Kast ve Taksir (Temel İlkeler – Tanımlar – Uygulama Alanı) Ali Parlar, Muzaffer Hatipoğlu  - Kitap

Kast ve Taksir

(Temel İlkeler – Tanımlar – Uygulama Alanı)

2. Baskı, 
Ağustos 2010
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
382
Barkod:
9789750213038
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
5237 sayılı TCK Genel Hükümleri'nin 1 ila 23. maddelerini içeren bu kitabın ikinci basısında, öncelikle gerçekleşen değişiklikler ilgili maddelere yansıtılarak ilave açıklamalar yapılmış, sistematik anlatım düzeni ve atıflı dipnot sistemi ile bilimsel görüşlerin de yansıtıldığı açıklamalardan sonra maddelerle ilgili özenle seçilen Yargıtay'ın ilgili hukuki konuyu açıklayıcı nitelikteki 2009 – 2010 yıllarına ait kararlarına yer verilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Temel İlkeler ve Tanımlar
.
Kanunun Uygulama Alanı
.
Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği, Kast ve Taksir
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
17
BİRİNCİ KİTAP GENEL HÜKÜMLER BİRİNCİ KISIM TEMEL İLKELER, TANIMLAR VE UYGULAMA ALANI Birinci Bölüm TEMEL İLKELER VE TANIMLAR
Madde 1: CEZA KANUNUNUN AMACI 
21
AÇIKLAMA 
21
Madde 2: SUÇTA VE CEZADA KANUNİLİK İLKESİ 
26
AÇIKLAMA 
26
I) SUÇTA VE CEZADA KANUNİLİK (2/1.F.) 
26
1) Anayasa’nın 38/1-3. Maddesinde “Kanunilik” İlkesi 
27
2) AİHS’nin 7/1. Maddesinde “Kanunilik” İlkesi 
28
3) Günümüzde “Suçta ve Cezada Kanunilik” İlkesinin İçeriği ve Sonuçları 
30
II) İDARENİN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİYLE SUÇ VE CEZA KONULAMAYACAĞI KURALI (2/2.F) 
33
1) Yeni Düzenlemenin Anayasal Dayanakları ve İçeriği 
33
2) Doktrin Yorumu 
34
III) KIYAS (ÖRNEKSEME) YASAĞI (2/3.F.) 
37
1) Doktrin Yorumu ve Kıyas Yasağının Kapsamı 
37
2) Görüşümüz 
40
IV) CEZA KANUNLARININ YORUMU 
40
1) Yorumun Anlamı ve Amacı 
40
2) Yorum Etkinliğinin Kurumsallığı ve Sınırları 
41
3) Yorum Araçları 
41
a) Yasal Metine Yansıyan Sözler/Sözcükler 
41
b) Kanunun Konulma Nedeni ve Amacı 
42
c) Maddenin Kenar Başlığı 
42
d) Gerekçe ve Hazırlık Çalışmalarının Değeri ve Gözetilme Koşulları 
43
e) Mantık Kuralları 
47
f) Hukukun Genel İlkeleri 
48
g) Tarihçe ve Karşılaştırmalı Hukuk 
49
h) Kanunun Sistematiği 
50
4) Yorumun Çeşitleri 
50
a) Şekli Yorum Çeşitleri 
51
aa) Yasama Yorumu 
51
ab) Doktrin Yorumu 
51
ac) Yargı Yorumu 
51
b) Maddi Açıdan Yorum Çeşitleri 
52
ba) Dar Yorum 
52
bb) Genişletici Yorum 
52
bc) Geliştirmeci Yorum 
53
YARGITAY KARARLARI 
53
Madde 3: ADALET VE KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK İLKESİ 
58
AÇIKLAMA 
58
I) ADALET VE ORANLILIK İLKELERİ (3/1.F.) 
58
II) KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK İLKESİ (3/2.F.) 
59
III) DOKTRİN YORUMU 
60
IV) GÖRÜŞÜMÜZ 
63
YARGITAY KARARLARI 
63
Madde 4: KANUNUN BAĞLAYICILIĞI 
67
AÇIKLAMA 
67
YARGITAY KARARLARI 
67
Madde 5: ÖZEL KANUNLARLA İLİŞKİ 
67
AÇIKLAMA 
68
I) YENİ DÜZENLEMEYE İLİŞKİN DOKTRİNDEKİ GÖRÜŞLER 
69
II) MADDENİN YORUMU VE GÖRÜŞÜMÜZ 
71
YARGITAY KARARI 
72
Madde 6: TANIMLAR 
76
AÇIKLAMA 
77
I) MADDEDEKİ TANIMLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ 
77
II) MADDENİN YORUMU 
78
1) Vatandaş 
78
2) Çocuk 
81
3) Kamu Görevlisi 
83
4) Yargı Görevi Yapan 
89
5) Gece Vakti 
89
6) Silah 
90
a) Gerçek Silahlar 
91
b) Dolaylı Silahlar 
91
c) Silah Benzeri Araçlar 
91
ca) Ateşli Silahlar 
92
caa) Ateşli Silahların Sınıflandırılması 
92
caaa) Ağır Ateşli Silahlar 
92
caab) Hafif Ateşli Silahlar 
92
caaba) Uzun Namlulu Hafif Ateşli Silahlar 
93
ı) Harp Tüfekleri 
93
ıı) Av Tüfekleri 
93
caabb) Kısa Namlulu Hafif Ateşli Silahlar 
93
cab) Tam Otomatik Silahlar 
94
cac) Yarı Otomatik Silahlar 
94
cb) Patlayıcı Maddeler 
94
cba) Deyimler 
95
cbaa) Patlayıcı Maddeler 
95
cbab) Piroteknik Mamuller 
95
cbac) Av Malzemesi 
96
cbad) Nişan Tüfek ve Tabanca Mermileri 
96
cbb) Patlayıcı Maddelerin Sınıflandırılması 
96
cbba) Duyarlılıkları Bakımından 
96
cbbaa) Güvenlikli Patlayıcı Maddeler 
96
cbbab) Güvenliksiz Patlayıcı Maddeler 
96
cbbb) Uygulama Alanları Bakımından 
96
cbbba) İtici ve Balistik Etkisi Olan Patlayıcı Maddeler 
96
cbbbb) Tahrip Gücü Olan Patlayıcı Maddeler 
97
ı) Ön Patlayıcılar (İnsiyal Patlayıcılar) 
97
ıı) Asıl Patlayıcılar 
97
cbbbc) Piroteknik Mamuller 
97
cc) Saldırı veya Savunmada Kullanılmak Üzere Yapılmış Her Türlü Kesici, Delici veya Bereleyici Alet 
97
cd) Saldırı ve Savunma Amacıyla Yapılmış Olmasa Bile Fiilen Saldırı ve Savunmada Kullanılmaya Elverişli Şeyler 
97
ce) Yakıcı, Aşındırıcı, Yaralayıcı, Boğucu, Zehirleyici, Sürekli Hastalığa Yol Açıcı Nükleer, Radyoaktif, Kimyasal, Biyolojik Maddeler 
98
cea) “Nükleer Madde” 
99
ceaa) Kaynak Maddeler 
99
ceab) Özel Bölünebilir Madde 
99
ceb) Radyoaktif Madde 
99
cec) Kimyasal Madde 
99
ced) Biyolojik Madde 
100
g) Basın ve Yayın Yolu ile 
100
h) İtiyadi Suçlu 
100
i) Suçu Meslek Edinen Kişi 
101
j) Örgüt Mensubu Suçlu 
102
YARGITAY KARARLARI 
102
İkinci Bölüm KANUNUN UYGULAMA ALANI
Madde 7: ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA 
118
AÇIKLAMA 
118
I) KANUN KAVRAMI 
118
1) Kanunların Yürürlüğe Girmesi 
118
2) Kanunların Yürürlükten Kalkması 
119
a) Açık İlga 
119
b) Zımni İlga 
119
ba) Örtülü Kaldırma Öncesi Uyarıcı İlkeler 
120
bb) Örtülü Kaldırmanın Koşullarına Gelince 
120
3) Genel-Özel Hüküm İlişkisi 
121
II) GEÇMİŞE UYGULAMA YASAĞI VE LEHE KANUNUN GEÇMİŞE YÜRÜRLÜĞÜ (7/1.F.) 
121
1) Geçmişe Uygulama Yasağı 
121
2) Failin Lehine Olan Kanunun Geçmişe Yürürlüğü 
122
III) LEHE OLAN KANUNUN BELİRLENMESİ (7/2.F.) 
122
IV) İNFAZ REJİMİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER 
124
V) SÜRELİ VE GEÇİCİ KANUNLAR AÇISINDAN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA (7/4.F.) 
125
YARGITAY KARARLARI 
126
Madde 8: YER BAKIMINDAN UYGULAMA 
176
AÇIKLAMA 
176
I) MÜLKİLİK (ÜLKESELLİK) SİSTEMİ (8/1-İLK CÜMLE) 
177
II) MÜLKİLİK SİSTEMİ VE MESAFE SUÇLARI (8/1-2. CÜMLE) 
177
III) SUÇUN TÜRKİYE’DE İŞLENMİŞ SAYILDIĞI DURUMLAR (8/2.F.) 
178
1) Türk Kara ve Hava Sahaları ile Türk Karasularında İşlenen Suçlar 
179
3) Türk Deniz ve Hava Savaş Araçlarında veya Bu Araçlarla İşlenen Suçlar 
179
4) Türkiye’nin Kıt’a Sahanlığında veya Münhasır Ekonomik Bölgesinde Tesis Edilmiş Sabit Platformlarda veya Bunlara Karşı İşlenen Suçlar 
180
YARGITAY KARARI 
180
Madde 9: YABANCI ÜLKEDE HÜKÜM VERİLMESİ 
181
AÇIKLAMA 
181
Madde 10: GÖREV SUÇLARI 
182
AÇIKLAMA 
182
Madde 11: VATANDAŞ TARAFINDAN İŞLENEN SUÇ 
183
AÇIKLAMA 
183
I) FAİLİN TÜRK VATANDAŞI OLMASI 
183
II) İŞLENEN SUÇUN 13. MADDEDE YAZILI SUÇLARDAN OLMAMASI 
184
III) İŞLENEN SUÇUN TÜRK KANUNLARINA GÖRE AŞAĞI SINIRI BİR YILDAN AZ OLMAYAN HAPİS CEZASINI GEREKTİRMESİ 
184
IV) SUÇUN YABANCI BİR ÜLKEDE İŞLENMİŞ OLMASI 
185
V) BU SUÇTAN DOLAYI YABANCI ÜLKEDE HÜKÜM VERİLMEMİŞ OLMASI 
185
VI) SUÇUN TÜRKİYE’DE KOVUŞTURULABİLİR BİR SUÇ OLMASI 
185
VII) FAİLİN (TÜRK VATANDAŞININ) TÜRKİYE’DE BULUNMASI 
185
VIII) SUÇTAN DOLAYI MAĞDUR OLAN KİMSE YABANCI İSE FİİLİN İŞLENDİĞİ ÜLKE DEVLETİ KANUNUNA GÖRE DE SUÇ TEŞKİL ETMESİ 
185
IX) SUÇUN İŞLENDİĞİ YER KANUNUNDAN DAHA AĞIR CEZA VERİLEMEMESİ 
186
Madde 12: YABANCI TARAFINDAN İŞLENEN SUÇ 
186
AÇIKLAMA 
187
I) “YABANCI” DEYİMİ 
187
II) YABANCININ YABANCI BİR ÜLKEDE TÜRKİYE’NİN ZARARINA İŞLEDİĞİ SUÇLARDAN DOLAYI YARGILANMA KOŞULLARI 
188
1) Failin Yabancı Olması ve Türkiye’de Bulunması 
188
2) İşlenen Suç 13. Maddede Yazılı Suçlar Dışında Olmalıdır 
189
3) Suçun Türk Kanunlarına Göre Aşağı Sınırının En Az Bir Yıl Hapis Cezasını Gerektirmesi 
189
4) Suçun Yabancı Bir Ülkede İşlenmiş Olması 
189
5) Suçun Türkiye’nin Zararına İşlenmesi 
190
III) SUÇUN BİR TÜRK VATANDAŞININ VEYA TÜRK KANUNLARINA GÖRE KURULMUŞ ÖZEL HUKUK TÜZEL KİŞİSİNİN ZARARINA İŞLENMESİ 
190
IV) MAĞDURUN YABANCI OLMASI HALİNDE YARGILANMA KOŞULLARI 
192
Madde 13: DİĞER SUÇLAR 
194
AÇIKLAMA 
195
YARGITAY KARARI 
198
Madde 14: SEÇİMLİK CEZALARDA SORUŞTURMA 
198
AÇIKLAMA 
198
Madde 15: SORUŞTURMA KOŞULU OLAN CEZANIN HESAPLANMASI 
199
AÇIKLAMA 
199
Madde 16: CEZADAN MAHSUP 
200
AÇIKLAMA 
200
YARGITAY KARARLARI 
200
Madde 17: HAK YOKSUNLUKLARI 
202
AÇIKLAMA 
202
Madde 18: GERİ VERME 
203
AÇIKLAMA 
204
I) GERİ VERME (SUÇLULARIN İADESİ) KAVRAMI 
204
II) ULUSLARARASI CEZA DİVANI (ICC) 
206
III) SUÇLULARIN İADESİNE DAİR AVRUPA SÖZLEŞMESİ (SİDAS) 
207
IV) AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ (AİHS) AÇISINDAN SUÇLULARIN İADESİ 
208
V) SUÇLULARIN İADESİ HUKUKU İLE İLGİLİ OLARAK TÜRKİYE’NİN TARAF OLDUĞU ÇOK TARAFLI ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 
210
VI) 5237 SAYILI TCK'NIN 18. MADDESİNİN YORUMU 
226
1) Geri Vermeye İlişkin Asgari Koşullar (18/1.F.) 
226
a) Geri Vermenin Olanaklı Olduğu Durumlar 
226
b) Geri Verme Talebinin Kabul Edilemeyeceği Durumlar 
226
ba) Türk Kanunlarına Göre Suç Değilse 
226
bb) Düşünce Suçu veya Siyasi ya da Askeri Suç Niteliğinde ise 
228
bba) Düşünce Suçu 
228
bbb) Siyasi Suç 
228
bbc) Askeri Suç 
231
bc) Türkiye Devletinin Güvenliğine Karşı, Türkiye Devletinin veya Bir Türk Vatandaşının ya da Türk Kanunlarına Göre Kurulmuş Bir Tüzel Kişinin Zararına İşlenmişse 
232
bd) Türkiye’nin Yargılama Yetkisine Giren Bir Suç İse 
232
be) Zamanaşımına veya Affa Uğramış İse 
233
bea) Fiilin Zamanaşımına Uğraması 
233
beb) Fiilin Affa Uğraması 
234
2) Vatandaşın Suç Sebebiyle Yabancı Bir Ülkeye Verilemeyeceği Kuralı (18/2.F.) 
234
a) Kuralın Hukuki Dayanağı ve Tarihçesi 
235
b) Karşılaştırmalı Hukukta Durum 
237
c) SİDAS’da Vatandaşın Geri Verilmezliği Kuralı 
238
d) Türk Mevzuatında Vatandaşın Geri Verilmezliği Kuralı 
238
e) Çifte Vatandaşlık ve Vatansızlık Durumu 
238
f) Vatandaşlığın Belirleneceği An 
239
g) Vatandaşın İade Edilmemesinin Sonuçları 
241
3) Kişinin Geri Verilmesi Halinde Ayrımcılığa ya da İşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalacağına Dair Kuvvetli Şüphe Nedenleri Bulunması (18/3.F.) 
242
4) Geri Verme Talebi Hakkında Karar Verecek Mahkeme ve Yasa Yolu (18/4.F.) 
242
5) Geri Verme Kararının Yerine Getirilmesi (18/5.F.) 
243
6) Geri Verilmesi İstenen Kişi Hakkında Koruma Tedbirlerine Başvurulması (18/6-7.F.) 
244
7) Geri Verme Halinde Kişinin Yargılanma ve İnfazı (Geri Vermede Özellik Kuralı-18/8.F.) 
246
a) Özellik Kuralı 
246
b) Özellik Kuralının İstisnaları 
247
ba) Talep Edilen Devletin Özel İzni 
247
bb) Suçlunun Tutumu 
248
c) Üçüncü Bir Devlete İade 
248
YARGITAY KARARLARI 
248
Madde 19: YABANCI KANUNUN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMASI 
258
AÇIKLAMA 
258
I) KURALIN HUKUKİ MAHİYETİ 
258
II) 19. MADDENİN UYGULANABİLMESİ İÇİN ARANAN KOŞULLAR 
259
III) YABANCI KANUN GÖZÖNÜNDE BULUNDURULARAK YAPILACAK UYGULAMA 
260
YARGITAY KARARLARI 
261
İKİNCİ KISIM CEZA SORUMLULUĞUNUN ESASLARI Birinci Bölüm CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ, KAST VE TAKSİR
Madde 20: CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ 
265
AÇIKLAMA 
265
I) CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİ (20/1.F.) 
265
1) Kusur Sorumluluğu (Sübjektif Sorumluluk) 
265
2) Kişinin Başkasının Fiilinden Dolayı Sorumlu Tutulamaması 
267
II) TÜZEL KİŞİLER HAKKINDA CEZA YAPTIRIMI UYGULANAMAMASI (20/2.F.) 
268
1) Tüzel Kişilik Kavramı ve Unsurları 
268
2) Özel Hukuk Tüzel Kişileri 
269
a) Kazanç Paylaşma Amacı Güden Tüzel Kişiler 
269
b) Kazanç Paylaşma Amacı Gütmeyen Tüzel Kişiler 
269
3) Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 
269
a) Tarihsel Gelişimi 
270
b) Karşılaştırmalı Hukukta 
271
d) Anayasada ve Mevzuatımızda Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 
274
e) 5237 Sayılı TCK'nın 20/2. Fıkrasının Yorumu ve Uygulama Alanı 
275
YARGITAY KARARLARI 
277
Madde 21: KAST 
278
AÇIKLAMA 
279
I) KAST KAVRAMI 
279
II) KASTIN UNSURLARI 
280
1) Kastın Unsurlarını Açıklayan Teoriler 
280
a) Tasavvur Teorisi 
280
b) İrade Teorisi 
280
c) Bilinç ve İrade Teorisi 
280
d) Kanunumuzun Kabul Ettiği Teori 
281
2) Kastın “Bilme” Unsuru 
281
3) Kastın “İsteme” Unsuru 
282
III) İHMALİ SUÇLARDA KASTIN NİTELİĞİ VE KONUSU 
283
IV) KASTIN ÇEŞİTLERİ 
285
1) Doğrudan Kast 
285
2) Olası (Muhtemel, Gayri Muayyen, Belirsiz) Kast 
285
3) Genel Kast-Özel Kast 
287
4) Başlangıçta Kast-Eklenen Kast 
287
5) Ani Kast-Düşünce Kastı (Tasarlama) 
287
YARGITAY KARARLARI 
289
Madde 22: TAKSİR 
314
AÇIKLAMA 
314
I) TAKSİR KAVRAMI VE TANIMI 
314
1) Taksir Kavramı 
314
2) Taksirin Tanımı 
315
3) Karşılaştırmalı Hukukta Taksirin Tanımı 
316
d) Taksirin Diğer Sorumluluk Türlerinden ve Benzer Kavramlardan Ayrımı 
316
II) TAKSİRLİ SUÇUN KURUCU UNSURLARI 
317
1) Kanuni Unsur 
317
2) Maddi Unsur 
318
3) Hukuka Aykırılık Unsuru 
319
4) Manevi Unsur (Kusurluluk) 
320
III) TAKSİRLİ SUÇLARDA SORUMLULUĞUN ESASI (HUKUKİ MAHİYETİ) 
321
1) Genel Olarak 
321
2) Taksirden Doğan Cezai Sorumluluğun Esasını Açıklayan Teoriler 
321
a) Dikkat Ödevinin İhlali Teorisi 
321
b) Hukuka Aykırı Araçlar Kullanma Teorisi 
322
c) Yanılma (Hata) Teorisi 
322
d) Öngörebilme Teorisi 
323
e) Öngörebilme ve Önleyebilme Teorisi 
325
IV) TAKSİRİN UNSURLARI VE KASDİ-TAKSİRLİ SUÇ AYRIMI 
325
1) Fiilin Taksirle İşlenebilen Bir Suç Olması 
326
2) Hareketin İradiliği 
326
3) Neticenin İradi Olmaması (İstenmemiş Olması) 
327
4) Hareketle Netice Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 
329
a) İhmalin Nedenselliği 
330
aa) İhmal Kavramı ve Taksirle İşlenen İhmali Suçlar 
330
ab) Doktrinde Taksir-İhmal İlişkisi 
331
ac) İhmalin Nedenselliği ve Yargıtay’ın Benimsediği Ölçü 
332
b) Sebeplerin Çokluğu Durumunda Nedensellik Bağı 
334
ba) Şart Teorisi 
334
bb) Etkin Sebep Teorisi 
334
bc) En Çok Etkileyen Sebep Teorisi 
335
bd) Son Şart Teorisi 
335
be) Kesin Sebep Teorisi 
335
bf) Tayin Edici Sebep Teorisi 
335
bg) Uygun Sebep Teorisi 
335
bh) Beşeri Sebep Teorisi 
335
bı) Objektif İsnat Edilebilme Teorisi 
336
bi) Tehlikeli Şart Teorisi 
336
bj) Hukuki Önem Teorisi 
336
c) Nedensellik Bağı Konusunda Yargıtay’ın Benimsediği Ölçü 
336
5) Neticenin Öngörülebilmesi 
337
V) BİLİNÇLİ TAKSİR 
337
1) Bilinçli Taksir Kavramı ve Tanımı 
337
2) Bilinçli Taksir-Adi Taksir Ayrımı 
338
3) Bilinçli Taksir-Olası (Gayri Muayyen) Kast Ayrımı 
340
4) Bilinçli taksirin Sonuçları ve Cezaya Etkisi 
345
VI) TAKSİRLİ SUÇLARDA CEZANIN FAİLİN KUSURUNA GÖRE BELİRLENMESİ 
345
VII) BİRDEN FAZLA KİŞİNİN TAKSİRLE İŞLEDİĞİ SUÇLARDA KUSURA DAYALI SORUMLULUK 
347
VIII) MEYDANA GELEN NETİCENİN MÜNHASIRAN FAİLİN MAĞDUR OLMASINA YOL AÇMASI 
347
YARGITAY KARARLARI 
348
Madde 23: NETİCE SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ SUÇ 
363
AÇIKLAMA 
363
YARGITAY KARARLARI 
365
Kaynaklar 
369
Kavramlar Dizini 
379