TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA BİREYSEL BAŞVURU
I. BİREYSEL BAŞVURU KAVRAMI, USUL VE NİTELİKLERİ
19
A. Bireysel Başvuru Hakkı Kavramı
19
1. Bireysel Başvurunun Tanımı
20
2. Bireysel Başvurunun Amacı
26
3. Bireysel Başvuru Türleri
28
c. Kamu Denetçiliği Kurumuna Başvuru (Ombudsmanlık)
35
B. Bireysel Başvurunun Özellikleri
38
1. Anayasal Bir Hak Arama Yolu Olması
38
2. İkincil (Tali) Nitelikte Bir Hak Arama Yolu Olması
38
3. Temel Hak ve Özgürlüklerin İhlali Durumunda Başvurulan
Bir Hak Arama Yolu Olması
41
4. Güncel ve Kişisel Bir Hakkı Doğrudan Etkilenenler Tarafından
Başvurulan Bir Hak Arama Yolu Olması
43
5. Kamu Gücü İşlemlerine Karşı Başvurulan Bir Hak Arama Yolu
6. Kendine Özgü (Suigeneris) Bir Hak Arama Yolu Olması
47
7. Halk Davası (Actio Popularis) Olmaması
49
8. Etkili Bir İç Hukuk Yolu Olması
50
C. Bireysel Başvurunun İşlevleri
52
1. Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması ve Geliştirilmesi İşlevi
2. Hukuk Düzenini Koruma ve Geliştirme İşlevi (Objektif İşlev)
53
4. Yasama ve Yargı Organlarını Etkileme İşlevi
54
II. TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA BİREYSEL BAŞVURU UYGULAMASI
55
A. Müessesenin Tarihsel Gelişimi ve Yasal Dayanağı
55
1. Türkiye’de Bireysel Başvuruya İlişkin Tartışmalar ile Kabul
2. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvurunun Yasal Dayanağı
59
B. Anayasa Mahkemesi’ne Yapılan Bireysel Başvuruların İncelenme
1. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru
63
a. Bireysel Başvuru Yapılacak Yerler
66
b. Anayasa Mahkemesi’ne Doğrudan Bireysel Başvuru
67
c. Mahkemeler Vasıtasıyla Bireysel Başvuru
69
d. Yurtdışı Temsilcilikler Vasıtasıyla Bireysel Başvuru
70
e. Elektronik Ortamda Bireysel Başvuru
71
f. Posta Araçları ile Yapılan Bireysel Başvuru
71
2. Bireysel Başvuruların İncelenme Süreci
72
a. Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuruları İnceleme
b. Ön İnceleme Aşaması
74
ii. Usule İlişkin İdari Ret
77
iii. Süre Yönünden İdari Ret
78
iv. İtiraz Halinde Süre Aşımı Nedeniyle İtirazın Reddi
78
c. Kabul Edilebilirlik İnceleme Aşaması
79
iii. Komisyonlar Tarafından Verilen Karar Türleri
84
aa. İdari Redde İtiraz Hakkındaki Kararlar
84
bb. Kabul Edilemezlik Kararları
85
cc. Kabul Edilebilirlik Kararları
87
d. Esas Hakkındaki İnceleme Aşaması
87
i. Esas Hakkında İncelemenin Usulü ve Kapsamı
87
ii. Esas Hakkında İnceleme Yapacak Birimler
89
BİREYSEL BAŞVURUNUN USULE VE ESASA İLİŞKİN KABUL EDİLEBİLİRLİK KOŞULLARI
I. GENEL OLARAK KABUL EDİLEBİLİRLİK KOŞULLARININ
A. Kabul Edilebilirlik Hiyerarşisi
96
II. BİREYSEL BAŞVURUDA USULE İLİŞKİN KABUL EDİLEBİLİRLİK
A. Yüksek Mahkemenin Kişi Bakımından Yetkisi
98
i. Özel Hukuk Tüzel Kişileri
101
ii. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri
101
3. Mağdurluk Statüsünde Güncellik, Kişisellik ve Doğrudan
c. Doğrudan Etkilenme Koşulu
112
B. Yüksek Mahkemenin Konu Bakımından Yetkisi
113
1. Bireysel Başvuruya Konu Olan Temel Hak ve Özgürlükler
115
2. Bireysel Başvuruya Konu Edilemeyecek İşlem ve Kararlar
122
b. Düzenleyici İdari İşlemler
128
c. Anayasa Mahkemesi Kararları
132
d. Anayasanın Yargı Denetimi Dışında Bıraktığı İşlemler
133
C. Yüksek Mahkemenin Yer Bakımından Yetkisi
139
D. Yüksek Mahkemenin Zaman Bakımından Yetkisi
142
E. Bireysel Başvuru Süresi
143
2. Sürenin Başlangıcı
146
F. Başvuru Yollarının Tüketilmesi
150
III. BİREYSEL BAŞVURUDA ESASA İLİŞKİN KABUL EDİLEBİLİRLİK
A. Anayasal Açıdan Önem Taşıyan ve Başvurucunun Önemli Bir
Zarara Uğradığı Başvurular
154
B. Başvurunun Açıkça Dayanaktan Yoksun Olmaması
157
1. Temyiz Mercii Şikayeti
159
2. Açık veya Görünür Bir İhlalin Bulunmaması
160
3. Kanıtlanmamış Şikayetler
161
4. Karmaşık veya Zorlama Şikayetler
161
C. Bireysel Başvuru Hakkının Kötüye Kullanımı
162
IV. ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN BİREYSEL BAŞVURUDA ESAS İNCELEMESİ SONUNDA VERİLECEK KARAR TÜRLERİ
164
A. Hakka Yönelik İhlal Olmadığı Kararı
166
B. Hakka Yönelik İhlal Kararı
166
1. Kamu Gücü İşlemlerinden Kaynaklanan İhlal Kararı
167
2. Mahkeme Kararlarından Kaynaklanan İhlal Kararı
167
a. Yeniden Yargılama Yapmak Üzere Dosyanın İlgili
Mahkemeye Gönderilmesi
168
b. Başvurucu Lehine Tazminata Hükmedilmesi
169
c. Genel Mahkemelerde Dava Açılması Yolunun Gösterilmesi
170
C. Bireysel Başvurudan Feragat ve Düşme Kararı
170
ADİL YARGILANMA HAKKI VE BİREYSEL BAŞVURU
I. ADİL YARGILANMA HAKKININ KAPSAMI
175
B. Genel Olarak Adil Yargılanma Hakkı
181
2. Adil Yargılanma Hakkının Hukuki Niteliği
188
II. TARİHSEL SÜREÇ İÇERİSİNDE ADİL YARGILANMA HAKKI
189
A. Uluslararası Metinlerde Adil Yargılanma Hakkı
189
1. Magna Carta Libertatum (Büyük Özgürlük Fermanı)
189
2. Köylülerin Mektupları
190
4. Virginia Haklar Bildirgesi
191
5. Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi
191
6. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
192
7. Medeni ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme
194
8. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
195
9. Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi
196
10. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi
197
11. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi
198
B. Türk Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı
199
III. İNSAN HAKLARI VE TEMEL HAK BOYUTUYLA ADİL YARGILANMA
A. İnsan Hakları Kavramının Felsefi Gelişimi
204
B. İnsan Hakları Kavramının Hukuksal Gelişimi
205
C. İnsan Haklarının Uluslararası Düzeyde Korunması
207
D. İnsan Haklarının Bölgesel Düzeyde Korunması
209
E. İnsan Haklarının Birleşmiş Milletler Bünyesinde Korunması ve
F. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Açısından Adil Yargılanma
G. Adil Yargılanma Hakkının Sınırlandırılması
219
Genel Sınırlama Rejimi
219
2. İnsan Haklarının 1982 Anayasasındaki Genel Sınırlama
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve 1982 Anayasası
Açısından Adil Yargılanma Hakkının Sınırlandırılması
224
H. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve 1982 Anayasası Açısından
Adil Yargılanma Hakkının Unsurları
225
IV. ANAYASA MAHKEMESİ BİREYSEL BAŞVURU KARARLARINDA ADİL YARGILANMA HAKKI
228
A. AYM Kararları Çerçevesinde Adil Yargılanma Hakkının Temel
1. Yasayla Kurulmuş Bağımsız ve Tarafsız Bir Mahkemede
a. Yasa ile Kurulmuş Mahkeme
230
2. Mahkemeye Erişim Hakkı
233
3. Aleni Olarak Yargılanma Hakkı
235
a. Kamuya Açık Yargılama Hakkı
235
4. Makul Sürede Yargılanma Hakkı
236
5. Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkı
237
a. Yargılamada Silahların Eşitliği İlkesi
238
b. Çelişmeli Yargılama İlkesi
239
7. Gerekçeli Karar Hakkı
241
8. Yargılamada Masumiyet Karinesinin Korunması İlkesi
241
9. Hukuki Güvenlik İlkesine Uygun Şekilde Yargılanma Hakkı
242
B. 1982 Anayasası Döneminde Adil Yargılanma Hakkına İlişkin
V. ADİL YARGILANMA HAKKI KAPSAMINDAKİ BİREYSEL
BAŞVURULURA İLİŞKİN ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ