1.1. MUHASEBE KAVRAMI VE TANIMI
21
1.1.1. Muhasebenin Fonksiyonları
23
1.1.2. Muhasebe ve Kayıt (Defter) Tutma
23
1.1.3. Muhasebe Bilgilerinin Özellikleri
23
1.1.4. Muhasebe İle İlgili Taraflar
24
1.2. MUHASEBEDE KULLANILAN KAYIT YÖNTEMLERİ
25
1.2.1. Tek Taraflı Kayıt Yöntemi
25
1.2.2. Çift Taraflı Kayıt Yöntemi
26
1.3. TEMEL MUHASEBE EŞİTLİĞİ
27
1.4. MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI
32
1.4.1. Sosyal Sorumluluk Kavramı
32
1.4.2. Kişilik Kavramı
32
1.4.3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı
33
1.4.4. Dönemsellik Kavramı
33
1.4.5. Parayla Ölçülme Kavramı
34
1.4.6. Maliyet Esası Kavramı
34
1.4.7. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı
35
1.4.8. Tutarlılık Kavramı
35
1.4.9. Tam Açıklama Kavramı
35
1.4.10. İhtiyatlılık Kavramı
36
1.4.11. Önemlilik Kavramı
36
1.4.12. Özün Önceliği Kavramı
36
1.5. MUHASEBE İLE İLGİLİ BAZI TERİMLER
37
1.5.1. Varlık ve Kaynak
37
1.5.2. Gelir, Gider ve Maliyet
39
1.5.3. Tahsilat ve Ödeme
39
1.5.4. Hasılat ve Harcama
40
1.6. MUHASEBE SİSTEMİNİN BÖLÜMLERİ
40
1.6.1. Finansal Muhasebe
40
1.6.2. Maliyet Muhasebesi
41
1.6.3. Yönetim Muhasebesi
42
1.7. HESAP ÇERÇEVESİ VE HESAP PLANI
43
1.8. TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI
43
1.8.1. Türk Ticaret Kanununda Türkiye Muhasebe Standartları
44
1.8.2. Türkiye Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
46
1.8.2.1. Türkiye Finansal Raporlama Standartları
48
1.8.2.2. Türkiye Muhasebe Standartları
48
1.8.3. Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve
50
1.8.3.1. Finansal Raporlamanın Amacı
50
1.8.3.2. Faydalı Finansal Bilginin Niteliksel Özellikleri
50
1.8.3.3. Finansal Tabloların Unsurlarının Ölçüm Esasları
52
1.8.3.4. Sermaye ve Sermayenin Korunması Kavramları
52
DEĞERLENDİRME SORULARI
54
2.1. GENEL OLARAK İŞLETME BİLGİ SİSTEMLERİ
59
2.1.3. İşletme Fonksiyonlarına Göre İşletme Alt Bilgi Sitemleri
63
2.1.3.1. Pazarlama Bilgi Sistemi
63
2.1.3.2. Üretim Bilgi Sistemi
64
2.1.3.3. İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi
64
2.1.3.4. Finans Bilgi Sistemi
65
2.1.3.5. Muhasebe Bilgi Sistemi
66
2.1.3.6. Araştırma–Geliştirme Bilgi Sistemi
67
2.2. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ
68
2.2.1. Muhasebe Bilgi Sisteminin Amacı ve Kapsamı
70
2.2.2. İşletme Bilgi Sistemi ve Muhasebe Bilgi Sistemi İlişkisi
73
2.2.3. Muhasebe Bilgi Sisteminin Yapısı ve Bilgi Akışı
75
2.2.4. Muhasebe Bilgi Sistemi Geliştirme İlkeleri
78
2.2.5. Muhasebe Bilgi Sisteminin İşletmeye Katkıları
80
2.3. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN UNSURLARI
81
2.3.1. Hesap Planı Sistemi
82
2.4. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE VERİ KAYNAKLARI
84
2.4.1. İşletme İçi Faaliyetler
84
2.4.2. İşletme Dışı Faaliyetler
84
2.5. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE VERİ TOPLAMA VE İŞLEME SÜRECİ
85
2.5.6. Tekrar Kullanma
89
2.6. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDEN ELDE EDİLECEK RAPORLAR
90
2.6.1. İşletme Dışı Genel Amaçlı Raporlar
90
2.6.2. İşletme Düzeyinde Özel Amaçlı Raporlar
90
2.7. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN İŞLETMELER AÇISINDAN ÖNEMİ
91
2.8. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE BİLGİSAYAR TEKNOLOJİSİNİN KULLANILMASI
94
2.9. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN KULLANILMASI
96
DEĞERLENDİRME SORULARI
98
MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNDE GÜVENLİK
3.1. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN GÜVENLİĞİ
103
3.2. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ GÜVENLİĞİNİN GEREKLİLİĞİ
103
3.3. MUHASEBE HATALARI
103
3.3.1. Muhasebede Yapılan Hata Türleri
104
3.3.1.1. Matematik Hesaplama Hataları
104
3.3.1.2. Kayıt Hataları
105
3.3.1.3. Nakil Hataları
105
3.3.1.4. Unutma ve Tekrar Hataları
106
3.3.1.5. Bilanço Hataları
107
3.3.2. Muhasebe Hataları ve Raporlamaya Etkileri
108
3.3.3. Muhasebe Hatalarının Nedenleri
109
3.3.3.2. Dikkatsizlik ve Özen Gösterme
110
3.4. MUHASEBE HİLELERİ
111
3.4.1. Muhasebede Ortaya Çıkabilecek Hile Türleri
112
3.4.1.1. Hesapları Kapatmamak veya Kayıt Yapmamak
112
3.4.1.2. Kayıtları Yanlış Yapma
112
3.4.1.3. Kayıtları Zamanında Yapmamak
112
3.4.1.4. Defter ve Belgeler Üzerinde Tahrifat
112
3.4.1.5. Kayıtların Yok Edilmesi
113
3.4.1.6. Uydurma Kayıtlar
113
3.4.1.7. Maskeleme (Kamuflaj)
113
3.4.1.8. Sahte Belge Düzenlemek ve Kullanmak
113
3.4.2. Muhasebe Hilelerini Tetikleyen Koşullar
114
3.5. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN DENETİMİ
115
3.6. GÜVENLİK RİSKİNİN KAYNAKLARI
116
DEĞERLENDİRME SORULARI
117
4.1. MUHASEBE BELGELERİNE GENEL BİR BAKIŞ
123
4.1.1. Muhasebe Belgelerini Düzenleme Gereği
123
4.1.1.1. Muhasebenin Temel Kavramları Açısından
123
4.1.1.2. Yasal Hükümler Açısından
124
4.1.2. Muhasebe Belgelerinin Saklanması
124
4.1.3. Belgelere İlişkin Usulsüzlük Cezaları
125
4.2. BAŞLICA MUHASEBE BELGELERİ
125
4.2.1.1. Faturanın Şekli
127
4.2.1.2. Fatura Nizamı
127
4.2.1.3. Fatura Kullanma Mecburiyeti
128
4.2.2. Fatura Yerine Geçen Belgeler
129
4.2.2.1. Perakende Satış Vesikaları
129
4.2.2.2. Gider Pusulası
129
4.2.2.3. Müstahsil Makbuzu
131
4.2.2.4. Serbest Meslek Makbuzu
133
4.2.2.5. Döviz ve Kıymetli Maden Alım Satım Belgesi
134
4.2.2.6. Ücret Bordroları
136
4.2.3. Faturayı Tamamlayan veya Fatura Düzenlenmesini Gerektiren Belgeler
137
4.2.3.1. Sevk İrsaliyesi
137
4.2.3.2. Taşıma İrsaliyesi
139
4.2.3.3. Yolcu Listeleri
141
4.2.3.4. Günlük Müşteri Listeleri
143
4.2.3.6. Hakediş Belgeleri
146
4.2.4. Muhasebe Fişleri
147
4.2.4.1. Kasa Tahsil Fişi
148
4.2.4.2. Kasa Tediye Fişi
148
4.2.5. Diğer Belgeler
148
4.2.5.2. Hesap Özetleri
148
4.2.5.3. Tahsilat ve Tediye Makbuzları
149
4.3. ELEKTRONİK FATURA (E–FATURA)
149
4.3.1. E–Faturanın Avantajları
152
4.3.2. E–Fatura Kullanmak İçin Gerekli Şartlar
153
4.3.3. E–Fatura Kullanma Süreci
154
DEĞERLENDİRME SORULARI
156
MUHASEBEDE KULLANILAN DEFTERLER
5.1. MUHASEBEDE KULLANILAN DEFTERLERE GENEL BİR BAKIŞ
161
5.1.1. Defter Tutma Amacı
161
5.1.2. Defter Tutuma Yükümlülüğü
163
5.1.3. Defter Tutma Dönemi
164
5.1.3.1. Normal Hesap Dönemi
164
5.1.3.2. Özel Hesap Dönemi
164
5.1.3.3. Kıst Hesap Dönemi
165
5.1.4. Tutulacak Defterlerde Kayıt Düzeni
165
5.1.4.1. Vergi Usul Kanununa Göre Kayıt Düzeni
166
5.1.4.2. Türk Ticaret Kanuna Göre Kayıt Düzeni
167
5.1.4.3. Ticari Defterlere İlişkin Tebliğe Göre Kayıt Düzeni
168
5.1.5. Tutulacak Defterlerin Onayı
169
5.1.5.1. Onayı Zorunlu Defterler
169
5.1.5.2. Onayı Zorunlu Olmayan Defterler
173
5.1.6. Defterlerin Saklanması ve İbraz Edilmesi
173
5.1.7. Defter Tutma Yönünden Tüccarlar
174
5.1.7.1. Birinci Sınıf Tüccarlar
175
5.1.7.2. İkinci Sınıf Tüccarlar
175
5.2. GENEL OLARAK TUTULACAK DEFTERLER
176
5.2.1. Yevmiye Defteri
176
5.2.2. Büyük Defter (Defteri Kebir)
176
5.2.3. Envanter Defteri
177
5.2.4. İşletme Hesabı Defteri
178
5.2.5. Serbest Meslek Kazanç Defteri
179
5.2.6. Çiftçi İşletme Defteri
180
5.2.7. İmalat Defteri
180
5.2.8. Damga Vergisi Defteri
181
5.2.9. Yönetim Kurulu Karar Defteri
182
5.2.11. Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
183
5.2.12. Yabancı Nakliyat Kurumlarının Hasılat Defteri
184
5.2.13. Ambar Defteri
184
5.2.14. Amortisman Defteri
185
5.2.15. İsteğe Bağlı Olarak Tutulan Diğer Defterler
185
5.3. ELEKTRONİK DEFTER (E–DEFTER)
185
5.3.1. E–Defter Kullanımı Zorunlu Olan işletmeler
186
5.3.2. E–Defterin Amacı
186
5.3.3. E–Defter Kullanmak İçin Gerekli Şartlar
187
5.3.4. E–Defter Kullanım Başvurusu
187
5.3.5. Mali Mühür Berat Dosyası ve Zaman Damgası
189
5.3.6. E–Defterlerin Saklanması
190
DEĞERLENDİRME SORULARI
192
MUHASEBE KAYIT SİSTEMLERİ
6.1. HESAP PLANINA GENEL BİR BAKIŞ
197
6.1.1. Hesap Planının Önemi
198
6.1.2. Hesap Planının Düzenlenmesi
199
6.1.3. Genel Hesap Planı
200
6.1.3.1 Hesap Planında Standartlaşmanın Faydaları ve Sakıncaları
200
6.1.3.2. Genel Hesap Planında Bulunması Gereken Nitelikler
201
6.1.4. Hesap Planlarını Oluşturma Şekilleri
202
6.2. TÜRKİYE’DE HESAP PLANINDA YAPILAN STANDARTLAŞMA ÇALIŞMALARI
204
6.3. MALİYE BAKANLIĞI TEKDÜZEN HESAP PLANI
206
6.3.1. Tekdüzen Hesap Planın Yapısı
207
6.3.2. Tekdüzen Hesap Planının Yararları
208
6.3.3. Tekdüzen Hesap Planı ve Eş Zamanlı Kayıt Yöntemi
209
6.3.3.1. Maliyet Yerlerinin Belirlenmesi
209
6.3.3.2. Maliyet Çeşitlerinin Belirlenmesi
213
6.3.3.3. Kodlama Sisteminin Oluşturulması
215
6.4. MUHASEBE KAYIT SİSTEMLERİ
217
6.4.1. Birleşik Muhasebe Kayıt Sistemi
217
6.4.2. Bağımsız Muhasebe Kayıt Sistemi
218
6.5. ÜLKEMİZDE KULLANILAN DİĞER HESAP PLANLARI
220
6.5.1. Bankalar Birliği Tek Düzen Hesap Planı
220
6.5.2. Aracı Kurum Ek Hesap Planı
221
DEĞERLENDİRME SORULARI
223
7.1. BİLDİRİMLERE GENEL BİR BAKIŞ
229
7.2. VERGİ DAİRELERİNE YAPILACAK BİLDİRİMLER
229
7.2.1. İşe Başlamanın Bildirilmesi
229
7.2.1.1. Tüccarlarda ve Serbest Meslek Erbabında İşe Başlamayı Gösteren Durumlar
230
7.2.1.2. Kollektif Şirketlerde İşe Başlama
231
7.2.1.3. Sermaye Şirketlerinde İşe Başlama
231
7.2.1.4. İşe Başlama Bildirimin Şekli ve Eklenecek Belgeler
232
7.2.2. Değişikliklerin Bildirilmesi
233
7.2.2.1. Adres Değişikliklerinin Bildirilmesi
234
7.2.2.2. İş Değişikliklerinin Bildirilmesi
234
7.2.2.3. İşletmedeki Değişikliklerin Bildirilmesi
235
7.2.2.4. İşi Bırakmanın Bildirilmesi
235
7.2.3. Bildirimlerin Süre ve Şekli
236
7.3. SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA YAPILACAK BİLDİRİMLER
237
7.3.1. İşyeri Bildirgesi
237
7.3.1.1. İşyeri Bildirgesine Eklenecek Belgeler
239
7.3.1.2. İşyeri Bildirgesinin İnternet Yoluyla Verilmesi
239
7.3.2. Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi
240
7.3.2.1. Hizmet Akdiyle Çalışan Sigortalıların Bildirimi
240
7.3.2.2. Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışan Sigortalıların Bildirimi
242
7.3.2.3. Kamu Görevlisi Olarak Çalışan Sigortalıların Bildirimi
243
7.3.2.4. İşe Giriş Bildirgesinin İnternet Yoluyla Verilmesi
243
7.3.3. Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi
243
7.3.4. Aylık Prim ve Hizmet Belgesi
244
7.4. BELEDİYELERE YAPILACAK BİLDİRİMLER
245
7.5. MESLEK KURULUŞLARINA YAPILACAK BİLDİRİMLER
246
7.6. SERMAYE PİYASASI KURULUNA YAPILACAK BİLDİRİMLER
247
7.7. ÇEŞİTLİ VERGİ VE MALİ YÜKÜMLÜLÜK BİLDİRİMLERİ
247
DEĞERLENDİRME SORULARI
250
MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN
ORGANİZASYONU VE GELİŞTİRİLMESİ
8.1. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN ORGANİZASYONU VE GELİŞTİRİLMESİNE GENEL BİR BAKIŞ
255
8.2. MUHASEBE VE ORGANİZASYON İLİŞKİSİ
255
8.3. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN KURULMASI VE ORGANİZASYONU
256
8.3.1. Muhasebenin Nesnel Açıdan Organizasyonu
257
8.3.2. Muhasebenin Personel Açısından Organizasyonu
257
8.4. MUHASEBE ORGANİZASYONUNUN YARARLARI
258
8.5. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN ORGANİZASYONUNUN GEREĞİ
259
8.5.1. Muhasebe Elemanlarında Artış
260
8.6. MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNİN ORGANİZASYONUN GELİŞTİRİLMESİ
261
8.6.3. Ayrıntılı Tasarım
264
8.4. İŞLETMELERDE MUHASEBE UYGULAMA YÖNERGESİ
267
DEĞERLENDİRME SORULARI
268
9.1. MUHASEBE MESLEĞİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
273
9.2. MUHASEBE MESLEĞİNİN ÖNEMİ
273
9.2.1. Muhasebe Mesleğinin İşletme Açısından Önemi
274
9.2.2. Muhasebe Mesleğinin Toplum Açısından Önemi
274
9.3. MUHASEBE MESLEĞİNİN ÖZELLİKLERİ
275
9.4. MUHASEBECİNİN GÖREVLERİ
276
9.4.3. Sevk ve Yönetim Görevleri
277
9.4.4. Yönetim Danışmanlığı
278
9.5. MUHASEBECİNİN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ
278
9.5.1. Sosyal Sorumluluk
279
9.5.4. İşverenle İlişkiler
281
9.5.7. Kırtasiyeciliğe Düşmeme
285
9.5.8. Görevlerden Sapmamak
286
9.6. MUHASEBECİNİN NİTELİKLERİ
287
9.6.1. Kişisel Yetenek
287
9.6.3. Meslek Bilinci ve Profesyonel Değerler
289
9.7. BAĞIMLI–BAĞIMSIZ MUHASEBECİ AYRIMI
290
9.8. ÜLKEMİZDE MUHASEBE MESLEK HUKUKU
291
9.9. 3568 SAYILI KANUN İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER
293
9.9.1. Muhasebe Mesleğinin Konusu
293
9.9.1.1. Muhasebe ve Defter Tutma
294
9.9.2. Muhasebe Mesleğinde Unvanlar
296
9.9.2.1. Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM)
297
9.9.2.2. Yeminli Mali Müşavir (YMM)
298
9.9.3. Meslek Unvanlarının Haksız Kullanılması
300
9.9.4. Meslek Mensuplarının Uyması Gereken Etik Kurallar
300
9.9 5. Muhasebe Mesleğinde Görevle İlgili Cezalar
301
DEĞERLENDİRME SORULARI
303
Ek 1: Tekdüzen Hesap Planı
309
Ek 2: Örnek Muhasebe Uygulama Yönergesi
314
Ek 3: IFAC Meslek Ahlâkı Kuralları
328
Ek 4: Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerin Mesleki Faaliyetlerinde Uyacakları Etik İlkeler
353