ONBİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ
5
GENEL ESASLAR VE CEZA KANUNUNUN UYGULAMA ALANI
I. CEZA HUKUKUNDA GÖREV
31
II. CEZA HUKUKUNDA AMAÇ
35
III. CEZA HUKUKUNUN HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ
40
IV. CEZA HUKUKUNUN ALT DİSİPLİNLERİ
42
V. CEZA HUKUKUNUN DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ
44
E. Kriminoloji ve Diğer Yakın Disiplinler
50
§2. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE YORUM
I. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
52
2. Uluslararası Sözleşmeler
53
c) Genel Kanun–Özel Kanun İlişkisi
56
B. Dolayısıyla Kaynaklar
59
1. Yapan Organa Göre Yorum Çeşitleri
62
2. Niteliğine Göre Yorum Çeşitleri
62
§3. CEZA HUKUKUNUN TARİHİ GELİŞİMİ VE SUÇ–KABAHAT AYRIMI
I. CEZA HUKUKUNUN TARİHİ GELİŞİMİ
64
B. Türk Ceza Hukukunun Gelişimi
68
1. Cumhuriyet Öncesi Dönemde Yaşanan Gelişmeler
68
2. Cumhuriyet Sonrası Yaşanan Gelişmeler
72
II. SUÇ–KABAHAT AYRIMI
77
B. Suç Kabahat Ayrımında İleri Sürülen Görüşler ve Değerlendirme
83
1. Suç Kabahat Ayrımında İleri Sürülen Görüşler
83
C. Suç–Kabahat Ayrımında Suç Politikası
96
II. KANUNİLİK İLKESİNİN ANLAMI VE KAPSAMI
108
III. KANUNİLİK İLKESİNİN SONUÇLARI
119
A. Örf ve Âdet Hukukuyla Ceza Uygulama Yasağı
119
D. Geriye Yürüme Yasağı
137
§5. TÜRK CEZA KANUNUNUN UYGULAMA ALANI
I. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
138
B. Geriye Yürüme Yasağı
140
C. Lehe Kanunun Geriye Yürümesi
148
D. Lehe Kanunun Belirlenmesi
157
E. Süreli veya Geçici Kanunlarda Zaman Bakımından Uygulama
169
F. Suçun İşlendiği Zaman
171
II. YER BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
179
2. Suçun İşlendiği Yerin Belirlenmesi
190
b) Suçun İşlendiği Yer
191
c) İnternet Suçlarında Suçun İşlendiği Yer
199
3. Türkiye'de Yeniden Yargılama Yapılması
202
2. Faile Göre Şahsilik İlkesi
205
b) Vatandaş Tarafından İşlenen Suçlar
206
3. Mağdura Göre Şahsilik İlkesi
211
D. Koruma (Gerçeklik) İlkesi
213
1. TCK m. 12/1 Kapsamında Devleti Koruma İlkesi
213
2. TCK m. 13/1–b Kapsamında Devleti Koruma İlkesi
214
E. İkame Yargı İlkesi
215
F. Evrensellik İlkesi
217
H. Yabancı Ülkede Verilmiş Mahkumiyete Bağlı Hak Yoksunlukları
221
I. Yabancı Ülke Kanununun Göz Önünde Bulundurulması
225
III. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
226
C. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar
234
2. Yasama Sorumsuzluğu
236
3. Yasama Dokunulmazlığı
237
E. Diplomasi Temsilcileri
240
A. Fiile İlişkin Şartlar
250
B. Faile İlişkin Şartlar
258
III. GERİ VERME USULÜ
260
IV. GERİ VERMEDE ÖZELLİK KURALI
266
SUÇTA SORUMLULUĞUN ESASLARI
II. SUÇUN YAPISINI AÇIKLAYAN TEORİLER
273
A. Klasik Suç Teorisi (1866–1932)
273
B. Neoklasik (Teleolojik) Suç Teorisi (1883–1962)
273
C. Gai (Final) Suç Teorisi
274
D. Negatif Suç Unsurları Teorisi (Bütüncül Haksızlık Teorisi)
275
III. HAKSIZLIK OLUŞTURAN BİR FİİL OLARAK SUÇUN HUKUKA AYKIRILIK VE
IV. FİİLİN SOSYAL UYGUNLUĞU
277
VI. CEZALANDIRILABİLİRLİĞİN DİĞER ŞARTLARI
288
A. Objektif Cezalandırılabilme Şartları
289
B. Şahsi Cezasızlık Sebepleri veya Cezayı Kaldıran Şahsi Sebepler
294
§8. TİPİKLİĞİN MADDİ UNSURLARI
I. MADDİ UNSURUN FONKSİYONLARI VE ÖGELERİ
298
1. Doğal (Nedensel) Hareket Teorisi
310
2. Gai (Final–Amaççı) Hareket Teorisi
311
3. Sosyal Hareket Teorisi
313
4. Olumsuz Hareket Teorisi
315
5. Kişisel Hareket Teorisi
316
6. Hukuken Korunan Değerlere Riayetsizliğin İfadesi
317
C. Hareket Olmayan Hususlar
320
D. Yapay Zeka ve Hareket
328
E. Hareketin Tipiklikte Düzenlenişine Göre Suçlar
336
2. Tek Hareketli Suçlar
337
3. Çok Hareketli Suçlar (Birden Fazla Hareketli Suçlar)
337
4. Serbest Hareketli Suçlar
339
5. Bağlı Hareketli Suçlar
339
6. Seçimlik Hareketli Suçlar
340
7. Kesintisiz (Mütemadi) Suçlar
344
III. İCRAİ – İHMALİ SUÇLAR
349
B. İhmali Suçların Çeşitleri
359
1. Gerçek İhmali Suçlar
359
2. Gerçek Olmayan İhmali Suçlar
360
b) Görünüşte İhmali Suçun Unsurları
362
c) Belli Bir İcrai Davranışta Bulunma Hususunda Hukuki
bb) Garantörlük Durumları
364
aaa) Maddi Unsur Kapsamında Garantörlük Durumları
364
bbb) Garantörlük Durumunun Hukuki Nedenleri
365
aaaa) Koruma Garantörlüğü
367
bbbb) Gözetim Garantörlüğü
375
D. İhmali Suçlarla İlgili Diğer Konular
398
B. Tipiklikte Neticenin Aranıp Aranmamasına Göre Suçlar
401
1. Sırf Hareket Suçları
401
C. Tipiklikte Neticenin Sayısına Göre Suçlar
402
V. NEDENSELLİK BAĞI VE OBJEKTİF İSNADİYET
403
1. İcrai Şekilde Gerçekleştirilen Neticeli Suçlarda
403
aa) Şartların Eşitliği Formülü (condicio sine qua non)
408
bb) Kanuna Uygun Şart Formülü
410
cc) Formüllere Göre Nedensellik Bağının Kesilmesi
411
c) Uygun Sebep Teorisi
414
2. İhmali Suçlarda Nedensellik Bağı
416
3. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Nedensellik Bağı
421
4. Somut Tehlike Suçlarında Nedensellik Bağı
423
B. Objektif İsnadiyet
424
2. Fiilin Objektif İsnat Edilebilirliğini Ortadan Kaldıran Nedenler
427
b) Yükümlülüğe Aykırılık İlişkisinin Bulunmaması
431
c) Riskin Artırılması Teorisi
434
d) Neticenin Normun Koruma Amacı Dışında Kalması Nedeniyle
Fiilin Objektif İsnad Edilebilirliğinin Ortadan Kalkması
436
e) Riskin Azaltılması Nedeniyle Fiilin Objektif İsnad Edilebilirliğinin
f) Hukuken Önemli Herhangi Bir Tehlikenin Yaratılmaması
Nedeniyle Fiilin Objektif İsnad Edilebilirliğinin Kalkması
439
g) İzin Verilmeyen Riskin Gerçekleştirilmesine Rağmen, Neticenin
Failin Fiilinin Etkisiyle Gerçekleşmemesi
440
h) Bir Kimsenin İsteyerek Kendini Zarara veya Tehlikeye
ı) Yabancı Tehlikenin Bilinçli Olarak Üstlenilmesi
449
j) Başka Birinin Sorumluluk Alanına Geçen Neticelerin İsnadiyeti
(Yabancı Birinin Sorumluluk Alanına Dâhil Etme)
453
l) Temel Suç Tipinin İçerdiği Tipik Tehlikeliliğin Ağır veya Başka
Neticede Gerçekleşmesi
465
A. Genel Suçlar ve Özgü Suçlar
473
B. Bizzat İşlenebilen Suçlar
476
C. Tüzel Kişilerin Fail Olabilmesi Sorunu
478
1. Tüzel Kişilerin Sorumluluğu
478
2. Tüzel Kişilerin Cezalandırılması
482
IX. NİTELİKLİ UNSURLAR
493
§9. TİPİKLİĞİN MANEVİ (SÜBJEKTİF) UNSURLARI
II. MANEVİ UNSUR ŞEKİLLERİ
499
B. Kanuni Tanımda Yer Alan Diğer Sübjektif Unsurlar
502
A. Kastın Tanımı ve Unsurları
505
C. Kastın Bulunması Gereken Zaman
513
2. Olası (Muhtemel) Kast
521
3. Alternatif Kast–Kümülatif Kast
532
E. Kastı Ortadan Kaldıran Hata
534
2. Maddi Unsurlarda Hata (Unsur Yanılgısı)
537
3. Nitelikli Unsurlarda Hata
547
4. Başka Suçtan Sorumluluğu Gerektiren Hata
550
B. Ceza Hukukunda Taksirin Önemi
552
D. Taksirin Unsurları
563
E. Taksirli Suçlarda Kusur
571
F. Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi veya Cezada İndirim
Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep
577
V. NETİCE SEBEBİYLE AĞIRLAŞAN SUÇLAR
583
A. Tanım ve Sorumluluk Şartları
583
B. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Hata
590
VI. İHMALİ SUÇLARDA MANEVİ UNSUR
593
I. HAKSIZLIĞIN UNSURU OLARAK HUKUKA AYKIRILIK
596
II. HUKUKA UYGUNLUĞUN GENEL ESASLARI
598
A. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Kaynakları
598
B. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Yapısı
602
III. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ
605
B. Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi
611
3. Malın Korunması Amacıyla Kurulan Önleyici ve Koruyucu
4. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluğu
655
E. Hakkın Kullanılması
662
2. Bazı Hakkın Kullanılması Hukuka Uygunluk Nedenleri
664
F. Yükümlülüklerin Çatışması
679
IV. NETİCE SEBEBİYLE AĞIRLAŞAN SUÇLARDA HUKUKA AYKIRILIK
684
V. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE SINIRIN AŞILMASI
686
VI. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN MADDİ ŞARTLARINDA HATA
693
II. KUSURLULUĞUN ŞARTLARI
706
1. Kusur Yeteneği Kavramı
707
2. Kusur Yeteneğinin Bulunması Gereken Zaman
709
C. Kusurluluğu Etkileyen Nedenler
714
b) 12 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar
719
c) 12–15 Yaş Grubu Çocuklar
722
d) 15–18 Yaş Grubu Arası Çocuklar
732
3. Sağır ve Dilsizlik
740
4. Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Bulunma
742
6. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi
755
b) Hukuka Aykırı Emir
758
c) Suç Teşkil Eden Emir
761
7. Meşru Savunmada Sınırın Heyecan, Korku veya Telaş Nedeniyle
8. Cebir ve Şiddet, Korkutma ve Tehdit Etkisiyle İrade Yeteneğinin
aa) Tasarlama ve Haksız Tahrik
792
bb) Haksız Tahrik ve Meşru Savunma
795
cc) Haksız Tahrik ve Töre Saiki–Kan Gütme Saiki
795
dd) Hata veya Sapmada Haksız Tahrik
796
2. Haksızlık Yanılgısı
800
3. Taksirli Suçlarda Haksızlık Yanılgısı
811
III. KUSURLULUĞU KALDIRAN VEYA AZALTAN NEDENLERİN MADDİ
IV. YAPAY ZEKA VE KUSUR
813
II. TEŞEBBÜSÜN CEZALANDIRILMASI NEDENİNİ AÇIKLAYAN TEORİLER
822
D. Kanunumuzun Düzenlemesi
824
III. TEŞEBBÜSÜN ŞARTLARI
825
B. Suç İşleme Kastının Varlığı
826
C. İcra Hareketlerinin Başlaması
830
a) Şekli Objektif Teori
831
b) Maddi Objektif Teori
831
2. Sübjektif Teoriler
832
4. Kanunumuzun Düzenlemesi
833
D. Hareketin Elverişli Olmas
839
E. Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun Tamamlanamaması
841
V. ÖZEL DURUMLAR VE TEŞEBBÜS
845
A. İştirak Halinde İşlenen Suçlar ve Teşebbüs
845
B. İhmali Suçlar ve Teşebbüs
846
C. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlar ve Teşebbüs
849
1. TCK m. 36’nın Şartları
854
2. TCK m. 41’in Şartları
870
C. İhmali Suçlarda ve Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Gönüllü
II. DAR FAİL KAVRAMI–GENİŞ FAİL KAVRAMI
885
III. AYIRT ETME PRENSİBİ VE TEKLİK PRENSİBİ
886
A. Ayırt Etme Prensibi
887
IV. DOLAYLI FAİLLİK VE YAN FAİLLİK
892
2. Özgü Suçlarda ve Bizzat İşlenebilen Suçlarda Dolaylı Faillik
895
3. Dolaylı Faillik Durumları
899
4. Dolaylı Failin Hata İçinde Olması
904
5. İhmali Suçlarda Dolaylı Faillik
905
6. Dolaylı Faillikte Teşebbüs
905
7. Dolaylı Faillikle İlgili Diğer Konular
905
V. CEZA KANUNUMUZDA DÜZENLENEN İŞTİRAK ŞEKİLLERİ
908
1. Fiilin İcrası Üzerinde Müşterek Hâkimiyet
910
2. Birlikte Suç işleme Kararı
921
3. Özgü Suçlarda Müşterek Faillik
926
4. Müşterek Faillikle İlgili Diğer Konular
931
1. Şeriklerin Cezalandırılmasının Esası
933
a) Bağlılık Kuralı Şekilleri
936
b) Sınırlı Bağlılık Kuralı
939
D. Nitelikli Unsurların Ortaklara Uygulanması
974
E. İştirakte Suç–Kabahat İlişkisi
984
C. Fiil Tekliği–Fiil Çokluğu
989
a) Doğal Anlamda Hareket Tekliği
989
b) Doğal Hareket Tekliği
990
aa) Tipikliğin Tekrarlayan Aynı Tarz Hareketlerle
bb) Birbirini Takip Eden Hareketlerle Tipikliğin
c) Tipik Hareket Tekliği
1009
d) İhmali Suçlarda Fiil Tekliği
1017
II. İÇTİMA ŞEKİLLERİ
1020
A. Normların İçtimaı
1020
1. Tanım ve Hukuki Önemi
1020
2. Normların İçtimaı Şekilleri
1022
a) Özel Normun Önceliği İlkesi
1022
b) Yardımcı Normun Sonralığı İlkesi
1023
c) Bir Normun Diğeri Tarafından Tüketilmesi İlkesi
1024
aa) Birden Çok Fiilin Bulunması
1032
bb) Fiillerin Aynı Suçları Oluşturması
1038
cc) Suçların Aynı Kişiye Karşı İşlenmesi
1041
dd) Bir (Aynı) Suç İşleme Kararı
1045
d. Zincirleme Suçun Uygulanmayacağı Suçlar
1052
e. Zincirleme Suçun Sonuçları
1053
bb) Birden Fazla Suçun Gerçekleşmesi
1064
bbb) Aynı Suçların İşlenmesi
1065
ccc) Farklı Suçların İşlenmesi
1066
d) Fikri İçtimada Özel Durumlar
1073
aa) Kesintisiz Suçlar ile Ani Suçlar Arasında Fikri İçtima
1073
bb) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlar ve Fikri İçtima
1074
III. SUÇLAR İLE KABAHATLER ARASINDA İÇTİMA
1075
§15. CEZA HUKUKU YAPTIRIMLARI
II. YAPTIRIM TÜRLERİ
1085
1. Cezanın Nitelikleri
1086
aa) Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası
1088
bb) Müebbet Hapis Cezası
1091
cc) Süreli Hapis Cezası
1092
aaa) Kısa Süreli Hapis Cezalarının Seçenek Yaptırımlara
cccc) Seçenek Yaptırımlar
1098
2) Aynen İade, Suçtan Önceki Hâle Getirme
veya Tazmin Suretiyle Tamamen
3) Bir Eğitim Kurumuna Devam Etme
1102
4) Belirli Yerlere Gitmekten veya Belirli
Etkinlikleri Yapmaktan Yasaklanma
1103
5) Ehliyet ve Ruhsat Belgelerinin Geri
Alınması, Belli Bir Meslek ve Sanatı
Yapmaktan Yasaklanma
1104
6) Kamuya Yararlı İşte Çalıştırma
1105
dddd) Seçenek Yaptırımların Gereklerinin Yerine
bbb) Hapis Cezasının Özel İnfaz Usulleri
1109
dd) Hapis Cezasının Ertelenmesi
1111
aaaa) İki Yıl veya Daha Az Hapis Cezasına Mahkum
bbbb) Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Üç Aydan
Fazla Hapis Cezasına Mahkum Edilmemiş
cccc) Yargılama Sürecinde Gösterdiği Pişmanlık
Dolayısıyla Tekrar Suç İşlemeyeceği Konusunda
Mahkemede Bir Kanaatin Oluşması
1116
ccc) Erteleme Kararı
1117
ddd) Ertelemenin Sonuçları
1119
ee) Koşullu Salıverilme
1122
bbb) Koşullu Salıvermenin Şartları
1123
aaaa) Cezanın Belli Bir Bölümünün Çekilmiş Olması
1123
bbbb) Koşullu Salıverme Hükümlerinin
Uygulanmayacağı Haller
1134
cccc) İyi Halli Olması
1134
ccc) Koşullu Salıverme Kararı
1135
ddd) Koşullu Salıvermenin Sonuçları
1135
ff) Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanarak Cezanın İnfazı
1139
bb) Adlî Para Cezasının Tespiti
1148
cc) Adlî Para Cezasının İnfazı
1149
2. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma
1160
b) Ceza Mahkumiyetinin Kanuni Sonucu Olan Belli Hakları
Kullanmaktan Yoksun Bırakılma
1161
c) Hak ve Yetkilerden Birinin Kötüye Kullanılması Suretiyle İşlenen
Suçlar Dolayısıyla Karar Verilmesi Zorunlu Olan Yasaklılık
1171
d) Taksirli Suçlardan Mahkumiyet Halinde Karar Verilebilen Hak
c) Kazanç Müsaderesi
1184
4. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri
1186
5. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri
1191
6. Alkol ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Bağımlısı Kişilere İlişkin
a) TCK’nin 57/7. fıkrası Gereğince Bağımlılara İlişkin Güvenlik
b) TCK m. 191 Kapsamında Bağımlıların Tedavisi
1199
7. Suçta Tekerrür ve Özel Tehlikeli Suçlular
1203
a) Tekerrürün Hukuki Niteliği
1203
b) Tekerrürün Şartları
1204
aa) Önceden İşlenen Suçtan Dolayı Verilen Hüküm
Kesinleştikten Sonra Yeni Bir Suçun İşlenmesi
1204
bb) Yeni Bir Suçun İşlenmiş Olması
1206
cc) Yeni Suçun Belirli Sürede İşlenmesi
1207
c) Tekerrürün Sonuçları
1208
d) Özel Tehlikeli Suçlular
1214
8. Sınır Dışı Edilme
1215
9. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri
1216
10. Denetimli Serbestlik Tedbiri
1223
§16. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİLMESİ
II. HAPİS CEZASININ BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
1225
III. ADLİ PARA CEZASININ BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
1238
IV. CEZA SÜRELERİNİN HESAPLANMASI
1239
V. TAKDİRİ İNDİRİM NEDENLERİ
1239
C. Failin Sosyal İlişkileri
1243
E. Cezanın Failin Geleceği Üzerinde Olası Etkileri
1245
§17. DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ DÜŞÜREN SEBEPLER
II. SANIĞIN VEYA HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ
1249
B. Ceza Kanunumuzda Düzenlenen Af Çeşitleri
1253
IV. DAVA VE CEZA ZAMANAŞIMI
1255
1. Dava Zamanaşımı Sürelerinin Uygulanmayacağı Suçlar
1260
2. Dava Zamanaşımı Süreleri ve Belirlenmesi
1262
3. Dava Zamanaşımı Sürelerinin İşlemeye Başlaması
1267
b) Aynı Fiilden Dolayı Yeniden Yargılama Halinde Dava
Zamanaşımı Süresinin İşlemeye Başlaması
1269
c) Dava Zamanaşımı Sürelerinin İşlemeye Başlaması
1273
aa) Tamamlanmış Suçlarda
1273
aaa) Sırf Hareket Suçlarında
1274
bbb) Neticeli Suçlarda
1275
ccc) Tehlike Suçlarında
1278
ddd) Taksirli Suçlarda
1279
eee) İhmali Suçlarda
1280
fff) Kesintisiz Suçlarda
1281
bb) Teşebbüs Halinde Kalmış Suçlarda
1282
cc) İştirak Halinde İşlenen Suçlarda
1282
dd) Suçların İçtimaında
1283
bbb) Zincirleme Suçlarda
1286
ee) Objektif Cezalandırılabilme Şartları İçeren Suçlarda
1290
ff) Çocuklara Karşı Belirli Kişiler Tarafından İşlenen Suçlarda
1292
gg) Kovuşturma Şartlarına Bağlı Suçlarda
1293
hh) Dava Zamanaşımına İlişkin Özel Belirleme İçeren Suçlarda
1293
4. Dava Zamanaşımı Süresinin Durması ve Kesilmesi
1294
b) Dava Zamanaşımı Süresinin Durması
1294
c) Dava Zamanaşımı Süresinin Kesilmesi
1297
2. Ceza Zamanaşımı Süreleri
1303
3. Ceza Zamanaşımı Sürelerinin Başlaması
1305
4. Ceza Zamanaşımının Uygulanmayacağı Suçlar
1306
5. Ceza Zamanaşımı Süresinin Durması ve Kesilmesi
1306
a) Ceza Zamanaşımı Süresinin Durması
1306
b) Ceza Zamanaşımı Süresinin Kesilmesi
1307
6. Zamanaşımının Hesabı ve Uygulanması
1309
V. ŞİKÂYETTEN VAZGEÇME
1309
B. Şikâyetten Feragat
1312
C. Şikâyetten Vazgeçme
1314
B. Önödemenin Şartları, Usulü ve Sonuçları
1320