İnsansız Hava Aracı İşletilmesinden Doğan Sorumluluk ve Sorumluluğun Sigortalanması Mücahit Türkmen  - Kitap

İnsansız Hava Aracı İşletilmesinden Doğan Sorumluluk ve Sorumluluğun Sigortalanması

1. Baskı, 
Aralık 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
235
Barkod:
9786052646595
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
313,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
insansız hava araçlarının sayısındaki ve çeşitiiliğindeki artışa paralel olarak insanlarla olan etkileşimin artması; hukuki açıdan, insansız hava araçları kaynaklı sorumluluk esaslarının belirlenmesini gerektirmektedir. Türk hukukunda insansız hava araçları, devlet insansız hava araçları ve Türk sivil insansız hava araçları olarak ikiye ayrılmaktadır.
Çalışmamızda Türk sivil insansız hava araçları ele alınmıştır. Türk sivil insansız hava araçları ile gerçekleştirilen faaliyetler nedeniyle üçüncü kişilerin zarara uğraması, sorumluluk hukukunda, birçok sorumluluk türünün doğmasına neden olabilir. Çalışmamızda 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu madde 134 ve devamı hükümlerinde düzenlenen sivil hava aracı işletenin sorumluluğu incelenmiştir. İnsansız hava aracı işleteni, Türk Sivil Havacılık Kanunu madde 138, Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Sorumluluk Sigortası Hakkında Yönetmelik madde 6 ve İnsansız Hava Aracı Sistemleri Talimatı (SHT-İHA) madde 10/2 uyarınca, insansız hava aracının işletilmesinden doğan sorumluluğunu sigortalatmak zorundadır. Çalışmamızda, insansız hava aracı işleteninin yaptırmak zorunda olduğu sigorta, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Sorumluluk Sigortası Hakkında Yönetmelik hükümleri kapsamında açıklanmaya çalışılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İnsansız Hava Aracı
.
İnsansız Hava Aracı İşletilmesinden Doğan Sorumluluk
.
İnsansız Hava Aracı İşletilmesinden Doğan Sorumluluğun Sigortalanması
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
9
KISALTMALAR 
19
GİRİŞ 
21
§ 1. KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 
21
§ 2. KONUNUN İNCELENME YÖNTEMİ 
23
BİRİNCİ BÖLÜM
İNSANSIZ HAVA ARACI
§ 1. TANIM 
25
I. ÖĞRETİDEKİ TANIMLAR 
25
II. HUKUKİ DÜZENLEMELERDE YER ALAN TANIMLAR 
26
1. Uluslararası Hukuki Düzenlemelerdeki Tanımlar 
26
A. Milletlerarası Sivil Havacılık Anlaşması 
26
B. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü Model Tüzükleri 
27
C. Avrupa Komisyonu 2019/945 Sayılı İnsansız Hava Aracı
Sistemleri ve İnsansız Hava Aracı Sistemlerinin Üçüncü
Ülke Operatörlerine İlişkin Tüzük 
27
2. Türk Mevzuatındaki Tanım 
27
§ 2. TARİHİ GELİŞİM 
28
I. ANTİK DÖNEM 
28
II. 19. YÜZYIL 
29
III. 20. YÜZYIL VE SONRASI 
31
1. Askerî Kullanımlar 
31
2. Sivil Kullanımlar 
33
§ 3. KULLANIM ALANLARI 
34
I. MEVCUT DURUM 
34
1. Acil Durum ve Afet Yönetimi ile Arama–Kurtarma Faaliyetleri 
35
2. Dağıtım Hizmetleri 
36
3. Doğanın Korunması 
36
4. Eğitim 
37
5. Kontrol ve Denetleme 
38
6. Meteoroloji 
38
7. Sağlık 
39
8. Film Yapımı ve Yayıncılık 
40
9. Tarım 
40
10. Trafik 
42
II. GELECEĞE YÖNELİK BEKLENTİLER 
42
§ 4. TEMEL KAVRAMLAR 
44
I. İNSANSIZ HAVA ARACI SİSTEMİ 
44
1. Tanımı 
44
2. Unsurlar 
45
A. İnsansız Hava Aracı 
45
B. Faydalı Yük 
45
C. Kontrol İstasyonu 
46
D. Kontrol Bağı 
47
E. Yer Destek Donanımı 
48
II. İNSANSIZ HAVA ARACI EKİBİ 
48
1. Görev Sorumlusu 
48
2. İnsansız Hava Aracı Pilotu 
49
3. İnsansız Hava Aracı Gözlemcisi 
49
4. Faydalı Yük Operatörü 
50
5. Hava Sahası Gözlemcisi 
50
6. Diğer Görevliler 
50
III. FAALİYET BİÇİMLERİ 
50
1. Görsel Görüş Hattı 
50
2. Görüş Hattı Dışı 
51
IV. UÇUŞ BÖLGELERİ 
51
1. Serbest Bölge 
51
2. İzne Tabi Bölge 
52
3. Özel İzne Tabi Bölge 
52
4. Uçuşa Yasak Bölge 
53
§ 5. SINIFLANDIRMA 
53
I. KLASİK SINIFLANDIRMA 
53
1. Sabit Kanatlı İnsansız Hava Araçları 
54
2. Döner Kanatlı İnsansız Hava Araçları 
54
3. Çırpan Kanatlı İnsansız Hava Araçları 
54
4. Keşif Balonları 
55
5. Hibrit/Değiştirilebilir Tasarımlar 
55
II. İRTİFA KAPASİTESİ VE HAVADA KALMA SÜRESİNE GÖRE
SINIFLANDIRMA 
55
1. Yüksek İrtifada Uzun Süre Kalabilen İnsansız Hava Araçları 
55
2. Orta İrtifada Uzun Süre Kalabilen İnsansız Hava Araçları 
56
3. Taktik/Orta Menzilli İnsansız Hava Araçları 
56
4. Yakın Menzilli İnsansız Hava Araçları 
57
5. Küçük/Mini/Organik İnsansız Hava Araçları 
57
6. Mikro İnsansız Hava Araçları 
58
7. Nano İnsansız Hava Araçları 
58
III. KONTROL EDİLME ŞEKİLLERİNE GÖRE SINIFLANDIRMA 
59
1. Uzaktan Kontrol Edilebilen İnsansız Hava Aracı 
59
2. Yarı Otonom İnsansız Hava Aracı 
59
3. Tam Otonom İnsansız Hava Aracı 
59
IV. AZAMİ KALKIŞ AĞIRLIKLARINA GÖRE SINIFLANDIRMA 
60
1. İnsansız Hava Aracı 0 
60
2. İnsansız Hava Aracı 1 
60
3. İnsansız Hava Aracı 2 
60
4. İnsansız Hava Aracı 3 
60
5. Diğer İnsansız Hava Araçları 
61
V. TAHSİS EDİLİŞ AMACINA GÖRE SINIFLANDIRMA 
61
1. Devlet İnsansız Hava Aracı 
61
2. Türk Sivil İnsansız Hava Aracı 
62
§ 6. HUKUKİ NİTELİK 
62
I. EŞYA NİTELİĞİ 
62
1. Eşya Hukuku Bakımından Eşya Kavramı 
63
A. Genel Olarak 
63
B. Çeşitleri 
65
a. Taşınmaz Eşya ve Taşınır Eşya 
65
b. Basit Eşya, Birleşik Eşya ve Birlikte Eşya/Eşya Birliği 
65
c. Misli Eşya ve Misli Olmayan Eşya 
66
ç. Tüketilebilen Eşya ve Tüketilemeyen Eşya 
67
d. Bölünebilen Eşya ve Bölünemeyen Eşya 
67
e. Sahipli Eşya ve Sahipsiz Eşya 
68
2. İnsansız Hava Aracının Eşya Niteliği 
68
3. İnsansız Hava Aracı Sisteminin Eşya Niteliği 
68
II. HAVA ARACI NİTELİĞİ 
69
1. Türk Sivil Havacılık Kanunu Bakımından Hava Aracı 
69
2. İnsansız Hava Aracının Hava Aracı Niteliği 
71
İKİNCİ BÖLÜM
İNSANSIZ HAVA ARACI İŞLETİLMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK
§ 1. GENEL OLARAK 
73
I. GENEL OLARAK SORUMLULUK HUKUKU 
73
1. Sorumluluk Kavramı ve Gelişimi 
73
2. Sorumluluk Sebepleri 
74
A. Sözleşme 
75
B. Kusur 
75
C. Kanun Hükmü 
75
3. Hukuki Sorumluluğun Türleri 
75
A. Kusur Sorumluluğu 
76
B. Kusursuz Sorumluluk 
76
C. Hukuka Uygun Müdahaleden Doğan Sorumluluk 
76
II. İNSANSIZ HAVA ARACI İŞLETİLMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK
BAĞLAMINDA DOĞABİLECEĞİ DÜŞÜNÜLEN SORUMLULUK
TÜRLERİ 
77
§ 2. TÜRK SİVİL HAVACILIK KANUNU UYARINCA İNSANSIZ HAVA
ARACI İŞLETENİN SORUMLULUĞU 
78
I. GENEL OLARAK 
78
II. İŞLETEN KAVRAMI 
81
1. Tanımı 
81
2. Çeşitleri 
82
A. Gerçek İşleten 
83
a. İnsansız Hava Aracını Kendi Adına Bizzat Kullanan 
83
b. Yardımcıları Marifeti ile İnsansız Hava Aracının
Kullanılmasını Sağlayan 
84
c. İnsansız Hava Aracının Kullanma Hakkı Kendisinden
Elde Edilmiş Olduğu Halde Seferlerin Kontrolünü Elinde
Tutan 
85
B. Farazi İşleten 
89
3. İnsansız Hava Aracının İşletenin Rızası Olmaksızın Kullanımı 
92
A. Genel Olarak 
92
B. Rızasız Kullananın Tek Başına Sorumlu Olması 
93
C. İşletenin Rızasız Kullanan ile Birlikte Sorumlu Olması 
94
III. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 
95
1. İnsansız Hava Aracı 
95
2. Zarar 
95
A. Tanımı 
96
B. Çeşitleri 
97
a. Maddi Zarar 
97
aa. Genel Olarak 
97
bb. Çeşitleri 
99
aaa. Fiili Zarar – Yoksun Kalınan Kâr 
99
bbb. Kişiye Verilen Zarar – Eşyaya Verilen
Zarar – Diğer Zararlar 
101
ccc. Doğrudan Zarar – Dolaylı Zarar – Yansıma
Zarar 
102
b. Manevi Zarar 
104
C. İnsansız Hava Aracı Bağlamında Zararın Görünüm Şekilleri 
106
3. Zarar Görenin Üçüncü Kişi Olması 
109
A. Üçüncü Kişi Kavramı 
109
B. Üçüncü Kişi Sayılmayan Kişiler 
111
a. İnsansız Hava Aracında Kendisi, Bagajı veya Yükü
Taşınanlar 
111
b. İnsansız Hava Aracı Ekibi 
114
c. Uçuş Öğrencileri 
114
4. Uygun İlliyet Bağı 
115
A. İlliyet Bağı Kavramı 
115
B. Hukuki İlliyet Teorileri 
115
a. Genel Olarak 
115
b. Şart Teorisi 
116
c. Uygun İlliyet Bağı Teorisi 
117
C. Sebeplerin Çokluğu 
118
a. Sebeplerin Toplanması 
119
aa. Ortak İlliyet 
119
bb. Yarışan İlliyet 
119
cc. Seçimlik İlliyet 
120
b. Birden Çok Sebep Bulunmasına Rağmen Yalnızca
Birinin Zararı Meydana Getirmesi 
121
aa. Farazi/Önüne Geçilen İlliyet 
121
bb. İlliyet Bağının Kesilmesi 
122
aaa. Genel Olarak 
122
bbb. Zarar Görenin Kusuru 
123
IV. MÜTESELSİL SORUMLULUK 
125
V. ZAMANAŞIMI 
126
1. İki Yıllık Nispi Süre 
126
2. On Yıllık Mutlak Süre 
127
3. Ceza Zamanaşımı Süresi/Olağanüstü Süre 
128
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İNSANSIZ HAVA ARACI İŞLETİLMESİNDEN DOĞAN
SORUMLULUĞUN SİGORTALANMASI
§ 1. GENEL OLARAK 
129
§ 2. SİGORTA YAPTIRMA ZORUNLULUĞU 
131
§ 3. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 
132
§ 4. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞU 
133
I. MENFAAT 
133
II. RİZİKO 
134
III. SİGORTA BEDELİ 
135
IV. PRİM 
136
§ 5. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN KAPSAMI 
137
I. İNSANSIZ HAVA ARACININ İŞLETİLME ŞEKLİ VE SINIFI
BAKIMINDAN 
137
II. İNSANSIZ HAVA ARACININ BULUNDUĞU YER BAKIMINDAN 
138
III. ZARAR GÖREN KİŞİ BAKIMINDAN 
138
IV. ZARAR GÖREN KİŞİNİN BULUNDUĞU YER BAKIMINDAN 
139
V. ZARARIN TÜRÜ BAKIMINDAN 
139
VI. ASGARİ TEMİNAT TUTARI BAKIMINDAN 
141
1. Adi İşletilen İnsansız Hava Araçları İçin Asgari Teminat Tutarı 
142
2. Ticari İşletilen İnsansız Hava Araçları İçin Asgari Teminat
Tutarı 
142
§ 6. TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜK VE KÜLFETLERİ 
142
I. SİGORTACININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
144
1. Aydınlatma Yükümlülüğü 
144
A. Genel Olarak 
144
B. Sözleşme Öncesi Aydınlatma Yükümlülüğü 
148
C. Sözleşme Süresi İçinde Aydınlatma Yükümlülüğü 
153
2. Poliçe Düzenleme ve Verme Yükümlülüğü 
154
3. Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğü 
155
A. Genel Olarak 
155
B. Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğünün Süresi 
156
C. Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğünün Kapsamı 
159
D. Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğünün Hükümleri 
160
a. Sigorta Tazminatı Ödeme Yükümlülüğü 
160
b. Giderleri Ödeme Yükümlülüğü 
163
4. Hukuki Koruma Yükümlülüğü 
163
A. Genel Olarak 
163
B. Giderleri Ödeme Yükümlülüğü 
164
C. Sigortacının Yardımları 
165
II. SİGORTA ETTİRENİN YÜKÜMLÜLÜK VE KÜLFETLERİ 
166
1. Prim Ödeme Yükümlülüğü 
167
2. Sözleşme Öncesi İhbar Külfeti 
170
A. Genel Olarak 
170
B. Sözleşme Öncesi İhbar Külfetinin Yerine Getirileceği
Zaman ve Kapsamı 
170
C. Sözleşme Öncesi İhbar Külfetinin İhlali 
171
D. Sözleşme Öncesi İhbar Külfetinin İhlalinin Sonuçları 
172
a. İhlalin Rizikonun Gerçekleşmesinden Önce Öğrenilmesi
Halinde 
172
b. İhlalin Rizikonun Gerçekleşmesinden Sonra Öğrenilmesi
Halinde 
174
3. Rizikoyu Ağırlaştırmama ve Rizikonun Ağırlaşması Halinde
Ağırlaşan Rizikoyu İhbar Külfeti 
175
A. Genel Olarak 
175
B. Riziko Ağırlaşması Kavramı 
175
C. Riziko Ağırlaşmasının Gerçekleşme Şekilleri ve Şekline
Bağlı Olarak Sigorta Ettirenin Külfetleri 
177
D. Rizikonun Ağırlaşması Halinde Sigortacının Hakları 
177
4. Rizikonun Gerçekleştiğini İhbar Etme Külfeti 
179
5. Bilgi ve Belge Temini ile Araştırma Yapılmasına İzin Verme
Külfeti 
181
6. Zarar Gören Mal ve Zararın Gerçekleştiği Yerde Değişiklik
Yapmama Külfeti 
182
7. Zararı Önleme, Azaltma ve Sigortacının Rücu Haklarını
Koruma Külfeti 
183
A. Genel Olarak 
183
B. Zararı Önleme ve Azaltma Külfeti 
183
C. Sigortacının Rücu Haklarını Koruma Külfeti 
185
8. Sözleşmeden Doğan Diğer Külfetler 
187
§ 7. SİGORTALININ VE ZARAR GÖRENİN YÜKÜMLÜLÜK VE
KÜLFETLERİ 
188
I. SİGORTALININ YÜKÜMLÜLÜK VE KÜLFETLERİ 
188
1. Sorumluluğunu Doğuracak Olayı ve Yöneltilen İstemleri İhbar
Külfeti 
188
2. Sigortacının Halefiyet Hakkını İhlal Etmeme Yükümlülüğü 
190
II. ZARAR GÖRENİN KÜLFETLERİ 
193
1. Bilgi ve Belge Verme Külfeti 
193
2. Sigortacının Halefiyet Hakkını İhlal Etmeme Yükümlülüğü 
194
§ 8. ZARAR GÖRENİN DOĞRUDAN DAVA HAKKI 
194
§ 9. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 
196
I. TARAF İRADELERİYLE SONA ERME 
197
1. Tarafların Anlaşarak Sona Erdirmesi 
197
2. Taraflardan Birinin Fesih Hakkını Kullanması 
197
A. Sigortacının Fesih Hakkını Kullanması 
197
a. Kısmi Fesih ve Cayma 
197
b. Sigorta Ettirenin Aczi, İflası veya Sigorta Ettirene
Başlatılmış Takibin Semeresiz Kalması 
198
c. Sigorta Priminin Taksitle Ödeneceğinin Kararlaştırılması
Halinde Sonraki Prim Taksitlerinin Ödenmemesi 
198
d. Rizikonun Ağırlaşması 
198
e. Sözleşmeden Doğan Diğer Külfetlerin İhlali 
199
B. Sigorta Ettirenin Fesih Hakkını Kullanması 
199
a. Olağanüstü Haller 
199
b. Sigorta Priminin Artırılması 
199
c. Kısmi Fesih ve Cayma 
200
d. Sigortacının Aczi veya Sigortacıya Başlatılmış Takibin
Semeresiz Kalması 
200
II. SÖZLEŞMENİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMESİ 
200
1. Sürenin Sona Ermesi 
200
2. Sigortalanan Menfaatin Yokluğu 
201
3. Sigortacının İflası 
201
§ 10. ZAMANAŞIMI 
202
SONUÇ 
205
KAYNAKÇA 
217