1. DENETİMİN TANIMI NEDİR, AMAÇLARI NELERDİR?
23
II. DENETİMİN AMAÇLARI NELERDİR?
25
III. DENETİM RAPORUNA İLGİ DUYANLAR:
26
A. Bir Denetim Raporu Paydaşları Kimlerdir?
26
IV. DENETİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
27
V. KONUSUNA VE AMACINA GÖRE DENETİM TÜRLERİ:
27
A. Finansal Denetim (Mali Tablo Denetimi):
27
B. Biçimsel Formel Denetim (Uygunluk Denetimi):
28
C. Performans Denetimi (Faaliyet Denetimi):
28
VI. DENETİMDE BULUNAN DENETÇİNİN NİTELİĞİNE GÖRE DENETİM
VII. DENETLENEN YERE GÖRE DENETİM:
31
A. İç Denetim Nedir, Çeşitleri Nelerdir?
31
B. İç Denetimin Özellikleri:
32
C. İç Denetim Türleri:
32
2. Performans denetimi:
32
4. Bilgi teknolojisi denetimi
33
VIII. DENETÇİ KAVRAMI:
34
IX. BİR DENETÇİDE BULUNMASI GEREKEN MESLEKİ ETİK İLKELER
(TEMEL ÖZELLİKLER): (Bağımsız Denetim Yönetmeliği – Madde:21)
34
C. Mesleki Yeterlilik ve Özen:
34
D. Sır Saklama (Gizlilik):
34
E. Mesleğe Uygun Davranış:
34
X. ETİK KURALLARA/DAVRANIŞLARA BAZI ÖRNEKLER;
34
A. Denetçinin Bağımsızlığını Ortadan Kaldıran Bazı Durumlar
XI. DENETÇİNİN DENETLEDİĞİ KURUMDA YAPTIĞI DENETİM:
35
B. Rastgele (Sondaj) inceleme:
36
XII. DENETÇİNİN KURUM DIŞINDA YAPTIĞI DENETİM VE İNCELEMELER;
36
XIII. BAĞIMSIZ DENETİMİN FAYDALARI NELERDİR?
36
A. Denetlenen İşletmeye Sağlanan Yararlar:
36
B. İş Hayatının Diğer Üyelerine Sağlanan Yararlar:
37
C. Kamu Kuruluşları Açısından Sağlanan Yararlar:
37
XIV. BAĞIMSIZ DENETİME TABİ KURULUŞLAR:
38
XV. DENETİM STANDARTLARI:
38
A. Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları:
38
a. Eğitim ve Yeterlilik:
39
c. Mesleki Özen ve Dikkat:
39
2. Çalışma Alanı Standartları:
39
a. Planlama ve Gözetim:
39
b. İç Kontrol Sistemi Hakkında Bilgi Edinme:
40
c. Yeterli ve Güvenilir Kanıt Toplama:
40
3. Raporlama Standartları:
41
a. Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine Uygunluk:
41
c. Mali Tablodaki Açıklamaların Yeterliliği (Yeterlilik):
41
XVI. TÜRK TİCARET KANUNU ÇERÇEVESİNDE BAĞIMSIZ DENETİM:
42
XVII. FİNANSAL TABLOLARIN DENETİMİNDE BAĞIMSIZ DENETÇİNİN
A. Denetçinin Sorumluluğu:
45
B. Denetçinin Sır Saklamadan Doğan Sorumluluğu:
46
C. Finansal Tablolar Hakkında İşletme Yönetiminin Sorumluluğu:
46
XVIII. BAĞIMSIZ DENETİM YAPTIRMAMANIN CEZASI VE YASAL SONUÇLARI:
47
XIX. GÜVENCE HİZMETLERİ:
48
A. Onaylama Hizmetleri:
48
1. Tarihi Finansal Tabloların Denetimi:
49
2. Finansal Raporlama ile İlgili İç Kontrolün Etkinliğinin Onanması:
49
3. Tarihi Finansal Tabloların Gözden Geçirilmesi:
49
4. Diğer Onaylama Hizmetleri:
49
XX. KAMU GÖZETİMİ KURUMU (Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu)
50
XXI. TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI:
50
A. Bağımsız Denetim Standardı (BDS):
51
B. Finansal Tabloların Denetimi:
51
C. Denetime Tabi Finansal Tablolar:
52
D. KGK Mevzuatında ve Standartlarında Geçerli Olan Bağımsız Denetim
1. Denetçinin Genel Amaçları:
53
2. Finansal Tabloların Denetimine İlişkin Etik Hükümler:
56
XXII. DENETİM SİSTEMİNİN BAŞLICA SORUNLARI:
56
2. BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU:
59
I. BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARI SONUCUNDA VERİLEN GÖRÜŞLER:
A. Olumlu Görüş İçeren Rapor:
60
B. Olumsuz Görüş İçeren Rapor:
60
1. Genel Olarak Denetçiyi Olumsuz Denetim Görüşü Vermeye
C. Görüş Bildirmekten Kaçınma:
61
1. Denetçinin Görüş Bildirmekten Kaçınmasına Yol Açan Nedenler:
61
D. Sınırlı (Şartlı) Görüş Bildirme:
61
1. Denetçinin Sınırlı (Şartlı) Görüş Bildirmesine Yol Açan Nedenler:
62
II. STOKLARLA İLGİLİ KAPSAM SINIRLANDIRMASINA ÖRNEK DENETÇİ
GÖRÜŞÜ: (Kapsam Bölümü)
62
A. Kapsam Sınırlandırma Nedeniyle Görüş Bildirmekten Kaçınmaya
B. Yeni Bir Müşterinin Kabulüne Karar Verirken Denetçinin Denetim
Riski Açısından Göz Önünde Bulunduracağı Hususlar:
64
III. ANALİTİK İNCELEME:
64
A. Denetçinin Belge İncelemesinde Dikkat Edeceği Hususlar:
65
V. KANITLAR İLE İLGİLİ ÖNEMLİ NOTLAR:
66
A. Uzman Kişinin Bilgisine Başvurma:
67
VII. BAĞIMSIZ DENETİM STANDARTLARINDA ÇALIŞMA KÂĞITLARI:
68
VIII. KANIT VE KANIT TOPLAMA TEKNİKLERİ:
69
A. Denetim Kanıtlarının Sınıflandırılması:
70
B. Destekleyici Kanıt Elde Etmek İçin Kullanılan Denetim Teknikleri:
70
C. Denetçinin Kanıt Toplamada Kullanacağı Yöntemler;
70
4. Bilgi Toplama (Soruşturma):
71
5. Kayıt Sisteminin Kontrolü:
71
8. Rastgele İnceleme (Göz Atma):
71
A. Geleneksel Kanıt Türleri;
71
2. Doğrulama Tekniği (Teyit, Mutabakat):
72
E. Matematiksel Kanıtlar:
73
F. Bilimsel Mütalaaya Dayanan Kanıtlar:
73
G. Yazılı Bildirimler ve Teyitler:
73
X. NİTELİĞİNE GÖRE KANITLAR;
73
B. Destekleyici Kanıtlar:
73
XI. DEĞİŞEBİLİRLİK AÇISINDAN KANITLAR:
74
B. Değiştirilebilir Kanıtlar:
74
XII. KANITLARIN GÜVENİRLİLİĞİ:
74
A. Kanıtların Güvenilirliğine Etki Eden Faktörler:
74
B. Kanıtların Yeterli Sayıda Olması:
74
XIII. KANIT TOPLAMADA ÖZELLİK İÇEREN DURUMLAR:
74
A. Kanıtın Denetim Raporuna Etkisi:
75
XIV. FİNANSAL TABLO KALEMLERİNDE UYGULANACAK DENETİM İŞLEMLERİ:
76
B. ALACAKLAR VE SATIŞLAR:
76
C. STOKLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ:
77
D. BORÇLAR VE BORÇ SENETLERİ:
77
E. DURAN VARLIKLAR VE İLİŞKİLİ HESAPLAR (Amortisman, Tükenme
F. ÖZSERMAYE (Ve dağıtılmamış karlar):
79
XV. KAPSAM AÇISINDAN AKSAKLIKLAR:
79
3. RAPORLAR VE RAPOR YAZMA TEKNİKLERİ:
85
I. RAPORLARDA MUTLAKA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER:
85
II. UYGULAMADA KULLANILAN RAPOR ADLARI:
86
A. Ön İnceleme Raporları:
86
C. İnceleme Raporları:
86
D. Soruşturma Raporları:
87
1. Soruşturma Raporu Detayı:
88
2. Geçici Olarak Görevden Uzaklaştırma Nedir?
89
E. Suç Duyurusu Raporları:
89
G. Vergi Tekniği Raporları:
90
H. Vergi İnceleme Raporları:
90
I. Vergi Suçu Raporları:
90
J. Suç Tespit Raporları:
90
III. RAPORU OKUYACAK VE YARARLANACAK KİŞİLER:
91
IV. DENETİM RAPORLARININ SONUÇLARI:
91
C. Görüş Bildirmekten Kaçınma:
91
V. RAPORLARDAN ÇIKAN SONUÇLAR:
91
VI. FAALİYETLERİNE GÖRE RAPOR TÜRLERİ:
92
VII. GENEL OLARAK RAPOR TÜRLERİ:
92
A. İçeriklerine Göre Raporlar:
92
B. Bilgi Veren Raporlar:
92
C. Araştırma Raporları:
93
F. Sürelerine Göre Raporlar:
93
G. Yapılarına Göre Raporlar:
93
VIII. RAPORLARIN TEKNİK VE GENEL ÖZELLİKLERİ:
94
IX. RAPOR HAZIRLAMA VE RAPOR YAZIMI:
96
X. RAPORLARDA BULUNMASI GEREKEN BÖLÜMLER:
97
XI. RAPOR HAZIRLAMA SÜRECİ:
97
B. Raporu Okuyacak ve Yararlanacak Kişiler:
97
C. Rapor Hazırlama Süreci Bilgi Kaynakları:
98
XII. RAPORUN YAZILMASI:
98
A. Rapor Hazırlama Süreci Genel Yazım Kuralları:
98
B. Denetim Bulgularının Değerlendirilmesi ve Raporlama:
98
C. Denetçilerin Hazırlayacağı Rapor Suretini Vereceği Yerler:
99
XIII. RAPORUN KONTROLÜ:
99
XIV. TABLO VE GRAFİKLER:
102
XV. DENETÇİNİN/MÜFETTİŞİN SORUMLULUKLARI:
103
4. DENETİMLERDE YAPILAN HATA VE HİLELER:
107
I. BAĞIMSIZ DENETİM STANDARTLARINDA HİLE (BDS 240).
107
A. HİLE NEDEN YAPILIR?
112
II. HATALARIN SINIFLANDIRILMASI:
113
A. Hataların İçerik Bakımından Sınıflandırılması:
113
1. Nitel Muhasebe Hataları:
114
2. Nicel Muhasebe Hataları:
114
B. Hataların Sonuçları Bakımından Sınıflandırılması:
114
1. Önemli Muhasebe Hataları:
114
2. Önemsiz Muhasebe Hataları:
114
III. HATALARIN ETKİLERİ BAKIMINDAN SINIFLANDIRILMASI:
114
A. Bilançoyu Etkileyen Muhasebe Hataları:
115
B. Gelir Tablosunu Etkileyen Muhasebe Hataları:
115
C. Bilanço ve Gelir Tablosunu Etkileyen Muhasebe Hataları:
115
A. Matematik Hataları:
116
3. Hesapların Borç ve Alacak Taraflarının Karıştırılması:
118
D. Unutulma ve Tekrar Hataları:
119
E. Bilançoda Yapılan Hatalar:
119
B. Kayıt Dışı İşlemler:
121
C. Zamanından Önce Veya Sonra Kayıt:
122
E. Belge Sahtekârlığı:
124
1. Belge Sahtekârlığının Başlıca Nedenleri:
124
2. Şirket Yolsuzluklarında Fatura Kullanımı:
125
4. Faturayı Kesen Firmanın Fiili Durumu:
125
5. Belge Sahtekârlığının Gerçekleşme Şekilleri:
126
6. Belge Sahtekârlığında Yaygın Olarak Kullanılan Yöntemler:
127
VI. Bilançonun Maskelenmesi
130
VII. VERGİ KAÇIRMA AMAÇLI MUHASEBE HİLELERİ:
131
A. Satış Yolsuzlukları:
132
B. Alış Yolsuzlukları:
134
C. Diğer Şirket Yolsuzluk Türleri:
135
D. İşletme Giderlerini Yükseltme:
137
E. Özel Giderleri İşletmeye Aktarma:
138
F. Değerleme Hileleri:
138
F. Arızi Gelirleri Gizleme:
139
G. Gider ve Maliyet Artırıcı Harcamalar:
140
H. Satış Hâsılatını Gizlemeye Yönelik Hileler:
141
VIII. HATANIN TESPİT EDİLMESİ:
142
A. Denetimlerde Tespit Edilen Uygulama Hataları:
142
1. Teminat Mektubu İşlemleri:
142
2. Değerli Kâğıt İşlemleri:
143
3. Maaş, Ücret ve Yolluk Ödemeleri:
143
IX. Hilenin Tespit Edilmesi:
144
B. İşletme Çalışanları Tarafından Yapılan Hileler:
145
C. İşletme Çalışanlarınca Yapılan Hilelerin Yapılma Biçimleri ve
D. İşletme Çalışanlarının Hile Yapma Olasılığı:
150
X. Hile Üçgeni ve Hilelerin Sınıflandırılması:
151
A. Hilelere Neden Olan Risk Faktörleri:
151
C. Hilelerin Sınıflandırılması:
153
D. ACFE 2022 Suiistimal Raporu:
154
F. Hileli Finansal Raporlamanın Ortaya Çıkma Sebepleri:
157
XI. Hile Belirtileri:
159
A. Yönetimle İlgili Hile Belirtileri:
159
1. Faaliyetlerin Yürütülmesi ile İlgili Anormallikler:
159
B. Yönetim Özellikleri ile İlgili Anormallikler:
160
C. Örgüt Yapısı ile İlgili Anormallikler:
160
D. Üçüncü Kişiler ile Olan İlişkilerde Anormallikler:
161
E. Çalışanlarla İlgili Hile Belirtileri:
162
1. Muhasebe İle İlgili Hile Belirtileri:
162
2. Hileli Yevmiye Kayıtları Ve Belirtileri:
164
3. İç Kontrol Yapısı Zayıflıkları İle İlgili Belirtiler:
164
4. Analitik Anormallikler İle İlgili Belirtiler:
165
5. Üçüncü Kişiler ile Olan İlişkilerde Hile Belirtileri:
166
6. Çalışanın Anlaştığı Müşteriler ile Hukuksuz İşlemleri:
167
7. Çalışan Davranış Değişiklikleri ile ilgili Belirtiler:
167
8. Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanımı:
168
XII. BELGE DÜZENİNDE HİLELER:
169
XIII. HATA VE HİLE ARASINDAKİ FARK:
171
5. DENETİMLERDE TESPİT EDİLEN HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
173
I. DENETİMLERDE TESPİT EDİLEN VERGİSEL, HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER
II. YÖNETİM KURULU KARARLARI VE KANUNEN TUTULMASI GEREKEN
DEFTERLER (YÖNETİM KURULU KARAR DEFTERİ):
176
A. Yönetim Kurulu Karar Defterlerinde Kayıt Düzeni:
177
C. Müzekkerenin Unsurları Nelerdir
179
D. Yönetim Kurulu Kararları ile İlgili Yapılan Tespitler:
180
III. ŞİRKETİN MERKEZİNE BAĞLI SATIŞ ŞUBELERİNDE / MAĞAZALARINDA
TESPİT EDİLEN HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
182
IV. TİCARET VE ALIM–SATIM İŞLEMLERİNDE YAPILAN HATA, HİLE VE
A. Teklif Mektubu Nedir?
187
B. Bir Teklif Mektubunda Bulunması Gereken Unsurlar:
187
C. Ticaret ve Alım Satım İşlemlerinde Tespit Edilen Hata, Hile ve
V. ALICILAR/SENETLİ ALACAKLAR İLE İLGİLİ YAPILAN HATA, HİLE VE
VI. STOKLARLA İLGİLİ YAPILAN TESPİT EDİLEN HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
197
VII. ÜRETİM YERLERİ İLE İLGİLİ TESPİT EDİLEN HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
200
VIII. SATIŞ/PAZARLAMA İLE İLGİLİ TESPİT EDİLEN HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
204
IX. BİLANÇO HESAPLARINDA TESPİT EDİLEN HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
207
X. GELİR TABLOSU HESAPLARI İLE İLGİLİ TESPİT EDİLEN HATA, HİLE VE
XI. MALİYET HESAPLARI İLE İLGİLİ İŞLEMLERDE TESPİT EDİLEN HATA,
XII. TEVKİFAT (STOPAJ) UYGULAMASINDA KARŞILAŞILAN HATA, HİLE VE
XIII. VERGİ MATRAHINI AZALTMAYA YÖNELİK HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
218
XIV. AMORTİSMAN VE YENİDEN DEĞERLEME UYGULAMALARINDA TESPİT
EDİLEN HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
220
XV. DEĞERLEME İŞLEMLERİNDE YAPILAN HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
221
XVI. YILLARA SÂRİ(YAYGIN) İNŞAAT VE ONARIM İŞLEMLERİNDE
KARŞILAŞILAN HİLE, HATA VE EKSİKLİKLER:
222
XVII. MUAFİYET VE İSTİSNA UYGULAMALARINDA TESPİT EDİLEN HİLE,
XVIII. SABİT KIYMET YENİLEME FONU UYGULAMALARINDA TESPİT EDİLEN
HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
223
XIX. PERSONEL UYGULAMALARI İLE İLGİLİ HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
223
xx. DİĞER İŞLEMLERDE TESPİT EDİLEN HATA, HİLE VE EKSİKLİKLER:
226
6. HATA VE HİLELERİN ÖNLENMESİNDE ALINACAK TEDBİRLER:
229
II. İŞLETMELERDE YAPILAN HİLELERİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK
ııı. İŞLETME İÇİNDE BİLGİ AKIŞINI SAĞLAYACAK DÜZENLEMELER – İHBAR
A. İhbar Hattı Uygulamasını Kullanan Şirketler:
231
B. İhbar Hatlarının Başarıya Ulaşması İçin Gerekli Şartlar:
233
1. Üst Yönetim Desteği:
233
2. İhbar Hatlarının Reklamının Yapılması ve Tanıtımı:
233
4. İhbarlarla İlgilenen Tecrübeli Elemanlar:
234
5. Değerlendirme ve İnceleme:
234
6. İhbar Hatlarının Avantaj ve Dezavantajları:
234
IV. HİLE DEĞERLENDİRME SORGULAMASI (FAQ–FRAUD ASSESMENT
V. MUHASEBE HİLELERİNİN ÖNLENMESİNDE KULLANILAN ARAÇLAR:
237
VI. HİLE VE USULSÜZLÜK RİSKİNİN ÖLÇÜLMESİ
239
A. Hile ve Usulsüzlük Riskini Karşılama:
241
VII. MUHASEBE VE DENETİM MESLEĞİNDE YENİ BİR ALAN “ADLİ
B. Adli Muhasebecilik Mesleğini Gerektiren Nedenler:
243
C. Adli Muhasebecilik Mesleğinin Kapsamı:
244
1. Dava Destek Danışmanlığı:
244
3. Hile Denetçiliği veya Araştırmacı Muhasebecilik:
246
4. Adli Muhasebecilerin Taşımaları Gereken Özellikler:
247
5. Adli Muhasebecilik Eğitimi ve Meslek Mensubu Olma:
248
EK–1: BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİ
259
EK–2: Bağımsız Denetçinin Denetleyeceği Kurumdan Talep Etmesi