Anonim Ortaklıklarda Organ Yokluğu

Çalışmamızın birinci bölümünde anonim ortaklıklar özelinde değil, ancak tüm tüzel kişiler açısından genel olarak organın işlevleri ve çeşitli kıstaslara göre yapılan ayrımlar çerçevesinde organ türleri kısaca ele alınmış ve organ kavramı tanımlanmış, bunları takiben anonim ortaklıkların zorunlu ve ihtiyari organlarına ilişkin açıklamalar yapılmış ve TK m. 435'in (ve YTK m. 530'un) kapsamına anonim ortaklıkların hangi organlarının gireceği, yani ortaklığın hangi organlarının yokluğu hâlinde fesih sonucunun gündeme gelebileceği tespit edilmiştir.

İkinci bölümde, anonim ortaklıklarda organ yokluğu kavramı, ilk bölümde yapılan saptamalar çerçevesinde, ortaklığın her bir zorunlu organı açısından ayrı ayrı ve detaylı olarak incelenmiştir. Bu organ yokluğu kavramının anlamı ve içeriği belirlenmiş, özellikle ortaklığın şeklen mevcut olan bir organının çeşitli sebeplerle faaliyet gösterememesinin veya göstermemesinin organ yokluğu olarak nitelenip nitelenemeyeceği, öğretideki görüşler ve Yargıtay uygulaması da ortaya konularak, anonim ortaklığın tüm zorunlu organları yönünden teker teker ve ayrıntılı biçimde ele alınmıştır.

Üçüncü bölüm, organ yokluğu sebebiyle ortaklığın feshi için açılacak davayı konu almaktadır. Bu kapsamda anılan bölümde, TK m. 435 ve YTK m. 530 çerçevesinde anonim ortaklıkların organ yokluğu sebebiyle feshine karar verilebilmesi için varlığı gereken şartlar belirlenmiştir. Ayrıca anılan hükümler kapsamında fesih davası sürecinde alınabilecek tedbirlerden biri (ve belki de en önemlisi) olan ortaklığa kayyım atanması durumu da bu bölümde değerlendirilmiştir.

Nihayet dördüncü ve son bölümde ise, ilk olarak YTK bakımından anonim ortaklığın zorunlu organları tespit edilmiştir. Zira YTK'ya göre denetçinin ortaklığın bir organı olup olmadığı, bu kanun henüz yürürlüğe girmemiş olmasına rağmen, öğretide tartışılan bir konudur. Ayrıca tezimizin bu bölümünde, YTK'nın hukukumuza getireceği yeni bir kurum olan "anonim ortaklığın haklı sebeple feshi" (YTK m. 531) ile, "anonim ortaklığın organ yokluğu sebebiyle feshi" (YTK m. 530) karşılaştırılmış, özellikle organ yokluğunun haklı sebep karşısındaki durumunun ne olduğu belirlenerek çalışma sonlandırılmıştır