Devletlerarası uyuşmazlıklarda, barışçıl bir çözüm yöntemi olarak başvurulabilecek tahkim, diğer yargısal çözüm yolları ile karşılaştırıldığında, uyuşmazlıkların çözümü sürecinde devletlere, süreç üzerinde daha fazla etkin olabilme imkanı vermekte; bu yönüyle daha cazip bir yöntem niteliği göstermektedir. Bu da merkezi bir otoriteden yoksun uluslararası hukuk alanında, çoğu devletin uluslararası yargı organları önüne gitmekten çekinmesi sorununa çare olabilecek, bu yolla uluslararası barış ve güvenliğin teminine katkıda bulunulabilecektir.

Bu anlamda çalışmanın amacı, uluslararası kamu hukukunda, uyuşmazlıkların barışçıl çözüm yolları arasında, tahkim müessesinin, yargısal bir çözüm yolu olarak yerini ve işlevselliğini, yargı kararları ile destekleyerek açıklamak ve tahkimin devletlerarası uyuşmazlıkların çözümünde ne derece etkin olabileceğini değerlendirmektir. Böyle bir çalışmanın, uluslararası kamu hukukunda, devletlerarası tahkim müessesine ilişkin anadilde bilimsel eser eksiğinin karşılanmasına da hizmet etmesi beklenmektedir.

Kitabın Konu Başlıkları

Uluslararası Hukukta Uyuşmazlıkların Çözümü ve Devletlerarası Tahkim

Hakem Mahkemesinin Kuruluşu

Tahkim Yargılaması

Tahkim Yargılamasında Uygulanacak Hukuka ve Delillere İlişkin Değerlendirmeler

Hakem Kararının İçeriği ve İcrası

Kitapla İlgili Kategoriler

Hukuk Kitapları>Uluslararası Hukuk>Tahkim Hukuku

Yorumlar

Kitabın İçindekileri

Önsöz

Kısaltmalar

Giriş

Birinci Bölüm

ULUSLARARASI HUKUKTA UYUŞMAZLIKLARIN

ÇÖZÜMÜ VE DEVLETLERARASI TAHKİM

I. UYUŞMAZLIK KAVRAMI

A. Uyuşmazlık Kavramının Unsurları

B. Uyuşmazlığın Tarafları

C. Uyuşmazlık Türleri

II. UYUŞMAZLIKLARIN BARIŞÇIL ÇÖZÜM YOLU OLARAK DEVLETLERARASI TAHKİM

A. Barışçıl Çözüm Yollarının Tarihi Gelişimi

B. Uyuşmazlıkların Geleneksel Barışçıl Çözüm Yolları

1. Yargı Dışı Çözüm Yolları

2. Yargısal Çözüm Yolları

C. Uyuşmazlıkların Yargısal Çözüm Yolu Olarak Devletlerarası Tahkim

1. Tahkim Kavramı

2. Devletlerarası Tahkimin Benzer Kurumlardan Farkı

3. Devletlerarası Tahkimin Hukuki Temeli ve Yargısal Niteliği

4. Kurumsal Tahkim– Ad–hoc Tahkim Ayrımı

5. Uluslararası Alandaki Gelişmelerin Devletlerarası Tahkime Etkisi

6. Devletlerarası Tahkimin Tercih Edilme Nedenleri

7. Siyasi Uyuşmazlıklar ve Devletlerarası Tahkim

III. DEVLETLERARASI TAHKİMİN TARİHİ GELİŞİMİ

A. İlk Çağda Devletlerarası Tahkim

B. Orta Çağ ve Yeni Çağda Tahkim

C. Jay Andlaşması ve Sonrasındaki Gelişmeler

D. Alabama Davası

E. 1899–1907: La Haye Barış Konferansları ve Bir Dünya Mahkemesi Kurulması Fikri

F. Milletler Cemiyeti Dönemi

G. Birleşmiş Milletler Dönemi

İkinci Bölüm

HAKEM MAHKEMESİNİN KURULUŞU

I. TAHKİM ANLAŞMASI

A. Tahkim Kaydı

B. Yetkilendirme Anlaşması (Compromise)

1. Anlaşmanın Hazırlanması Süreci

2. Anlaşmanın Bağlayıcılığı

II. HAKEM MAHKEMESİNİN OLUŞUMU

A. Mahkemenin Oluşumu Sürecinde Tahkim Taahhüdünün Hukuki Niteliği

C. Hakemlerin Seçilmesi Usulü

107

D. Hakemlerin Nitelikleri

118

1. Hakemlerin Sahip Olması Gereken Özellikler

118

2. Bağımsızlık ve Tarafsızlık

121

3. Hakemlerin Seçilmeleri ve Atanmaları Bakımından Yeterlilikleri

125

E. Hakemlerin Hukuki Statüleri

127

1. Ad–hoc ve Ulusal Hakemler

127

2. Hakemlerin Dokunulmazlık ve Ayrıcalıkları

131

3. Devletlerarası Tahkimde Hakemlerin Rolü

132

4. Hakemlerin Çekilmesi ve Reddi

137

5. Boş Kalan Makamın Doldurulması

146

III. DEVLETLERARASI TAHKİME UYGULANACAK USUL KURALLARI

149

A. Usul Kuralların Önemi ve Rolü

150

B. Usul Kurallarının Tespiti

155

1. Taraflarca Tespit

155

2. Mahkemece Tespit

156

C. Usul Kurallarının Uygulanması Sorunu

157

D. Usule İlişkin Temel Haklar

158

1. Yargılanma Hakkı

159

a. Tam Olarak Teşkil Etmiş Mahkeme

159

b. Bağımsız Mahkeme

162

c. Gerekçe Gösterme Zorunluluğu

164

Üçüncü Bölüm

TAHKİM YARGILAMASI

I. TAHKİM SÜRECİNİN BAŞLATILMASI VE YÜRÜTÜLMESİ

165

A. Tahkim Talebi

165

B. Tahkim Sürecinin Yürütülmesi

175

1. Tahkim Sürecinin Yürütülmesi Usulü

175

2. Dava ve Savunma Dilekçeleri

178

3. Süreler

180

4. Duruşmalar

182

a. Duruşma Yapılması Gerekliliği

183

b. Duruşmaların Yürütülmesi

184

c. Duruşmaların Tekrarlanması

186

d. Duruşmaların Yeniden Açılması (Reopening of Hearings)

187

5. İddia ve Savunmanın Değiştirilmesi

189

6. Yargılama Dili

192

II. TAHKİMDE TARAFLARIN TEMSİLİ: AVUKATLAR VE TEMSİLCİLER

193

A. Temsil Yetkisi

193

B. Amicus Curiae

195

1. Amicus Curiae Kavramı

195

2. Uluslararası Mahkemelerin Uygulamalarında Amicus Curiae

197

III. HAKEM MAHKEMESİNİN YARGI YETKİSİ VE YETKİ İTİRAZI

200

A. Yargı Yetkisi (Jurisdistion) Kavramı

200

B. Yargı Yetkisine İtirazlar

204

1. Geçersiz Yetkilendirme Anlaşmaları

204

2. İç Hukuka Aykırılıklar

208

3. Uyuşmazlığın Yetkilendirme Anlaşması Kapsamına Girmemesi

210

C. Ayrılabilirlik Doktrini ve Mahkemenin Kendi Yargı Yetkisi Hakkında Karar Verebilmesi

212

D. Ayrılabilirlik Doktrinine Eleştiriler

219

E. Mahkemenin Yargı Yetkisine İlişkin Kararının Hukuki Niteliği

220

IV. GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİ

221

A. Devletlerarası Tahkimde Ön Sorunlar (Preliminary Questions)

221

B. Geçici Koruma Tedbirlerinin Hukuki Niteliği

222

C. Geçici Koruma Tedbirlerinin Amacı

223

D. Geçici Koruma Tedbirlerinin Koşulları

224

1. Mahkemenin Prima Facie Yargı Yetkisi

225

2. Davanın Esasına İlişkin Yetki ve Prima Facie Yetki

226

3. Özel Anlaşmalardaki Hükümler

229

4. Acil Durumlar

232

5. Telafi Edilemez Zarar

234

F. Geçici Koruma Tedbirlerinin Etkinliği

238

V. KARŞI DAVA

241

A. “Karşı Dava” (Counterclaim) Kavramı

241

B. Takas (settoff) ve Karşı Dava (counterclaim)

244

C. Karşı Davanın Koşulları

245

D. Karşı Davada Usul

252

Dördüncü Bölüm

TAHKİM YARGILAMASINDA UYGULANACAK

HUKUKA VE DELİLLERE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER

I. UYGULANACAK HUKUK

257

A. Devletlerarası Tahkimde Uygulanacak Hukuk Sorunu

257

B. Uygulanacak Hukukun Tespiti

260

1. Teamül Hukuku Kuralları

261

a. Uluslararası Hukukta Teamül Hukuku Kuralları

261

b. İran–ABD İddiaları Hakem Mahkemesi ve Teamül Hukuku Kuralları

264

c. Eritre–Yemen Davası ve Teamül Hukuku Kuralları

266

2. Hukukun Genel İlkeleri

268

a. Uluslararası Hukukta Hukukun Genel İlkeleri

268

b. İran–ABD İddiaları Hakem Mahkemesi ve Hukukun Genel İlkeleri

271

3. Andlaşmalar (Treaties)

273

a. Uluslararası Hukukta Andlaşmalar

273

b. İran–ABD İddiaları Hakem Mahkemesi ve Andlaşmalar

274

c. Eritre–Yemen Davası ve Andlaşmalar

277

4. İçtihat ve Doktrin

280

C. Ex Aequo et Bono Karar Verme Yetkisi

281

1. Ex Aequo et Bono Kavramı ve Hukuki Temeli

281

2. Ex Aequo et Bono Çözüm ve Non–liquet Uyuşmazlıklar

283

3. Ex Aequo et Bono ve Hakça İlkeler (Equitable Principles)

284

4. Abyei Davası ve Ex Aequo Et Bono Karar

288

D. Amiable Composition Karar Verme Yetkisi

291

1. Amiable Composition ve Ex Aequo et Bono Karar

291

2. Amiable Compositeur Olarak Karar Veren Mahkemenin Yetkileri

293

II. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

294

A. Devletlerarası Tahkimde Deliller

294

B. Delillerin Mahkemece Kabul Edilmesi

296

C. İspat Yükü

297

D. Delil Türleri

301

1. Yazılı Belgeler

301

2. Tanık Beyanları

304

a. Tanıkların Dinlenilmesi Usulü

304

b. Tanık Beyanlarının Değerlendirilmesi

307

3. Keşif

308

4. Bilirkişi

308

5. Haritalar

309

E. Delillerin Geç Sunulması

311

F. Ayrıcalıklı Deliller

313

G. Yanıltıcı Delil Sunulması

314

H. Delillerin Değerlendirilmesi

315

Beşinci Bölüm

HAKEM KARARININ İÇERİĞİ VE İCRASI

I. KARAR TÜRLERİ

317

A. Hakem Kararlarının Nihai Özelliği

317

B. Nihai Karar Türleri

318

1. Usule İlişkin Nihai Kararlar

318

a. Yargı Yetkisini Saptayan Karar

318

b. Sulh Kararı (Award on Agreed Terms)

318

2. Esasa İlişkin Nihai Kararlar

319

a. Taleplerin Tümünü Kapsayan Tek Karar

319

b. Taleplerin Bir Kısmını/Birini İçeren Kısmi Karar (Partial Award)

319

3. Ara Karar (Inter–locutory Award)

320

II. MAHKEMENİN DEĞERLENDİRMESİ VE KARAR ÇOĞUNLUĞU

320

A. Süre Sınırlandırması

321

B. Karar Çoğunluğu

321

C. Mahkeme Başkanının Belirleyici Oyu

322

D. Ulusal Yargıçların Oyu

323

E. Muhalefet Şerhi

324

F. Hakemin İmzadan İmtina Etmesi

326

III. KARARIN ŞEKLİ VE SONUÇLARI

335

A. Kararın Yazılı Olması

335

B. Kararın Asli Unsurları

335

C. Kararın Gerekçesi

336

1. Gerekçenin Kapsamı

336

2. Gerekçenin Yeterliliği

338

D. Kararın Yapısı

339

E. Kararın Sonuçları ve Kesin Hüküm (Res Judicata) Etkisi

342

1. Tarafların Aynı Olması

343

2. Dava Konusunun Aynı Olması

344

F. Sekretarya Hizmetleri

347

G. Yargılama Masrafları

348

IV. KARARDAN SONRAKİ İŞLEMLER

350

A. Karar Düzeltme

351

B. Kararın Yorumlanması

353

C. Ek Kararlar

355

D. Yargılamanın Yenilenmesi (Revision)

356

V. KARARIN GEÇERSİZLİĞİ

360

A. Geçersizlik Nedenleri

362

1. Yetki Aşımı

362

2. Açık Hata Doktrini

363

3. Hile

368

4. Görevi Kötüye Kullanma

370

B. Geçersizliğin İleri Sürülmesi

373

VI. KARARIN İCRASI

375

A. Kararın İcrası Yükümlülüğünün Hukuki Niteliği

377

B. Kararın İcrası için Alınabilecek Tedbirler

379

1. Genel Anlamda Alınabilecek Tedbirler

379

2. Kuvvet Kullanımı ya da Tehdidini İçeren Tedbirler

382

3. Güvenlik Konseyi’nce Alınabilecek Tedbirler

383

Sonuç

387

Kaynakça

393

Baskısı tükenmiştir.

Bu kitaplar da ilginizi çekebilir

Hâkimin Sulhe Teşviki

Mustafa Okur

Milletlerarası Ticari Tahkimde Kanunlar İhtilafı Meseleleri

Sibel Özel

Şematik Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları

Mehmet Akif Gül, Cenk Akil

Futbol Uyuşmazlıklarının Çözümü ve CAS Tahkim Yargılaması

Ergun Özsunay, Murat R. Özsunay

Hakkımızda

Uluslararası Yayınevi Belgesi

2023 Kaynakça Dokümanı

Kişisel Verilerin Korunması

Profil