II. İŞE İADE HAKKININ VAZGEÇİLMEZLİĞİ
23
III. İŞE İADENİN ESASA İLİŞKİN ŞARTLARI
24
B. İş Kanunu’na Tabi İşçi veya Basın İş Kanunu’na Tabi Gazeteci Olmak
25
C. İşyerinde En Az Otuz İşçi Çalıştırılmalı
29
2. Tarım ve Orman İşlerinde Özel İşçi Sayısı
31
3. Sendikal Nedenlerle Fesihlerde Otuz İşçi Şartı Aranmaz
32
4. İşçi Sayısı Şartı Hafifletilebilir veya Kaldırılabilir
33
5. İşçi Sayısının Hesabında İş Sözleşmesinin Fesih Bildiriminin Yapıldığı Tarih Dikkate Alınır
34
b. Fesih Tarihinde İşçi Sayısının Otuzun Altına Düşmesi Durumu
34
6. İşçi Sayısının Hesabında İşverenin Aynı İşkolundaki Tüm İşyerleri Esas Alınır
35
b. İşyerlerinin Aynı İl Sınırları İçerisinde Bulunması Zorunlu Değildir
36
c. Yurtdışında Bulunan İşyerleri de Dikkate Alınır
37
7. İşçi Sayısının Hesabında İşçilerin İş Sözleşmelerinin Türü Dikkate Alınmaz
38
8. İşveren Vekili ve Yardımcıları İşçi Sayısının Hesabında Dikkate Alınır
38
9. Sigorta Bildirimi Yapılmayan İşçiler İşçi Sayısının Hesabında Dikkate Alınır
39
10. Grup Şirketlerinde İşçi Sayısının Hesabı
39
11. Hesaba Katılacak İşçilerin Fiilen Çalışması Şart Değildir
40
c. İşe İade Davası Açan İşçilerin İşçi Sayısına Etkisi
41
12. İşçi Sayısının Hesabında Dikkate Alınmayacak Kişiler
43
a. İş Kanunu Kapsamında İşçi Sayılmayanlar
43
b. Geçici İş İlişkisiyle Çalıştırılanlar
43
c. Alt İşveren ve Asıl İşverenin İşçileri, Diğer İşverenle İlgili Uyuşmazlıklarda İşçi Sayısının Hesabında Dikkate Alınmazlar
44
D. İşçinin En Az Altı Aylık Kıdemi Olmalı
45
2. Yer Altı İşlerinde Kıdem Şartı Aranmaz
46
3. Sendikal Nedenlerle Fesihlerde Kıdem Şartı Aranmaz
47
4. Kıdem Şartı Hafifletilebilir veya Kaldırılabilir
48
5. Altı Aylık Sürenin Tamamı İş Sözleşmesine Tabi Olarak Geçirilmelidir
49
6. Altı Aylık Sürenin Tamamının İş Güvencesi Hükümlerine Tabi Olarak Geçirilmesi Şart Değildir
50
7. Aynı İşverenin Farklı İşyerlerinde Geçen Süreler Birleştirilerek İşçinin Kıdemi Hesaplanır
50
8. Kıdem Süresinin Hesabında Aralıklı Çalışmaların Toplanması Gerekmektedir
51
9. Çalışma Süresinden Sayılan Haller İşçinin Kıdem Hesabında Dikkate Alınır
54
10. İş Sözleşmesinin Askıda Olduğu Süreler İşçinin Kıdeminden Sayılır
55
11. Deneme Süresi İşçinin Kıdeminden Sayılır
56
12. Geçici İşveren Yanındaki Çalışmalar Ödünç Veren İşveren Yanındaki Çalışmaların Kıdem Hesabında Dikkate Alınır
56
13. İşyerini Devreden İşveren Yanındaki Çalışmalar İşçinin Kıdeminden Sayılır
57
14. Kıdem Süresinin Hesaplanması
58
b. Altı Aylık Süre Fesih Bildiriminin İşçiye Ulaştığı Tarihte Dolmalıdır
59
c. Fiilen Çalışılan İlk Gün ile Fesih Bildiriminin Ulaştığı Tarih Kıdem Hesabında Dikkate Alınır
61
d. Gün Hesabı Yapılmaz
61
15. Altı Aylık Kıdem Süresinin Tamamlanmasına Az Bir Süre Kala İş Sözleşmesinin Feshedilmesi
62
E. Belirli Nitelikte İşveren Vekili veya Yardımcısı Olmamak
67
1. İşletmenin Bütününü Yöneten İşveren Vekili veya Yardımcısı Olmamak
67
2. İşyerinin Bütününü Yöneten ve İşe Alma ve İşten Çıkarma Yetkisi Bulunan İşveren Vekili Olmamak
69
F. İş Sözleşmesi Belirsiz Süreli Olmalıdır
72
2. Belirli Süreli İş Sözleşmesiyle Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Ayrımı
72
b. Kural Sözleşmelerin Belirsiz Süreli Olmasıdır
74
c. Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Kurulabilmesi İçin Objektif Nedeninin Varlığı Gerekmektedir
75
aa. İşin Belirli Süreli Olması
76
bb. Belirli Bir İşin Tamamlanması
77
cc. Belirli Bir Olgunun Ortaya Çıkması
78
dd. Diğer Objektif Nedenler
78
ee. Kanundan Kaynaklanan Haller
78
d. Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Zincirleme Şekilde Yapılması
80
G. İş Sözleşmesi İşveren Tarafından Feshedilmeli
81
2. İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Sona Erdirilmesi Durumunda İşe İade Müessesesinden Yararlanılamaz
82
b. Yargıtay Uygulaması
86
aa. İrade Sakatlığına İlişkin Uygulama
86
bb. Çelişkili Durumunda Varlığı Halinde İstifa İradesinin Sıhhati Araştırılmalıdır
91
3. Bozma Sözleşmesiyle İş Sözleşmesinin Sona Ermesi Durumunda İşe İade Müessesesinden Yararlanılamaz
91
b. Şarta Bağlı Bozma Sözleşmesi Kurulamaz
93
c. Yargıtay Uygulaması
94
aa. İşçi Yararına Yorum İlkesi
94
bb. İrade Sakatlığı Denetimi
95
cc. Makul Yarar Ölçütü
98
bbb. Bozma Sözleşmesi Önerisinin İşverenden Geldiği Hallerde Makul Yarar
99
ccc. Bozma Sözleşmesi Önerisinin İşçinden Geldiği Hallerde Makul Yarar
103
dd. Bozma Sözleşmesinin Geçersizliği
105
H. Geçerli Fesih Nedeni Bulunmamalıdır
106
2. Geçerli Neden– Haklı Neden İlişkisi
106
a. Bildirim Süreleri ve İşçilik Alacakları Bakımından Ayrım
106
b. Nedenlerin Ağırlık Yönünden Ayrımı
107
c. Haklı Nedenle Fesih Nedenleri Aynı Zamanda Geçerli Neden Oluşturur
108
d. Haklı Fesih Nedeninin Geçerli Fesih Nedenine Dönüşmesi
110
aa. Haklı Fesih Süresinin Geçmesi
110
bb. Disiplin Kurulu Kararı Alınmaksızın Yapılan Fesih
112
cc. Eşit İşlem Borcuna Aykırılık
113
3. Geçerli Fesih Nedenleri
115
a. Kanunda Sayılan Geçersiz Fesih Nedenleri
115
aa. Sendikal Faaliyetlere Katılmak
116
bb. İşyeri Sendika Temsilciliği Yapmak
116
cc. İşveren Aleyhine İdari veya Adli Süreçlerde Yer Almak
116
dd. Irk, Renk, Cinsiyet, Medeni Hal, Aile Yükümlülükleri, Hamilelik, Doğum, Din, Siyasi Görüş ve Benzeri Nedenler
118
ee. Kadın İşçilerin Çalıştırılmasının Yasak Olduğu Sürelerde İşe Gelmemek
119
ff. Bekleme Süresinde Geçici Devamsızlık
119
b. Kanunda Sayılan Geçerli Fesih Nedenleri
120
aa. Kanun Gerekçesinde Belirlenen Ölçütler
121
aaa. İş Görme Borcunun Yerine Getirilmesi Olumsuz Şekilde Etkilenmelidir
121
bbb. İş İlişkisinin Sürdürülmesi İşveren Açısından Önemli ve Makul Ölçüler İçinde Beklenemez Olmalıdır
121
bb. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Fesih Nedenleri
121
aaa. İş Sözleşmesine Aykırı Davranış
123
ccc. İş İlişkisi Olumsuz Etkilenmeli
130
ddd. İş İlişkisinin Sürdürülmesi İşveren Açısından Önemli ve Makul Ölçüler İçinde Beklenemez Olmalı
133
fff. İşçinin Savunması Alınmalıdır
139
ggg. Fesihte Son Çare İlkesine Uyulmalıdır
145
hhh. Fesih Makul Sürede Yapılmalıdır
146
iii. Yazılı Fesih Bildirimi Yapılmalıdır
149
jjj. Fesih Nedeni Açık ve Kesin Olarak Belirtilmelidir
153
kkk. Aynı Davranışla İlgili İşçiye Disiplin Cezası Uygulanmamış Olmalıdır
155
lll. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Fesih Nedeniyle Haklı Fesih Nedenlerinin Karşılaştırılması
156
aaaa. İşçinin İşvereni Yanıltması
160
bbbb. Şeref ve Namusa Dokunacak Söz, Davranış veya Asılsız İhbar ve İsnatlar
160
dddd. Sataşma, İşyerine Sarhoş veya Uyuşturucu Madde Etkisi Altında Gelmek veya İşyerinde Bu Maddeleri Kullanmak
162
eeee. İşçinin Doğruluk ve Bağlılığa Uymayan Davranışları
168
ffff. İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi
169
gggg. İşçinin Devamsızlığı
169
hhhh. İşçinin İşini Yapmaması
171
iiii. İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi veya Zarar Vermesi
173
cc. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Geçerli Fesih Nedenleri
176
aaa. İşçinin Yetersizliği Söz Konusu Olmalıdır
178
bbbb. Fiziki Yetersizlik– Mesleki Yetersizlik Ayrımı
179
cccc. İşçinin Sık Sık Hastalanarak Rapor Alması
180
dddd. İşçinin Düşük Performansı
187
ffff. İşçinin Belli Bir Yaşa Gelmesi ve Yaşlılık Aylığına Hak Kazanması
198
ccc. İş İlişkisinin Görülmesi Olumsuz Etkilenmelidir
200
ddd. İş İlişkisinin Sürdürülmesi İşveren Açısından Önemli ve Makul Ölçüler İçinde Beklenemez Olmalıdır
201
fff. İşçinin Savunması Alınmalıdır
202
ggg. Fesihte Son Çare İlkesine Uyulmalıdır
211
hhh. Fesih Makul Sürede Yapılmalıdır
214
dd. İşletme Gereklerinden Kaynaklanan Fesih Nedenleri
215
bbb. İşyeri İçinden Kaynaklanan Nedenler
217
ccc. İşyeri Dışından Kaynaklanan Nedenler
218
ddd. İşletmesel Karar Yerindelik Denetimine Tabi Tutulamaz
220
eee. İşçinin İstihdamını Engelleyen Durum Olmalıdır
223
ggg. İşletmesel Karar Tutarlı Şekilde Uygulanmalıdır
224
hhh. Fesihte Keyfi Davranılmamalıdır
228
kkk. Fesihte Son Çare İlkesine Uyulmalıdır
231
lll. Fesih Makul Sürede Yapılmalıdır
239
mmm. İşletmesel Karar Çerçevesinde İş Sözleşmesi Feshedilecek İşçilerin Seçimi
240
nnn. Değişiklik Feshi
243
ooo. Toplu İşçi Çıkarma
248
4. Sendikal Nedenle İş Sözleşmesinin Feshi
251
b. Mahkemece Yapılacak Araştırma
251
c. Çeşitli Durumların Sendikal Nedenle Fesih İddiasına Etkisi
254
aa. Sendikaya Üye Olduktan Kısa Süre Sonra İş Sözleşmesinin Feshi Sendikal Feshe Delil Teşkil Eder
254
bb. İşten Çıkarılan İşçilerin Tümünün Sendikalı İşçi Olması Sendikal Nedenle Feshe Delil Teşkil Eder
255
cc. Fesih Döneminde Sendika Üyesi İşçilerin Sayısının Azalması Sendikal Nedenle Feshe Delil Teşkil Eder
256
IV. İŞE İADENİN ŞEKLİ ŞARTLARI
259
A. Yazılı Fesih Bildiriminin Tebliği
259
1. Yazılı Fesih Bildirimi Geçerlilik Şartıdır
259
2. Toplu İşçi Çıkarma Prosedürünün Uygulandığı Hallerde Yazılı Fesih Bildirimi
264
B. Fesih Nedeni Açık ve Kesin Olarak Belirtilmelidir
266
İŞE İADE DAVASINDA YARGILAMA
B. Dava Konusu Feshin Geçersizliğinin Tespiti Olup Sadece Feshin Geçersizliğinin Maddi Sonuçları Dava Konusu Olamaz
271
2. Sendikal Nedenle Fesihlerde Özel Durum
271
C. Kötü Niyet Tazminatı Dava Konusu Edilemez
272
2. İşverenin Mirasçıları
277
3. Tüzel Kişiliği Olmayan Topluluklarda Husumet
277
4. Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Varlığı Durumu
279
a. Yedinci Hukuk Dairesi Uygulaması
280
b. Dokuzuncu Hukuk Dairesi Uygulaması
282
c. Yirmi İkinci Hukuk Dairesi Uygulaması
287
5. Geçici İş İlişkisinin Varlığı Durumu
291
B. Hukuki Yarar Dava Şartı
293
C. Arabuluculuk Dava Şartı
295
2. Sendikal Tazminat Taleplerinde Arabuluculuk Dava Şartı
296
4. Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Varlığının Arabuluculuk Sürecine Etkisi
298
c. Sürenin Başlangıcı
299
d. Doğrudan Dava Açıldığı Hallerde Süre
303
6. Anlaşmanın İçeriği
303
7. Tutanak Aslı veya Onaylı Örneği Sunulmalıdır
305
8. Arabuluculuk Sürecinin Olumsuz Sonuçlanmasının Durumunda Yargılama Giderleri ve Vekalet Ücreti Açısından Sonuçları
306
a. Bakanlık Tarafından Karşılanan Arabuluculuk Ücreti Yargılama Giderinden Sayılır
306
b. İlk Toplantıya Katılım Sağlanmaması Nedeniyle Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesinin Yargılama Giderleri ve Vekalet Ücreti Yönünden Sonuçları
308
A. Arabuluculuk Aşamasında Süre
309
B. Mahkemeye Başvuruda Süre
310
C. Özel Hakeme Başvuruda Süre
311
VIII. YARGILAMA SÜRECİNDE ORTAYA ÇIKAN BAZI OLGULARIN DAVAYA ETKİSİ
312
A. İşçinin Vefat Etmesi
312
B. İşçinin İşe Davet Edilmesi
314
C. İşyerinin Kapanması
317
1. İspat Yükü İşveren Üzerindedir
319
2. İşverenin İspat Yükünün Kapsamı
320
3. İşverence İspat Yükünün Yerine Getirilmesi Durumu
322
C. Takdiri Delillerle İspat Mümkündür
323
XII. İŞE İADE DAVASININ DERDEST OLDUĞU DÖNEMDE FESHE BAĞLI HAKLARIN TALEP EDİLMESİ
325
XIII. İŞE İADE DAVASI İLE İŞÇİLİK ALACAĞI DAVASI BİRLİKTE GÖRÜLEMEZ
327
XIV. CEZA DAVASININ İŞE İADE DAVASINA ETKİSİ
329
B. Sendikal Nedenle Fesihten Kaynaklanan İşe İade Davalarında Kanun Yolları
330
1. Sadece Sendikal Tazminat Talepli Davalarda Temyiz Yolu Kapalı Değildir
330
2.Sendikal Tazminatla Birlikte İşe İade Talepli Davalarda Durum
331
C. İstinaf Yoluna Başvuru Süresi
333
İŞE İADE DAVASININ SONUÇLARI
I. FESHİN GEÇERLİ OLDUĞUNA KARAR VERİLMESİNİN SONUÇLARI
335
II. FESHİN GEÇERSİZ OLDUĞUNA KARAR VERİLMESİNİN SONUÇLARI
335
A. Mahkemece Kurulacak Hüküm
335
b. Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Bulunması Durumu
336
aa. Geçerli Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Bulunması
336
bb. Muvazaalı Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Bulunması
337
2. İşe İadenin Maddi Sonuçları Yönünden
338
a. Boşta Geçen Süre Ücreti
339
aa. İşverene Başvuru Şartına Bağlı Olarak Hükmedilir
339
bb. İşe Başlatılmama Şartına Bağlı Olarak Hükmedilmez
339
cc. Dava Tarihi Esas Alınarak Miktar Olarak Hüküm Altına Alınmalıdır
340
dd. Dört Aylık Süre Aşılarak Hüküm Kurulamaz
341
ee. Talep Olmasa Dahi Boşta Geçen Süre Ücretine Hükmedilmelidir
342
ff. Geçerli Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Bulunması
343
gg. Muvazaalı Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Bulunması
344
b. İş Güvencesi Tazminatı
346
aa. İşe Başlatılmama Şartına Bağlı Olarak Hükmedilmelidir
346
bb. İş Güvencesi Tazminatının Belirlenmesi
347
aaa. Kanuni Sınırlar İçerisinde Belirlenmelidir
347
bbb. Yargıtay Uygulaması
347
cc. Dava Tarihi Esas Alınarak Miktar Olarak Hüküm Altına Alınmalıdır
352
dd. Talep Olmasa Dahi İş Güvencesi Tazminatına Hükmedilmelidir
353
ee. Geçerli Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Bulunması
353
ff. Muvazaalı Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Bulunması
355
aa. Şarta Bağlı Olmaksızın Hükmedilmelidir
358
bb. Sendikal Tazminatın Belirlenmesi
359
ccc. Yargıtay Uygulaması
359
cc. Çıplak, Brüt Ücret Üzerinden Hükmedilir
360
dd. İş Güvencesi Tazminatıyla Birlikte Hüküm Altına Alınamaz
360
B. İşçinin İşverene Başvurmaması Halinde İşe İade Davasının Sonuçları
362
2. Geçersizliğine Hükmedilen Fesih Geçerli Hale Gelir
363
3. Boşta Geçen Süre Ücreti Talep Edilemez
363
4. İş Güvencesi Tazminatı Talep Edilemez
364
5. Sendikal Tazminat Talep Edilebilir
364
6. Feshe Bağlı İşçilik Alacakları Talep Edilebilir
365
c. Yıllık İzin Ücreti
366
C. İşçinin İşverene Başvurmasının Sonuçları
366
1. İşçinin Başvurusuna İlişkin Şartlar
367
a. On İşgünü İçerisinde Başvuru Yapılmalıdır
367
aa. Sürenin Hukuki Niteliği
367
bb. İşgünleri Dikkate Alınır
367
cc. Sürenin Başlangıcı
367
dd. Postada Yaşanan Gecikmeler İşçi Aleyhine Değerlendirilemez
370
b. Başvurunun Muhatabı
371
bb. Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisinin Varlığı Durumu
371
cc. Geçici İş İlişkisinin Varlığı Durumu
371
c. İşçinin Başvurusu Samimi Olmalıdır
372
d. Bizzat Başvuru Zorunlu Değildir
375
e. İşçinin Başvurusunu Geri Çekmesi
376
2. İşveren İşçiyi İşe Başlatmak Zorundadır
377
a. Bir Aylık Süre İçerisinde İşçi İşe Davet Edilmelidir
378
aa. Sürenin Başlangıcı
378
bb. Postada Yaşanan Gecikmeler İşveren Aleyhine Değerlendirilemez
378
b. İşe Davetin Muhatabı
381
c. İşverenin Daveti Ciddi Olmalıdır
382
3. İşçinin İşe Başlatılmasının Sonuçları
396
a. Yeni Bir İş İlişkisi Kurulmuş Olmaz
396
b. Boşta Geçen Süre Ücretine Hak Kazanılır
396
c. İş Güvencesi Tazminatına Hak Kazanılmaz
396
e. Yıllık İzin Ücreti Talep Edilemez
398
4. İşçinin İşe Başlatılmamasının Sonuçları
401
a. İş Sözleşmesi İşverence Feshedilmiş Sayılır
401
b. Boşta Geçen Süre Ücretine Hak Kazanılır
402
aa. En Çok Dört Aylık Ücrete Hak Kazanılabilir
402
bb. Esas Alınacak Ücret
403
cc. Giydirilmiş Ücrete Hak Kazanılır
403
c. İş Güvencesi Tazminatına Hak Kazanılır
409
bb. Esas Alınacak Ücret
409
aaa. 7036 sayılı Kanun Öncesi Uygulama
409
cc. Çıplak, Brüt Ücrete Hak Kazanılır
411
d. Feshe Bağlı İşçilik Alacaklarına Hak Kazanılır
413
cc. Yıllık İzin Ücreti
423
5. İşverenin Davetine Rağmen İşçinin İşe Başlamamasının Sonuçları
425
b. Geçersizliğine Hükmedilen Fesih Geçerli Hale Gelir
426
aa. Boşta Geçen Süre Ücreti Talep Edilemez
427
bb. İş Güvencesi Tazminatı Talep Edilemez
427
cc. Sendikal Tazminat Talep Edilebilir
428
dd. Feshe Bağlı İşçilik Alacakları Talep Edilebilir
428
ccc. Yıllık İzin Ücreti Talep Edilebilir
430
İŞE İADE DAVASININDAN KAYNAKLANAN İCRA TAKİPLERİ
II. İLAMLI İCRA TAKİPLERİ
433
A. 7036 sayılı Kanun Öncesi Dönem
433
3. İşe İadenin Maddi Sonuçları İlamlı İcraya Konu Edilemez
434
4. Yargılama Giderleri ve Vekalet Ücreti İlamlı İcraya Konu Edilebilir
435
a. Hükmün Kesinleşmesi Şarttır
435
b. Faiz Başlangıç Tarihi
436
B. 7036 sayılı Kanun Sonrası Dönem
437
2. İşe İadenin Maddi Sonuçları İlamlı İcraya Konu Edilemez
443
3. Yargılama Giderleri ve Vekalet Ücreti İlamlı İcraya Konu Edilebilir
444
a. Hükmün Kesinleşmesi Şarttır
444
b. Faiz Başlangıç Tarihi
445
III. İLAMSIZ İCRA TAKİPLERİ
446
A. İşe İadenin Maddi Sonuçları İlamsız İcraya Konu Olabilir
446
B. İşverenin İtirazı Durumunda Açılabilecek Dava
446
C. İtirazın İptali Davalarında İcra İnkar Tazminatına Hükmedilip Hükmedilemeyeceği Meselesi
448
I. DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEKLERİ
451