Tıp Hukuku El Kitabı Prof. Dr. Hakan Hakeri  - Kitap

Tıp Hukuku El Kitabı

24. Baskı, 
Eylül 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa:
616
Barkod:
9789750270697
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Tıp hukuku alanındaki konuları bütüncül bir yaklaşımla ele alan kitap, başta hekimler olmak üzere sağlık mesleği mensuplarını ilgilendiren temel kurum ve kavramlara yer vermektedir. Bu suretle, kitap tıp hukuku alanındaki çoğu konunun bir arada ele alındığı bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Çalışma, tıp hukuku dersi alan tıp ve hukuk öğrencileri ile tıp mesleği mensupları için hazırlanmış özet kitap niteliğindedir.
Konuyu hızlıca öğrenmek isteyenlere yönelik olarak pratik bir şekilde hazırlanan kitapta dipnot çalışması yapılmamıştır. Kitapta, konuların akılda kalmasını kolaylaştırmak için; konu ile ilgili bazı gazete kupürleri ve karikatürlere de yer verilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Tıp Hukukuna Giriş
.
Hasta ve Sağlık Çalışanı Hakları
.
Tıp Hukukunun Temel Kavram ve Kurumları
.
Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluğunun Şartları
.
Özellik Arz Eden Tıbbi Müdahaleler
.
Hekim ve Hastanın Yükümlülükleri
.
Hasta İle Hekim Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği, Hatalı Tıbbi Uygulama Ve Tazminat Sorumluluğu
.
Tıp Ceza Hukuku
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
1. Bölüm
TIP HUKUKUNA GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR 
29
§ 2. KAVRAM 
32
§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN 
33
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI 
39
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI 
52
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK 
75
§ 2. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ 
90
§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET 
98
§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ 
107
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER 
115
§ 2. ŞARTLAR 
116
5. Bölüm
ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ 
243
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME) 
268
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER 
283
§ 4. GENETİK TANI 
289
§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER 
296
§ 6. YAPAY DÖLLEME 
297
§7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER 
312
§ 8. KİMYASAL KASTRASYON 
322
6. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
329
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
377
7. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 
379
§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS) 
393
§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
441
§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 
462
8. Bölüm
TIP CEZA HUKUKU
§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
465
§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 
467
§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER 
470
24. Baskıya Önsöz 
5
14. Baskıya Önsöz 
6
2. Baskıya Önsöz 
7
Kısaltmalar 
26
1. Bölüm
TIP HUKUKUNA GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR 
29
§ 2. KAVRAM 
32
§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN 
33
I. Genel Olarak 
33
II. Kamu Görevlisi Hekimler ile İlgili Uygulama 
36
III. Aynı Anda Ceza Soruşturma/Kovuşturması Yapılması Durumu 
36
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI 
39
I. Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma 
41
II. Bilgi İsteme 
41
III. Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme 
41
IV. Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme 
41
V. Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme 
41
VI. Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım 
41
VII. Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı 
41
VIII. Ötanazi Yasağı 
41
IX. Tıbbi Özen Gösterilmesi 
41
X. Genel Olarak Bilgi İsteme 
41
XI. Kayıtları İnceleme 
41
XII. Mahremiyete Saygı Gösterilmesi 
41
XIII. Bilgilerin Gizli Tutulması 
41
XIV. Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası 
41
XV. Alışılmış Olmayan Tedavi Usullerinin Uygulanması 
41
XVI. Aile Planlaması Hizmetleri ve Gebeliğin Sona Erdirilmesi 
41
XVII. Tıbbi Araştırmalarda Hasta Hakları 
41
XVIII. Güvenliğin Sağlanması 
41
XIX. Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma 
41
XX. İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret 
42
XXI. Refakatçi Bulundurma 
42
XXII. Hizmetin Sağlık Kurum ve Kuruluşu Dışında Verilmesi 
42
XXIII. Hastaya Yeterli Vakit Ayrılması ve Hastanın Vaktine Riayet Edilmesi 
42
XXIV. Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı 
42
XXV. Hasta Hakları Birimleri ve Hasta Hakları Kurulları 
45
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI 
52
I. Sağlık Çalışanı Hakları 
52
II. Hak Arama Yolları 
53
A. Haksız Suçlamalara Karşı Hak Arama Yolları 
53
B. Güvenlik Hakkının İhlaline Karşı Hak Arama Yolları 
53
1. Ceza Hukuku Araçları 
54
a. Genel Olarak 
54
b. Ceza Muhakemesi Bakımından Özel Düzenlemeler 
60
2. Tazminat Hukuku Araçları 
61
3. Süreç 
62
III. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılacak Hukuki Yardım 
62
IV. Çalışan Güvenliği Genelgesi 
66
V. Hekimin Hasta Seçme Hakkı 
68
VI. Sağlık Çalışanının Hizmetten Çekilme Hakkı 
71
A. Genel Olarak 
71
B. Aile Hekimleri Bakımından Uygulama 
73
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK 
75
I. Genel Olarak 
75
II. Şifa Garantisi Yasağı 
87
§ 2. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ 
90
I. Genel Olarak 
90
II. Güven İlkesi 
92
§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET 
98
I. Kavram 
99
II. Uygulamadaki Sorunlar 
102
A. Tıbbi Müdahale Sırasında Diğer Sağlık Çalışanlarının Bulunması 
102
B. Koğuş Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler 
104
C. Kamera Kaydı 
104
D. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerinde Mahremiyet Sorunu 
104
§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ 
107
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA
UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER 
115
§ 2. ŞARTLAR 
116
I. Tıbbi Müdahalenin Bir Sağlık Personeli Tarafından Yapılması 
116
A. Genel Olarak 
116
B. Hekim Olma Şartı 
117
1. Genel Olarak 
117
2. Uzmanlık Şartı 
120
3. Öğrencilerin Yaptığı Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Sorunu 
125
C. Sağlık Personeli Olmayan Kimselerin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Sorumlulukları 
127
II. Aydınlatma ve Rıza 
129
A. Temel Kurallar 
129
B. Aydınlatma 
134
1. Aydınlatma Çeşitleri 
135
a. Otonomi (Karar) Aydınlatması 
135
aa. Temel Sorunlar 
135
bb. Otonomi Aydınlatmasının Çeşitleri 
136
aaa. Genel Olarak 
136
bbb. Teşhis Aydınlatması 
137
ccc. Süreç Aydınlatması 
138
ddd. Alternatifler Konusunda Aydınlatma 
139
eee. Müdahale Yapılmamasının Sonuçları Konusunda Aydınlatma 
140
b. Tedavi Aydınlatması (Güvenlik Aydınlatması) 
141
aa. Kavram 
141
bb. Teşhise Yönelik Aydınlatma 
143
cc. İlaç ve Tıbbi Malzeme 
144
c. Risk Aydınlatması 
147
2. Özel Durumlarda Aydınlatma 
150
a. Kısırlaştırma 
151
b. Engelli Cenin 
152
c. Hekim Hatası 
152
d. Hekimin Tecrübesi 
154
3. Aydınlatılacak Kişi 
155
4. Aydınlatma Yükümlüsü 
156
5. Aydınlatmanın Zamanı 
157
6. Aydınlatmanın Kapsamı 
157
7. Aydınlatmanın Şekli 
159
a. Genel Olarak 
159
b. E–Aydınlatma Formlarının Geçerliliği 
163
8. Aydınlatmanın Mümkün Olmaması ve Ameliyat Sırasında Aydınlatma 
164
9. Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Durumlar 
165
a. Aydınlatmadan Vazgeçme 
165
b. Hastanın Bilgisinin Bulunması 
166
c. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması 
167
aa. Genel Olarak 
167
bb. Tedavisi Olmayan Hastalığın Bildirilmesi 
168
d. Acil Haller 
169
e. Aydınlatmanın Uygulanabilir Olmaması 
169
10. Aydınlatmanın Geri Alınması, Düzeltilmesi 
170
11. Hukuka Aykırı Aydınlatmanın Sonuçları 
171
12. Hatalı Aydınlatma ve İspat Sorunları 
172
C. Rıza 
173
1. Genel Olarak 
174
2. Rıza Açıklaması 
176
3. Rıza Verme Yetkisi (Rıza Ehliyeti) 
179
a. Genel Olarak 
179
b. Çocuklar Bakımından Rıza Ehliyetinin Belirlenmesi 
181
c. Çocuklarda Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 
186
d. Rıza Yeteneği Bulunmayan Yetişkinlerde Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 
192
4. Rızanın Kapsamı 
192
5. Rızanın Aranmadığı Haller 
193
a. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler 
194
aa. Genel Olarak 
194
bb. Corona Virüs Nedeniyle Alınan Önlemler 
196
cc. Genel Önleyici Aşı Zorunluluğu 
199
dd. Yeni Doğan Çocuklardan Topuk Kanı Alınması 
203
ee. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması 
204
b. Akıl Hastaları İle İlgili Düzenlemeler 
205
c. Ceza Hukukunun Öngörmüş Olduğu Düzenlemeler 
208
aa. Ceza Hukuku Yaptırımları 
208
bb. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Tıbbi Müdahaleler 
210
cc. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tıbbi Müdahaleler 
213
d. Diğer Hukuk Dallarındaki Düzenlemeler 
215
6. Tıbbi Müdahalenin Rızaya Rağmen Hukuka Aykırılığı 
216
7. Varsayılan Rıza 
217
a. Genel Olarak 
217
b. Ameliyatın Genişletilmesi 
221
c. Önceki İrade Açıklamalarının Geçerliliği (Tıbbi Vasiyet) 
222
8. Rızayı Sakatlayan Haller 
224
9. Rızanın Geri Alınması 
225
10. Rıza Formu 
226
11. Tıbbi Müdahaleye Rıza Gösterilmemesi Halinde Yapılması Gerekenler 
228
D. Aydınlatma ve Rıza Konusundaki Yanılgının Sonuçları 
229
III. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale 
230
A. Endikasyon (Zorunluluk) 
230
1. Kavram 
230
2. Tıbbi Endikasyon Olmaksızın Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
234
a. Deneysel Nitelikli Tıbbi Müdahaleler 
237
b. Şekil veya Fonksiyon Değiştirici Tıbbi Müdahaleler 
238
c. Üçüncü Kişi Yararına Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
239
d. Sünnet 
239
3. Değerlendirme 
240
B. Özenli Tıbbi Müdahale 
241
5. Bölüm
ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ 
243
I. Kavram 
243
II. Hukuksal Temel ve Kapsam 
245
III. Organ ve Doku Nakli Çeşitleri 
245
A. Ölülerden (Kadavradan) Organ Nakli 
246
1. Ölüm Halinin Belirlenmesi 
246
2. Kişinin Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına Saygı Gösterilmesi 
251
3. Beyin Ölümü Tespitinden Sonra Yapılması Gereken İşlemler 
255
4. Otopsi mi Nakil mi? 
257
5. Organ ve Doku Dağıtımı 
259
B. Canlılardan Organ Nakli 
261
1. Genel Olarak 
261
2. Akrabalık Şartı 
264
3. Çapraz Nakil 
267
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME) 
268
I. Giriş 
268
II. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Hukuka Uygunluğuna İlişkin Koşullar 
271
A. İnsan Üzerinde Deneyin Şartları 
274
1. Yetişkinler Üzerinde Deneyin Şartları 
274
2. Özel Durumlarda Araştırma 
275
3. Çocuklar Üzerinde Deneyin Şartları 
276
B. İnsan Üzerinde Denemenin Şartları 
279
1. Yetişkinler Üzerinde Denemenin Şartları 
279
2. Çocuklar Üzerinde Denemenin Şartları 
282
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER 
283
I. Tanım 
284
II. Estetik Müdahalelerde Hekim–Hasta Arasındaki Hukuksal İlişkinin Niteliği 
285
§ 4. GENETİK TANI 
289
I. Kavram 
289
II. Türleri 
290
III. Tanı İşlemlerinin Hukuksal Niteliği 
291
IV. Hukuksal Sorumluluk 
293
V. Yasaklar ve Yaptırım 
294
§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER 
296
§ 6. YAPAY DÖLLEME 
297
I. Kavram 
298
II. Yapay Döllemenin Şartları 
299
III. Yapay Dölleme Neticesinde Oluşan Embriyonun ve Dünyaya Gelen Çocuğun Hukuksal Statüsü 
302
A. Yapay Dölleme Neticesinde Ana Rahmi Dışında Oluşturulan Embriyonun Hukuksal Durumu 
302
B. Yapay Dölleme Neticesinde Meydana Gelen Çocuğun Hukuksal Durumu 
303
IV. Yapay Döllemeye İlişkin Yasaklar 
303
V. Taşıyıcı Annelik 
306
VI. Üreme Hücreleri ve Gonad Dokularının Saklanması 
309
VII. Embriyoların Dondurulması 
311
§7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER 
312
I. Giriş 
312
II. Hukuki Durum 
313
A. Genel Bir Mevzuat İhtiyacı 
313
B. Ülkemizdeki Mevcut Durum 
314
C. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Alanındaki Mevcut Düzenleme 
316
1. Tıbbi Müdahaleyi Yapma Yetkisi 
317
2. Aydınlatma 
319
3. Endikasyon 
320
§ 8. KİMYASAL KASTRASYON 
322
6. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
329
I. Genel Olarak 
329
II. Hekimin Özen Yükümlülüğü 
329
III. Hekimin Kişisel Edim Yükümlülüğü 
330
A. Kişisel Edim Kavramı 
330
B. Temsil Edilebilir Edimler 
331
C. Temsil Edilemeyen Edimler 
333
IV. Öykü Alma Yükümlülüğü 
334
V. Muayene Yükümlülüğü 
335
VI. Teşhis Yükümlülüğü 
337
A. Teşhis Kavramı 
337
B. Teşhis Yükümlülüğünün İçeriği 
337
C. Uzaktan Teşhis Yasağı 
340
D. Teşhisi Bildirme Yükümlülüğü 
340
E. Teşhisi Kontrol Yükümlülüğü 
341
VII. Tedavi Yükümlülüğü 
341
A. Hukuksal Temelleri 
341
1. Genel Olarak 
341
2. Özel Durumlar 
342
a. Hekimin Hastayı Reddetmesi 
342
b. Acil Durumlar 
344
B. Zamanında Tedavi Yükümlülüğü 
345
C. Uzaktan Tedavi Yasağı 
346
1. Genel Olarak 
346
2. Tele–Tıp 
348
D. Hekimin Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları 
351
1. Hastanın Tedaviyi Ret Hakkı 
351
a. Genel Olarak 
351
b. Tedaviyi Ret Hakkının İçeriği 
352
2. Hekimin Etkisiz Tedaviyi Sona Erdirme Hakkı 
354
VIII. Reçete Yazma Yükümlülüğü 
355
A. Kavram 
355
B. Reçetenin Hukuksal Niteliği 
355
C. Reçete Düzenleme Yükümlülüğünün İçeriği 
357
IX. Tıbbi Teknik Kullanma Yükümlülüğü 
359
A. Tıbbi Teknik Standardın Uygulanması Yükümlülüğü 
359
B. Tıbbi Teknik Araçların Bakımı ve Kontrolü 
360
X. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
360
A. Genel Olarak 
360
B. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İçeriği 
361
1. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Amacı 
361
2. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı 
362
3. Kayıtların Şekli 
364
4. Kaydın Zamanı 
365
C. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları 
367
D. Kayıtları İnceleme Hakkı 
368
1. Hukuksal Dayanak 
368
2. Kayıtları İnceleme Hakkının Çeşitleri 
370
a. Dava Dışı İnceleme Hakkı 
370
b. Dava Dolayısıyla İnceleme Hakkı 
371
3. Kayıt İnceleme Hakkına İlişkin Diğer Hususlar 
371
4. Kayıtların Verilmemesine Karşı Hukuksal Yollar 
372
XI. Sır Saklama Yükümlülüğü 
374
XII. Organizasyon Yükümlülükleri 
375
XIII. Kullanılan Ürün ve İlaçlarla İlgili Yükümlülükler 
375
XIV. Mesleki Bilgisini Geliştirme Yükümlülüğü 
376
XV. Kimlik Tespiti Yapma Yükümlülüğü 
376
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
377
7. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE
TAZMİNAT SORUMLULUĞU
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 
379
I. Genel Olarak 
379
A. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
379
B. Aile Hekimi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
382
C. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
383
1. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
383
2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
385
II. Görevli Yargı Yeri 
386
A. Genel Olarak 
386
B. Yargıtay Kararları 
388
C. Görevli Mahkeme 
391
1. Bağımsız Çalışan Hekimler Bakımından 
392
2. Özel Hastaneler Bakımından 
392
3. Kamu Hastaneleri Bakımından 
392
4. Yeni Tüketici Kanunu ile Yapılan Değişiklik 
392
§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS) 
393
I. Genel Olarak 
393
II. Tıbbi Standart 
398
A. Kavram 
398
B. Tıbbi Standarttan Sapma: Yeni Yöntemler 
402
III. Uygulama Hatası (Tıbbi Hata) 
405
A. Kavram 
405
B. Hata (Malpraktis) Örnekleri 
407
1. Teşhis Hatası 
409
a. Genel Olarak 
409
b. Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma 
413
c. Teşhise Yönelik Gerekli Tetkiklerin Yapılmaması 
413
2. Tedavi Hatası 
415
a. Müdahalenin Yapılmaması 
416
b. Hasta Vücudunda Yabancı Madde Unutulması 
416
c. Yanlış Tedavi Yöntemi Seçme 
418
d. Gerekli Testlerin Yapılmaması 
419
e. Yanlış İlaç, Hasta Karıştırma, Yanlış Taraf Cerrahisi 
420
f. Enfeksiyon ve Hijyen Kurallarına Uyulmaması 
423
3. Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali 
424
4. Organizasyon Kusuru 
426
a. Genel Olarak 
427
b. Özel Hastaneler 
436
5. Üstlenme Kusuru 
437
6. Hekimin Uygulama Hatasını Hastaya Bildirme Yükümlülüğü 
438
7. Hatalı Tıbbi Uygulamanın Belirlenmesi (Bilirkişi) 
439
§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
441
I. Özel Hukukta Tazminat Sorumluluğu 
442
A. Genel Olarak 
442
B. Tazminat Sorumluluğunun Şartları 
443
1. Hukuka Aykırılık 
443
2. Kusur 
443
3. Zarar 
445
4. Nedensellik Bağı 
445
C. Tazminat Türleri 
446
1. Maddi Tazminat 
447
2. Manevi Tazminat 
448
D. Hastanın Kusurunun Tazminata Etkisi 
450
E. İspat 
450
F. Zamanaşımı 
452
G. Sorumsuzluk Anlaşmaları 
453
II. İdare Hukukunda Tazminat Sorumluluğu 
453
A. Tazminatın Şartları 
454
1. Zarar 
454
a. Zararın Nitelikleri 
455
aa. Zarar Gerçek ve Kesin Olmalıdır 
455
bb. Zarar Özel Olmalıdır 
455
cc. Zarar Para ile Takdir Edilebilir Olmalıdır 
455
b. Zararın Kapsamı 
455
aa. Maddi Zarar 
455
(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 
455
(a) Tedavi Giderleri 
456
(b) Cenaze Giderleri 
456
(c) Ölenin Yardımından Yoksunluk Zararı 
456
(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 
457
bb. Manevi Zarar 
457
(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 
457
(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 
458
2. Kusur 
458
3. Nedensellik Bağı 
459
B. İspat 
459
C. Zamanaşımı 
459
D. Rücu 
460
§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 
462
I. Tıbbi Hatalara İlişkin Davalarda Hukuki Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması Şartı 
462
II. Yaşam Hakkı 
463
8. Bölüm
TIP CEZA HUKUKU
§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
465
§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 
467
I. Genel Olarak 
467
II. 4483 Sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri Açısından 
468
III. 2547 Sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri Açısından 
469
§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER 
470
I. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçları 
471
A. Genel Olarak 
471
B. Aydınlatma, Rıza ve Kasten Öldürme/Yaralama Suçları 
475
C. Hekimin Hastanın Ölümüne Yardımı (Ötanazi) 
477
1. Sorun 
477
2. Çeşitli Ötanazi Türleri ve Hukuksal Sonuçları 
479
a. Aktif Ötanazi 
479
b. Dolaylı Ötanazi 
482
c. Pasif Ötanazi 
483
II. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi 
484
III. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçları 
491
A. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarına İlişkin Müşterek Açıklamalar 
492
1. Ön Açıklama: Aydınlatma, Rıza ve Malpraktis İlişkisi 
493
2. Taksir Kavramı 
494
3. Hareket 
496
4. Neticenin Öngörülebilir Olması ve Bilinçli–Basit Taksir Ayırımı 
497
5. Özen Yükümlülüğünün İhlali 
499
6. Özen Yükümlülüğü İhlalinin Tespiti 
500
7. Nedensellik Bağı 
501
B. Taksirle Öldürme Suçu 
502
C. Taksirle Yaralama Suçu 
503
1. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 
503
2. Yaralama Kavramı 
504
3. Soruşturma ve Kovuşturma 
505
IV. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama 
506
V. Hasta ile Cinsel İlişki Kurma 
508
VI. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Cezalandırılabilirliği 
509
VII. Organ veya Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu 
516
A. Organ veya Doku Naklinin ve Ticaretinin Cezalandırılabilirliği 
516
B. Organ ve Doku Nakli Kanunu ve Türk Ceza Kanunu İlişkisi 
518
C. Organ veya Doku Ticareti Suçu 
524
D. Zorunluluk Hali 
525
E. Etkin Pişmanlık 
526
VIII. Çocuk Düşürtme 
527
A. Genel Olarak 
527
B. Suçun Konusu 
530
C. Maddi Unsur 
531
D. Manevi Unsur 
534
1. Genel Olarak 
534
2. Zorunluluk Hali 
535
E. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
536
1. Süre Esaslı İsteğe Bağlı Rahim Tahliyesi 
537
2. Çocuk ile Onu Takip Edecek Nesiller Açısından Ağır Maluliyet (Özürlülük Endikasyonu) 
538
F. Nitelikli Haller 
540
G. Teşebbüs ve İştirak 
540
H. Zorunluluk Hali 
542
1. Genel Açıklamalar 
542
2. Hukuki Niteliği 
543
3. Şartları 
544
4. İspat Sorunları 
545
IX. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu 
546
X. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme (Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali) Suçu 
547
A. Genel Olarak 
547
B. Suçun Unsurları 
548
1. Maddi Unsur 
548
a. Kişisel Veri Kavramı 
548
b. Kişisel Verilerin Kapsamı 
550
c. Fail 
553
d. Maddi Unsuru Oluşturan Eylemler 
554
e. Hastanın Ölümünden Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 
555
f. Sağlık Personelinin Sıfatı Sona Erdikten Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 
555
2. Manevi Unsur 
555
3. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
555
a. Hastanın Rızası 
556
aa. Genel Olarak 
556
bb. Varsayılan Rıza 
556
b. Bildirme Yükümlülüğü 
557
4. Zorunluluk Hali 
561
C. Nitelikli Haller 
564
XI. Dolandırıcılık 
564
XII. Belgede Sahtecilik 
566
A. Genel Açıklamalar 
566
B. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenen Sahtecilik Suçu 
567
C. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Mesleği Mensubunun Belgede Sahteciliği 
569
1. Suçun Unsurları 
569
2. Nitelikli Haller 
572
XIII. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu 
575
XIV. İrtikap Suçu 
577
XV. Rüşvet Suçu 
582
A. Genel Açıklamalar 
582
B. İrtikap ile Rüşvet Suçu Arasındaki Farklar 
583
XVI. Görevi Kötüye Kullanma 
584
A. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 
584
B. Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstererek, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 
586
C. Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak Koşulu 
590
D. Yükümlülüklerin Çatışması 
591
XVII. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu 
592
XVIII. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi 
593
XIX. Genital Muayene 
597
A. Genel Olarak 
597
B. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 
598
C. Suçun Faili ve Mağduru 
599
D. Maddi Unsur 
601
E. Manevi Unsur 
604
F. Hukuka Aykırılık Unsuru 
604
G. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 
605
XX. Hekim Olmadığı Halde Hasta Tedavi Etme veya Hekim Unvanını Takınma 
606
XXI. Kabahatler 
610
A. Yetkisiz Hekimlik 
610
B. Bazı Normlara Aykırılık 
611
C. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapmak 
612
D. Sağlık Meslek Mensubu Gibi Çalışmak veya Unvanı Takınmak 
613
E. Hastanın Rızası Olmaksızın Tıbbi Müdahale Yapmak 
613