Anayasa Hukukunda Karşılaştırmalı Hükümet Sistemleri ve Türkiye'deki Durum Doç. Dr. Gökhan Dönmez  - Kitap

Anayasa Hukukunda Karşılaştırmalı Hükümet Sistemleri ve Türkiye'deki Durum

1. Baskı, 
Kasım 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
175
Barkod:
9786256147881
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
210,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu kitap, hükümet sistemlerinin tarihsel süreç içinde evrimini ve Türkiye'deki durumu ortaya koymaya çalışırken, tarih boyunca yöneticilerin hem dünyada hem de Türkiye'de yönetme haklarını nasıl gerekçelendirdiği, hangi düşünce ve fikirlerin antidemokratik hükümet sistemlerinin terk edilerek, modern hükümet sistemlerinin gelişimini nasıl şekillendirdiği gibi önemli sorulara yanıt aramakta, toplumlarının yarattığı kuvvetler birliği ve kuvvetler ayrılığı teorilerine dayanan birçok farklı hükümet sisteminin yanı sıra bu sistemlerin her birinin avantaj ve dezavantajlarına genel bir bakış sunmaya çalışmaktadır.
Kitapta, kuvvetler birliği ve kuvvetler ayrılığı teorilerine dayanan hükümet sistemleri ve Türkiye'deki durumun aktarılması amaçlanmaktadır. Belirtmek gerekir ki, kitapta modern anlamda demokratik hükümet sistemlerinin yanı sıra, antidemokratik hükümet sistemleri de işlenmiştir. Kitap dört kısımdan oluşmaktadır. İlk kısımda, kuvvetler birliğine dayanan hükümet sistemleri, ikinci kısımda kuvvetler ayrılığına dayanan hükümet sistemleri, üçüncü kısımda 1876 Kanun-i Esasi'den (KE) 1982 Anayasası'na Türkiye'de uygulanan hükümet sistemleri ve dördüncü kısımda da 2017 anayasa değişikliği ile Türkiye'de uygulanan cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi (CHS) ile Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) uygulanan başkanlık sisteminin bir karşılaştırması yapılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Kuvvetler Birliği Teorisine Dayanan Hükümet Sistemleri
.
Kuvvetler Ayrılı Teorisi ve Kuvvetler Ayrılığı Teorisine Dayanan Hükümet Sistemleri
.
Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne Hükümet Sistemleri
.
Türkiye'de Uygulanan Hükümet Sistemi
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
11
KISALTMALAR 
17
GİRİŞ 
19
BİRİNCİ KISIM
KUVVETLER BİRLİĞİ TEORİSİNE DAYANAN HÜKÜMET SİSTEMLERİ
I. GENEL OLARAK HÜKÜMET SİSTEMLERİ 
23
II. KUVVETLER BİRLİĞİ SİSTEMLERİ 
26
A. Kuvvetlerin Yasama Organında Birleşmesi 
28
1. Meclis Hükümeti Sistemi 
28
2. Meclis Hükümeti Sisteminde Yasama Organının Durumu 
29
3. Meclis Hükümeti Sisteminde Yürütme Organının Durumu 
30
4. Meclis Hükümeti Sisteminde Yargı Organının Durumu 
32
5. Meclis Hükümetine İlişkin Olarak Fransa(1792–1795) ve Türkiye
(1920–1923) Örnekleri 
33
a. Konvansiyonel Dönem (1792–1795) Fransa 
33
b. Birinci Meclis Dönemi (1920–1923) Türkiye 
34
B. Kuvvetlerin Yürütme Organında Birleşmesi 
35
1. Tarihsel Gelişimi, Ortaya Çıkışı, Teorik Kökeni 
35
2. Mutlak Monarşi 
37
3. Diktatörlükler 
37
a. Otoriter Diktatörlükler 
39
b. Totaliter Diktatörlükler 
39
İKİNCİ KISIM
KUVVETLER AYRILI TEORİSİ VE KUVVETLER AYRILIĞI TEORİSİNE DAYANAN HÜKÜMET SİSTEMLERİ
I. KUVVETLER AYRILIĞI TEORİSİ 
42
A. Tarihi Temeller: İngiltere Anayasa Tarihi 
42
B. Fikri Temeller 
45
1. Aristo (MÖ 384–322) 
45
2. Grotius, Wolff ve Pufendorf 
46
3. John Locke (1632–1704) 
48
4. Montesquieu: Kuvvetler Ayrılığı Teorisi 
49
C. Kuvvetler Ayrılığı Teorisine Yöneltilen Eleştiriler 
51
II. KUVVETLER AYRILIĞI SİSTEMLERİ 
53
A. Başkanlık Sistemi: Kuvvetlerin Sert Ayrılığı 
55
1. Başkanlık Sisteminin Ortaya Çıkışı–Başkanlık Sisteminin Prototipi:
Amerika Birleşik Devletleri 
55
2. Başkanlık Sisteminin Özellikleri 
57
a. Asli Özellikler 
58
b. Tali Özellikler 
59
3. Yasama ve Yürütme Kuvvetleri Arasındaki Etkileşim Araçları 
60
4. Başkanlık Sisteminde Yasama Kuvveti 
61
5. Başkanlık Sisteminde Yürütme Kuvveti 
63
6. Başkanlık Sisteminde Yargı Kuvveti 
65
7. Başkanlık Sisteminin Güçlü ve Zayıf Tarafları 
66
8. Başkanlık Sistemi ve Parlamenter Sistem Arasındaki Asli Farklar 
68
a. Yürütme Organının Yapısı 
68
b. Yürütme Organının Kaynağı (Göreve Gelişi) 
68
c. Yürütme Organının Yasama Organına Karşı Sorumluluğu 
69
B. Parlamenter Sistem: Kuvvetlerin Yumuşak Ayrılığı 
69
1. Parlamenter Sistemin Ortaya Çıkışı: İngiltere 
70
2. Parlamenter Sistemin Özellikleri 
71
a. Aslî Özellikler 
72
b. Tali Özellikler 
75
3. Kuvvetler Arasındaki Etkileşim Araçları 
77
4. Parlamenter Sistemde Yasama Kuvveti 
78
5. Parlamenter Sistemde Yürütme Kuvveti 
78
a. Taç 
79
b. Kabine 
80
6. Parlamenter Sistemde Yargı Kuvveti 
82
7. Parlamenter Sistemin Güçlü ve Zayıf Tarafları 
82
C. Yarı Başkanlık ya da Yarı Parlamenter Sistem: Karma Sistem 
84
1. Yarı Başkanlık Sisteminin Özellikleri 
86
a. Devlet Başkanı Halk Tarafından Seçilir ve Yürütme Yetkilerini
Hükümet ile Ortak Kullanır 
86
b. Hükümet Parlamentoya Karşı Sorumludur 
86
c. Cumhurbaşkanının Meclisi Fesih Yetkisi Bulunmaktadır 
87
d. Yasama ve Yürütmenin Karşılıklı Uzlaşmasına Dayanır 
87
aa. Teorik Çerçeve 
87
bb. Siyasi Arka Plan ve Tarihsel Gelişim 
89
cc. Yarı Başkanlık Sistemine Yönelik Görüşler 
90
dd. Türkiye ve Yarı Başkanlık Sistemi 
92
D. Konkordanz Yönetim Sistemi: İsviçre 
92
ÜÇÜNCÜ KISIM
OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDAN TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NE HÜKÜMET SİSTEMLERİ
I. 1876 KANUN–İ ESASİ’DEN 1982 ANAYASASI’NA TÜRKİYE’DE UYGULANAN
HÜKÜMET SİSTEMLERİ 
95
A. 1876 Kanun–i Esasi Dönemi Hükümet Sistemi 
96
B. 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu Dönemi 
98
C. 1921 Anayasası ile 1924 Anayasası Arası Dönem Hükümet Sistemi 
100
D. 1924 Teşkilatı Esasiye (1924 Anayasası) Dönem Hükümet Sistemi 
101
E. 1961 Anayasası Dönemi Hükümet Sistemi 
103
F. 1982 Anayasası Dönemi Hükümet Sistemi 
105
1. 1982 Anayasası Değişiklikler Öncesi İlk Dönemi Hükümet Sistemi 
106
2. 21 Ekim 2007 Değişikliği Dönemi (28 Ağustos 2014–9 Temmuz
2018 Arası) 
107
3. 16 Nisan 2017 Anayasa Değişikliği Dönemi Hükümet Sistemi
(9 Temmuz 2018 Sonrası) 
109
DÖRDÜNCÜ KISIM
TÜRKİYE’DE UYGULANAN HÜKÜMET SİSTEMİ
I. 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ İLE TÜRKİYE’DE UYGULANAN HÜKÜMET
SİSTEMİ İLE ABD BAŞKANLIK SİSTEMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 
111
A. 2017 Hükümet Sistemi Değişikliği Süreci 
112
B. Yeni Getirilen Hükümet Sisteminin İsmi 
113
C. Yeni Hükümet Sisteminin Genel Özellikleri ve ABD Başkanlık Sistemi 
114
D. Türkiye’de Yeni Getirilen Hükümet Sistemi ile ABD Başkanlık
Sisteminin Karşılaştırılması 
123
1. Türkiye’ de Yeni Getirilen Hükümet Sistemi ile ABD Başkanlık
Sisteminin Benzeyen Yönleri 
134
a. Yürütme Organının Tek Kişiden ve Seçimle Oluşması
Yönünden Karşılaştırma 
134
b. Yasama ve Yürütmenin Sert Ayrımının Belirlenmiş Olması
Yönünden Karşılaştırma 
135
c. Bakanların, Başkan Yardımcısının, Bakanlar Kurulu Yahut
Kabinenin Mevcudiyeti ve Bakanların, Başkan Yardımcısının
Başkanca Atanması Seçilmesi, Azledilmesi Yönünden
Karşılaştırma 
136
d. Kararname Çıkarma Yetkisi Yönünden Karşılaştırma 
137
e. Başkanın ve Cumhurbaşkanının VETO Yetkisi Yönünden
Karşılaştırma 
138
2. Türkiye’ de Yeni Getirilen Hükümet Sistemi ile ABD Başkanlık
Sisteminin Farklı Yönleri 
138
a. Yasama Organının, Yürütme Organının Görevine Son
Verebilmesi/ Verememesi Yönünden Karşılaştırma 
139
b. Yürütme Organının, Yasama Organını Feshedebilmesi /
Feshedememesi Yönünden Karşılaştırma 
141
c. Başkan Yardımcısının/CB Yardımcısının Seçimi ve Atanma
Şekli Yönünden Karşılaştırma 
142
d. Bakanların (Sekreterlerin) Atama Şekli Yönünden
Karşılaştırma 
143
e. Yargıç Atama Yetkisi ve Yargı Erki Yönünden Karşılaştırma 
145
f. Milletlerarası Antlaşmaların Onayı Yönünden Karşılaştırma 
148
g. Devlet Bütçesinin Belirlenmesi Açısından Karşılaştırma 
150
h. Yürütmenin Başı Olan Başkanın ve Cumhurbaşkanının Siyasi
Partisi ile Bağı Açısından Karşılaştırma 
153
i. Yasama ve Yürütme Erkinin Seçimlerinin Yapılış Zamanın
Farklı Olması Yönünden Karşılaştırma 
154
j. İki Seçim Dönemi Arası Seçim Yapılabilmesi / Yapılamaması
Yönünden Karşılaştırma 
154
k. Bakanlar ve Başkan Yardımcısının, Cumhurbaşkanı
Yardımcısının Meclis Araştırması, Meclis Soruşturması, Genel
Görüşme ve Yazılı Soru Yoluyla Denetlenmesi Yönünden
Karşılaştırma 
155
l. Karşılıklı Etkileşim Araçları ve Fren/Denge Sisteminin Varlığı
Yönünden Karşılaştırma 
155
SONUÇ 
157
KAYNAKÇA 
165