ÖRGÜT YAPILARI ÜZERİNE FARKLI YAKLAŞIMLAR
1.1.1. Tarihi Yaklaşım
21
1.1.2. Kavramsal Yaklaşım
24
1.1.3. Kriminolojik Yaklaşım
27
FARKLI ÖRGÜT MODELLERİ ÜZERİNE TEMEL ÖRNEKLER VE KONU İLE İLGİLİ ÇALIŞMAYA ÖZEL OLARAK
2.1. İTALYAN MAFYASI COSA NOSTRA ÖRNEĞİ
33
2.2. İTALYA’DA SUÇ ÖRGÜTLERİYLE MÜCADELE ALANINDA FAALİYET GÖSTEREN “COMİTATO ADDİOPİZZO” DERNEĞİYLE ÖRGÜTLÜ YAPILARLA MÜCADELEDE İTALYA ÖRNEĞİ ÜZERİNE YAPILAN MÜLAKAT
37
2.3. “ORTADOĞUDAKİ DEVLET DIŞI AKTÖRLER: ÖRGÜTLÜ YAPILAR” KONUSU ÜZERİNE KONUNUN UZMANI BOLOGNA ÜNİVERSİTESİ YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİ TARİHÇİ YUSUF KARATAŞ İLE YAPILAN MÜLAKAT
41
2.4. İSTİHBARAT BİLİMİ UZMANI DR. MERVE SEREN İLE “SUÇ ÖRGÜTLERİYLE MÜCADELEDE İSTİHBARATIN YERİ” KONUSU İLE YAPILAN MÜLAKAT
47
ÖRGÜTLÜ SUÇLULUĞUN NORMATİF GELİŞİMİ
3.1. 765 SAYILI TCK VE ÖZEL CEZA KANUNLARINDAKİ DÜZENLEMELER
55
3.2. ULUSLARARASI HUKUK METİNLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖRGÜT YAPILARINA BAKIŞ
56
3.3. 5237 SAYILI TCK VE 3713 SAYILI TERÖRLE MÜCADELE KANUNU’NUN ÖRGÜT TİPLERİNE DAYANAK OLUŞTURAN NORMATİF ANLAYIŞI
57
SUÇ İŞLEMEK AMACIYLA ÖRGÜTLENME SUÇLARININ TCK’NIN 220. MADDESİ VE İLGİLİ HÜKÜMLER ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ
4.1. SUÇ İŞLEMEK AMACIYLA ÖRGÜTLENME SUÇLARININ ÖZELLİKLERİ
62
4.1.1. Genel ve Tamamlayıcı Nitelikte Bir Suçtur
62
4.1.2. Çok Failli Bir Suçtur
62
4.1.3. Tehlike Suçudur
64
4.1.4. Seçimlik Hareketli Bir Suçtur
64
4.1.5. Fiilin Niteliğine Göre Ani Suç veya Kesintisiz Suç Şeklinde Ortaya Çıkabilir
66
4.1.6. Hazırlık Hareketlerine Cezai Sonuç Atfedilen Bir Suç Tipi Özelliği Göstermektedir
66
4.2. KORUNAN HUKUKSAL YARAR
67
4.4. SUÇUN MADDİ UNSURLARI, FİİL ÇEŞİTLERİ VE BU BAĞLAMDAKİ TARTIŞMALAR
71
4.4.1. Örgütün Yapısı ve Elverişlilik Kriteri
71
4.4.4. Örgüte Üye Olma
84
4.4.4.1. Üyeliğin Henüz Tüm Kriterleriyle Teşekkül Etmemiş Bir Suç Örgütü Kapsamında Gerçekleşip Gerçekleşemeyeceği Sorunu
85
4.4.4.2. Örgüte Katılım: Tek Taraflı İradeyle Katılımın Gerçekleşip Gerçekleşmeyeceği Tartışması
86
4.4.4.3. Örgüt Üyeliği Bakımından Zamansal Durum
90
4.4.4.4. Örgüt Üyeliği Bakımından Süreklilik, Çeşitlilik, Yoğunluk Kriteri
92
4.4.4.4.1. Süreklilik Kriteri
92
4.4.4.4.2. Çeşitlilik Kriteri
95
4.4.4.4.3. Yoğunluk Kriteri
96
4.4.4.5. Yalnızca örgüt üyesi tarafından işlenebilen fiiller
97
4.4.4.6. Örgüt üyeliğinin sona ermesi
100
4.4.5. Örgüt Üyesi Olmayan Kişilerin Örgüt Adına Suç İşlemesi
101
4.4.5.1. Mevcut Düzenlemenin Son Hali ve Değişiklik İhtiyaçlarını Doğuran Uygulama Gelişimi
101
4.4.5.2. Ölçülülük İlke ve Anlayışı Yönünden Eleştiriler
104
4.4.5.3. Kanun Maddesinde Örgüt Adına Suç İşlemekle Kast Edilenin Ne Olduğu, Hangi Suçların Bu Kapsamda Kabul Edilebileceği, Örgüt Adına İşlenen Suçun Tamamlanmasının Gerekip Gerekmediği Hakkındaki Tartışmalar
105
4.4.5.4. Örgüt Adına İşlenen Suç, Örgütle Fail Arasında Nasıl Bir İlişkinin Varlığını Gerektirir? Yargısal Uygulamalar Ne Yöndedir?
106
4.4.6. Örgüte Yardım Etme
108
4.4.6.1. 765 Sayılı TCK’nın Normatif Yaklaşımı
109
4.4.6.2. 5237 Sayılı TCK’da Benimsenen Anlayış
109
4.4.6.3. Örgüte Yardım Fiili
110
4.4.6.3.1. Yardım Fiilinin Niteliği
110
4.4.6.3.2. Örgüt Üyeliği ve Örgüte Yardım Suçu Arasındaki Ayrım Kriterleri
112
4.4.6.4. Örgüte Yardım Suçu Bakımından İştirak Kurumunun Vasfı
114
4.4.6.5. Anayasa Mahkemesinin E.2012/100 K.2013/84 T.4.7.2013 Numaralı Kararı Bakımından Örgüte Yardım Suçunun Anayasal Denetimi
117
4.4.6.6. 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu Atfı ve Özel Nitelikli Yardım Fiilleri
118
4.4.6.7. TCK m.315 Silahlı Örgütler Bakımından Özel Nitelikli ve Sınırlı Sayıdaki Yardım Fiilleri
119
4.4.6.8. 6415 Sayılı Terörün Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun’daki Özel Nitelikli Yardım Fiilleri
120
4.4.6.9. Örgüte Yardım Suçu Suretiyle Örgüt Üyesi Gibi Cezalandırılma Bakımından Özel Bir Değerlendirme: AİHM Işıkırık/Türkiye Kararı
124
4.4.7. Örgüt Propagandası Yapmak
128
4.4.7.1. Örgüt Propagandası Fiilinin Normatif Değerlendirilişi
129
4.4.7.2. Propaganda Fiilinden Ne Anlaşılmak Gerekir?
129
4.4.7.3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları Işığında İfade Özgürlüğü ve Sınırlama Sebepleri Arasındaki Dengenin Tartışılması
132
4.4.7.3.1. Mehdi Zana–Türkiye davası
132
4.4.7.3.2. Yavuz ve Yaylalı–Türkiye davası
133
4.4.7.3.3. Gerger – Türkiye Davası
136
4.4.7.5. TMK m.7/3 Bakımından Değerlendirmeler
141
4.4.7.6. Anayasa Mahkemesi Kararları Bakımından, Örgüt Propagandası Suçu Perspektifinde İfade Özgürlüğü ve Kamu Yararı Dengesi
142
4.4.7.6.1. Berrin Baran Eker ve Muzaffer Özbek başvurusu
142
4.4.7.6.2. Barış Bildirisi Kararı
144
4.4.7.7. Avrupa Konseyi Terörizmin Önlenmesi Sözleşmesi kapsamında Örgüt Propagandası Fiili
151
4.5. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
152
4.8. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ
161
4.8.2.1. Özel Bir Hakimiyet Modeli: Organize Hakimiyet Mekanizmalarına Dayalı Dolaylı Faillik Doktrini
170
4.8.2.1.1. Normatif Yaklaşım
171
4.8.2.1.2. Örgütsel Organizasyonun Yapısı
171
4.8.2.1.3. Organize Hakimiyet Mekanizması Teorisinde Baz Alınacak Kriterler
174
4.8.2.1.4. Organize Hakimiyet Mekanizmasına Dayalı Teorilerin Çıkış Noktası
175
4.8.2.1.5. Kanun Koyucunun Tercih Ettiği Sorumluluk Rejimi
177
4.8.2.1.6. Organize Hakimiyet Mekanizmalarına Dayalı Sorumluluk Rejimine Yönelik Görüşümüz
179
4.8.2.1.7. Yerleşik Yargısal Anlayışın Belirsizliği Sorunu
183
4.8.2.1.8. Genel İştirak Kurallarını Yetersiz Kılan Örgüt İçi Dinamikler
186
4.8.3.1. Özel Bir İçtima Hali: Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde Suç İşlenmesi
195
4.8.3.1.1. Normatif Yaklaşım
195
4.8.3.1.2. Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi Halinin Nitelikli Hal Olarak Kabul Edildiği Suçlarda Aynı Zamanda Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma Hükümlerinin Uygulanması Suretiyle Ortaya Çıkan İçtima Tartışması
195
4.8.3.1.2.1. Non Bis In Idem İlkesi Çerçevesinde Ele Alış
195
4.8.3.1.2.2. Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi Bakımından Nitelikli Hal Sorumluluğuna Gidilen Suçlar Çerçevesinde İnceleme
197
4.8.3.1.2.3. Bileşik Suç Hükümleri Çerçevesinde İnceleme
199
TCK M. 221 KAPSAMINDA ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİ
5.1. AMAÇSAL YAKLAŞIM
201
5.2. NORMATİF YAKLAŞIM
202
5.3. TCK m.221/1 KAPSAMINDA KURUCU VE YÖNETİCİLER BAKIMINDAN UYGULANACAK ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİ
206
5.3.1. Soruşturmaya Başlanmamış Olmalıdır
206
5.3.2. Örgüt Kurma veya Yönetme Suçunun İşlenmesi Gerekir
208
5.3.3. Örgüt Yapısının Bizzat Dağıtılması veya Verilen Bilgilerle Örgütün Dağıtılmasının Sağlanması Gerekir
208
5.3.4. Etkin Pişmanlık Anlamındaki İşbirliğinin Örgütün Amacı Doğrultusunda Suç İşlenmeden Önce Yapılması Gerekir
209
5.4. TCK m.221/2 ANLAMINDA ÖRGÜT ÜYELERİ BAKIMINDAN UYGULANACAK ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİ
209
5.4.1. Örgüt Üyeleri Bakımından Uygulama Alanı Bulabilecektir
209
5.4.2. Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde Herhangi Bir Suçun İşlenilmesine İştirak Edilmemesi Gerekir
210
5.4.3. Gönüllülük Kriteri
211
5.4.4. Bildirimin Muhatabı Olacak İlgili Makamlar
211
5.5. TCK m.221/3 ÖRGÜTÜN FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE HERHANGİ BİR SUÇUN İŞLENİŞİNE İŞTİRAK ETMEKSİZİN YAKALANAN ÖRGÜT ÜYELERİ BAKIMINDAN UYGULANACAK ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİ
211
5.5.1. Yalnızca Örgüt Üyeleri Bakımından Uygulanabilir
211
5.5.2. Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde Herhangi Bir Suçun İşlenişine İştirak Edilmemesi Gerekir
211
5.5.3. Fail Yakalanmış Olmalıdır
212
5.6. TCK M. 221/4 BAKIMINDAN GENEL MAHİYETLİ ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİ
212
5.6.1. Örgüt Kurucuları, Yöneticileri, Üyeleri, Örgüt Üyesi Olmamakla Birlikte Örgüt Adına Suç İşleyenler, Örgüte Yardım Fiilini İşleyenler TCK m.221/4 Düzenlemesinden Yararlanabilecektir
213
5.6.2. Failin Gönüllü Olarak Teslim Olması veya Yakalanması Gerekir
213
5.6.3. Örgütün Yapısı ve Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlarla İlgili Bilgi Verilmelidir
214
5.7. ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİNDEN YARARLANILMASI SONRASINDA ORTAYA ÇIKACAK SONUÇLAR
216
SUÇ ÖRGÜTÜ MENSUBİYETİ VEYA TERÖR DOLAYISIYLA SUÇLU OLAN HÜKÜMLÜLERE UYGULANACAK ÖZEL İNFAZ REJİMİ VE 7242 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER
6.1. HÜKÜMLÜLERİN GÖZLEM VE SINIFLANDIRILMASI BAKIMINDAN SUÇ ÖRGÜTLERİ
220
6.2. CEZAEVİ TİP VE TÜRLERİ NOKTASINDAKİ AYRIMLAR
221
6.3. İNFAZ ERTELEME KURUMU BAKIMINDAN SUÇ ÖRGÜTÜ MENSUBİYETİ VEYA TERÖR SUÇLULUĞU
224
6.4. HÜKÜMLÜYLE AVUKAT GÖRÜŞÜ BAKIMINDAN SUÇ ÖRGÜTÜ MENSUBİYETİ VEYA TERÖR SUÇLULUĞU
225
6.5. SUÇ ÖRGÜTÜ MENSUBİYETİ VEYA TERÖR SUÇLULUĞU DOLAYISIYLA HÜKÜMLÜ OLANLARIN DIŞARIYLA HABERLEŞMESİ VE YAYINLARDAN YARARLANMA HAKKI
227
6.6. KOŞULLU SALIVERİLME KURUMU BAKIMINDAN ÖRGÜT MENSUBİYETİ OLAN HÜKÜMLÜNÜN DURUMU
228
6.7. CEZA İNFAZ KURUMUNDAKİ DİSİPLİNEL SÜREÇLER BAKIMINDAN SUÇ ÖRGÜTLERİ
231
6.8. DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRİ BAKIMINDAN ÖRGÜTLÜ SUÇLULUK
232
6.10. 7242 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN BAZI DÜZENLEMELER
235