Yapay Zekanın Ürün Sorumluluğu Dr. Öğr. Üyesi Seda Gayretli Aydın - Kitap

Yapay Zekanın Ürün Sorumluluğu

1. Baskı, 
Mart 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
319
Barkod:
9786052642146
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Yayınevi:
Adalet Yayınevi
Fiyatı:
440,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
2021 yılında yürürlüğe giren ÜGTDK'nın uzun yıllar sonra ürün sorumluluğu özelinde bir düzenleme getirmesi olumlu karşılanmıştır. Ancak ÜGDTK, biri özel hukuk çatısı altında incelen ürün sorumluluğu ile diğeri idare hukuk çatısı altında incelenen ürün güvenliği hükümlerini tek bir kanun çatısı altında topladığı için ürün sorumluluğuna ilişkin birçok tartışmayı bünyesinde barındırmaktadır. Bu nedenlerle ürün sorumluluğu da yapay zekânın sorumluluğuna da öğretide yeni ve tartışmalı konulardır. Çağın gerisinde kalmamak için bu değerlendirmelerin yapılıp hem yapay zekâ teknolojisini hem de toplumu koruyan hükümler getirilmelidir. Bu sebeple değerlendirmeler yapılırken söz konusu tartışmalara bizden onlarca yıl önce başlayıp yapay zekâyla uyumlu yeni mevzuat adaptasyon sürecinde olan Avrupa Birliği düzeyindeki ürün sorumluluğuna ve yapay zekânın hukuki sorumluluğuna ilişkin çalışmalar incelenmiştir.
Yapay zekânın ürün sorumluluğu tartışılırken merkeze Ürün Sorumluluğu Güvenliği Teknik ve Düzenleme Kanunu (ÜGDTK) alınmıştır. Çalışmamızda karşılaştırmalı hukuktan ve uluslararası yargı kararlarından ve literatürden faydalanılmıştır. Kanunun anlaşılması, yorumlanması ve ÜGTDK'daki düzenlemeler ile karşılaştırılması açısından Ürün Sorumluluğu Direktifi bu Direktifi transformasyon kanunlarıyla ulusal hukuklarına aktaran İsviçre ve Almanya örnekleri, Ürün Sorumluluğu Direktifinin dijital çağa adaptasyonu için çıkarılan Ürün Sorumluluğu Direktifi Önerisine ve yer yer ürün sorumluluğunun beşiği olan Amerika Birleşik Devletleri hukukuna ve içtihatlarına yer verilmiştir.
Çalışmamızda Avrupa Birliği mevzuatına ilişkin dokümanlar tarafımızca tercüme edilirken terminoloji seçiminde Dış İşleri Bakanlığı Avrupa Birliği ve Çeviri Daire Başkanlığı'nın yayımladığı AB Mevzuatı Çeviri Rehberi Ekler Kitapçığı esas alınmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Teknik Açıdan Yapay Zekâ Yapay Zekânın Tanımlanması
.
Yapay Zekânın Hukuki Sorumluluğu
.
Ürün Sorumluluğu
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
9
KISALTMALAR 
16
GİRİŞ 
19
BİRİNCİ BÖLÜM
TEKNİK AÇIDAN YAPAY ZEKÂ YAPAY ZEKÂNIN TANIMLANMASI
I. GENEL OLARAK 
23
II. YAPAY ZEKÂYI TANIMLAMAK İÇİN KULLANILAN FARKLI YAKLAŞIMLAR 
24
A. İNSAN GİBİ DAVRANMA: TURING TEST YAKLAŞIMI 
26
1. Turing Testini Geçebilmek için Makinede Bulunması Gereken
Yetenekler 
26
2. Total Turing Testini Geçebilmek için Makinede Bulunması Gereken
Ekstra Yetenekler 
27
B. İNSAN GİBİ DÜŞÜNME: BİLİŞSEL MODELLEME YAKLAŞIMI (THE
COGNITIVE MODELLING APPROACH) 
27
C. RASYONEL DÜŞÜNME: DÜŞÜNCE KANUNLARI YAKLAŞIMI (THE LAWS
OF THOUGHT APROACH) 
27
D. RASYONEL DAVRANMA: RASYONEL AJANLAR YAKLAŞIMI (THE
RATIONAL AGENT APPROACH) 
28
III. YAPAY ZEKÂNIN TANIMLARI 
29
IV. YAPAY ZEKÂ TARİHİ 
33
V. YAPAY ZEKÂNIN DOĞAL ZEKÂ İLE KARŞILAŞTIRILMASI 
36
A. YAPAY ZEKÂ DAHA KALICIDIR 
36
B. YAPAY ZEKÂNIN KOPYALANMASI VE BİLGİSİNİN YAYIMI DAHA
KOLAYDIR 
36
C. YAPAY ZEKÂNIN ELDE EDİLMESİ DAHA AZ MALİYETLİDİR 
37
D. YAPAY ZEKÂ İSTİKRARLI VE DÜZENLİDİR 
37
E. YAPAY ZEKÂ BELGELENEBİLİR 
37
F. YAPAY ZEKÂ ÇOK DAHA FAZLA VERİYİ İNSANLARDAN ÇOK DAHA HIZLI
ŞEKİLDE TOPLAR VE İŞLER 
37
VI. YAPAY ZEKÂNIN DİĞER DİJİTAL TEKNOLOJİLERLE ve GELENEKSEL
BİLGİSAYAR PROGRAMLARIYLA KARŞILAŞTIRILMASI 
38
A. YAPAY ZEKÂNIN DİĞER DİJİTAL TEKNOLOJİLERLE KARŞILAŞTIRILMASI 
38
1. Nesnelerin İnterneti (Internet of Things) 
38
2. Robot 
39
3. Bot 
39
B. YAPAY ZEKÂNIN GELENEKSEL BİLGİSAYAR PROGRAMLARIYLA
KARŞILAŞTIRILMASI 
39
VII. YAPAY ZEKÂ SİSTEMLERİNİN MANTIKSAL OLARAK ÇALIŞMASI VE YAPAY
ZEKÂNIN BİLEŞENLERİ 
41
A. YAPAY ZEKÂNIN MANTIKSAL OLARAK ÇALIŞMASI 
41
1. Sensörler ve Algılama 
42
2. Muhakeme Süreci ve Karar Verme 
42
3. Harekete Geçirme Elemanları 
43
B. YAPAY ZEKÂNIN BİLEŞENLERİ 
43
1. Doğal Dil İşleme (Natural Language Processing) 
43
2. Bilgi Temsili (Knowledge Representation) 
44
3. Otomatikleştirilmiş Muhakeme (Automated Reasoning) 
45
4. Makine Öğrenmesi (Machine Learning) 
46
5. Bilgisayarlı Görü (Computer Vision) 
47
6. Robotik (Robotic) 
48
VIII. YAPAY ZEKÂNIN TÜRLERİ VE SINIFLANDIRILMASI 
49
A. YAPAY ZEKÂNIN TÜRLERİ 
49
1. Yeteneğine Göre Yapay Zekâ 
50
a. Analitik Yapay Zekâ 
50
b. İnsandan Esinlenen Yapay zekâ 
51
c. İnsanlaştırılmış Yapay Zekâ 
51
2. Yapay Zekânın Evrimsel Aşamasına Göre Sınıflandırılması 
51
a. Reaktif Makineler (Reactive machines) 
51
b. Sınırlı Hafıza (Limited memory) 
52
c. Zihin Teorisi (Theory of mind) 
53
d. Kendinin Farkında Olan (Self awareness) 
53
B. YAPAY ZEKÂNIN SINIFLANDIRILMASI 
54
1. Yapay Zekâ Taksonomisi ve Anahtar Kelimeleri 
54
2. Avrupa Birliği Yapay Zekâ Önerisinde Yapay Zekânın Risk Türlerine
Göre Sınıflandırılması 
55
a. Kabul Edilemez Risk (Unacceptable risk) Yasaklı Yapay Zekâ
Uygulamaları 
57
b. Yüksek Risk (High risk) 
57
c. Sınırlı Risk (Limited risk) 
60
d. Minimal Risk 
60
İKİNCİ BÖLÜM
YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ SORUMLULUĞU
I. YAPAY ZEKÂ VE HUKUK İLİŞKİSİ 
63
II. YAPAY ZEKÂNIN HUKUKEN DÜZENLEMESİ 
65
A. GENEL OLARAK YAPAY ZEKÂNIN HUKUKEN DÜZENLEMESİ GEREKLİLİĞİ 
65
B. YAPAY ZEKÂNIN HUKUKEN DÜZENLENMESİNDEKİ ZORLUKLAR 
69
1. Yapay Zekâ Sistemlerinin Piyasaya Sunulmadan Önce (Ex Ante)
a. Gizlilik Problemi (Discreet) 
69
b. Dağınıklık (Diffuse) 
70
c. Şeffaf Olmama (Opaque) 
71
d. Ayrıklık (Discreteness) 
73
Zorluklar 
74
a. Yapay Zekâ Sistemlerinin Otonom Oluşu, Veri Odaklı Oluşu ve
Öngörülemezliği (Autonomy, Predictability, Data Drivenness) 
74
b. Yapay Zekâ Sistemlerinin Tamamen Kontrol Edilemezliği 
76
c. Açıklık (Openness) 
78
d. Güvenlik Açığı (Vulnerability) 
78
III. YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ STATÜSÜ 
79
A. YAPAY ZEKÂNIN EŞYA STATÜSÜNDE OLDUĞUNU SAVUNAN GÖRÜŞ 
79
B. YAPAY ZEKÂYA KÖLE STATÜSÜ VERİLMESİ GEREKTİĞİNİ İLERİ SÜREN
GÖRÜŞ 
80
C. YAPAY ZEKÂYA HUKUKİ KİŞİLİK VERİLMESİ GEREKTİĞİNİ SAVUNANA
GÖRÜŞ 
82
D. TÜRK HUKUKUNDA YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ STATÜSÜ 
87
IV. AVRUPA BİRLİĞİNDE VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE YAPAY
ZEKÂNIN SÖZLEŞME DIŞI HUKUKİ SORUMLULUĞU 
90
A. AVRUPA BİRLİĞİNDE YAPAY ZEKÂNIN SÖZLEŞME DIŞI HUKUKİ
SORUMLULUĞU 
90
1. Avrupa Parlamentosu'nun 16 Şubat 2017 Tarihli ve Avrupa
Komisyonu’na Robotik Alanında Medeni Hukuk Kurallarına İlişkin
Tavsiyeler içeren İlke Kararları 
91
2. Sorumluluk ve Yeni Teknolojiler Uzman Grubunun (EGLNT) 2019
Tarihli Yapay Zekâ ve Diğer Gelişmekte Olan Dijital Teknolojilerin
Hukuki Sorumluluğu Raporu 
93
3. Yapay Zekâya İlişkin Beyaz Kitap ve 2020 Tarihli Yapay Zekâ
Nesnelerin İnterneti ve Robot Teknolojilerinin Güvenlik Sorumluluk
Etkileri Raporu 
97
4. Avrupa Parlamentosu'nun Yapay Zekâ İçin Bir Hukuki Sorumluluk
Rejimine İlişkin Komisyon'a Tavsiyeler İçeren 20 Ekim 2020 Tarihli
İlke Kararları 
99
5. Yapay Zekâ Sistemi İşletilmesi Sorumluluğuna İlişkin Bir AP Tüzüğü
Hazırlanması için Ayrıntılı Öneriler 
102
6. Yapay Zekâya İlişkin Uyumlaştırılmış Kurallara (Yapay Zekâ
Düzenlemesi) ve Birlik’in Yasal Düzenlemelerinin Değiştirilmesine
Yönelik Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği Konseyi Tüzüğü
Önerisi 
104
7. Avrupa Komisyonu Yapay Zekâya İlişkin Sözleşme Dışı Hukuki
Sorumluluk Kuralları (Yapay Zekâ Sorumluluk Direktifi) 
106
8. Hatalı Ürünlerden Doğan Sorumluluğa İlişkin Avrupa Parlamentosu ve
Konsey Direktifi Önerisi (Ürün Sorumluluğu Direktifi Önerisi) 
112
B. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETERİNDE YAPAY ZEKANIN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
115
V. TÜRK HUKUKUNDA YAPAY ZEKÂNIN SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUĞU 
121
A. GENEL OLARAK HUKUKİ SORUMLULUK 
122
1. Hukuki Sorumluluğun Anlamları 
122
a. İle sorumluluk 
123
b. –den sorumluluk 
123
2. Hukuki Sorumluluğun Türleri 
124
a. Geniş anlamda hukuki sorumluluk 
124
b. Dar anlamda hukuki sorumluluk 
124
3. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk ve Sözleşme Dışı Sorumluluk
Kavramları 
125
4. Kusur Sorumluluğu ve Kusursuz Sorumluluk (Sebep Sorumluluğu) 
125
B. TÜRK HUKUKUNDA YAPAY ZEKÂ SİSTEMLERİNİN SÖZLEŞME DIŞI
SORUMLULUĞUNA UYGULANABİLECEK HÜKÜMLER 
131
1. Kusur Sorumluluğu (Subjektif Sorumluluk) – Dar Anlamda Haksız
Fiil Sorumluluğu (TBK m. 49) 
131
2. Kusursuz Sorumluluk (Sebep Sorumluluğu) 
134
a. Ev başkanının sorumluluğu (TMK m. 369) 
135
b. Adam çalıştıranın sorumluluğu (TBK m. 66) 
138
c. Hayvan bulunduranın sorumluluğu (TBK m. 67) 
143
d. Yapı malikinin sorumluluğu (TBK m. 69) 
145
e. Tehlike sorumluluğu (TBK m. 71) 
148
f. Araç İşletenin Kusursuz Sorumluluğu – Otonom Araç İşletenin
Sorumluluğu 
154
g. Ürün Sorumluluğu 
161
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÜRÜN SORUMLULUĞU
I. TERMİNOLOJİ 
163
A. SORUMLULUĞUN İSMİ: ÜRÜN SORUMLULUĞU (PRODUCT LIABILITY–
PRODUKTHAFTUNG) 
164
B. ÜRÜNÜN GÜVENLİ OLMAMASI: HATALI ÜRÜN (DEFECTIVE–
FEHLERHAFTE– DEFECTUEUX) 
167
C. SORUMLULUĞUN SÜJESİ: ÜRETİCİ (PRODUCER – HERSTELLER) 
172
II. ÜRÜN SORUMLULUĞU KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ VE HUKUKİ
NİTELİĞİ 
173
A. ÜRÜN SORUMLULUĞUNUN TARİHSEL GELİŞİM 
173
1. Genel Olarak 
173
2. Amerika Birleşik Devletleri’nde Ürün Sorumluluğu 
178
3. Avrupa Birliğinde Ürün Sorumluluğu 
181
4. Türk Hukukunda Ürün Sorumluluğunun Gelişimi 
185
B. ÜRÜN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ 
189
1. Ürün Sorumluluğu Direktifinde Ürün Sorumluluğunun Hukuki
Niteliği 
189
2. Türk Hukukunda Ürün Sorumluluğunun Hukuki Niteliğine İlişkin
Tartışmalar 
191
3. Türk Hukukunda Ürün Sorumluluğunun Hukuki Niteliğine İlişkin
Görüşümüz 
197
III. SORUMLULUĞUN OBJESİ – ÜRÜN 
199
A. ÜRÜN KAVRAMI 
199
1. Ürün Sorumluluğu Direktifinde Ürün Kavramı 
199
2. Ürün Sorumluluğu Direktifi Önerisinde Ürün Kavramı 
201
3. Alman Ürün Sorumluluğu Kanununda Ürün 
203
4. İsviçre Ürün Sorumluluğu Kanununda Ürün Kavramı 
204
5. Ürün Güvenliği Teknik Düzenlemeleri Kanunu Kapsamında Ürün
Kavramı 
205
a. Madde 
206
b. Müstahzar 
206
c. Eşya 
207
B. YAPAY ZEKÂ SİSTEMLERİ ÜRÜN MÜDÜR ? 
214
1. Ürün Sorumluluğu Direktifi Kapsamında Yapay Zekâ Ürün müdür? 
214
a. Yazılım Hizmet mi Ürün müdür? 
216
b. Yazılımın Cismani Varlığı var mıdır? 
218
2. Ürün Sorumluluğu Direktifi Önerisi Uyarınca Yapay Zekâ Ürün müdür? 
220
3. Alman Ürün Sorumluluğa Kanunu Yapay Zekâ Ürün müdür? 
223
4. İsviçre Ürün Sorumluluğu Kanunu Kapsamında Yapay Zekâ Ürün
müdür? 
226
5. Ürün Güvenliği Teknik Düzenlemeleri Kanunu Kapsamında Yapay
Zekâ Ürün müdür? 
226
IV. SORUMLULUĞUN SÜJESİ 
231
A. ÜRÜN SORUMLULUĞU DİREKTİFİNE GÖRE SORUMLULUĞUN SÜJESİ 
231
B. ÜGTDK’YA GÖRE SORUMLULUĞUN SÜJESİ 
236
1. İmalatçı 
237
2. İthalatçı 
241
3. Dağıtıcı 
242
V. ÜRÜN SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI 
244
A. HATALI ÜRÜN (UYGUNSUZ ÜRÜN) 
245
B. ZARAR 
254
C. NEDENSELLİK BAĞI 
259
VI. SORUMLULUKTAN KURTULUŞ SEBEPLERİ 
262
A. ÜRÜN SORUMLULUĞU DİREKTİFİ KAPSAMINDA SORUMLULUKTAN
KURTULUŞ SEBEPLERİ 
262
1. Ürünün Dolaşıma Sokulmuş Olması 
263
2. Hatanın Ürün Dolaşıma Sokulduğunda Mevcut Olmaması veya
Hatanın Sonradan Meydana Geldiğinin İspatı 
265
3. Ürünün Üretilmesinin veya Dağıtımının Ticari veya Mesleki
Nedenlere Dayalı Olması 
266
Meydan Gelmiş Olması 
268
Bilinen Durumuna Göre Tespit Edilememesi (Gelişim Riski Savunması) 
269
6. Ham Madde ve Ara Üreticilerin Sorumluluktan Kurtulması 
271
B. ÜRÜN SORUMLULUĞU DİREKTİFİ ÖNERİSİNDEKİ SORUMLULUKTAN
KURTULUŞ SEBEPLERİ 
272
C. ÜGTDK KAPSAMINDA SORUMLULUKTAN KURTULUŞ SEBEPLERİ 
274
1. Ürünün Piyasaya Arz Edilmemesi 
275
Ürüne Müdahalesinden veya Kullanıcıdan Kaynaklanması 
276
3. Ürünün Teknik Düzenlemelere veya Diğer Zorunlu Teknik Kurallara
Uygun Olarak Üretildiği Savunması 
278
D. ÜRÜN GÜVENLİĞİ TEKNİK VE DÜZENLEME KANUNUNDA YER
VERİLMEYEN SORUMLULUKTAN KURTULUŞ SEBEPLERİ 
280
1. Ürünün Üretilmesinin veya Dağıtımının Ticari veya Mesleki
Nedenlere Dayalı Olması 
280
2. Gelişim Riski Savunması 
281
3. Ham Madde ve Ara Üreticilerin Sorumlulukları 
282
IV. ÜRÜN SORUMLULUĞUN ZAMANSAL SINIRI 
283
A. ÜRÜN SORUMLULUĞU DİREKTİFİNDE ZAMANSAL SINIR 
283
B. ÜRÜN GÜVENLİĞİ TEKNİK VE DÜZENLEME KANUNU’NDA ZAMANSAL
SINIR 
287
SONUÇ 
291
KAYNAKLAR 
297
HakkımızdaUluslararası Yayınevi Belgesi2023 Kaynakça Dokümanı Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİade Politikasıİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil