İnsan Hakları Hukuku'nda Danışma Görüşlerinin Yeri, İşlevi ve Etkililiği

Bu çalışmada, uluslararası yargı organlarının yargı yetkisinin bir unsuru olan danışma görüşlerinin İnsan Hakları Hukuku'ndaki işlevi, bu işlevin yerine getirilmesini sağlayan süreç ve danışma görüşlerinin hukuki etkileri incelenmektedir. Danışma görüşü usulü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi sisteminde gerçekleştirilen reformlarla Avrupa'da gündeme gelmiş ve Sözleşme'ye ek Protokol No.16'da Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın ön karar usulüne benzer biçimde düzenlenmiştir.

Uluslararası düzlemde ilk danışma görüşü uygulamalarını gerçekleştiren Uluslararası Daimi Adalet Divanı ve Uluslararası Adalet Divanı ile özel olarak İnsan Hakları Hukuku alanında usulü etkin biçimde uygulamakta olan Amerikalılararası İnsan Hakları Mahkemesi uygulaması ve bunlara ek olarak Protokol'ün ilham kaynağı Avrupa Birliği Adalet Divanı ön karar uygulaması ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Afrika İnsan ve Halkların Hakları Mahkemesi'nin az sayıda danışma görüşü uygulaması Protokol'de düzenlenen usulün anlaşılabilmesi için temel verileri sağlamaktadır. Böylece yeni usulün Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi sisteminin mevcut durumuna ne gibi katkıları olabileceği karşılaştırmalı incelemeyle ortaya koyulmaktadır.

( Önsöz'den)