Uluslararası (AİHM) ve Ulusal Yargı İçtihatları Çerçevesinde
Hakaret Suçu
(5237 sayılı TCK m. 125–131)
1. Baskı,
Mart 2019
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
542
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Bu eser, "genel hakaret" suçunu incelemektedir (TCK m. 125-131). İfade hürriyetinin sınırlarını belirleyici ve hatta çoğunlukla da daraltıcı bir işleve sahip olan hakaret, adli istatistik verilerine göre ülkemizde milyonlarca dosya ile ceza muhakemesi sürecini soruşturma ve kovuşturma evresinde en çok meşgul eden suç tiplerinin başında gelmektedir. Bu suçun sırf varlığı bile "fikirler pazarı"nın kurulmasını ve "hakikat"in ortaya çıkmasını engelleyici "caydırıcı etki" yaratabildiği için hakaret sadece teknik bir hukuki mesele değil; aynı zamanda hem felsefi hem de suç ve ceza siyaseti boyutlarıyla tartışılması gereken, bireyin ve toplumun yaşantısını derinden etkileyen bir konudur.
Hakaret, Anayasa ve AİHS başta olmak üzere normlar hiyerarşisi bağlamında özgürlükler odağında ele alınması gerekli bir suçtur. Doğası gereği yüzbinlerce kelime veya hareketin olası birleşmesi ile oluşabilecek herhangi bir tahkir edici eylemi, soyut ve belirli bir suç tanımı çerçevesinde mükemmel şekilde tanımlayabilmek mümkün değildir. Oldukça muğlak bir formülasyona sahip bu suç tipinin içeriğini yargı kararları belirlemektedir. Zira, eldeki mevcut düzenlemeye bakarak neyin hakaret suçunu oluşturup neyin oluşturmayacağını önceden kestirebilmek zordur.
Bu araştırmada yazar tarafından AİHM, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve çeşitli Bölge Adliye Mahkemeleri içtihatlarına ek olarak ilham verici olması maksadıyla ABD başta olmak üzere çeşitli ülkelerin de ilgili yüksek yargı kararları taranarak sistematik şekilde gerekli bölümlere işlenmiş; hem yerli hem de yabancı asli ve tali kaynaklardan azami faydalanılarak, getirilen eleştiri ve tekliflerle bu alandaki bilimsel boşluk doldurulmuş; sadece akademisyenler için değil, uygulamacılar için de temel bir başvuru kitabı ortaya çıkarılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
Suç Hakkında Genel Bilgiler
Suçun Unsurları
Suçun Nitelikli Halleri, Ceza Sorumluluğunu Azaltan ya da Ortadan Kaldıran Nedenler
Suçun Özel Görünüş Şekilleri, Kovuşturma ve Yaptırım
Ülkemizde Hakaret Suçuna Dair Genel Tespitsel Bir İstatistik Ölçüm İle Suç ve Ceza Politikası Açısından Hakaret Suçu
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Sunum
9
Kısaltmalar
25
Giriş
29
Birinci Bölüm
SUÇ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
I. “HAKARET” KAVRAMI ÜZERİNE
43
II. HAKARET SUÇU BAĞLAMINDA DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN KORUNMASINDA AİHS VE AİHM KARARLARININ HUKUKİ ÖNEMİ
45
III. GENEL VE ÖZEL TAHKİR SUÇLARI
51
IV. KORUNAN HUKUKİ DEĞER (SUÇUN HUKUKİ KONUSU)
52
A. Genel Olarak
52
B. Şeref Kavramı
56
1. Genel Olarak
56
2. Suçun Hukuki Konusu Olarak “Şeref” Kavramı ve Korunması
56
a. Anayasal Bağlamda
56
b. Temel Hak ve Özgürlüklere Dair Uluslararası Sözleşmeler Bağlamında
57
c. Özel Hukuk Bağlamında
57
d. Ceza Hukuku Bağlamında
58
İkinci Bölüm
SUÇUN UNSURLARI
I. TİPİKLİĞİN MADDİ UNSURLARI
59
A. Fail
59
1. Genel Olarak
59
2. Tüzel Kişiler
59
3. Basın Yoluyla İşlenen Hakaret Suçu Açısından Özel Sorumluluk Rejimi
60
B. Mağdur
62
1. Genel Olarak
62
2. Hakaret Suçunda Mağdur
64
a. Mağdurun Belli Olması ve Sıfatı
64
b. Matufiyet ve Saptanması– Mağdurun Açıkça Kastedilmiş Olmasının Aranmaması (TCK m.126)
65
aa. İsnat Yeteneğine Sahip Olmayanlar
68
bb. Şerefsiz (Infamis) Sayılanlar ve Bedeni ya da Ruhi Rahatsızlık Sahipleri
68
cc. Birden Çok Şahsa Yöneltilen İsnat
70
dd. Kamu Görevlileri
71
aaa. Genel Olarak
71
bbb. Kurullar
72
ee. Tüzel Kişiler
73
ff. Tüzel Kişiliğe Sahip Olmayan Kişi Toplulukları
78
gg. Dolaylı Hakaret
83
hh. Ölüler
86
II. SUÇUN MADDİ KONUSU
89
A. Fiil
89
1. Davranış
89
a. Genel Olarak
89
b. Somut Bir Fiil veya Olgu İsnat Etme (Madde–i Mahsusa İsnadı)
89
c. Sövmek Suretiyle Bir Kimsenin Onur, Şeref ve Saygınlığına Saldırma
92
d. İsnadın Kişinin Onur, Şeref ve Saygınlığını Rencide Edebilecek Nitelikte Olması
111
aa. Genel Olarak
111
bb. Objektif Anlam
115
cc. Davranışın Yorumunda Örf ve Adet
116
dd. Davranışa Yönelik Rencide Değerlendirmesinin Zamana, Mekâna, Kişinin Sosyal Statüsüne, Sıfatına ve Kamuya Mal Olmuş Şahıs Olmasına Göre İzafi Kabul Edilmesi
119
ee. “İsnadın Doğruluğu”nun Cezai Sorumluluğa Etkisi
120
gg. Beddua
120
d. Huzurda ve Gıyapta Hakaret
124
aa. Genel Olarak
124
bb. Huzurda Hakaret
124
aaa. Genel Olarak
124
bbb. Mağduru Muhatap Alan Sesli, Yazılı veya Görüntülü Bir İletiyle İşlenmesi
127
cc. Gıyapta Hakaret (Başkaları ile İhtilaten Hakaret)
128
aaa. Genel Olarak
128
bbb. Objektif Cezalandırılabilme Şartı Olarak İhtilat
131
aaaa. Genel Olarak
131
bbbb. İhtilatın Tayini
134
cccc. İhtilat Vasıtası
135
dddd. İhtilatın Faili
137
eeee. İhtilat İradesi
137
ffff. Toplu ve Dağınık İhtilat
139
gggg. İhtilatta Asgari Sayı
141
B. Netice
142
1. Genel Olarak
142
2. Suçun Tamamlanma Anı
143
III. TİPİKLİĞİN MANEVİ UNSURLARI
144
IV. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
151
A. Genel Olarak Hukuka Aykırılık (ve Hakaret Suçu İçin Özellik Arz Eden Hukuka Uygunluk Nedenleri)
151
B. Hakkın kullanılması
152
1. Eleştiri ve Haber (Verme) Hakkı
152
a. Genel Olarak
152
b. Eleştiri ve Haber Verme Hakkının Unsurları
161
aa. Gerçeklik ve Güncellik
161
bb. Kamu İlgi ve Yararının Mevcut Olması
165
cc. Nedensellik İlişkisi ve Ölçülülük
170
2. Dilekçe (İhbar ve Şikâyet) Hakkı
174
3. İddia ve Savunma Hakkı/Dokunulmazlığı (Adli Muafiyet) (TCK m.128)
178
a. Genel Olarak
178
4. Terbiye ve Disiplin Hakkı
195
5. Mağdurun Rızası
195
6. Kanunun Hükmünün Yerine Getirilmesi
197
a. Suç Bildirme Esnasındaki Tahkir Edici İfadeler
197
d. Tanık, Bilirkişi ve Uzmanların Tahkir Edici İfadeleri
198
e. Tasfiye ve İcra Memurlarının Görevlerinin İcrasında Tespit İçin Kullandıkları Tahkir Edici İfadeleri
199
f. Özel Kuruluşların Görevlerinin İcrasında Kullandıkları Tahkir Edici İfadeler
199
3. Yetkili Merciin Emrinin Yerine Getirilmesi
200
4. Meşru Savunma
200
5. Zorunluluk Hali
202
Üçüncü Bölüm
SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ,
CEZA SORUMLULUĞUNU AZALTAN YA DA
ORTADAN KALDIRAN NEDENLER
I. GENEL OLARAK
203
II. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ
205
A. Cezayı Ağırlatıcı Nedenler
205
1. Fiilin, Kamu Görevlisine Karşı Görevinden Dolayı İşlenmesi (TCK m.125/3/ b. a)
205
2. Hakaretin, Düşünce ve Din Özgürlüğünün Kullanmasından Dolayı İşlenmesi (TCK m.125/3/ b. b)
260
3. Fiilin, Kişinin Mensup Bulunduğu Dine Göre Kutsal Sayılan Değerlerden Bahisle İşlenmesi (TCK m.125/3/b. c)
261
4. Fiilin Alenen İşlenmesi (TCK m. 125/4)
266
a. Genel Olarak
266
b. Aleniyet– İhtilat Farkı
277
B. Cezayı Hafifleten ve Ortadan Kaldıran Haller
279
1. Haksız Bir Fiile Tepki Olarak İşlenen Hakaret Suçu (TCK m.129/1)
279
2. Kasten Yaralama Suçuna Tepki Olarak İşlenen Hakaret Suçu (TCK m. 129/2)
290
3. Karşılıklı Hakaret (TCK m. 129/3)
294
a. Genel Olarak
294
c. Karşılıklı Olarak İşlenen Suçların Hakaret Suçu Olması
298
aa. İlk Olarak Hakaret Eden Kişinin Haksız Olması
300
bb. Hakaretlerin Karşılıklı Olması ve Aralarında Nedensellik İlişkisi Olması
302
III. ÖZEL CEZASIZLIK SEBEPLERİ
309
A. İspat Hakkı ve İsnadın İspatı (Exceptio Veritatis)
309
1. Genel Olarak
309
2. İsnat Olunan Fiilin İçeriğinin Suç Olması ve Failin Bu Suçtan Mahkûm Olması
314
a. Kamu Yararı
317
b. Şikâyetçinin İspata Razı Olması
319
c. İspat Hakkının Kullanılması
320
B. Yasama Sorumsuzluğu
320
Dördüncü Bölüm
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ, KOVUŞTURMA VE YAPTIRIM
I. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
327
A. Genel Olarak
327
B. Teşebbüs
327
1. Genel Olarak
327
2. Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık
329
C. İştirak
330
D. İçtima
331
1. Genel Olarak
331
2. Bileşik Suç
331
3. Zincirleme Suç
333
4. Fikri İçtima
342
II. KOVUŞTURMA
350
A. Görev
350
B. Yetki
352
C. Şikâyet (TCK 131) ve Hak Düşürücü Süre
352
D. Basın Yoluyla İşlenen Hakaret Suçunda Dava Süreleri
360
E. Uzlaştırma
363
F. Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması
368
G. Erteleme
381
H. Zamanaşımı
385
III. YAPTIRIM VE MUHAKEME ESNASINDA GÖZETİLMESİ GEREKEN BİR KISIM İLKELER
387
A. Suça Öngörülen Yaptırım
387
B. Bazı Yargı Kararları Çerçevesinde Hakaret Suçunun Muhakemesi Esnasında Gözetilmesi Gereken Bir Kısım İlkeler
391
1. Soruşturma Evresinde
391
2. Kovuşturma Evresinde
394
Beşinci Bölüm
ÜLKEMİZDE HAKARET SUÇUNA DAİR
GENEL TESPİTSEL BİR İSTATİSTİK ÖLÇÜM İLE
SUÇ VE CEZA POLİTİKASI AÇISINDAN HAKARET SUÇU
I. SUÇUN ÖZELLİKLERİ
435
A. Genel Olarak Suç Sosyolojisi ve Kriminoloji Açısından Hakaret
435
B. Yayımlanmış En Son Tarihli Adli İstatistikler Işığında Hakaret Suçu
437
II. SUÇ VE CEZA POLİTİKASI AÇISINDAN HAKARET SUÇU
440
A. Genel Olarak
440
B. Hakaret Suçunun Cezaya Liyakati ve Cezaya Muhtaçlığı
442
C. Bazı Gelişmiş Ülkelerde Şeref Hakkına Tecavüzün Sadece Özel Hukuk Müeyyideleri İle Korunması ve Dünyada Hakaret Suçunun Dekriminizasyonu Eğilimi Üzerine
447
1. Genel Olarak
447
2. Bu Husustaki Değerlendirme ve Düşüncelerimiz
455
Sonuç
491
EK: “AGİT” (OSCE) Devletlerinde Hakaret Suçu Düzenlemeleri
511
Kaynakça
513
Kavramlar Dizini
529
Yazarın Özgeçmişi
541
Baskısı tükenmiştir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Memurların Disiplin ve Ceza Soruşturması
Zehreddin Aslan, Halil Altındağ
Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler
Mahmut Koca, İlhan Üzülmez
Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Pratik Çalışma Kitabı
Ali Emrah Bozbayındır, Gülşah Bostancı Bozbayındır, Ta
Şematik Ceza Hukuku Özel Hükümler
Güçlü Akyürek, Ceren Mermutluoğlu Ayyıldız, Tarık Mehm
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim