Uluslararası Bildirgeler ve Tıp Etiği Açısından Hasta Hakları Prof. Dr. Gürkan Sert  - Kitap

Uluslararası Bildirgeler ve Tıp Etiği Açısından Hasta Hakları

3. Baskı, 
Ekim 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa:
352
Barkod:
9789750296284
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
295,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
2. baskı
Mayıs 2019
295,00
175,00 (%41)
Kitabın Açıklaması
Bu kitapta, hasta haklarının gelişimi ve gelişim nedenleri ile ilgili bilgilerin yanında gelişimde önemli etkiye sahip olan uluslararası hasta hakları belgeleri ve içeriklerine yer verilmiştir. Hasta haklarının Türkiye'deki gelişimi de incelenmiş, mevzuatta yer verilen hasta hakları sayılmış ve bu haklar ile ilgili bilgi sunulmuştur.
Ülkemiz gündeminde önemli bir yer tutan; aydınlatılmış onam, tedaviyi reddetme, onuru ile ölme, sağlık hizmetlerinden yararlanma, özel hayata saygı, şikayet ve tazminat hakları ile insan üzerinde araştırmada hasta haklarının ülkemizdeki yasal temelleri ve kapsamı ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Bu hakların ülkemizdeki kapsamı, uluslararası belgelerdeki kapsamları ile karşılaştırılmıştır. Kitapta hasta haklarının kapsamı ile ilgili yalın bilgilerin yanında, hakların sınırları ve kapsamı ile ilgili tartışmalar, tıp etiği, tıp hukuku ve yargı kararları çerçevesinde incelenmiştir. Bu bağlamda okuyucunun her hakkın ülkemiz mevzuatındaki ve uluslararası belgelerdeki kapsamı hakkında bilgi edinmesi, fiili ve olası hak ihlallerini fark edebilmesi, hakların düzenlenme şekli nedeniyle getirdiği etik ve yasal sorunlara duyarlılık göstermesi, amaçlanmıştır.
Hasta haklarının insan haklarının sağlık alanındaki yansıması olması nedeniyle kitabın içeriği hasta hakları ile ilgili tüm paydaşların (hastalar, hukukçular, sağlık çalışanları, sağlık çalışanı adayları, konu ile ilgili akademik çalışma yürütenler, sağlık yöneticileri gibi) yararlanacağı şekilde yazılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Aydınlatılmış Onam Hakkı
.
Tedaviyi Reddetme Hakkı
.
Onuru ile Ölme Hakkı
.
Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma Hakkı
.
Özel Hayata Saygı Hakkı
.
Tıp Etiği
.
Şikayet ve Tazminat Hakkı
.
Sağlık Personelini ve Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme Hakkı
.
Kişisel Verilere ve Kayıtlara Erişim Hakkı
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
3. Baskıya Önsöz 
7
Önsöz 
9
Teşekkür 
13
Özgeçmiş 
15
Kısaltmalar 
27
GİRİŞ 
29
1. BÖLÜM:
HASTA HAKLARININ GELİŞİMİ VE SAĞLIK HAKKI
GİRİŞ 
35
1. GELİŞİM 
36
2. HASTA HAKLARININ GÜNCELLİĞİ 
43
3. SAĞLIK HAKKI 
46
3.1. Sağlık Hakkı Yaşam Hakkı İlişkisi 
48
3.2. Sağlık Hakkının Devletlere Getirdiği Yükümlülükler 
53
2. BÖLÜM:
HASTA HAKLARI VE ULUSLARARASI BELGELER
GİRİŞ 
57
1. LİZBON HASTA HAKLARI BİLDİRGESİ 
58
1.1. Nitelikli Sağlık Bakımı Hakkı 
60
1.2. Seçim Yapma Özgürlüğü 
61
1.3. Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı 
62
1.4. Bilinci Kapalı Hasta 
62
1.5. Yasal Olarak Yeterliliği Bulunmayan Hasta 
63
1.6. Hastanın İsteğine Karşın Yapılan Girişimler 
63
1.7. Bilgilenme Hakkı 
64
1.8. Gizlilik Hakkı 
64
1.9. Sağlık Eğitimi Hakkı 
65
1.10. Onurunu Koruma Hakkı 
65
1.11. Dini Destek Hakkı 
66
2. AVRUPA’DA HASTA HAKLARININ GELİŞTİRİLMESİ BİLDİRGESİ 
66
2.1. SAĞLIK HİZMETLERİNDE İNSAN HAKLARI VE DEĞERLERİ 
67
2.2. Bilgilendirme 
67
2.3. Onam 
69
2.4. Mahremiyet ve Özel Hayat 
70
2.5. Bakım ve Tedavi 
72
2.6. Başvuru 
73
3. BİYOETİK SÖZLEŞMESİ 
74
3.1. Sözleşme’nin Amacı 
76
3.2. İnsanın Önceliği 
77
3.3. Sağlık Hizmetlerinden Adil Şekilde Yararlanma 
78
3.4. Meslekî Standartlar 
78
3.5. Onam 
78
3.6. Akıl Hastalığı Olan Kişilerin Korunması 
79
3.7. Acil Durum 
80
3.8. Önceden Açıklanmış İstek 
80
3.9. Onam İle İlgili Diğer Maddeler 
80
3.10. Özel Hayat ve Bilgilendirilme Hakkı. 
81
3.11. Üzerinde Araştırma Yapılan Kişilerin Korunması 
81
4. AVRUPA HASTA HAKLARI ŞARTI 
85
4.1. Hastanın 14 Hakkı 
87
4.2. Koruyucu Tedbirlerin Alınması Hakkı 
89
4.3. Erişim Hakkı 
90
4.4. Bilgi Hakkı 
91
4.5. Onam Hakkı 
92
4.6. Özgür Seçim Hakkı 
93
4.7. Özel Yaşam ve Gizlilik Hakkı 
93
4.8. Hastaların Vaktine Saygı 
94
4.9. Kalite Standartları Hakkı 
94
4.10. Güvenlik Hakkı 
95
4.11. Yenilik Hakkı 
95
4.12. Gereksiz Ağrı ve Sıkıntıdan Sakınma Hakkı 
95
4.13. Kişisel Tedavi Hakkı 
96
4.14. Şikâyet Hakkı 
96
4.15. Tazminat 
96
3. BÖLÜM:
TÜRKİYE’DE HASTA HAKLARI
Giriş 
99
1. 1961 ANAYASASI’NA KADAR OLAN YASAL DÜZENLEMELERDE HASTA HAKLARI 
99
1.1. Tababet ve Şuabat–ı Sanatlarının Tarz–ı İcrasına Dair Kanun 
100
1.2. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 
101
1.3. Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi 
102
1.4. Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun 
106
2. 1961 ANAYASASI VE SONRAKİ YASAL DÜZENLEMELERDE HASTA HAKLARI 
107
2.1. Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun 
107
3. 1982 ANAYASASI VE SONRAKİ DÜZENLEMELERDE HASTA HAKLARI 
108
3.1. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Teşkilatı ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 
109
3.2. Nüfus Planlaması Hakkında Kanun 
110
3.3. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu 
111
4. HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ 
111
4.1. Dayanak ve Amaç 
112
4.2. Kapsam 
113
4.3. Tanımlar 
113
4.3.1. HHY’de Hasta Tanımı 
114
4.3.2. HHY’de Hasta Haklarının Tanımı 
114
4.3.3. HHY’de Sağlık Kurumu ve Personeli Tanımları 
114
4.3.4. Temel İlkeler 
115
4. BÖLÜM:
SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANMA HAKKI
Giriş 
119
1. Sağlık Hizmetlerinden Adalete ve Hakkaniyete Uygun Yararlanma 
119
2. Hizmet Konusunda Bilgi İsteme Hakkı 
120
3. Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme Hakkı 
123
4. Sağlık Personelini Seçme ve Değiştirme Hakkı 
124
5. Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme Hakkı 
130
6. Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım Alma Hakkı 
130
7. Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Edilememesi 
131
8. Tıbbi Özenle Hizmet Alma Hakkı 
132
5. BÖLÜM:
HASTANIN AYDINLATILMA VE ONAM VERME HAKKI
Giriş 
145
1. AYDINLATILMIŞ ONAMIN TIP ETİĞİ VE HUKUKU AÇISINDAN TAŞIDIĞI ÖNEM 
147
2. TÜRKİYE’DE AYDINLATILMIŞ ONAM İLE İLGİLİ HUKUKİ DURUM 
150
3. HASTANIN TIBBİ GİRİŞİME ONAM VEREBİLMESİ İÇİN GEREKEN ŞARTLAR 
156
3.1. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak 
157
3.1.1. Biyolojik Öğe 
159
3.1.2. Yaş Küçüklüğü 
159
3.1.3. Akıl Hastalığı 
159
3.1.4. Akıl Zayıflığı 
160
3.1.5. Sarhoşluk 
160
3.2. Ergin (Reşit) Olmak 
161
3.3. Kısıtlı Olmamak 
163
3.4. Hastanın Aydınlatılması 
164
3.4.1. Aydınlatmanın İçeriği 
164
3.4.1.1. Tanı ve Tedavi Hakkında Bilgilendirme 
167
3.4.1.2. Risk Aydınlatması 
168
3.4.2. Aydınlatma Kapsamının Genişlemesi 
170
3.4.3. Kapsamın Daralması veya Aydınlatmanın Hiç Yapılmaması 
172
3.4.3.1. Hastanın Serbest İradesi ile Aydınlatılmak İstememesi 
172
3.4.3.2. Hastanın Uygulanması Düşünülen Tıbbi Girişim Hakkında Bilgi Sahibi Olması 
174
3.4.3.3. Acil Haller 
175
3.4.3.4. Aydınlatmanın Hasta İçin Öneminin Kalmaması 
177
3.4.3.5. Tedavi Ayrıcalığı 
177
3.4.4. Aydınlatmanın Verilme Tarzı 
179
3.4.5. Aydınlatma Kime Yapılmalıdır? 
180
3.4.6. Bilgilendirme Kim Tarafından Yapılmalıdır? 
183
3.4.7. Aydınlatmada Şekil 
183
3.4.8. Bilgilendirme Ne Zaman Yapılmalıdır? 
188
4. ÇOCUK ADINA TIBBİ GİRİŞİMLERE KARAR VERİLMESİNDE ETİK VE YASAL TARTIŞMALAR 
188
4.1. Ayırt Etme Gücü Bulunmayan Çocuklar Adına Tıbbi Girişime Karar Verilmesi 
190
4.2. Ayırt Etme Gücü Bulunan Çocuklardan Tıbbi Girişimler İçin Aydınlatılmış Onam Alınması 
191
6. BÖLÜM:
HASTANIN TEDAVİYİ REDDETME HAKKI
Giriş 
197
1. TEDAVİYİ REDDETME HAKKI VE ETİK TARTIŞMALAR 
198
2. KARAR VERME YETERLİLİĞİ OLAN HASTANIN TEDAVİYİ REDDETME HAKKI VE TÜRK HUKUKU 
200
2.1. Anayasa ve Karar Verme Yeterliliği Olan Hastanın Tedaviyi Reddetme Hakkı 
201
2.2. Özel Hukuk ve Karar Verme Yeterliliği Olan Hastanın Tedaviyi Reddetme Hakkı 
203
2.3. Ceza Hukuku ve Karar Verme Yeterliliği Olan Hastanın Tedaviyi Reddetme Hakkı 
206
2.3.1. Tedaviyi Ret Hakkı ve Yaşam Hakkından Vazgeçmeye Onam Vermek 
206
2.3.2. Tedaviyi Ret Hakkı ve Zorunluluk Hali 
208
2.3.3. Hekimin Tıbbi Uygulama Gerçekleştirme Yükümlülüğü ve Tedaviyi Ret Hakkı 
210
3. HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ VE TEDAVİYİ RET HAKKININ SINIRLARI 
211
7. BÖLÜM:
ONURU İLE ÖLME HAKKI
Giriş 
221
1. ÖLÜMÜN TANIMI 
223
2. ONURU İLE ÖLME HAKKI BAĞLAMINDA ÖTANAZİ 
226
3. ONURU İLE ÖLME HAKKI 
228
3.1. Gerçeği Bilme ve Gizlilik Hakkı 
235
3.2. Yaşamının Son Döneminde Olan Hastanın Tedaviyi Reddetme ve Karara Katılma Hakkı 
237
3.3. Ölmekte Olan Hastanın Tıbbi Deneme ve Uygulamalara Katılmama Hakkı Vardır 
239
3.4. Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma Hakkı 
241
3.5. Diğer Haklar 
242
8. BÖLÜM:
HASTANIN ÖZEL HAYATINA SAYGI HAKKI
Giriş 
245
1. ÖZEL HAYAT KAVRAMI 
246
1.1. Özel Hayatın Sınırları 
246
2. ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI VE ULUSLARASI BELGELER 
248
3. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI 
251
3.1. T.C. 1982 Anayasası’nda Özel Hayata Saygı Hakkı 
252
3.2. Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu Kapsamında Özel Hayata Saygı Hakkı 
253
3.3. Türk Ceza Kanunu ve Özel Hayata Saygı Hakkı 
254
3.4. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 
255
4. SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI 
261
4.1. Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinde Özel Hayata Saygı Hakkının Kapsamı 
263
4.2. Sağlık Hizmetlerinde Özel Hayata Saygı Hakkının İnsan Hakları ve Tıp Etiği Açısından Önemi 
272
4.3. Sağlık Hizmetlerinde Özel Hayata Saygı Hakkının Temel Sorunları 
275
4.4. Hastalara Ait Bilgilerin Gizliliği ve Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Karşılaşılan Etik ve Yasal Sorunlar 
276
4.4.1. Sağlık Hizmetlerinde Meslek Sırrı ve Karşılaşılan Etik/Yasal Sorunlar 
276
4.4.1.1. Sağlık Hizmetlerinde Meslek Sırrı Yükümlüğü Olan Kişiler 
278
4.4.1.2. Sağlık Hizmetlerinde Meslek Sırrının Sınırları ve Karşılaşılan Etik /Yasal Sorunlar 
279
4.4.2. Türk Hukukunda Sağlık Hizmetlerinde Meslek Sırrı 
282
4.4.2.1. Bir Kanun Hükmünü Yerine Getirme 
283
4.4.2.1.1. Bulaşıcı Hastalıklarda Bildirim 
284
4.4.2.1.2. Suçun Bildirimi 
290
4.4.2.2. Yetkili Makamın Emrini Yerine Getirme 
292
4.4.2.3. Tanıklıktan Çekinme 
292
4.4.2.4. Meşru Savunma ve Zorunluluk Hali 
294
4.4.2.5. Hastanın Rızası 
295
4.5. Sağlık Hizmetlerinde Arşiv / Kayıtların Gizliliğinde Karşılaşılan Etik ve Yasal Sorunlar 
295
4.5.1. Türk Hukukunda Durum 
301
4.6. Hastaların Beden Mahremiyeti ve Sağlık Hizmetlerinde Etik / Yasal Sorunlar 
303
4.6.1. Sağlık Eğitimi Sürecinde Beden Mahremiyeti 
305
9. BÖLÜM:
ŞİKÂYET HAKKI
GİRİŞ 
311
1. SORUMLULUK VE HUKUKİ KORUNMA YOLLARI 
314
1.1. Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına Dair Yönerge (2003) 
317
1.2. Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (2005) 
320
1.3. HHY 2014 Değişikliği ve 2014 Genelgesi 
323
1.3.1. Hasta Hakları Kurulları 
324
1.3.2. Karar ve Karara İtiraz 
327
1.3.3. Hasta Hakları İl Koordinatörlüğü 
328
1.3.4. Hasta Hakları Birimi 
329
Kaynaklar 
331
Kavram Dizini 
349