Tanım ve Terminoloji, Düzenlendiği Yer, İşlevi, Türleri, Nitelik ve Özellikleri ile Benzer Kavramlardan Farkı
I. TANIM VE TERMİNOLOJİ
19
1. 6762 Sayılı (Eski) Türk Ticaret Kanunu’nda
23
2. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda
24
3. Sermaye Piyasası Kanunu’nda
28
B. Mehaz İsviçre Borçlar Hukuku’nda
30
D. İspanyol Hukuku’nda
35
1. Kanuni Rüçhan Hakkı (TTK m. 461)
44
2. Sözleşmesel Rüçhan Hakkı
45
b. Esas Sözleşmesel Rüçhan Hakkı
45
c. Ortaklığın Pay Sahipleri veya Üçüncü Kişilerle Yaptığı Sözleşmeden Doğan Rüçhan Hakkı
48
3. Genel Kurul Kararından Doğan Rüçhan Hakkı
49
B. Bağımsızlaşması Yönünden (Soyut – Somut Rüçhan Hakkı)
51
C. Yöneltildiği Kişi Yönünden
55
1. Doğrudan Rüçhan Hakkı
55
2. Dolaylı Rüçhan Hakkı
55
V. NİTELİK VE ÖZELLİKLERİ
58
A. Sübjektif ve Nispi Bir Hak Olması
58
B. Kullanımının Yükümlülük Teşkil Etmemesi
59
C. Mali Hak Niteliğinin Ağır Basması
61
D. Kural Olarak Müktesep Hak Niteliğinde Olmaması
63
E. Somut Rüçhan Hakkının Devredilebilir Bir Hak Olması
65
1. TTK m. 461/f. 4 Hükmü
65
2. Esas Sözleşmedeki Bağlam Hükmünün Rüçhan Hakkının Devrine Etkisi
69
VI. TÜRK TİCARET KANUNU’NDA ÖNGÖRÜLEN BENZER KAVRAMLARDAN FARKI
73
A. İç Kaynaklardan Sermaye Artırımında Bedelsiz Pay Edinme Hakkından
73
B. Şartlı Sermaye Artırımında Önerilmeye Muhatap Olma Hakkından
75
RÜÇHAN HAKKININ KULLANILMASI
II. KULLANMA ŞARTI: SERMAYE ARTIRIMI KARARI VERİLEN TOPLANTIDA HAKKIN KISITLANMAMIŞ OLMASI
85
III. HAKKIN KULLANILDIĞI ARTIRIM TÜRÜ, KULLANIMIN KONUSU OLAN PAYLAR VE BU PAYLARIN İHRAÇ BEDELİNİN BELİRLENMESİ
91
A. Hakkın Sadece Dış Kaynaklardan Sermaye Artırımında ve Bu Artırımda Çıkarılan Yeni Paylar İçin Söz Konusu Olması
91
B. Elinde Bulunan ve Yeni Çıkarılacak Payların Türü ve Niteliği Ne Olursa Olsun Her Pay Sahibinin Rüçhan Hakkını Kullanabilmesi
94
C. Yeni Çıkarılacak Payların “İmtiyazlı” Olmasının Bir Özellik Arz Edip Etmediği
95
D. Yeni Çıkarılacak Payların İhraç Bedellerinin Belirlenmesi
98
IV. HAKKI KULLANMA USULÜ
103
V. HAKKI KULLANMA YETKİSİ OLANLAR
108
B. Pay veya Pay Senedi Üzerinde İntifa veya Rehin Hakkı Bulunması Halinde Hakkı Kullanacaklar
109
1. İntifa Hakkı Bulunması Halinde
109
2. Rehin Hakkı Bulunması Halinde
112
C. Esas Sözleşme veya Genel Kurul Kararı Gereğince Hakkı Kullanabilecekler
113
2. Esas Sözleşme Gereğince
114
a. Rüçhan Hakkında İmtiyazlı Payların Sahipleri
114
b. Rüçhan Hakkı Veren İntifa Senetlerinin Sahipleri
117
3. Genel Kurul Kararı Gereğince
122
D. Devri Kanun veya Esas Sözleşme ile Sınırlandırılmış Nama Yazılı Paylardan Doğan Rüçhan Hakkını Kullanma Yetkisinin Kime Ait Olduğu
123
E. Elinde Kendi Payları Bulunan Anonim Ortaklığın Rüçhan Hakkını Kullanabilip Kullanamayacağı Sorunu
125
F. Elinde Ana Ortaklık (Holding) Payları Bulunan Yavru Ortaklığın Durumu
129
G. Ana Ortaklık Pay Sahiplerinin Yavru Ortaklığın Sermaye Artırımında Rüçhan Haklarının Bulunup Bulunmadığı Sorunu
130
VI. HAKKIN KULLANDIRILMASI USULÜ
131
A. Yönetim Kurulunun Hakkın Kullanım Esaslarını Bir Karar İle Belirlemesi
131
B. Kararın İlan ve Tescil Edilmesi
134
C. Kararda Hakkın Kullanımı İçin Süre Verilmesi
140
2. Süresinde Kullanılmayan Rüçhan Haklarının Akıbeti
142
RÜÇHAN HAKKININ KISITLANMASI VE HAKKIN İHLALİ HALİNDE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR
I. HAKKIN KISITLANMASI
151
B. Kısıtlamanın Usuli Kuralları
154
1. Sermaye Artırımı Kararı Verilen Toplantıda Kısıtlama Kararı Alınması
154
a. Kararın Alınma Zamanı ve Yeri
154
c. Uyulması Gereken Yetersayı
160
d. Kısıtlama Gerekçesinin Kararda Gösterilmesi Gerekip Gerekmediği
165
e. Kısıtlama Hususunun Gündemde Yer Alması Gerekip Gerekmediği
166
2. Kısıtlamanın Yönetim Kurulunca Bir Rapor ile Açıklanıp Bu Raporun Tescil ve İlan Edilmesi
169
C. Kısıtlamada Uyulması Gereken İlkeler (Maddi Şartlar)
173
1. Haklı Sebebin/Sebeplerin Varlığı
173
b. 6102 Sayılı TTK’ya ve SerPK’ya Ait Genel Açıklama
175
c. İleri Sürülen Sebeplerin Hangi Hallerde “Haklı Sebep” Niteliği Kazandığı
180
aa. Ortaklık Menfaati
180
cc. Ortaklığın Büyüme Stratejisi
184
dd. Sosyal Düşünceler
185
d. Haklı Sebep Teşkil Eden Haller
185
aa. TTK m. 461’de Örnek Olarak Gösterilen Haklı Sebepler
185
ccc. İşletmelerin, İşletme Kısımlarının, İştiraklerin Devralınması
190
ddd. İşçilerin Ortaklığa Katılması
193
bb. Diğer Haklı Sebepler
195
aaa. Şartlı Sermaye Artırımı
196
bbb. Borçların İtfası
199
ccc. Ortaklığın Finansal Durumunun Düzeltilmesi
201
ddd. Değiştirme veya Alım Hakkı Veren Menkul Kıymet Çıkarılması
201
eee. Ortaklığın Finansman İhtiyacı
203
fff. Pay Sahiplerinin Kaynak Yetersizliği
204
ggg. Pay Sahibi–Yatırımcı Çevresinin Genişletilmesi
205
2. Hakkın Kullanılması ile Hiç Kimsenin Haklı Görülmeyecek Şekilde Yararlandırılmaması ya da Kayba Uğratılmaması Gerekliliği
206
b. Hakların En Az Zarar Verecek Şekilde Kullanılması İlkesine Uyulması
207
c. Eşit İşlem İlkesine Uyulması
212
D. Hakkın Esas Sözleşme ile Kısıtlanmasının Mümkün Olup Olmadığı
216
II. RÜÇHAN HAKKININ İHLALİ HALİNDE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR
221
B. Hakkın Kullandırılmasında ve Kısıtlanmasında Söz Konusu Olan Usuli Kurallara Aykırılık Halinde
222
C. Hakkın Kısıtlanmasında Uyulması Gereken İlkelerin–Maddi Şartların İhlali Halinde
231
D. Hakkın Fiilen Kısıtlanması Halinde
237
E. Kayıtlı Sermaye Sisteminde
242
Sonuç ve Değerlendirmeler
247