Adil Yargılanma Hakkı

Bu çalışma ile Sözleşmede öngörülen diğer insan haklarının korunması, demokratik bir devlet açısından vazgeçilmez bir hak olan ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesince anlam ve içeriği doldurulan adil yargılanma haklarının genel yargılama ile ilgili temel ilkelerinin neler olduğu, bu hakkın standartları, demokratik bir toplumdaki önem ve değeri; bununla birlikte bu alanda ülkemiz hakkında yapılan başvurular ve verilen mahkeme kararlarının incelenmesi, bu kararların iç hukukumuza etkisi, bu çerçevede ülkemiz yargı sisteminin adil yargılanma hakkı açısından incelenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Sözleşme'nin 6'ncı maddesinin 2'nci ve 3'üncü fıkralarında düzenlenmiş olan "sanık hakları" bu incelemenin dışında kalmaktadır. Ancak, 6'ncı maddede açıkça zikredilmeyen fakat maddenin yorumundan kaynaklanan bir takım haklarla birlikte doğrudan bağlantı içinde olan 6/3'ün bazı maddeleri de incelemiştir.

İncelemede, 1998 yılında Komisyon-Divan ayrımı kalkıp yerine tek bir mahkeme (İHAM) kurulduğu için Divan yerine sadece Mahkeme kavramı tercih edilmiştir. Kararlar incelenirken İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin bazı kararlarına atıf yapılmakla yetinilmiş, konunun daha iyi anlaşılması bakımından bazı kararları ise ayrıntılı olarak incelenmiştir. Türkiye hakkında verilen karalardan ise ilke kararlan da diyebileceğimiz Mahkeme içtihatları tüm ayrıntısıyla verilmeye çalışılmıştır. İç hukuk-Sözleşme hukuku ayrımı eskiden olduğu gibi önemini kaybetmiş ise de konuların daha iyi anlaşılması bakımından onuyla ilgili usul kuralları ve yerine göre de Yüksek yargı organlarının kararlarından Örnekler verilerek uygulama da yansıtılmaya çalışılmıştır. Bu şekilde kıyas yapma imkânına da kolaylık sağlanmıştır. Çalışmada, Anayasa Mahkemesi tarafından bireysel başvuruda verilmiş benzer kararlara da yer verilmiştir. Çalışma, beş bölümden oluşmaktadır.

(Girişten)