Yasama Yorumu 
56
b) Yargı Yorumu 
56
c) Öğreti Yorumu 
56
2. Niteliğine Göre Yorum Çeşitleri 
56
a) Daraltıcı Yorum 
56
b) Genişletici Yorum 
57
c) İlerletici Yorum 
59
d) Düzeltici Yorum 
60
VI. CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 
60
A. Anayasa Hukuku 
60
B. Devletler Hukuku 
61
C. Ceza Muhakemesi Hukuku 
61
D. İnfaz Hukuku 
61
E. Kriminoloji 
61
F. İdare Hukuku 
62
G. Ticaret Hukuku 
62
H. Disiplin Hukuku 
62
İKİNCİ BÖLÜM
TEMEL İLKELER VE CEZAİ SORUMLULUK
VII. CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ VE CEZAİ SORUMLULUĞUN ESASI 
65
A. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri 
65
1. Hukuk Devleti İlkesi 
65
2. İnsanilik İlkesi 
65
3. Kusur İlkesi 
66
4. Kanunilik İlkesi (Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi/Ceza Hukukunun
Güvence İşlevi) 
69
a) İlkenin Anlamı 
69
b) İlkenin Tarihçesi 
72
c) İlkeye Yöneltilen Eleştiriler ve Verilen Cevaplar 
73
(1) Eleştiriler 
73
(2) Eleştiriye Cevaplar 
73
d) İlkeyi Kabul Etmeyen Kanunlar 
74
e) Türk Hukukunda Kanunilik İlkesi 
74
f) Kanunilik İlkesinin Sonuçları 
74
(1) Suç ve Cezaların Kanun ile Konulması 
74
(2) Kıyas Yasağı 
75
(3) Aleyhte Kanunun Geçmişe Etkili Olmaması/Geçmişe Yürüme
Yasağı (Lex Pravia) 
77
(4) Lehe Hükmün geçmişe yürümesi ilkesi 
78
(5) Suçta ve Cezada Belirlilik İlkesi (Lex Certa) 
79
(6) Örf ve Adet Kuralları İle Suç ve Ceza Oluşturulamaması 
81
(7) Kanunilik İlkesi ve İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç
Oluşturması 
82
5. Orantılılık/Adalet İlkesi 
85
6. Kanun Önünde Eşitlik İlkesi 
86
7. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi 
86
j) Anlamı Belirsiz (Muğlâk) Kavramlar Şüpheli Lehine
Yorumlanmalıdır 
89
VIII. CEZA HUKUKUNDA OKULLAR 
90
A. Klasik Okul 
90
B. Pozitivist Okul 
91
C. Üçüncü Okul 
93
D. Toplumsal Savunma 
93
IX. TCK’NIN 5. MADDESİNİN UYGULANMASI VE GENEL KANUN – ÖZEL KANUN
İLİŞKİSİ 
93
X. SUÇLARIN TASNİFİ VE KABAHATLERİN SUÇ OLMAKTAN ÇIKARILMASI 
96
A. Suç ve Kabahat Kavramları 
96
B. Suç ve Kabahat Ayrımının Sonuçları 
97
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI
XI. CEZA KANUNLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 
99
A. Genel Olarak 
99
B. Kanunların Yürürlüğe Girmesi ve Yürürlükten Kalkması 
99
C. Yürürlük Süreleri Bakımından Ceza Kanunları 
100
D. Ceza Kanununun Zaman Bakımından Uygulanması 
101
1. Zaman Bakımından Uygulanmaya İlişkin İlkeler 
101
a) Derhal Uygulanma (Hemen Uygulanma) İlkesi 
101
b) Aleyhe Hükmün Geriye Yürümemesi İlkesi 
103
c) Lehe Hükmün Geriye Yürümesi İlkesi 
104
d) İnfaz Hükümleri ve Lehe Kanun Uygulaması 
110
e) Güvenlik Tedbirleri ve Lehe Kanun Uygulaması 
112
f) Kabahatler Kanunu’ndaki Yaptırımlar ve Lehe Kanun Uygulaması 
113
2. Kanunların İleriye Yürümesi 
114
3. Suçun İşlendiği Zaman 
116
a) Hareket Görüşü 
116
b) Netice Görüşü 
117
c) Karma Görüş 
117
4. Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi Bakımından Suç Türleri 
117
a) Ani Suçlar 
117
b) Sırf Hareket Suçları 
118
c) Neticeli Suçlar 
118
d) İhmali Suçlar 
118
e) Kesintisiz Suçlar 
118
f) Zincirleme Suçlar 
119
g) İtiyadi Suçlar 
119
h) Teşebbüs Aşamasında Kalan Hareketler 
119
i) İştirak Halinde İşlenen Suçlar 
120
XII. CEZA KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 
120
A. Suçun İşlendiği Yerin Tespitine İlişkin Görüşler 
121
1. Hareket Görüşü 
121
2. Netice Görüşü 
123
3. Karma Görüş 
124
4. Türk Hukukunda Kabul Edilen Görüş 
124
B. Suç Türleri Bakımından Suçun İşlendiği Yer 
125
1. Ani Suçlar 
125
2. Mesafeli/Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlar 
125
3. Kesintisiz Suç 
126
4. İtiyadi Suç 
126
5. İştirak Halinde İşlenen Suçlar 
127
6. Zincirleme Suç 
128
7. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç 
128
8. Sınır Aşan (Transit) Suç 
128
9. Bilişim Suçları 
129
10. Objektif Cezalandırılma Koşulu Olan Suç 
129
11. Seçimlik Hareketli Suç 
129
C. TCK’nın Suçun İşlendiği Yere İlişkin Kabul Ettiği İlkeler 
130
1. Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi (TCK m. 8, 9) 
130
2. Şahsilik (Kişisellik) İlkesi 
134
a) Faile Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 10, 11) 
135
b) Mağdura Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 12/1 –2) 
140
3. Koruma (Gerçeklik) İlkesi (TCK m. 13/1–b). 
144
4. Evrensellik (Adalet) İlkesi (TCK m. 12/3 / TCK m. 13/1–a/TCK m. 13/1–
c,d,e,f,g,ı) 
145
a) TCK m. 12/3’e Göre Evrensellik İlkesi 
146
b) TCK m. 13/1–a’ya Göre Evrensellik İlkesi 
147
c) TCK m. 13/1–c,d,e,f,g,h,ı’ya Göre Evrensellik İlkesi 
148
D. Faile ve Mağdura Göre Şahsilik İlkesi Kapsamında Suçların Seçimlik Ceza
Gerektirmesi Durumunda Soruşturma 
149
E. Yabancı Ülkede İşlenen Suçların Türkiye’de Yargılanması İçin Soruşturma
Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması 
149
F. Yabancı Ülkede Geçirilen Hürriyetten Yoksunluk Hallerinin Türkiye’deki
Yargılama Sonucu Verilen Mahkûmiyet Hükmünden mahsup Edilmesi 
149
G. Yabancı Ülkede Verilen Mahkeme Kararlarının TCK’daki Hak
Yoksunluklarına Etkisi 
149
XIII. SUÇLULARIN GERİ VERİLMESİ 
151
A. Genel Olarak 
151
B. Geri Vermenin Sınır Dışı Etmeden Farkları 
154
C. Geri Verme Kurumunun Kaynakları 
154
D. Geri Vermeye Neden Olan Suçların Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen
Sistemler 
155
E. Geri Vermenin Koşulları (Fail veya Hükümlünün Yabancı Ülkeye
Gönderilmesi) 
156
1. 6706 sayılı Kanuna Göre Geri Vermenin Koşulları 
156
a) Yabancı Bir Ülkede Yabancı Ülke Vatandaşı Hakkında Ceza
Soruşturması veya Kovuşturması Başlatılmış Ya Da Mahkûmiyet
Kararı Verilmiş Olmalıdır 
156
b) Geri Vermeye Konu Suçun Cezasının Üst Sınırı, Bir Yıl veya Daha
Fazla Hürriyeti Bağlayıcı Cezayı Gerektirmelidir 
156
c) Mahkûmiyetin İnfazı Bakımından Hükmolunan Cezanın En Az Dört
Ay Hürriyeti Bağlayıcı Ceza Olmalıdır 
157
d) Geri Vermeye Konu Fiilin Her İki Devletin (Talep Eden Devlet ile
Türkiye’nin) Kanunlarına Göre De Suç Olmalıdır 
157
2. 6706 Sayılı Kanuna Göre Geri Vermemenin Koşulları 
160
a) Yabancı Bir Ülkede İşlenen Suçun Düşünce Suçu, Siyasî Suç veya
Siyasî Suçla Bağlantılı Bir Suç Niteliğinde Olması 
160
(1) Düşünce Suçu 
160
(2) Siyasi Suç 
161
(a) Siyasi Suçu Tanımlayan Kuramlar 
162
aa) Nesnel (Objektif) Kuram 
162
bb) Öznel (Sübjektif) Kuram 
162
cc) Üstünlük Kuramı 
162
(b) Siyasi Suçun İstisnaları 
163
aa) Belçika Kuralı 
163
bb) Terör Suçu 
163
cc) Uluslararası Suçlar 
163
(c) Siyasi Suç Çeşitleri 
163
aa) Tam Siyasi Suç 
163
bb) Nisbi Siyasi Suç 
164
b) Sırf Askerî Suç Niteliğinde Olması 
165
c) Türkiye Devletinin Güvenliğine Karşı, Türkiye Devletinin veya Bir
Türk Vatandaşının Ya Da Türk Kanunlarına Göre Kurulmuş Bir Tüzel
Kişinin Zararına İşlenmesi 
166
d) Türkiye'nin Yargılama Yetkisine Giren Bir Suç Olması 
166
e) Zamanaşımına veya Affa Uğramış Olması 
166
f) İadesi Talep Edilen Kişinin Türk Vatandaşı Olması 
169
g) İadesi Talep Edilen Kişinin Kanunda Belirtilen Nedenlere Dayalı
Olarak Soruşturma veya Kovuşturmaya Maruz Bırakılacağına veya
Cezalandırılacağına ya da İşkence veya Kötü Muameleye Maruz
Kalacağına Dair Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Bulunması 
169
h) İadesi Talep Edilen Kişi Hakkında, Talebe Konu Fiil Nedeniyle Daha
Önce Türkiye’de Beraat veya Mahkûmiyet Kararı Verilmiş Olması 
170
i) İade Talebinin, Ölüm Cezası veya İnsan Onuru ile Bağdaşmayan Bir
Ceza Gerektiren Suçlara İlişkin Olması 
171
(1) 6706 sayılı Kanunda Açıkça Düzenlenmeyen ve Fakat Geri
Vermeme Kapsamı Dışında Tutulan Diğer Suçlar (Geri
Vermeye Tabi Suçlar) 
172
(a) Uçak Kaçırma Suçları 
172
(b) Diplomatlara ve Uluslararası Korunan Kişilere Karşı
İşlenen Suçlar 
172
(c) Terörün Finansmanı 
172
(d) Mali Suçlar 
173
3. Geri Vermenin Takdire Bağlı Olduğu Durum 
173
F. Geri Vermede Özellik Kuralı = İadede Hususilik İlkesi 
173
1. Geri Vermede Özellik İlkesinin İstisnaları 
175
G. Geri Vermede Görev ve Yetki (Usul) 
175
H. Aynı Kişi Hakkında Birden Fazla Devlet Tarafından İade Talebinde
Bulunulmasında Usul 
176
İ. Geri Vermede Sürecinde Tutuklama İşlemleri 
176
J. Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması (Yabancı Ülke Ceza
Kanunun Değeri) 
177
XIV. CEZA KANUNUNUN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 
178
A. Genel Olarak 
178
B. Türk Ceza Kanunu’nun İç Hukuk Bakımından Uygulanmasında İstisnalar 
178
1. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu 
178
a) Cumhurbaşkanının Kişisel Suçlarından Dolayı Sorumluluğu 
178
b) Cumhurbaşkanı’nın Görevi İle İlgili İşlediği Suçlardan Sorumluluğu 
180
2. Yasama Sorumsuzluğu 
185
a) Sorumsuzluk (Mutlak Dokunulmazlık) 
185
(1) Anayasa m. 83/1’e Göre Sorumsuzluğun Koşulları 
186
(2) Yasama Sorumsuzluğunun Sonuçları 
187
b) Geçici Dokunulmazlık (Kovuşturma Yasağı) 
188
(1) Kovuşturma Yasağının İstisnaları 
188
(2) Sorumsuzluk İle Dokunulmazlık Arasındaki Farklar 
190
(3) Dokunulmazlık Kapsamındaki Suçlarda Zamanaşımı Sorunu 
190
C. Ceza Kanunun Devletler Hukuku Bakımından Uygulanmasında İstisnalar 
191
1. Diplomatlar 
191
a) Dokunulmazlığın Kabul Edildiği Durumlar 
193
b) Diplomat Dokunulmazlığı ile Konsolosların Dokunulmazlığı Farklıdır 
193
2. Yabancı Askerler 
194
a) Sözleşme Kapsamına Giren Kişiler 
194
b) Yargı Yetkisi 
194
(1) Mutlak (Kesin) Yargı Yetkisi 
195
(2) Öncelikli Yargı Yetkisi 
195
c) Gönderen Devletin Yargı Yetkisi 
195
(1) Gönderen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi 
195
(2) Gönderen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 
195
d) Gönderilen (Kabul eden) Devletin Yargı Yetkisi 
196
(1) Gönderilen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi 
196
(2) Gönderilen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 
196
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SUÇ KAVRAMI VE SUÇUN UNSURLARI
XV. SUÇ KURAMI 
197
A. Suçun Yapısını Açıklayan Kuramlar 
200
1. Klasik Suç Kuramı 
200
a) Klasik Suç Kuramında Hareket 
201
b) Klasik Suç Kuramında Netice 
201
c) Klasik Suç Kuramında Nedensellik Bağı 
201
d) Klasik Suç Kuramında Fiil 
201
e) Klasik Suç Kuramına Göre Suçun Unsurları 
202
(1) Klasik Suç Kuramına Göre Tipiklik 
202
(2) Klasik Suç Kuramına Göre Hukuka Aykırılık 
202
(3) Klasik Suç Kuramına Göre Kusurluluk 
202
2. Yeni Klasik (Teleolojik / Neo Klasik) Klasik Suç Kuramı 
203
a) Yeni Klasik Suç Kuramında Hareket 
204
b) Yeni Klasik Suç kuramında Suçun Unsurları 
204
(1) Yeni Klasik Kurama Göre Tipiklik 
204
(2) Yeni Klasik Kurama Göre Hukuka Aykırılık 
205
(3) Yeni Klasik Kurama Göre Kusurluluk 
205
3. Amaççı (Gai / Finalist) Suç Kuramı 
206
a) Amaççı Suç Kuramına Göre Tipiklik 
206
b) Amaççı Suç Kuramına Göre Kusur 
207
c) Amaççı Suç Kuramına Göre Kast 
207
d) Amaççı Suç Kuramına Göre Taksir 
208
e) Amaççı Suç Kuramına Göre Hata 
208
4. Sentezci (Teleolojik) Kuram 
209
a) Sentezci Kurama Göre Suçun Unsurları 
209
(1) Tipiklik 
210
(2) Hukuka Aykırılık 
210
(3) Kusur 
210
(a) Sentezci Kurama Göre Kast 
210
(b) Sentezci Kurama Göre Taksir 
210
XVI. SUÇUN UNSURLARI 
211
A. Genel Olarak 
211
B. Tipiklik (Suçun Yasallık Unsuru) 
213
1. Tipiklik ve Hukuka Aykırılık 
215
2. Tipiklik ve Hukuki Hata 
215
3. Tipiklik ve Hayal (Mefruz/Varsayılan/Sözde) Suç 
215
4. Tipiklik ve Kuruntu Suç 
216
5. Tipiklik ve İşlenemez Suç 
218
C. Tipiklikte Yer Alan Unsurlar 
218
1. Tipikliğin Maddi Unsurları 
220
a. Hareket 
222
1) Hareketi Açıklayan Kuramlar 
225
(i) Hareketi Hukuki Anlamın Dışında Ele Alan Kuramlar
(Ontolojik Kuramlar) 
226
(ii) Doğal (Nedensel) Hareket Kuramı 
226
(iii) Amaççı (Gai – Final) Hareket Kuramı 
228
(iv) Sosyal Hareket Kuramı 
230
2) Hareketi Hukuki Anlamın İçinde Ele Alan Kuramlar 
232
(a) Normativist Hareket Kuramı 
232
(b) Hareket Kuramlarının Değerlendirilmesi 
233
(1) Ceza Hukuku Bakımından Hareket Sayılmayan Durumlar 
233
(2) Hareketin Sayısına Göre Suçların Sınıflandırılması 
236
(a) Tek Hareketli Suçlar 
236
(b) Birden Çok Hareketli Suçlar 
236
aa) Birleşmiş (Birleşik) Hareketli Suçlar 
236
bb) Bölünebilen veya Kesintili Suçlar/Amaç Suç – Araç Suç 
237
cc) Seçimlik Hareketli Suçlar 
237
dd) İtiyadi Suçlar 
240
(c) Geçitli Suçlar 
240
(3) Hareketin Şekline Göre Suçların Sınıflandırılması 
241
(a) İcrai (Etken Hareketle İşlenen) Suçlar 
241
(b) İhmali (Edilgen Hareketle İşlenen Suçlar) Suçlar 
242
(4) Hareketin Önemine Göre Suçlar 
252
(a) Serbest Hareketli Suçlar 
252
(b) Bağlı Hareketli Suçlar 
253
(5) Hareketin Devamının Gerekip Gerekmediğine Göre Suçların
Sınıflandırılması 
253
(a) Ani Suç 
253
(b) Kesintisiz (Mütemadi) Suçlar 
254
(6) Hareketin Aşamasına Göre Suçların Sınıflandırılması 
258
(a) Kalkışma Suçları 
258
b. Netice 
259
a) Neticenin Esasını Açıklayan Kuramlar 
260
(1) Doğalcı Kuram 
260
(2) Tehlike Kuramı 
260
(3) Kuralcı Kuram 
261
b) Neticeye Göre Suçların Tasnifi 
262
(1) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz suçlar, Şekli suçlar,
Sırf Hareket Suçları)–Neticeli suçlar (Maddi neticeli suçlar) 
262
(a) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz Suçlar/Sırf
Hareket Suçları/Soyut Neticeli Suçlar) 
262
(b) Neticeli Suçlar (Maddi Neticeli Suçlar) 
262
(c) Seçimlik Neticeli Suçlar – Tek Neticeli Suçlar 
264
c. Nedensellik Bağı 
264
(1) Koşul Kuramı (Şart Teorisi) = Tabii Nedensellik Düşüncesi =
Eşdeğerlik Kuramı = Koşulların Eşitliği 
266
(2) Uygun Sebep Kuramı 
268
(3) Etkin Sebep Kuramı 
270
(4) En Etkin Sebep Kuramı 
271
(5) Son Koşul Kuramı (Son Şart Teorisi) 
271
(6) Beşeri Nedensellik Kuramı 
271
(7) Objektif Yüklenebilirlik (İsnadiyet) Kuramı 
272
(8) Bazı Nedensellik Durumları 
274
(a) Normal Nedensellik (Tek Hareket, Tek Netice) 
275
(b) Çifte Nedensellik (Birden Çok Hareket, Tek Netice) 
275
(c) Tamamlayan (Atipik/Toplam) Nedensellik 
276
(d) Hareketten Önce Var Olan Nedenin Eklenmesi 
277
(e) Hareketten Sonra Meydana Gelen Bir Nedenin Eklenmesi 
277
(f) Hareketten Sonra Meydana Gelen ve Mağdurun Kusuru ile Bir
Nedenin Eklenmesi 
278
(g) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Durumlar 
279
(h) Sollayan Nedensellik (Öne Geçen Nedensellik/Nedensellik
Bağının Kesilmesi) 
279
(ı) Varsayılan Nedensellik 
279
(i) Kişinin Kendisini Tehlikeye Atması 
280
(j) Neticenin Kişinin Egemenlik Alanı Dışında Olması 
280
(k) Sosyal Nedensellik 
281
(l) Risk Azalması 
282
(m) Normun Koruma Alanı İçinde Olmaması 
282
(n) Rücu Yasağı 
282
(o) Kişinin Üzerine Düşen Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne
Uymasına Rağmen Neticenin Gerçekleşmesi 
284
(ö) İhmali Hareketle İşlenen Suçlarda Nedensellik 
285
d. Fail 
286
a) Özgü Suç 
287
b) Tüzel Kişilerin Suçun Faili Olup Olamayacağı Sorunu 
291
(1) Tüze Kişilik Kavramı 
291
(2) Tüzel Kişiliğin Esasını Açıklayan Kuramlar 
291
(a) Farazilik Kuramı 
291
(b) Gerçeklik Kuramı 
292
(c) Karma Kuram 
293
(3) TCK Açısından Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu ve Faillik
Durumu 
293
(4) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Yaptırım 
294
(5) Kabahatler ve Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 
295
e. Mağdur 
297
f. Suçun Konusu 
305
a) Suçun Maddi Konusu 
305
b) Suçun Hukuki Konusu 
306
c) Suçun Konusuna Göre Suçların Sınıflandırılması 
308
(1) Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı 
308
(a) Zarar Suçu 
308
(b) Tehlike Suçu 
309
(i) Somut Tehlike Suçu 
310
(ii) Soyut Tehlike Suçu 
311
D. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 
312
1. Genel Olarak 
312
a) Suçun Manevi Unsuru, Kusurluluk ve Kusur Kavramları Arasındaki
İlişki 
312
b) Hareket Yeteneği ile Kusur Yeteneği Kavramları Arasındaki İlişki 
313
c) Suçun Manevi Unsuru ile Kast ve Taksir Kelimeleri Arasındaki İlişki 
314
d) Kast ve Taksir ile Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 
315
2. Kast 
316
a) Kastı Açıklayan Kuramlar 
317
(1) Tasavvur Kuramı 
317
(2) İrade Kuramı 
317
(3) Bilinç ve İrade Kuramı 
318
b) Kastın Unsurları 
320
(1) Kastın Bilme Unsuru 
320
(2) Kastın İsteme Unsuru 
326
(a) Doğrudan Kast (Birinci Dereceden Kast) 
327
(b) Doğrudan Kast (İkinci Dereceden Kast) 
327
(c) Olası Kast 
331
(i) Olası Kastı Belirlemek İçin Ortaya Atılan Kuramlar 
332
(ii) Olası Kasta İlişkin TCK m. 21/2’de Yer Alan Düzenleme 
337
(iii) Olası Kastta Kusurluluğun Derecesi veya Yoğunluğu 
339
(iv) Olası Kastta Sorumluluk 
339
(3) Kastın Aranacağı Zaman 
342
(a) Başlangıç kastı 
342
(b) Eş zamanlı Kast 
342
(c) Eklenen Kast 
342
(4) Kastın Türleri 
343
(a) Genel Kast (Doğrudan Kast/Dolus Directus) 
343
(b) Doğrudan Kast (Dolus Directus) 
343
(c) Olası Kast (Dolus Eventualis) 
343
(d) Özel Kast 
344
(e) Ani Kast 
345
(f) Tasarlama (Taammüt) Kastı 
345
3. Taksir 
347
a) Genel Olarak 
347
b) Taksirin Hukuki Esasını Açıklayan Kuramlar 
347
(1) Hukuka Aykırı Araçlar Kullanma Kuramı 
347
(2) Etkin Sebep Kuramı 
347
(3) Önleyebilme Kuramı 
348
(4) Yanılma Kuramı 
348
(5) Öngörebilme Kuramı 
348
c) Taksirin Unsurları 
349
(1) Hareketin Taksirle İşlenebilen Bir Suç Olması 
349
(2) Hareketin İradiliği 
350
(3) Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık 
350
(4) Neticenin Öngörülebilir Olması 
353
(5) Neticenin İstenmemiş Olması 
355
(6) Hareket ile Netice Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 
357
d) Taksirli Suçlarda Kişilerin Cezai Sorumluluğu 
357
(1) Üçüncü Kişinin Hareketi 
357
(a) Üçüncü kişinin hareketi kusursuzdur 
357
(b) Üçüncü kişinin hareketi kusurludur 
357
(i) Üçüncü kişi kasten kusurludur. 
357
(ii) Üçüncü kişi taksir ile kusurludur 
358
(c) Üçüncü Kişi Tamamen Kusurludur 
358
(2) Mağdurun Hareketi 
358
(a) Mağdurun hareketi kusurlu değildir 
358
(b) Mağdurun hareketi normal değil ancak kusurlu ve hukuka
aykırı da değildir. 
359
(c) Mağdurun hareketi kusurludur 
359
(i) Meydana gelen netice tamamen mağdurun kusurlu
hareketinden meydana gelmiştir 
359
(ii) Meydana gelen netice bakımından hem fail hem de
mağdur kusurludur 
359
e) Taksirin Gerçekleştirilme Şekilleri (Taksir Kalıpları/Taksirin Görünüş
şekilleri) 
360
(1) Dikkatsizlik 
360
(2) Özensizlik (Tedbirsizlik) 
360
f) Taksirin Derecelendirilmesi 
362
g) Taksir Türleri (Çeşitleri) 
363
(1) Bilinçsiz Taksir (Basit Taksir/Tam Taksir)=Niteliksiz Taksir 
363
(2) Bilinçli Taksir (Öngörülü/Şuurlu Taksir)=Nitelikli Taksir 
364
(3) Bilinçsiz Taksir – Bilinçli Taksir Ayrımı 
365
(4) Bilinçsiz Taksir – Bilinçli Taksir Ayrımının Hukuki Sonuçları 
367
h) Olası Kast/ Bilinçli Taksir Ayrımı 
367
i) Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi veveya Cezada İndirim
Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep (TCK m. 22/6) 
368
j) Taksirli Suçlarda Verilecek Cezanın Belirlenmesi 
374
k) Taksir ve Teşebbüs 
375
l) Taksir ve İştirak 
375
m) Taksir ve Hata 
377
n) Taksir ve Kabahat 
377
o) Taksir ve Kusur 
377
p) Taksir ve Kusursuz Sorumluluk 
380
4. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 
381
a) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçun Oluşum Şekilleri 
384
b) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç Şekilleri 
385
(1) Gerçek Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 
385
(2) Gerçek Olmayan (Görünüşte) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 
385
c) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Kast–Taksir Bileşimi
(Kombinasyonu) 
390
d) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Teşebbüs 
392
e) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda İştirak 
393
f) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç ve Kusursuz Sorumluluk 
394
E. Hukuka Aykırılığın Bulunması/Hukuka Uygunluk Nedenlerinin
Bulunmaması 
394
F. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Ortak Özellikleri 
398
G. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Sınıflandırılması
Sorunu 
400
H. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenleri 
402
1. Kanun Hükmünü Yerine Getirme/Görevi İfa 
402
a) Kanun Teriminin Anlamı 
403
b) Kolluğun Zor ve Silah Kullanma Yetkisi 
407
(1) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinin Kapsamı 
407
(2) Zor Kullanma Yetkisinin Aşamaları 
407
(a) İhtar 
407
(b) Bedeni Kuvvet Kullanma 
407
(c) Maddi Güç Kullanma 
408
(d) Silah Kullanma 
408
(3) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinde Orantılılık İlkesi 
410
(4) Zor Kullanma Yetkisinde Takdir Yetkisi 
411
c) Müdafilik Görevinin Yerine Getirilmesi 
411
2. Meşru Savunma 
413
a) Meşru Savunmanın Hukuki Niteliği 
413
b) Meşru Savunmanın Koşulları 
413
(1) Saldırıya İlişkin Koşullar 
414
(a) Bir Saldırı Olmalıdır 
414
(b) Bu Saldırı Haksız Olmalıdır 
416
(c) Bu Saldırı Gerçekleşmiş veya Gerçekleşmesi veya Tekrarı
Muhakkak Olmalıdır 
418
(d) Saldırı Herhangi Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır 
420
(e) Saldırı, Meşru Savunmada Bulunana Karşı Olabileceği Gibi,
Üçüncü Bir Kişiye De Yönelebilir 
421
(f) Saldırı Mutlaka Bir İnsandan Kaynaklanmalıdır 
422
(2) Savunmaya İlişkin Koşullar 
423
(a) Savunmada Zorunluluk Olmalıdır 
423
(b) Savunma İle Haksız Saldırı Arasında Oran Bulunmalıdır 
424
(i) Konu Bakımından Orantı/Haklar Arasında Orantı 
424
(ii) Araç Bakımından Orantı 
424
(c) Savunma, Mutlaka Haksız Saldırıda Bulunan Kişiye Karşı
Yapılmalıdır 
426
c) Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma 
426
d) Haksız Saldırı Başlamadan Önce Alınan ve Kendiliğinden Harekete
Geçen Önlem/Offendicula 
427
e) Meşru Savunmada Sınırın Aşılması 
428
(1) Meşru Savunmada Sınırın Mazur Görülebilecek Bir Heyecan,
Korku veya Telaş ile Aşılması 
428
(2) Meşru savunmada Oranın/Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması
(Taksir ile Aşılması) 
428
(3) Meşru Savunmada Sınırın Kast (Doğrudan veya Olası Kast) ile
Aşılması 
429
(4) Meşru Savunmada Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması 
430
f) Meşru Savunma Halinde Üçüncü Kişilerin Zarar Görmesi 
430
g) Meşru Savunma – Haksız Tahrik ilişkisi 
430
h) Meşru Savunma ve Hata 
431
3. Hakkın Kullanılması 
431
a) Hakların Çatışması ve Neminem Laedere İlkesi 
432
b) Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Bazı Önemli Hakkın Kullanılması
Durumları 
433
(1) Hekimlik Mesleğinin İcrası/Tıbbi Müdahale 
433
(a) Hekimlik Mesleğini İcra Edecek Kişinin Yetkili Kişi Olması
Gerekir 
434
(b) Hastanın Tıbbi Müdahalenin İçeriği ve Muhtemel Sonuçları
Bakımından Aydınlatılmış Olması Gerekir 
435
(c) Hastanın Rızasının Bulunması/Aydınlatılmış veya
Bilgilendirilmiş Onam–Hastanın Hukuken Geçerli Rızası 
436
(d) Tıbbi Müdahalenin Zorunluluğu (Endikasyon) 
437
(e) Hekimlik Mesleğinin Mesleğin Gereklerine Uygun İcra Edilmiş
Olması/Hekimlik Mesleğinin (Tıbbi Müdahalenin) Kanunda
Öngörülen Usullere Uygun Bir şekilde İcra Edilmiş Olunması
Gerekir 
437
(f) Tıbbi Müdahalenin Teşhis ve Tedavi Amacı İle Yapılmış
Olması 
438
(2) Düşünce Özgürlüğü ve Eleştiri Hakkı 
438
(3) Bir İş, Meslek, Sanat veya Bilimin İcrası 
440
(4) Ticari ve Sınaî Faaliyetlerin İcrası 
440
(5) Haber Verme ve Haberleşme Hakkının İcrası/Gazetecilik
Mesleğinin İcrası 
440
(6) İddia ve Savunma Hakkının Kullanılması 
442
(7) Spor Faaliyetleri 
442
(8) Tedip Hakkı 
445
(9) İhbar ve Şikâyet Hakkı 
445
(10) Organ ve Doku Nakli 
446
4. İlgilinin Rızası 
447
(1) Tipikliği Kaldıran Rıza 
448
(2) Hukuka Aykırılığı Kaldıran Rıza 
448
b) Rızanın Hukuki Esası 
449
c) Rızanın Hukuka Uygunluk Nedeni Sayılabilmesi İçin Gereken
Koşullar 
449
(1) Kişinin Üzerinde Mutlak Surette Tasarrufta Bulunabileceği Bir
Hakkın Bulunması 
450
(a) Uluslararası Suçlar (TCK m. 76 – 80) 
450
(b) Kişilere Karşı İşlenen Suçlar (TCK m. 80 – 169) 
450
(i) Hayata Karşı Suçlar (TCK m. 81 – 85) 
450
(ii) Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar (TCK m. 86 – 98) 
451
(iii) Çocuk Düşürtme, Düşürme veya Kısırlaştırma (TCK m.
99 – 101) 
453
(iv) Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar (TCK m. 102 – 105) 
453
(v) Hürriyete Karşı Suçlar (TCK m. 106 – 124) 
453
(vi) Şerefe Karşı Suçlar (TCK m. 115 – 131) 
454
(vii) Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar (TCK
m. 131 – 140) 
454
(viii) Malvarlığına Karşı Suçlar (TCK m. 141 – 169) 
454
(c) Topluma Karşı Suçlar (TCK m. 170 –246) 
455
(i) Genel Tehlike Yaratan Suçlar (TCK m. 170 – 180) 
455
(ii) Çevreye Karşı Suçlar (TCK m. 180 – 184) 
455
(iii) Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar (TCK m. 185 – 196) 
455
(iv) Kamu Güvenine Karşı Suçlar (TCK m. 197 – 212) 
455
(v) Kamu Barışına Karşı Suçlar (TCK m. 213 – 222) 
455
(vi) Ulaşım Araçlarına veya Sabit Platformlara Karşı Suçlar
(TCK m.223 – 224) 
455
(vii) Genel Ahlâka Karşı Suçlar (TCK m.225 – 229) 
455
(viii) Aile Düzenine Karşı Suçlar (TCK m. 230 – 234) 
455
(ix) Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar
(TCK m. 235 – 242) 
455
(x) Bilişim Alanında Suçlar (TCK m. 242 – 246) 
455
(d) Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler (TCK m.
247–343) 
455
(i) Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı
Suçlar (TCK m. 247 – 266) 
455
(ii) Adliyeye Karşı Suçlar (TCK m. 267 – 298) 
455
(iii) Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının
Saygınlığına Karşı Suçlar (TCK m. 299 – 301) 
455
(iv) Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (TCK m.302 – 308) 
455
(v) Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar
(TCK m.309 – 316) 
456
(vi) Millî Savunmaya Karşı Suçlar (TCK m.317 – 325) 
456
(vii) Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (TCK m. 326 –
339) 
456
(viii) Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı Suçlar (TCK m.
340 – 343). 
456
(2) Rızaya Ehliyet 
456
(3) Rıza Açıklaması 
457
5. TCK’da Yer Almayan Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Yükümlülüklerin
Çatışması 
459
a) Yükümlülüklerin Çatışmasının Gerçekleşebileceği Şekiller 
460
b) Eşit Olmayan İki Değerin Korunması Aşamasında Yükümlülüklerin
Çatışması 
461
İ. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması 
461
1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kasten Aşılması 
462
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Taksir İle Aşılması 
462
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Korku, Panik veya Heyecan ile
Aşılması 
463
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması 
464
5. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Hata İle Aşılması 
464
XVII. KUSURLULUK 
466
A. Haksızlık ve Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 
466
B. Kusurluluk ile Kusur Kavramları Arasındaki İlişki 
467
C. Kusurluluğu Açıklayan Kuramlar 
468
1. Psikolojik Kuram 
468
2. Normatif Kuram 
468
D. Kusurluluğun Kapsamı 
469
1. Fiil Kusuru 
469
2. Fail Kusuru 
470
E. Kusurluluk ile Kast ve Taksir Kavramları Arasındaki İlişki 
470
F. Taksir ile Kusursuz Sorumluluk Kavramları Arasındaki İlişki 
470
G. Kusurluluğun Unsurları 
471
1. Kusur Yeteneğine Sahip Olmak 
471
a) Kusur Yeteneğinin Aranacağı Zaman 
473
b) Kusur Yeteneği ile Kusurluluğu Etkileyen Kavramları Arasındaki
İlişki 
473
2. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerden Birinin Bulunmaması 
474
a) Kusur Yeteneğini Etkileyen Haller 
474
(1) Yaş Küçüklüğü 
475
(a) 0 – 12 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/1) 
476
(b) 13 – 15 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/2) 
476
(c) 16 – 18 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/3) 
478
(d) Kusur Yeteneği Bulunmayan Çocuklara Uygulanacak
Hükümler 
478
(e) Kusur Yeteneği Bulunan Yaş Sınıfında Olan Çocuklara İlişkin
TCK ve CMK’da Öngörülen Özel Düzenlemeler 
478
(2) Sağır – Dilsizlik=(TCK m. 33) 
480
(3) Akıl Hastalığı=(TCK m. 32) 
480
(a) Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisi Bakımından Kabul
Gören Sistemler 
480
(i) Biyolojik Sistem 
480
(ii) Psikolojik Sistem 
481
(iii) Karma Sistem 
481
(b) Akıl Hastalığının Kişinin Kusur Yeteneğine Etki Eden
Durumları 
482
(4) Geçici (Arızi) Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde
Etkisinde Olma (TCK m. 34) 
484
(a) Geçici Nedenler 
484
(b) Alkol veya Uyuşturucu Madde Alma 
486
(i) İstemeyerek (İrade Dışı) Alkol veya Uyuşturucu Madde
Alma 
487
(ii) İsteyerek (İrade İle) Alkol veya Uyuşturucu Madde
Alma 
487
(iii) Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Olmak 
491
H. Kusurluluğu Kaldıran Haller (Nedenler) 
492
1. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi/Yetkili
Amirin Emrini İfa 
492
a) Yetkili Amirin Emrini İfasının Uygulanma Koşulları 
495
(1) Bir Emir Bulunmalıdır 
495
(a) Emir Hukuka Uygundur 
496
(i) Şekli Anlamda Hukuka Uygunluk Emri Verenin
Hukuken Emir Vermeye Yetkili Olması 
496
(ii) Maddi Anlamda Hukuka Uygunluk 
498
(b) Emir Hukuka Aykırıdır 
499
(c) Emrin Konusu Suçtur 
502
(2) Emri Veren Emri Vermeye Yetkili Olmalıdır 
506
(3) Emrin Yerine Getirilmesi Zorunlu Olmalıdır (Emir Bağlayıcı
Olmalıdır) 
509
2. Zorunluluk Hali 
509
a) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği 
509
(1) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliğini Açıklayan Kuramlar 
509
(a) Koruma İçgüdüsü Kuramı 
509
(b) Manevi Cebir Kuramı 
510
(c) Saiklerin Sosyalliği Kuramı 
510
(d) Amaç Kuramı 
510
(e) Hakların Çatışması Kuramı 
510
(2) Zorunluluk Halinin Sınıflandırılmasına İlişkin Kuramlar 
511
(a) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi Olduğu Kuramı 
511
(b) Zorunluluk Halinin Mazeret Sebebi (Kusurluluğu Kaldıran
Sebep) Olduğu Kuramı 
511
(c) Fark Gözetme Kuramı 
511
(3) TCK Bakımından Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği 
513
(4) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi İle Kusurluluğu
Kaldıran Sebep Olması Arasındaki Farklar 
515
b) Zorunluluk Halinin Koşulları 
515
(1) Tehlikeye İlişkin Koşullar 
516
(a) Bir Tehlike Bulunmalıdır 
516
(b) Bu Tehlike Ağır ve Muhakkak Olmalıdır 
518
(c) Tehlike Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır 
519
(d) Tehlikeye Bilerek Sebebiyet Verilmemiş Olunmalıdır 
519
(2) Korunmaya İlişkin Koşullar 
520
(a) Tehlikeden Başka Türlü Korunma İmkânının Bulunmaması 
520
(b) Tehlike ile Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket
Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 
521
(c) Tehlike ile Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket
Arasında Orantı Bulunması 
521
(d) Tehlikeye Karşı Koyma Yükümlülüğünün Bulunmaması 
522
c) Zorunluluk Hali ile Meşru Savunmanın Karşılaştırılması 
523
3. Cebir ve Şiddet 
524
4. Korkutma veya Tehdit 
526
5. Hata (Yanılma) 
529
a) Hata Kavramı 
530
b) Suçun Maddi Unsurlarında Hata: (Fiili/Maddi Hata / Unsur
Yanılgısı) 
531
(1) Suçun Konusunda Hata 
534
(2) Şahısta Hata (Mağdurda Hata) 
536
(3) Nedensellik Bağında Hata ve Sapma 
539
(4) Hedefte Sapma 
541
c) Suçun Nitelikli Unsurlarında/Hallerinde Hata 
544
(5) Cezayı Artıran Nitelikli Unsurlarda Hata 
544
(6) Cezayı Azaltan Nitelikli Unsurlarda Hata 
545
(7) Şahsa, Fiile ve Mağdurun Sıfatına Bağlı Nitelikli Haller ve Bu
Hallerde Hata 
546
d) Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenlere Ait
Koşulların Gerçekleştiği Hususunda Hata 
548
(1) Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Hata 
548
(2) Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerde Hata 
552
e) Hukuki Hata (Haksızlık Bilincinde Hata, Yasaklık Hatası, Tipiklik
Hatası) 
555
6. Kaza ve Tesadüf (Öngörülememe/Beklenememe) 
558
7. Mücbir Sebep (Kaçınamama/Karşı Koyamama) 
560
İ. Kusurluluğu Azaltan Haller 
561
1. Haksız Tahrik 
561
a) Genel Olarak 
562
b) Haksız Tahrik Durumlarında Daha Az Ceza Verilmesinin Hukuki
Sebebi/Haksız Tahrik Kurumunun Hukuki Niteliği 
563
(1) Öznel (Sübjektif) Görüş 
563
(2) Nesnel (Objektif) Görüş 
563
(3) Karma Görüş 
563
c) Haksız Tahrik Kurumunun Düzenlenişi Bakımından ETCK ile TCK
Arasındaki Farklar 
564
d) Haksız Tahrikin Koşulları 
564
(1) Tahrik Oluşturan Bir Hareket Bulunmalıdır 
564
(2) Hareket Haksız Olmalıdır 
566
(3) Haksız Hareket Sonucunda Failde Sinirlenme, Acı Duyma,
Öfkelenme (Hiddet veya Şiddetli Elem) Meydana Gelmelidir 
568
(4) Suç, Haksız Hareketin Doğurduğu Sinirlenme, Acı Duyma,
Öfkelenmenin Etkisiyle İşlenmelidir (Nedensellik Bağı) 
568
(5) Karşı Hareket Mutlaka Haksız Hareketin Kaynağına Yönelmiş
Olmalıdır 
569
e) Haksız Tahrik ile Bazı Ceza Hukuku Kurumları Arasındaki İlişki 
571
(1) Haksız Tahrik ile Tasarlama Arasındaki İlişki 
571
(2) Haksız Tahrik ile Taksirli Suç Arasındaki ilişki 
572
(3) Haksız Tahrik ile Kan Gütme Saiki/Özel Kast Arasındaki İlişki 
572
(4) Haksız Tahrik ile Meşru Savunma Arasındaki ilişki 
573
(5) Haksız Tahrik ile Hata Arasındaki İlişki 
574
(6) Haksız Tahrik ile Takdiri Hafifletici Nedenler Arasındaki İlişki 
575
(7) Haksız Tahrik ile İştirak Arasındaki İlişki 
575
XVIII. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ 
576
A. Nitelikli Hallerin Sınıflandırılması 
579
1. Cezayı Artıran ve Azaltan Nitelikli Haller 
579
2. Şahsa, Fiile ve Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller 
579
a) Şahsa Bağlı Nitelikli Haller 
579
(1) Failin Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller 
579
(2) Mağdurun Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller 
580
(3) Fail ile Mağdur Arasındaki İlişki Bakımından Nitelikli Haller 
580
(4) Failin Amaç ve Saiki Bakımından Nitelikli Haller 
580
b) Fiile Bağlı Nitelikli Haller 
580
(1) Fiilin İşleniş Şekline Göre Nitelikli Haller 
580
(2) Fiilin İşlendiği Yer ve Zaman Bakımından Nitelikli Haller 
584
c) Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller 
584
XIX. SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN HUSUSLAR 
585
A. Nesnel (Objektif) Cezalandırılma Koşulları 
585
B. Ön Koşullar 
592
C. Ceza Muhakemesi Koşulları 
593
D. Şahsi Cezasızlık Sebepleri 
595
1. TCK’daki Şahsi Cezasızlık Sebepleri 
596
2. TCK’ndaki Cezada Şahsi İndirim Nedenleri 
597
3. TCK’ndaki Hem Şahsi Cezasızlık Hem De Cezada Şahsi İndirim
Nedenleri 
597
E. Cezayı Kaldıran Şahsi Sebepler/Cezayı Azaltan veya Kaldıran Şahsi Sebep
Olarak Etkin Pişmanlık 
598
BEŞİNCİ BÖLÜM
SUÇUN ÖZEL ŞEKİLLERİ
XX. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 
601
A. TEŞEBBÜS 
601
1. Kavram 
601
2. ETCK ile TCK’nın Karşılaştırılması 
601
3. Teşebbüsün Cezalandırılma Sebebi 
603
a) Öznel (Sübjektif) Görüş 
603
b) Nesnel (Objektif) Görüş 
603
c) Etki Görüşü 
604
d) Karma Görüş 
604
4. Teşebbüsün Hukuki Niteliği 
605
5. Teşebbüsün Koşulları/Unsurları 
606
a) Suç İşleme Kastının Varlığı Bulunmalıdır 
606
b) İşlenmek İstenen Suç Ancak Kasten İşlenebilen Bir Suç Olmalıdır 
609
c) Suçun İcrasına Elverişli Hareketlerle Doğrudan Doğruya Başlamak 
610
(1) Elverişli Hareketin Anlamı 
610
(2) Doğrudan Doğruya İcraya Başlama 
613
d) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin
Tamamlanamaması veya Neticenin Gerçekleştirilememesi 
619
(1) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin
Tamamlanamaması 
620
(2) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Neticenin
Gerçekleştirilememesi 
622
6. Gönüllü Vazgeçme 
623
a) Gönüllü Vazgeçmenin Hukuki Niteliği 
625
b) Gönüllü Vazgeçmenin Cezalandırılmamasını Açıklayan Görüşler 
625
c) Gönüllü Vazgeçmenin Uygulanma Aşamaları 
627
d) Gönüllü Vazgeçmenin Tespiti 
631
e) İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme ve Şeriklere
Etkisi 
636
f) Gönüllü Vazgeçme ile Teşebbüs Arasındaki İlişki 
637
7. Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık 
638
8. İşlenemez Suç/Elverişsiz Teşebbüs 
639
a) İşlenemez Suçta Kişiye Ceza Verilmemesini Açıklayan Görüşler 
639
9. Teşebbüs Bakımından Bazı Özel Durumlar 
642
10. Teşebbüs Halinde Verilecek Cezanın Belirlenmesi 
648
XXI. İŞTİRAK 
650
A. Genel Olarak 
650
B. İştirakın Hukuki Esası 
653
C. İştirakte Suç Sayısı 
653
1. Suç Birliği Görüşü 
653
2. Suç Ayrılığı Görüşü 
653
D. İştirakın Hukuki Niteliği 
654
1. İştirake İlişkin Hükümlerin Tipikliği Sınırlandırdığı Görüşü 
654
2. İştirake İlişkin Hükümlerin Cezai Sorumluluğu Alanı ve Tipikliği
Genişlettiği Görüşü 
655
E. İştirakte Suça Katılanların Cezai Sorumluluğu Konusunda Kabul Edilen
Sistemler 
656
1. Eşitlik (Teklik) Sistemi 
656
2. İkilik Sistemi 
656
3. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi 
657
F. İştirak Şekilleri/Türleri 
658
1. Faillik 
660
a) Müstakil (Tek Başına Faillik/Doğrudan Faillik) 
661
b) Müşterek Faillik/Birlikte Faillik 
661
1) Müşterek Failliğin Unsurları 
662
(a) Suçun İşlenişi Üzerinde Müşterek Hâkimiyet
Kurma/Hareketin Birlikte İcra Edilmesi 
662
(b) Birlikte Suç İşleme Kararının Bulunması 
667
2) Özgü Suçlarda Müşterek Faillik 
670
3) İhmali Suçlarda Müşterek Faillik 
671
4) Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik 
672
5) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Müşterek Faillik 
672
c) Dolaylı Faillik 
673
2. Şeriklik (Suç Ortaklığı/Suça İştirak Şekilleri) 
679
3. Suça İştirakın (Suç Ortaklığı/İştirak/Şerikliğin) Koşulları 
680
a) Birden Çok Failin Birden Çok Hareketinin Bulunması 
680
b) Her Bir Failin Suça Katılma (İştirak İradesi) Kastının Bulunması 
681
c) İşlenmek İstenen Ortak Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına
Varmış Olması (İcra Hareketlerine Başlanmış Olunması) 
688
d) İşlenen Suçun Bütün Şerikler İçin Aynı Olması 
689
e) Hareketlerin Nedensel Değerinin Bulunması 
694
4. Şeriklik Şekilleri 
695
a) Müşterek Faillik 
695
b) Azmettirme 
695
c) Yardım etme 
707
5. Cezayı Artıran veya Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması (Sirayeti) 
712
a) Cezayı Artıran Nedenlerin Şeriklere Yansıması 
712
(1) Cezayı Artıran Şahsi Nedenler 
712
(2) Cezayı Artıran Fiili Nedenler 
716
b) Cezayı Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması 
716
c) Cezayı Kaldıran Nedenlerin Şeriklere Uygulanması 
717
6. Suça İştirakte Gönüllü Vazgeçme 
717
7. Kabahate İştirak 
721
XXII. SUÇLARIN İÇTİMAI 
722
A. Genel Olarak 
722
B. Bileşik Suç 
725
1. Genel Olarak 
725
2. Bileşik Suçun Oluşum Şekilleri 
725
a) Tam (Gerçek) Bileşik Suç 
725
b) Görünüşte (Şekli/Eksik) Bileşik Suç 
727
3. Bileşik Suçta Manevi Unsur 
729
4. Bileşik Suçta Zamanaşımı 
729
5. Bileşik Suçta İştirak 
729
6. Bileşik Suçta Uzlaşma ve Şikâyet 
729
7. Bileşik Suçta Teşebbüs 
730
8. Bileşik Suçta Gönüllü Vazgeçme 
730
9. Bileşik Suçun Bölünmezliği İlkesi 
731
C. Zincirleme Suç (Müteselsil Suç) 
731
1. Genel Olarak 
731
2. Zincirleme Suçun Hukuki Esasını/Niteliğini Açıklayan Görüşler 
732
a) Tek Suçun Varlığı Görüşü 
732
b) Çok Suçun Varlığı Görüşü 
733
3. Zincirleme Suçun Koşulları 
733
a) Suç İşleme Kararında Birlik 
733
b) Aynı Olan Birden Çok Suçun İşlenmesi 
736
c) Suçların Farklı Zamanlarda İşlenmesi 
746
d) Mağdurun Aynı Olması 
747
4. Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanamayacağı Durumlar 
753
5. Zincirleme Suçta Yaptırım 
754
D. Fikri İçtima 
756
1. Fikri İçtimanın Hukuki Esasını Açıklayan Görüşler 
758
a) Suç Tekliği Görüşü 
758
b) Suç Çokluğu Görüşü 
758
2. Fikri İçtimanın Koşulları 
758
a) Tek Fiilin Bulunması 
758
(1) Fiil Kelimesinden Hareketi Anlayan Görüş 
759
(2) Fiil Kelimesinden Neticeyi Anlayan Görüş 
764
(3) Tek Fiil kelimesinden Suç İşleme Kastının Tekliğini Anlayan
Görüş 
766
b) Birden Fazla Farklı Suçun İşlenmesi 
767
3. Fikri İçtimada Uygulanacak Cezanın Belirlenmesi 
774
4. Fikri İçtima İle İlgili Bazı Özel Durumlar 
775
a) Maddi Unsur 
775
b) Manevi Unsur 
775
c) Teşebbüs 
775
d) İştirak 
776
e) Zamanaşımı, Af, Şikâyet, Uzlaşma, Dava ve Ceza İlişkisini Düşüren
Nedenler 
776
f) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Fikri İçtima 
778
g) Kesintisiz suç – Ani suç ve Fikri İçtima 
779
h) Non Bis İn İdem İlkesi ve Fikri İçtima 
781
i) Kabahatlerde İçtima 
781
XXIII. GÖRÜNÜŞTE İÇTİMA (KANUNLARIN İÇTİMAI/ YASALARIN TEKLİĞİ) 
782
A. Normların Görünüşte İçtimaı Şekilleri ve Bu Durumlarda Tek Bir Normun
Uygulanmasının Gerekçeleri 
783
1. Özel Norm – Genel Norm İlişkisi 
783
2. Asli Norm – Tali (İkincil) Norm İlişkisi/Asli Normun Önceliği – Yardımcı
Normun Sonralığı İlkesi 
786
3. Tüketen Norm – Tüketilen Norm İlişkisi 
789
4. Normlardan Birinin Seçilmesi İlkesi 
789
ALTINCI BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIM VE TÜRLERİ
XXIV. YAPTIRIM KURAMI 
793
A. Genel Olarak 
793
B. TCK’nda Öngörülen Yaptırım Şekilleri 
793
1. Ceza 
793
a) Cezanın Amaçları 
793
(1) Mutlak Görüşler 
793
(a) Cezanın Ödetme/Kefaret Amacı 
794
(b) Cezanın Adalet Amacı 
794
(2) Nisbi Görüşler 
794
(a) Özel Önleme 
795
(b) Genel Önleme 
796
(3) Karma/Uzlaştırıcı/Birleştirici Görüş 
797
2. Cezanın Özellikleri/Nitelikleri 
797
3. Cezanın Türleri 
798
a) Hapis Cezası 
798
(1) Müebbet Hapis Cezası 
799
(2) Süreli Hapis Cezası 
799
b) Süreli Hapis Cezalarına İlişkin Öngörülen Seçenek İmkânlar 
799
(1) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar 
799
i) Hukuki Nitelik 
800
ii) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımların
Uygulanma Koşulları 
801
aa) Nesnel (Objektif) Koşullar 
801
bb) Öznel (Sübjektif) Koşul: 
803
iii) TCK m. 50/1’de Öngörülen Seçenek Yaptırımlar 
803
iv) Suç Tanımında Hapis Cezası ile Adlî Para Cezasının Seçenek
Olarak Öngörüldüğü Hâllerde, Hapis Cezasına
Hükmedilmişse; Bu Ceza Artık Adlî Para Cezasına Çevrilmez.
(TCK m. 50/2) 
809
v) Daha Önce Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olmak
Koşuluyla, Mahkûm Olunan Otuz Gün ve Daha Az Süreli
Hapis Cezası ile Fiili İşlediği Tarihte Onsekiz Yaşını
Doldurmamış veya Altmışbeş Yaşını Bitirmiş Bulunanların
Mahkûm Edildiği Bir Yıl veya Daha Az Süreli Hapis Cezası,
Birinci Fıkrada Yazılı Seçenek Yaptırımlardan Birine Çevrilir.
(TCK m. 50/3). 
811
vi) Taksirli Suçlardan Dolayı Hükmolunan Hapis Cezası Uzun
Süreli De Olsa; Bu Ceza, Diğer Koşulların Varlığı Hâlinde,
Birinci Fıkranın (a) Bendine Göre Adlî Para Cezasına
Çevrilebilir. Ancak, Bu Hüküm, Bilinçli Taksir Hâlinde
Uygulanmaz. (TCK m. 50/4) 
812
vii) Uygulamada Asıl Mahkûmiyet, Bu Madde Hükümlerine
Göre Çevrilen Adlî Para Cezası veya Tedbirdir. (TCK m.
50/5) 
813
viii) Hüküm Kesinleştikten Sonra Cumhuriyet Savcılığınca Yapılan
Tebligata Rağmen Otuz Gün İçinde Seçenek Tedbirin
Gereklerinin Yerine Getirilmesine Başlanmaması veya
Başlanıp da Devam Edilmemesi Hâlinde, Hükmü Veren
Mahkeme Kısa Süreli Hapis Cezasının Tamamen veya Kısmen
İnfazına Karar Verir ve Bu Karar Derhâl İnfaz Edilir. Bu
Durumda, Beşinci Fıkra Hükmü Uygulanmaz. (TCK m. 50/6). 
813
ix) Hükmedilen Seçenek Tedbirin Hükümlünün Elinde
Olmayan Nedenlerle Yerine Getirilememesi Durumunda,
Hükmü Veren Mahkemece Tedbir Değiştirilir. (TCK m.
50/7) 
816
(2) Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi 
817
i) Genel Olarak 
817
ii) Ertelemenin Hukuki Niteliği 
818
iii) Erteleme Kurumunun Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen
Görüşler 
818
aa) Lehte İleri Sürülen Görüşler 
818
bb) Aleyhte İleri Sürülen Görüşler 
818
iv) Ertelemenin Koşulları 
819
aa) Nesnel/Objektif) Koşul (TCK m. 51/1). 
819
bb) Öznel/Sübjektif Koşul (TCK m. 51/1–b) Mahkûmun
Suçu İşledikten Sonra Yargılama Sürecinde Gösterdiği
Pişmanlık Dolayısıyla Tekrar Suç İşlemeyeceği
Konusunda Mahkemede Bir Kanaatin Oluşması 
827
cc) Erteleme Kararı Verilebilmesi İçin Ek Seçimlik Koşullar 
830
v) Erteleme Kararı 
833
vi) Denetim Süresi (TCK m. 51/3) 
833
vii) Erteleme Süresi İçinde Mahkûmun Yükümlülükleri 
835
viii) Denetim Süresi İçinde Hükümlünün Yükümlülüklerini
Yerine Getirmemesi 
836
ix) Denetim Süresinin İyi Halli Geçirilmesi, Kasıtlı Bir Suç
İşlenmemesi veya Yükümlülüklere Uyulması 
839
(3) Hapis Cezasının Sakıncalarını Giderme Amacıyla Kabul Edilen
Diğer Kurumlar 
840
(a) Uzlaştırma 
840
(b) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 
840
(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 
840
c) Adli Para Cezası 
842
(1) Adli Para Cezasının Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen
Sistemler 
843
(a) Klasik Sistem 
843
(b) Gün Para Cezası Sistemi 
844
(c) TCK m. 52’de Öngörülen Adli Para Cezası Sistemi 
845
i) Gün Para Cezasının Belirlenmesi 
845
ii) Belirlenen Adli Para Cezasının Uygulanması 
849
iii) Belirlenen Adli Para Cezasının Yerine Getirilmemesi 
849
iv) Adli Para Cezasında Erteleme, Zamanaşımı 
851
4. Güvenlik Tedbirleri 
852
a) Genel Olarak 
852
b) Güvenlik Tedbirinin Uygulanabilmesi İçin Gerekli Olan Koşullar 
853
c) Güvenlik Tedbirinin Hukuki Niteliği 
855
d) Güvenlik Tedbirinin Amacı 
855
e) Güvenlik Tedbiri ile Ceza Yaptırımı Arasındaki Farklar 
855
f) Güvenlik Tekbiri ile Ceza Yaptırımı Arasındaki Ortak Noktalar 
857
g) TCK’da Öngörülen Güvenlik Tedbiri Türleri 
857
(1) Belli Haklardan Yoksun Bırakılma (TCK m. 53) 
857
(a) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin
Uygulanma Koşulları 
858
(b) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin
Uygulanma Süresi 
860
(c) Hak Yoksunluğunun İnfaz Süresinden Sonra Belirli Bir Süre
Devam Edeceği Durum 
863
(d) TCK m. 53/1’de Yer Alan Hak Yoksunlukları 
866
(e) TCK m. 53/6’da Yer Alan Hak Yoksunlukları 
868
(2) Müsadere 
870
(a) Genel Olarak 
870
(b) Müsaderenin Hukuki Niteliği 
871
(c) Müsadere Türleri 
873
i) Eşya Müsaderesi 
873
ii) Kazanç Müsaderesi 
882
(3) Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri 
888
(4) Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 
888
(5) Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Kişiler Hakkında Uygulanaca
Güvenlik Tedbirleri 
889
(6) Sınır Dışı Etme Güvenlik Tedbiri 
889
(7) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 
889
(a) TCK m. 60’ta Yer Alan Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanma
Koşulları 
891
(i) Bir Kamu Kurumunun Verdiği İzne Dayalı Olarak
Faaliyette Bulunan Bir Özel Hukuk Tüzel Kişisi
Bulunmalıdır 
891
(ii) Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Organ veya Temsilcilerinin
İştirakiyle ve Bu İznin Verdiği Yetkinin Kötüye
Kullanılması Suretiyle Kasten Bir Suç İşlenmelidir 
891
(iii) Kasten İşlenen Bu Suç Özel Hukuk Tüzel Kişisinin
Yararına İşlenmelidir. 
892
(iv) Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Yararına Olarak Kasten
İşlenen Suçtan Dolayı Mahkûmiyet Kararı Verilmelidir. 
892
(v) Kanunda İlgili Suç Tipine İlişkin Olarak Güvenlik
Tedbirinin Uygulanacağına Yönelik Açık Hüküm
Bulunmalıdır 
893
(b) Hâkim veya Mahkemenin Takdir Yetkisi/Orantılılık İlkesi 
893
(c) Uygulanacak Tedbirler 
894
(i) İznin İptali 
894
(ii) Müsadere 
895
XXV. SUÇ İŞLEMEDE TEKERRÜR 
895
A. Genel Olarak 
895
B. Tekerrürün Hukuki Niteliği 
895
C. Tekerrür Türleri 
897
D. Tekerrüre İlişkin Hükümlerin Uygulanma Koşulları 
898
1. Daha Önce Bir Suç İşlenmiş ve Bu Suçtan Dolayı Verilen Mahkûmiyet
Kararı Kesinleşmiş Olmalı 
898
2. Yeni Bir Suçun İşlenmesi 
902
3. Tekerrür Süresi 
904
E. Tekerrür yasakları 
906
F. Tekerrürün Sonuçları 
907
YEDİNCİ BÖLÜM
CEZANIN BELİRLENMESİ VE MAHSUP
XXVI. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ 
909
A. Genel Olarak 
909
B. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirleme Yapılırken Esas Alınan
Ölçütler 
910
C. Suçun Olası Kast veya Bilinçli Taksirle İşlenmesi 
919
D. Mükerrer (Çifte) Değerlendirme Yasağı 
919
E. Suçun Nitelikli Unsurlarının Cezanın Belirlenmesinde Uygulanması 
920
1. Cezayı Artıran Nitelikli Haller 
924
2. Cezayı Azaltan Nitelikli Haller 
924
F. Sonuç Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirlemede Uyulacak Usuller 
925
1. Teşebbüs 
925
2. İştirak 
926
3. Haksız Tahrik 
926
4. Yaş Küçüklükleri ile Akıl Hastalıkları 
926
5. Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler 
926
6. Takdiri İndirim Nedenleri (TCK m. 62) 
926
a) TCK’da Öngörülen Takdir İndirim Nedenleri 
927
b) TCK m. 62/2’de Öngörülen Takdiri İndirim Nedenleri 
929
G. Cezanın hesaplanması 
933
1. Hapis Cezasının Hesaplanması 
933
2. Adli Para Cezasının Hesaplanması 
933
3. Cezaların İçtimaı 
936
H. Cezanın Yukarı ve Aşağı Sınırının Aşılmaması 
936
İ. Mahsup 
938
1. Mahsubun Hukuki Esası 
939
2. Mahsubun Uygulanma Koşulları 
939
a) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Mahkûm Olmalıdır 
939
b) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Dolayı Hüküm Kesinleşmeden
Önce Hürriyetinden Yoksun Kalmış Olmalıdır 
940
c) Mahsup İçin Hükümlünün Talebi Gerekmemektedir 
942
d) Mahsup Kararını Yargılamayı Yapan Mahkeme Vermelidir 
942
SEKİZİNCİ BÖLÜM
DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN NEDENLER
XXVII. GENEL OLARAK 
943
XXVIII. SANIĞIN ÖLÜMÜ 
944
XXIX. HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ 
945
XXX. AF 
946
A. Genel Olarak 
946
B. Affın Türleri 
947
1. Genel Af 
948
2. Özel Af 
949
XXXI. ZAMANAŞIMI 
950
A. Genel Olarak 
950
B. Ceza Hukukunda Zamanaşımının Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 
951
1. Ceza Hukukunda Zamanaşımı Lehinde İleri Sürülen Görüşler 
951
a) Manevi Yönden Acı Çekme Görüşü 
951
b) Suç İşleyen ve Kaçak Durumda Olan Kişinin Uslanmış Olduğu
Görüşü 
951
c) Kamuoyunun İlgisinin Azalması ve Suçun Delillerinin Kaybolması
Görüşü/Sosyal Fayda Görüşü 
951
d) Cezanın Önleme İşlevinin Ortadan Kalkması Görüşü 
951
e) Soruşturmanın Terki ve Failin Cezalandırılmama Hakkını Kazanması
Görüşü 
952
f) Failin Manevi Dünyasının Değiştiği Görüşü 
952
2. Ceza Hukukunda Zamanaşımı Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 
952
a) Beccaria’nın Görüşü 
952
b) Bentham’ın Görüşü 
952
c) Pozitivist Görüş 
952
C. Zamanaşımının Hukuki Niteliği 
953
1. Zamanaşımını Ceza Muhakemesi Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş 
953
2. Zamanaşımını Ceza Hukuku Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş 
954
3. Zamanaşımını Karma Nitelikte Bir Kurum Olarak Kabul Eden Görüş 
954
D. Dava Zamanaşımı 
955
1. Dava Zamanaşımı ile Benzerlik Gösteren Kurumlar 
955
2. Dava Zamanaşımına Tabi Olmayan Suçlar 
956
3. Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar 
956
a) Dava Zamanaşımının Kabul Edildiği Suçlarda Süre 
956
b) Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar Bakımından ETCK İle TCK’nın
Karşılaştırılması 
957
c) Dava Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuktaki Etkisi 
957
d) Dava Zamanaşımının Süresinin Belirlenmesinde Esas Alınacak Ceza 
957
e) Dava Zamanaşımında Sürenin İşlemeye Başladığı Anın Tespiti 
959
Bakımından 
959
(2) Bazı Suç Türleri, Suçun Özel Görünüş Şekilleri ve Mağdurun
Yaşı Bakımından 
960
(a) Tamamlanmış Suç 
960
(b) Teşebbüs Halinde Kalan Suç 
961
(c) Kesintisiz Suç 
961
(d) Zincirleme Suç 
961
(e) Çocuklara Karşı İşlenen Suç 
961
(f) İştirak Halinde İşlenen Suç 
961
(g) Objektif Cezalandırma Koşulunun Arandığı Suç 
962
f) Dava Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi 
962
(1) Dava Zamanaşımının Durması 
962
(a) İzin 
963
(b) Karar 
963
(c) Bekletici Meselenin Çözümü 
965
(d) Kaçak Kararı 
966
(2) Dava Zamanaşımınının Kesilmesi 
967
(a) Dava zamanaşımının kesilme nedenleri: 
968
(i) Şüpheli veya Sanıklardan Birinin Savcı Huzurunda
İfadesinin Alınması veya Sorguya Çekilmesi 
968
(ii) Şüpheli veya Sanıklardan Biri Hakkında Tutuklama
Kararının Verilmesi 
970
(iii) Suçla İlgili Olarak İddianame Düzenlenmesi 
971
(iv) Sanıklardan Bir Kısmı Hakkında Da Olsa, Mahkûmiyet
Kararı Verilmesi 
971
(b) Dava Zamanaşımının Kesilmesi Üzerine Dava
Zamanaşımının Uzaması 
973
E. Ceza Zamanaşımı 
976
1. Ceza Zamanaşımında Öngörülen Süreler 
979
2. Ceza Zamanaşımında Sürenin Başlama Anı 
980
3. Ceza Zamanaşımının Durması 
981
4. Ceza Zamanaşımının Kesilmesinin Etkisi 
983
5. Ceza Zamanaşımının Sonuçları 
983
6. Ceza Zamanaşımının Hak Yoksunluklarına (Güvenlik Tedbirlerine) Etkisi 
983
7. Müsaderede Zamanaşımı 
983
8. Zamanaşımının Hesabı ve Uygulanması 
983
XXXII. ŞİKÂYET 
984
A. Tanım 
984
B. Şikâyet Kurumunun Hukuki Niteliği 
984
C. Şikâyetin Koşulları 
985
1. Şikâyete Tabi Bir Suçun İşlenmiş Olması Gerekir 
985
2. Şikâyet Hakkına Sahip Olan Kişi veya Kişilerin Şikâyet Hakkını
Kullanması Gerekir 
985
3. Şikâyet Hakkının Kanunda Öngörülen Süre İçinde Yapılmış Olması
Gerekir 
987
4. Şikâyetin İlgili Mercilere Yapılması Gerekir 
988
5. Şikâyetin Yazılı veya Sözlü Olarak Yapılması Gerekir 
989
D. Şikâyet İle İlgili Bazı Özel Durumlar 
989
1. Şikâyet Hakkının Kullanılmasından Feragat (Vazgeçme) 
989
2. Yapılan Şikâyetin Geri Alınması 
992
3. Şikâyette Sirayet 
995
a) Şikâyetin Yapılmasında ve Geri Alınmasında Sirayette Mutlak ve
Nisbi Şikayete Tabi Suç Ayrımı 
996
b) Şikâyetin Geri Alınmasında Sirayet 
996
XXXIII. ÖNÖDEME 
998
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği 
998
B. Koşulları 
999
1. Önödeme Kapsamına Giren Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır 
999
a) Sadece Adli Para Cezası Öngörülmüş Olabilir 
1000
b) Hapis Cezası ile Adli Para Cezası Seçimlik Olarak Öngörülmüş
Olabilir 
1000
c) Hapis Cezası ile Adli Para Cezası Birlikte Öngörülmüş Olabilir 
1000
2. Belli Bir Miktar Paranın Devlet Hazinesine Ödenmesi 
1001
a) Ödenmesi Gereken Miktar Adli Para Cezasıdır 
1001
b) Ödenmesi Gereken Hapis Cezasıdır 
1001
c) Ödenmesi Gereken Hapis ve Adli Para Cezasıdır 
1001
3. Önödeme Usulü ve Sonuçları 
1001
a) Soruşturma Evresi Bakımından 
1001
b) Kovuşturma Evresi Bakımından 
1002
4. Önödeme Kabul Edilmeyen Suçlar/Önödeme Yasağı 
1003
5. Önödemede Süreye Bağlı Ceza Artırım Durumu 
1003
6. Önödemenin Sonuçları 
1003
7. Önödemenin Etkileri 
1003
KAYNAKÇA 
1005