GÜNCELLENMİŞ İKİNCİ BASKI İÇİN GİRİŞ
15
BİRİNCİ BÖLÜMÇEVRE VE EKOLOJİ TANIMLAMALARINA KISA BİR BAKIŞ
1.1. ÇEVRE VE EKOLOJİ TANIMLAMALARINA KISA BİR BAKIŞ
17
1.2. DÜNYA’DA VE ÜLKEMİZDE ÇEVRE HUKUKUNDAKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
18
1.2.1. Çevre Hukukunda Dünyadaki Önemli Gelişmeler
18
1.2.2. Ülkemizde Çevre Hukukunda Önemli Gelişmeler
20
1.2.2.1. Çevre Hukukunda Bir Olumsuz Gelişme; “Uluslararası Tahkim”
20
İKİNCİ BÖLÜMHUKUK SİSTEMİMİZDE ÇEVRE İLE İLGİLİ DAVALAR VE ÖZELLİKLE İDARİ DAVALARLA İLGİLİ SORUNLARAGENEL BİR BAKIŞ
2.1. ÇEVRE İLE İLGİLİ DAVALAR
23
2.1.1. Çevre İle İlgili Adli Davalar
25
2.1.1.1. Tespit Davaları
25
2.1.1.2. Eda (Önleme ve Giderim) Davaları
26
2.1.2. Çevre İle İlgili İdari Davalar
26
2.1.2.1. İptal Davaları
27
2.1.2.2. Tam Yargı Davaları
28
2.1.2.3. İdari Davalarda Taraf Olma Ehliyeti ve Husumet
28
2.1.2.4. İdari Davalarda Dava Açma Süreleri
30
2.1.2.5. Yürütmeyi Durdurma Konusu ve Kanundan Kaynaklanan Kısıtlama
32
2.1.2.6. Kamu Yararı Kavramı ve Çevre Davalarında Yarışan Kamu Yararlarından Üstün Kamu Yararına Ulaşma
34
2.1.2.6.2. Üstün Kamu Yararı Analizinin Yapılışı
34
2.1.2.6.3. En Üst Hukuk Normu Olan Anayasa’nın Başlangıç ve Genel Esaslar Kısımlarında Üstün Kamu Yararının Aranması
35
2.1.2.6.4. En Üst Hukuk Normu Olan Anayasa’nın Diğer Bazı Hükümlerinde Üstün Kamu Yararının Aranması
38
2.1.2.6.5. İncelenen Maddelerden Anayasa’nın Bütünselliğini Zedelemeden Ulaşabilecek Niteliksel Kriterlerin Sıralanması
40
2.1.2.7. Çevre Davalarında Türkiye’nin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmelerin Değerlendirilmesi
42
2.1.3. Çevre İle İlgili Ceza Hükümleri
45
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMHUKUK SİSTEMİMİZDE DOĞAL VARLIKLARIMIZ İLE İLGİLİ TEMEL MEVZUAT VE ÖRNEK DAVALAR
3.1. ANAYASA’DAKİ DÜZENLEMELER
51
3.1.1. Anayasa’nın 43’üncü Maddesi ve “Kıyı”lar Hukuku
51
3.1.1.1. “Devlet’in Hüküm ve Tasarrufu Altında Olmak” Kavramı
51
3.1.2. Anayasa’nın 44’üncü Maddesi ve “Toprak” Hukuku
53
3.1.2.1. Gıda Güvenliği
54
3.1.3. Anayasa’nın 45’inci Maddesi ve “Tarım ve Hayvancılık” Hukuku
54
3.1.4. Anayasa’nın 56ıncı Maddesi ve Sağlıklı ve Dengeli Bir “Çevre”de Yaşama Hukuku
54
3.1.4.1. “Sürdürülebilir Kalkınma / Sürdürülebilir Yaşam” Kavramları
55
3.1.5. Anayasa’nın 63’üncü Maddesi ve “Tabiat Varlıklarının Korunması” Hukuku
56
3.1.6. Anayasa’nın 166’ıncı Maddesi ve “Planlama” Hukuku
57
3.1.6.1. Planlama Kavramı İçinde “Kentsel Dönüşüm” ve Hukuku
58
3.1.6.1.1. Kentsel Dönüşümü İlgili Mevcut Mevzuat:
58
3.1.6.1.2. Kentsel Dönüşümle İlgili Tasarının Genel ve Madde Gerekçeleri
59
3.1.7. Anayasa’nın 168’inci Maddesi ve “Tabii Servetler” Yani “Doğal Varlıklar” Hukuku
60
3.1.7.1. “Doğal Varlık-Doğal Kaynak” Kavramları
61
3.1.8. Anayasa’nın 169 ve 170’inci Maddeleri ve “Orman ve Orman Köylüleri” Hukuku
62
3.1.8.1. Anayasa Değişiklik Girişimleri Üzerine Bir Analiz
65
3.1.8.2. Son Anayasa Taslağının Çevreci Bir Bakışla Eleştirisi
69
3.1.8.2.1. Yeni Bir Anayasanın Gerekliliği Konusu
70
3.1.8.2.2. Yeni Bir Anayasa Hazırlanma Usulü ve Uygulamalar
70
3.1.8.2.3. Anayasa Taslağının Çevre ve Kentsel Haklar İle İlgili Maddeleri
71
3.1.8.2.4. Anayasa Taslağının Çevre ve Kentsel Haklar Açısından Değerlendirilmesi
72
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMKANUNLARIMIZDA DOĞAL VARLIKLARIMIZLA İLGİLİ DÜZENLEMELER VE ÖRNEK DAVALAR
4.1.1.1. Orman Kanunundaki 2B Maddesi ve Ecrimisil Tartışması
78
4.1.1.2. Uygulamada 2B Dayanaklı Emsal Olaylar
79
4.1.1.3. Tarihsel Süreçte Ormanlarımız ve Eko-Hukuk Açısından Değerlendirme
106
4.1.1.4. Çözüm Önerileri
107
4.1.1.5. 2B Olayının Bir Başka Cephesi ve Gerçek Mağdurları
109
4.1.2. Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun
110
4.1.2.1. Uygulamada Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun ve Bunun Uygulama Yönetmeliğiyle İlgili Olarak Açılan Davanın İncelenmesi
113
4.1.3. Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun Tasarısı ve Ana Muhalefet Partisinin Teklifi Üzerine Bir Değerlendirme
127
4.2.1. Mera İle İlgili Örnek Dava İncelemesi
139
4.3. TARIM TOPRAKLARI İLE İLGİLİ MEVZUAT
150
4.3.1. Tarım Toprakları İle İlgili Örnek Dava İncelemeleri
153
4.4. SULAR İLE İLGİLİ MEVZUAT
208
4.4.1. Suyun Eko-Hukuk Açısından Tanımlanması
208
4.4.2. Dünya’da ve Türkiye’de Suyla İlgili İstatistiki Bilgiler
209
4.4.3. Suyla İlgili Mevcut Hukuksal ve Yönetsel Yapı
210
4.4.4. Su Hukukunda Çerçeve Yasa Gereksinimi
212
4.4.5. Su Yönetiminde Havza Esası ve Yasa Gereksinimi
213
4.4.6. Su Tüketimi, Kirletilmesinin Önlenmesi, Kuraklık ve Önleyici Politikalar
216
4.4.7. Beşinci Dünya Su Forumu
218
4.5. ÇEVRE KANUNU VE BAĞLANTILI MEVZUAT
218
4.5.1. 2872 Sayılı Çevre Kanunu Üzerine Bir Değerlendirme
218
4.5.2. Çevresel Etki Değerlendirmesi
222
4.5.2.1. ÇED Kararları İle İlgili Örnek Dava İncelemeleri
224
4.5.3. Çevre Düzeni Planları (ÇDP) ve Planlama
266
4.5.3.1. ÇDP İle İlgili Örnek Dava İncelemeleri
272
4.6. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI VE SİT HUKUKU İLE İLGİLİ MEVZUAT
315
4.6.1. SİT Hukuku İle İlgili Örnek Dava İncelemesi
320
4.6.2. SİT Hukukunda Değişiklikler
338
4.7.1. Turizm Merkezleri İle İlgili Örnek Dava İncelemeleri
353
4.8. MADENCİLİK MEVZUATI, ETKİLERİ VE ÖRNEK DAVA İNCELEMELERİ
381
4.9. KÜRESEL ISINMA/İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER
414
4.9.2. İklim Değişikliğinde Devrilme Noktaları ve Güvenli Geçiş Arayışları
418
4.9.3. Neler Yapılabilir?
418
4.9.4. İklim Değişikliğinde Küresel Çabaların Tarihçesi, Uluslar arası Sözleşmeler ve Gelişmeler
421
EK-1: TESPİT DAVASI DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
431
EK-2: ÖNLEME VE GİDERİM (TAZMİNAT) DAVASI DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
432