II. ÇALIŞMANIN AMACI VE KAPSAMI
27
ÖDEME HİZMETLERİ SÖZLEŞMESİNE
İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR
I. ÖDEME HİZMETLERİNE GENEL BİR BAKIŞ
31
A. Ödeme Hizmetlerine İlişkin Düzenlemeler
31
b. Ödeme Hizmetlerine İlişkin AB Direktiflerinin; Özellikle 2015 Direktifi’nin
a. Ödeme Hizmetlerinin Düzenlenişi
39
3. ZAG, SEPA Tüzüğü ve Diğer Düzenlemeler
41
B. Ödeme Hizmetlerine İlişkin Bazı Temel Kavramlar
44
a. Para Yatırma ve Para Çekme Hizmetleri
46
b. Kredisiz veya Kredili Ödeme Hizmetleri
48
aa. Para Transferi Hizmetleri
49
bb. Doğrudan Borçlandırma Hizmetleri
51
cc. Karta Bağlı Ödeme Hizmetleri
52
c. Ödeme Enstrümanlarının İhracı ve Ödeme İşlemlerinin Kabulü ve İşleme
d. Finansman Transferi Hizmetleri
55
e. Ödemeyi Başlatma ve Hesap Bilgilendirme Hizmetleri
57
2. Ödeme Hizmetleri Sözleşmesi
58
3. Ödeme Hizmeti Sağlayıcısı – Ödeme Hizmeti Kullanıcısı
60
a. Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları
60
b. Ödeme Hizmeti Kullanıcısı
63
C. Almanya’da ve AB’de Ödeme Hizmetlerinin Rakamsal Boyutları
69
II. ÖDEME HİZMETLERİ SÖZLEŞMESİNE GENEL BAKIŞ
71
A. Ödeme Hizmetleri Sözleşmesinin BGB § 675f’de Düzenlenişi
71
B. Ödeme Hizmetleri Sözleşmelerinin Konusu: Ödeme İşlemi
74
2. Ödeme İşlemlerinde Söz Konusu Olabilen İlişkiler ve Geçerli Olan Temel
a. Ödeme İşlemlerinde Söz Konusu Olabilen İlişkiler
78
b. Ödeme İşlemlerinde Geçerli Olan Temel İlkeler
78
aa. Gayrinakdi Ödemelerin Etkilenmemesi İlkesi
78
bb. Karşılık ve Tahsilat İlişkisinde Biçimsel Olarak Emre Uyma
cc. Nakit Ödeme İlkesi ve Değer İlişkisinde Gayrinakdi Ödemeye Yönelik
Anlaşmanın Gerekliliği
80
3. Ödeme İşlemini Başlatan Özel Bir Talimat Olarak Ödeme Emri
83
C. Ödeme Hizmetleri Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
89
D. Ödeme Hizmetleri Sözleşmesinin Türleri
94
1. Tek Seferlik Ödeme Sözleşmesi
95
2. Ödeme Hizmetleri Çerçeve Sözleşmesi
98
a. Tek Seferlik Ödeme Sözleşmesinden Farklılığı
98
b. Ödeme Emriyle Olan İlişkisi
98
d. Kurulması ve Şekli
100
e. Değiştirilmesi ve Sona Ermesi
102
E. Ödeme Hizmetleri Sözleşmesinin Tarafları
102
F. Ödeme Hizmetleri Sözleşmesi Taraflarının Yükümlülükleri
104
G. Ödeme Hizmetleri Sözleşmelerine Uygulanacak Kurallar
108
1. İzlenmesi Gereken Normlar Hiyerarşisi
108
2. Hesap Bilgilendirme Hizmetlerine Uygulanacak Kurallara Getirilen Sınırlama
111
3. Genel İşlem Koşulları
113
ÖDEME HİZMETİ SAĞLAYICILARININ
ÖDEME İŞLEMLERİNİ GERÇEKLEŞTİREBİLMESİ İÇİN
I. ÖDEME HİZMETLERİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMELERİNDE ÖDEME HİZMETİ SAĞLAYICISI
TARAFINDAN ÖDEME HİZMETİ KULLANICISI ADINA AÇILMIŞ BİR ÖDEME HESABININ
B. Ödeme Hesabının Çeşitleri
120
1. Tasarruf Yetkisi Yönünden: Bireysel Hesap–Müşterek Hesap
120
2. Haciz Koruması Yönünden: Hacze Karşı Korumalı Hesap
121
3. Açılış Şekli Yönünden: Temel Hesap ve Cari Hesap
121
aa. Temel Hesabın Taşıdığı Özellikler
122
bb. Temel Hesapta Ayrımcılık Yasağı
123
cc. Temel Hesapta Ücret ve Masrafların Tazmini Talebi
125
dd. Temel Hesapta Kuruluşun Destekte Bulunma Yükümlülüğü
128
ee. Temel Hesap Açmak
129
aa. Özellikleri ve İçeriği
138
cc. HGB’deki Cari Hesap Hükümlerinin Uygulanacağına Dair Anlaşmaya
dd. Günlük Bakiye Üzerinde Tasarruf, Mevduatın ve Kredinin Tabi
C. Gerektiğinde Ödeme Hesabını Yürütmek Yükümlülüğü
145
II. BİR ÖDEME EMRİNİN ÖDEYENİN ÖDEME HİZMETİ SAĞLAYICISI TARAFINDAN ALINMIŞ
A. Ödeme Emrinin Alınmasıyla İlgili BGB § 675n Hakkındaki Genel Açıklamalar
149
1. BGB § 675n’in Düzenleniş Biçimi, Konusu ve Amacı
149
2. BGB § 675n’in Uygulama Alanı
150
B. Ödeme Emrinin Hükümlerini Doğurması
152
1. Ödeme Emrinin Alınması Kavramı
152
b. Ödeme Emirlerinin Otomatik Olarak İşlenmesi Halinde Ödeme Emrinin
Alınmasının Taşıdığı Özellikler
153
2. Ödeme Emrinin Takip Eden İş Gününde Alınmış Sayılması
154
C. Ödeme Emrinin Alınmasında İş Günü Kavramı
155
2. İş Gününün Unsurları
156
b. Bir İşletmenin Faaliyetlerini Sürdürmesi
158
c. İş Gününün İşyerleriyle İlişkisi
159
D. Bir İşlemin Yapılabileceği Son Zaman Noktaları (Cut–Off–Zeitpunkte)
160
1. Zaman Noktalarının İşlevi ve Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları ve Ödeme Hizmeti
Kullanıcıları İçin Avantajları
160
2. Ödeme Hizmeti Sağlayıcısı Tarafından Tek Taraflı Olarak Tespit Ediliyor Oluşu
161
3. Bir İş Gününün Sonuna Yakınlığın Anlamı
162
4. Son Kabul Anı Hakkındaki Anlaşmaların Hukuki Sonuçları
164
E. Vadeli Emirlerde Alınma Anı
164
III. ÖDEME İŞLEMİNİN ÖDEYEN TARAFINDAN YETKİLENDİRİLMİŞ OLMASI
166
A. Yetkilendirmeyle İlgili BGB § 675j Hakkındaki Genel Açıklamalar
168
1. Düzenlemenin Sistematiği, Amacı ve AB Hukukuyla Bağlantılı Olarak
2. Düzenlemenin İçeriği
170
B. Yetkilendirmeyle İlgili Temel Konular
171
1. Kavram ve Hukuki Nitelik
171
2. Temsilci Yoluyla Yetkilendirme
173
3. Yetkilendirmenin Geçersizliği
177
4. Yetkilendirmede İşlem Ehliyeti
179
5. Yetkilendirmenin Hukuki Sonuçları ve İspat Yükü
179
C. Yetkilendirmenin Gerçekleşmesinde Yetkilendirme Türleri
180
1. Yetkilendirmenin İzin veya Onay Şeklinde Gerçekleşebilmesi
181
2. Yetkilendirmenin Türü ve Nasıl Verileceği Hakkındaki Taraf Anlaşmaları
184
3. Yetkilendirmenin Gerçekleşmesinde Ödeme Enstrümanları, Kimlik
Doğrulamaları ve Kişiselleştirilmiş Güvenlik Unsurları
186
a. Ödeme Enstrümanları
187
b. Kimlik Doğrulama ve Güçlü Müşteri Kimlik Doğrulaması
192
c. Kişiselleştirilmiş Güvenlik Unsurları
194
D. Denetim Hukukuna Göre Yetkilendirmede Sağlanması Gereken Koşullar
196
E. Münferit Ödeme İşlemlerinde Yetkilendirmenin Gerçekleşmesi
196
1. Para Transferlerinde ve Düzenli Transferlerde
196
2. SEPA–Doğrudan Borçlandırmalarda
198
3. Banka, Harcama ve Kredi Kartlarında
201
a. Hazırlar Arasındaki İşlemlerde
201
b. Mesafeli İşlemlerde
203
F. Yetkilendirmenin Geri Alınması
204
1. Geri Alınamazlık İlkesi
204
2. Geri Alınamazlığın Uygulamada Önem Taşıyan İstisnaları
205
3. Geri Almanın Gerçekleşmesi ve Hukuki Sonuçları
207
G. Yetkilendirme ve Geri Alma Hakkında Farklı Anlaşmalar
208
IV. ÖDEME EMRİNİN ÖDEME HİZMETİ SAĞLAYICISI TARAFINDAN REDDEDİLMEMİŞ
A. Ödeme Emrinin Reddedilmesiyle İlgili BGB § 675o Hakkındaki Genel Açıklamalar
210
1. Düzenlemenin İçeriği ve Sistematiği
210
2. Düzenlemenin Amacı ve Uygulama Alanı
211
B. Ödeme Hizmeti Sağlayıcısının Ödeme Emrini Gerçekleştirme veya Başlatma
Yükümlülüğü ve Bunun Sınırları
214
1. Temel İlke: Ödeme Emrini Gerçekleştirme veya Başlatma
214
2. İstisna: Ödeme Emrini Ret Yetkisi
215
3. Ödeme Emrini Gerçekleştirmeye İlişkin Koşullar
216
a. Ödeme Emrinin Yetkilendirilmiş Olması
216
b. Ödeme Hizmetleri Çerçeve Sözleşmesinde Kararlaştırılan Koşulların
c. Ödeme Emrinin Diğer Yasal Düzenlemeleri İhlal Etmemesi
(Gerçek Gerçekleştirme Yasakları)
219
bb. Münferit Gerçekleştirme Yasakları
220
cc. Müşteri Tanımlama Bilgilerinin Atanmaya Elverişsiz Olması
228
d. Ret Sebeplerini İddia ve İspat Yükü
228
C. Bir Ödeme Emrinin Reddedilmesinin Sonuçları
229
1. Bilgilendirme ve Gerekçe Gösterme Yükümlülüğü
229
a. Bilgilendirme Yükümlülüğü ve Bunu Yerine Getirme Usulü
229
b. Gerekçe Gösterme Yükümlülüğü
231
c. Gerekçe Göstermeden Bilgilendirebilme İmkânı
232
d. Bilgilendirme Yükümlülüğünün Muhatabı
233
e. Bilgilendirme Yükümlülüğünü Yerine Getirme Süresi
233
f. Bilgilendirme Yükümlülüğünün İhlalinin Hukuki Sonuçları
235
2. Alınmamış Sayılma Fiksiyonu
235
D. Ödeme Emrinin Reddinde Ücret Ödeneceğine Yönelik Anlaşmalar
236
V. ÖDEME EMRİNİN ÖDEME HİZMETİ KULLANICISI TARAFINDAN GERİ ALINMAMIŞ
A. Geri Almayla İlgili BGB § 675p Hakkında Genel Açıklamalar
240
1. Düzenlemenin İçeriği ve AB Hukukuyla Bağlantılı Olarak Tarihsel Süreci
240
2. Düzenlemenin Amacı
241
3. Düzenlemenin Uygulama Alanı
242
4. Düzenlemenin İrade Sakatlığına Dayalı İptal Hakkı ve BGB § 675x’e Göre
İade Talebi ile İlişkisi
243
B. Geri Alınamazlık İlkesi
243
1. Geri Almanın Sınırı Açısından Önemli Bir Ölçüt: Ulaşma
244
2. Ulaşma İlkesinden Ayrılan Kuralların veya İstisnaların Gerekliliği
246
C. Çekme Ödemelerinde ve Ödemeyi Başlatma Hizmeti Sağlayıcısının Devreye Girdiği
3. SEPA–Doğrudan Borçlandırmalarda
250
4. Bir Ödeme İşleminin Ödemeyi Başlatma Hizmeti Sağlayıcısı Aracılığıyla
D. Bir Vadenin Kararlaştırıldığı Hallerde Geri Alma
252
E. Geri Alma Süresinin Uzaması
253
1. Bir Anlaşmanın Varlığı
253
2. Alıcının Muvafakati
254
3. Geri Alma İmkanının Mutlak Sınırları
255
F. Geri Alma Karşılığı Ücretin Kararlaştırılması
255
G. Kanunda Düzenlenmeyen Geri Alma İmkanları
257
H. Düşük Miktarlı Enstrümanlar Hakkında Geri Almanın Yasaklanmasına
İ. Geri Almanın Gerçekleşmesi ve Hukuki Sonuçları
258
1. Geri Almanın Hukuki Niteliği, Hak Sahibi ve Muhatabı
258
2. Geri Almanın Geçerliliği ve Hukuki Sonuçları
260
J. Ödeme İşlemleri Sistemi Katılımcısının Geri Alma Hakkı
261
VI. ÖDEME İŞLEMİNİN MÜŞTERİ TANIMLAMA BİLGİLERİ ARACILIĞIYLA VE KANUNDA
BELİRTİLEN SÜRELERE UYULARAK YÜRÜTÜLMÜŞ OLMASI
262
A. Ödeme İşleminin Müşteri Tanımlama Bilgileri Aracılığıyla Yürütülmüş Olması
262
1. Müşteri Tanımlama Bilgileri Aracılığıyla Ödeme İşleminin Yürütülmesini
Düzenleyen BGB § 675r Hakkında Genel Açıklamalar
264
a. Düzenlemenin AB Hukukuyla Bağlantısı, İçeriği ve Kullanılan Terminoloji
264
b. Düzenlemenin BGB § 675y ile Olan İlişkisi
265
c. Düzenlemenin Amacı
267
d. Düzenlemenin Uygulama Alanı
268
2. Müşteri Tanımlama Bilgisinin Mevcudiyeti
269
a. Müşteri Tanımlama Bilgisi İçin Gerekli Olan Genel Unsurlar
269
c. BIC Numarasının IBAN Numarasıyla veya Hesap Numarasıyla
d. Kredi Kartı Numarası, Adres Bilgileri ve Benzeri Diğer Bilgiler
274
3. Ödemenin Atanmasında Ödeyen Tarafından Yapılan Bilgilendirme
274
a. Tutarlılık Kontrolü
274
b. Ödeyenin Bilgilendirilmesi ve Ödeme Tutarının İadesi
276
c. BGB § 675r/III Hükmüne Aykırılığın Hukuki Sonuçları
276
4. Bir Para Transferinin Müşteri Tanımlama Bilgisi Aracılığıyla Gerçekleştirilmesi
ve Bunun Hukuki Sonuçları
278
a. Karşılık İlişkisine Etkileri
278
b. Bankalar Arası İlişkiye Etkileri
279
c. Tahsilat İlişkisine Etkileri
280
aa. Fiili Alıcının Alacak Kaydına İtiraz Hakkı
280
bb. Fiili Alıcı Adına Alacak Kaydı Yapılması Yükümlülüğünün
cc. Bankalar veya Tasarruf Bankaları Genel İşlem Koşullarının İlgili
Hükmü Dışında Fiili Alıcıya Karşı Alacak Kaydının Geri Alınması
Hakkının Tanınmamış Olması
282
d. Değer İlişkisine Etkileri
282
e. Ödeyenin Fiili Alıcıya Karşı Sebepsiz Zenginleşme Talebi
284
f. Ödeyenin Fiili Alıcının Ödeme Hizmeti Sağlayıcısına Karşı Talepleri
284
bb. Koruma Yükümlülüğünün İhlalinden Kaynaklanan Tazminat Talepleri 287
B. Ödeme İşleminin Kanunda Belirtilen Sürelere Uyularak Yürütülmüş Olması
287
1. Ödeme İşlemlerinin Yürütülmesinde Uyulması Gereken Süreleri Düzenleyen
BGB § 675s Hakkında Genel Açıklamalar
290
a. Düzenlemeye Genel Bir Bakış ve AB Hukuku Açısından Tarihsel Süreci
290
b. Düzenlemenin Amacı ve Uygulama Alanı
293
2. Ödeyenin Ödeme Hizmeti Sağlayıcısı İçin Öngörülmüş Olan Yürütme Süreleri
297
aa. Ödeyenin Ödeme Hizmeti Sağlayıcısının Yükümlülüklerinin İçeriği
297
bb. Kapsama Dahil Olan Ödeme İşlemleri
298
b. Yürütme Süresine İlişkin Genel İlke
299
c. Süreyi Uzatma Olanakları
299
aa. Tamamen Otomatik Şekilde Başlamayan Ödeme İşlemlerinde
299
bb. Avro Para Birimi Cinsinden Gerçekleşmeyen Ödeme İşlemlerinde
300
cc. Anlaşma Gerekliliği ve Kombinasyon Olanağının Bulunmaması
301
3. Yürütme Sürelerinin Başlangıcı ve Geçmesi, Sürelerin Hesaplanması
301
4. Yürütme Sürelerine Uyulmamasının Sonuçları
304
5. Alıcının Ödeme Hizmeti Sağlayıcısı İçin Öngörülen İletme Süreleri
304
VII. GELEN ÖDEME TUTARININ ALICININ KULLANIMINA HAZIR HALE GETİRİLMESİ VE DEĞERLEMESİNİN YAPILMASI
306
1. Konunun Düzenlenişi ve BGB § 675t Hükmünün Amacı
309
2. BGB § 675t Hükmünün Uygulama Alanı
312
3. Alacak Kaydı, Borç Kaydı ve Değerleme Yapılmasına İlişkin Hükümlerin
B. Alacak Kaydı Yapılması
315
1. Alacak Kaydı Talebi ve Alacak Kaydından Kaynaklanan Talep Ayrımı
316
2. Alacak Kaydı Talebi
317
b. Alacak Kaydının Yapılacağı An
319
d. Alacak Kaydı Talebinin Devredilemezliği, Rehnedilebilirliği ve
e. Alıcının Alacak Kaydı Yapılmasına İtiraz Hakkına Sahip Olup Olmaması
323
3. Alacak Kaydının Yapılması ve Bildirilmesi
324
C. Alacak Kaydından Kaynaklanan Talep
326
1. Talebin Hukuki Niteliği
326
3. Alacak Kaydının Geri Alınması ve Düzeltilmesi
329
D. Bir Hesabın Bulunmadığı Hallerde Kullanıma Hazır Hale Getirme Yükümlülüğünün
Taşıdığı Bazı Özellikler
330
E. Değerlemenin Yapılması
332
2. Borçlandırmalarda Değerleme
334
a. Borç Kaydının Önemi (BGB § 675t/III Cümle 1)
335
b. Ödeme Emrinin Alınmasının Önemi (BGB § 675t/III Cümle 2)
335
c. Avansların Kabul Edilebilirliği
336
F. Nakit Para Yatırmada Kullanıma Hazır Hale Getirme ve Değerleme
336
G. Kullanıma Hazır Hale Getirme ve Değerleme Yükümlülüğünün İhlalinden Doğan
H. Karta Bağlı Ödemelerde Para Tutarının Bloke Edilmesi
339
2. BGB § 675t/IV Hükmünün Amacı ve Uygulama Alanı
339
3. Kullanıma Hazır Olan Para Üzerine Bloke Konulmasının Koşulları ve Hukuki
4. Bloke Konulan Tutarın Serbest Bırakılması
342
MÜNFERİT ÖDEME HİZMETLERİNDE
ÖDEME İŞLEMLERİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ
I. CARİ HESAPTA BANKAMATİKLERDEN NAKİT ÇEKİLMESİNDE
343
A. Müşteri ile Banka Arasındaki İlişki
343
B. Bankalar Arası İlişki
345
C. Yabancı Bankanın Müşterilerine Yapılan Ödemelerde Ücret Talebi
345
II. PARA TRANSFERLERİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE
346
B. Para Transferlerinde Sözleşmesel İlişkiler
348
2. Karşılık İlişkisi: Ödeme Emrinin Verilmesi
352
3. Tahsilat İlişkisi ve Bankalar Arası İlişki
356
C. Masrafların Tazmini
359
D. İflas Halinde Para Transferlerinin Kaderi
360
E. Para Transferlerinin Özel Görünüş Biçimleri: SEPA–Para Transferleri, SEPA–Gerçek
Zamanlı Para Transferleri ve Ödeme Garantili Para Transferleri
360
III. DOĞRUDAN BORÇLANDIRMALARIN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE
363
2. Birbirinden Farklı Hukuki İlişkiler
364
3. Çeşitli Doğrudan Borçlandırma Yöntemlerine Genel Bir Bakış
364
B. SEPA–Doğrudan Borçlandırmalar
370
2. Karşılık İlişkisi (Ödeyenle Ödeme Temsilcisi Arasındaki İlişki)
373
a. Ödeyen Tarafından Çifte Yetkilendirme
373
b. Ödeme Temsilcisinin Masrafları Tazmin Talebi
375
c. Ödeyenin İade Alacağını İleri Sürmesi
377
3. Tahsilat İlişkisi (Alıcıyla İlk Tahsilat Kuruluşu Arasındaki İlişki)
379
4. Değer İlişkisi (Alacaklıya Borçlu Arasındaki İlişki)
379
b. SEPA–Yetkisinin Geri Alınabilirliği
380
c. SEPA–Doğrudan Borçlandırmanın Tahsil Edilmesinin Etkisi
381
5. İflas Halinde SEPA–Doğrudan Borçlandırmaların Kaderi
384
C. Ödeme Temsilcisinin Doğrudan Borçlandırmayla Ödeme Sözü Vermesi (paydirekt) . 386
IV. KART ÖDEMELERİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE
387
1. Kredi Kartıyla Ödeme İşleminin Özellikleri
390
2. Kredi Kartında Söz Konusu Olabilen İlişkiler
391
a. Kabul ve İşleme Alma İlişkisi
392
aa. Üye İşyerinin Komisyonu Karşılığında Kart Şirketinin Ödeme Sözü
bb. Ters İbraz Kayıtlarının Geçerliliği
395
dd. Ek Ücret Yasağı Kaydının Kararlaştırılabilmesi
399
c. Mutabakat İlişkisi
408
B. Banka Kartları (Debitkart ya da Girokart)
410
1. Kavram ve İşlevleri
410
2. Yurtdışında Kullanım İmkânı
414
3. Banka Kartında Söz Konusu Olabilen İlişkiler
415
b. Tahsilat veya Yerine Getirme İlişkisi
416
V. E–PARA ÖDEMELERİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE
417
A. Görünüş Biçimleri, Temel Yapısı ve Farklı Hukuki İlişkiler
417
B. Kart Tabanlı E–para (Para Kartları “Geldkarte”)
422
C. Sunucu Tabanlı E–Para (özellikle PayPal)
423
VI. MOBİL ÖDEMELERİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE
427
VII. FİNANSMAN TRANSFERİ İŞLEMLERİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE
430