BİRİNCİ BÖLÜMESER SÖZLEŞMESİNDE YÜKLENİCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ,ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ VEİNŞAAT SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDANYÜKLENİCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VEESER SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN BORÇLAR KANUNU HÜKÜMLERİNİN ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİVE İNŞAAT SÖZLEŞMESİNE UYGULANMASI SORUNU
§1. ESER SÖZLEŞMESİNDE YÜKLENİCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
25
I. Genel Olarak Eser Sözleşmesi
25
II. Yüklenicinin Yükümlülükleri
27
A. Eseri Meydana Getirme Borcu
29
a. Eser Kavramını Sadece Maddi Varlığı Olan Şeylerle Sınırlayan Görüş
32
b. Eser Kavramını Maddi ve Maddi Olmayan Varlıkların Tümüne Teşmil Eden Görüş
34
c. Görüşlerin Değerlendirilmesi
36
2. Meydana Getirme (İmal) Kavramı
41
a. Yeni Bir Eser İmali
42
b. Mevcut Bir Eser Üzerinde Gerçekleştirilen Çalışma Sonuçları
42
c. İnsan Bedeni Üzerinde Gerçekleştirilen Çalışma Sonuçları
43
B. Yüklenicinin Eseri Teslim Borcu
43
1. Teslim, Tesellüm ve Kabul Kavramları
46
2. Teslim, Tesellüm ve Kabul Kavramlarının Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’daki Düzenlemesi
55
a. Yapım İşleri Genel Şartnamesi
55
b. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
58
3. Eserin Tamamlanması ve İş Sahibine Teslimi
62
a. Eserin Tamamlanması
62
b. Tamamlanmış Olan Eserin İş Sahibine Teslimi
64
aa. Teslim Borcunun İfası
64
aaa. Eserin Taşınır Oluşu
65
bbb. Eserin Taşınmaz Oluşu
67
aaaa. Eserin İş Sahibinin Arsasına Yapılması
67
bbbb. Eserin Yüklenicinin Arsasında Yapılması Halinde
70
ccc. Eserin Bağımsız Bir Maddi Varlığa Sahip Olup Olmaması
70
bb. Teslim Borcunun İfa Yeri
71
aaa. Sözleşme ile Belirlenmişse
72
bbb. Sözleşme ile Belirlenmemişse
72
cc. Teslim Borcunun İfa Zamanı
74
dd. Teslimi İspat Yükü
76
ee. Teslimin Taraflarca Ek Şartlara Bağlanması
78
ff. Teslim Borcunun İfa Edilmesinin Hukuki Sonuçları
83
aaa. İş Sahibinin Ücret Ödeme Borcunun Muaccel Olması
83
bbb. Yarar ve Hasarın İş Sahibine Geçmesi
88
ccc. Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Davaların Tabi Olduğu Zamanaşımı Sürelerinin İşlemeye Başlaması
92
ddd. Ayıba Karşı Tekeffülde Muayene ve İhbar Sürelerinin İşlemeye Başlaması
94
eee. Ayıptan Kaynaklı Hakların Ortaya Çıkması
96
c. Teslim İçin Eserin Tamamlanmış Olmasının Gerekip Gerekmediği Sorunu
97
§2. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ VE İNŞAAT SÖZLEŞMESİ BAKIMINDAN YÜKLENİCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
102
I. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Yükümlülükleri
102
A. Genel Olarak Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi
102
B. Yüklenicinin Yükümlülükleri
106
1. Eseri (İnşaatı) Teslim Borcu
106
2. Sadakat ve Özen Borcu
107
3. Sözleşmede Yer Alan Diğer Yükümlülükleri İfa Borcu
111
a. Yapı Ruhsatını ve Yapı Kullanma İznini Alma Borcu
111
b. Kat İrtifakını ve Kat Mülkiyetini Kurma Borcu
114
c. Vergileri Ödeme Borcu
115
II. İnşaat Sözleşmesi Bakımından Yüklenicinin Yükümlülükleri
116
A. Genel Olarak İnşaat Sözleşmesi
116
B. Yüklenicinin Yükümlülükleri
117
§3. ESER SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN BORÇLAR KANUNU HÜKÜMLERİNİN ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ VE İNŞAAT SÖZLEŞMESİNE UYGULANMASI SORUNU
119
I. Eser Sözleşmesine İlişkin Borçlar Kanunu Hükümlerinin Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesine Uygulanması Sorunu
120
A. TBK 480/II (BK 365/II) Hükmünün Uygulanması Sorunu
123
B. TBK 482 (BK 367) Hükmünün Uygulanması Sorunu
125
C. TBK 484 (BK 369) Hükmünün Uygulanması Sorunu
126
II. Eser Sözleşmesine İlişkin Borçlar Kanunu Hükümlerinin İnşaat Sözleşmesine Uygulanması Sorunu
133
İKİNCİ BÖLÜMYÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNU İFADA TEMERRÜDÜNÜN ŞARTLARI VE YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDÜNÜN DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLERİN İHLALİ İLE OLAN İLİŞKİSİ
§1. İFA VE BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ KAVRAMLARI
135
II. Borçlunun Temerrüdü Kavramı
137
§2. YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNU İFADA TEMERRÜDÜN ŞARTLARI
139
I. Yüklenicinin Temerrüdü Kavramı
139
II. Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunu İfada Temerrüdün Şartları
140
A. Edimin İfasının Mümkün Olması
141
1. İfa İmkânsızlığı Kavramı
141
a. İfa İmkansızlığının Borç İlişkisine Etkisi
142
b. Temerrütten Sonra Doğan İmkansızlığın Etkisi
146
2. Eser Sözleşmesi Açısından İfa İmkânsızlığının Çeşitli Görünümleri
147
a. Fiili (Maddi) İmkansızlık Halleri
147
b. Eser Sözleşmesinde İmkânsızlığa İlişkin Özel Hüküm Düzenlemeleri
149
aa. Beklenmedik Bir Olay Yüzünden Eserin Yok Olması
150
bb. İş Sahibinin Şahsında veya Tehlike Alanında Gerçekleşen Beklenmedik Bir Olaydan Kaynaklanan İmkânsızlık
153
cc. Yüklenicinin Şahsında Ortaya Çıkan Beklenmedik Bir Olaydan Kaynaklanan İmkânsızlık
157
c. Hukuki İmkansızlık
161
B. Eseri Teslim Borcunun Muacceliyeti
162
1. Borcun Muacceliyeti
162
2. Muacceliyetin Gerçekleşmesi
163
b. Vadeye Bağlı Borçlarda
163
3. Eser Borcunun Muaccel Olması
164
C. Eserin Teslim Edilmemiş Olması
166
D. İş Sahibince Yükleniciye İhtarın Yapılmış Olması
168
2. İhtar Yerine Geçen Durumlar
172
a. Belirli veya Kesin Vadeli Borçlarda Belirli veya Kesin Vadenin Taraflarca Kararlaştırılması
173
b. Vadeyi Tespit Etme Yetkisinin Sözleşmedeki Taraflardan Birine İhbar Yoluyla Tanınması
176
c. İhtar Gereğinin Sözleşme İle Ortadan Kaldırılmış Olması
176
3. İhtara Gerek Olmayan Durumlar
177
E. Temerrüde Engel Olan Sebeplerden Birinin Bulunmaması
178
1. Yüklenicinin İfadan Kaçınma Hakkının Olmaması
178
2. İfanın İş Sahibinden Kaynaklanan Sebeplerle Gecikmiş Olmaması
179
a. İş Sahibince Yerine Getirilmesi Gereken Fiillerin Gerçekleşmemesi
180
b. İş Sahibinin Eseri Teslim Almaktan Kaçınması
180
3. İş Sahibinin Ayıplı İfayı Kabul Zorunda Olması
181
4. Taraflar Arasında Tecil Anlaşmasının Varlığı
181
F. Yüklenicinin Kusurunun Aranmaması
182
§3. YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDÜNÜN DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLERİN İHLALİ İLE OLAN İLİŞKİSİ
184
I. Eserin Meydana Getirilmesi İçin Araç ve Gereç Sağlama Borcunun İhlali
184
II. Malzemelerin Sağlanması Borcunun İhlali
187
III. Eseri Sadakat ve Özenle Meydana Getirme Borcunun İhlali
189
A. Sadakat Borcunun İhlali
189
B. Özen Borcunun İhlali
193
IV. Esere Zamanında Başlama ve Bitirme Borcunun İhlali
199
A. BK 358/I Hükmünün Anlamı ve Bu Hükmün Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunu İfada Temerrüdü ile İlişkisi
199
B. BK 358/1 Hükmünün Uygulanma Şartları
206
C. BK 358/1 Hükmünün Sonuçları
209
V. Ayıbın Giderilmesi Borcunun İhlali
211
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMYÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNU İFADA TEMERRÜDÜNÜN SONUÇLARI
§1. YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNU İFADA TEMERRÜDÜNÜN SONUÇLARI
215
II. İş Sahibinin Yüklenicinin Temerrüdünden Doğan Seçimlik Haklarını Kullanabilmesinin Şartları
216
A. Yükleniciye Uygun Bir Ek Süre Verilmiş Olması
216
1. Ek Süre Tayini Kavramı
217
2. Ek Süre Verilmesini Gerektirmeyen Durumlar
221
a. Yüklenicinin İçinde Bulunduğu Durumdan veya Tutumundan Süre Verilmesinin Etkisiz Olacağının Anlaşılması
222
b. Edimin İş Sahibi Açısından Yararsız Hale Gelmesi
223
c. Kesin Vadenin Kararlaştırılmış Olması
226
B. Ek Sürede İfanın Gerçekleşmemesi
230
C. Seçimlik Hakların Derhal Kullanılması
230
§2. İŞ SAHİBİNİN YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜNDEN DOĞAN SEÇİMLİK HAKLARI
236
I. Aynen İfa ve Aynen İfa İle Birlikte Gecikme Tazminatı Talebi
238
1. Aynen İfanın Yüklenici Tarafından Gerçekleştirilmesinin İstenilmesi
239
2. Aynen İfanın Yüklenici Namına Gerçekleştirilmesi Yetkisinin İstenmesi (Nama İfa)
241
a. TBK 113 (BK 97) Maddesinin Uygulanabilmesi İçin Gerekli Şartlar
243
b. TBK 113 (BK 97) Maddesinin Uygulanması ve Sonuçları
246
aa. İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenici Namına İfa İsteği
247
aaa. İş Sahibinin Yüklenici Namına İnşaatın Kendisi Tarafından Yapılmasına İzin Verilmesini Talep Edip Başkaca Bir İsteğinin Bulunmaması
247
bbb. İş Sahibinin, Yüklenici Namına İnşaatın Kendisi Tarafından Yapılmasına İzin Verilmesini Talep Etmekle Birlikte, İnşaatın Noksanlığı İçin Yapılması Gereken Masrafında Yükleniciden Tahsiline Karar Verilmesinin Dava Edilmesi
248
bb. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Nama İfa İsteği
249
1. Gecikme Tazminatı Kavramı
251
2. Gecikme Tazminatının İstenebilmesi İçin Gerekli Şartlar
252
a. Yüklenicinin Temerrüde Düşmesi
252
c. Uygun İlliyet Bağı
253
3. Gecikme Tazminatının Kapsamı
254
b. Yoksun Kalınan Kazanç
256
c. Manevi Zarar Talebinin Kabul Edilip Edilmeyeceği
258
4. Gecikme Süresi Hesabı
259
II. Aynen İfadan Vazgeçip Müspet Zararın Tazminini Talep
265
B. Mübadele ve Fark Teorilerine Göre Müspet Zararın Hesaplanması ile Yüklenici ve İş Sahibinin Hukuki Durumu
268
C. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri Bakımından Mübadele ve Fark Teorilerine Göre Zararın Hesaplanması ile Yüklenici ve Arsa (İş) Sahibinin Hukuki Durumu
270
III. Sözleşmeden Dönme ve Menfi Zararın Tazminini İsteme Hakkı
272
1. Dönmenin Hukuki Niteliği, Muhtevası ve Dönme Hakkının Kullanılması
273
2. Dönmenin Hukuki Sonuçlarına İlişkin İleri Sürülen Görüşler
276
a. Klasik Dönme Görüşü
276
b. Yasal Borç İlişkisi Görüşü
279
c. Yeni Dönme (Dönüşüm) Görüşü
280
d. Görüşlerin Değerlendirilmesi
281
3. Dönmenin Hukuki Sonuçlarının İnşaat Sözleşmesi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Açısından Değerlendirilmesi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Üçüncü Kişilerin Hukuki Durumu
283
a. İnşaat Sözleşmelerinde Dönmenin Hukuki Sonuçları
283
aa. İfa Edilmemiş Edimlerin Ortadan Kalkması
283
bb. İfa Edilmiş Edimlerin İadesi
283
aaa. İş Sahibinin İade Borcu
284
bbb. Yüklenicinin İade Borcu
286
b. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Dönmenin Hukuki Sonuçları
286
aa. İş Sahibinin İade Borcu
286
bb. Yüklenicinin İade Borcu
287
aaa. Yüklenicinin Arsa Paylarını İş (Arsa) Sahibinden Aldığı Vekâlete Dayanarak Üçüncü Kişilere Devretmesi
288
bbb. Yüklenicinin Talimatı İle Arsa Sahibinin Arsa Paylarını Doğrudan Üçüncü Kişiye Devretmesi ve Satış Bedelini Yüklenicinin Aldığı Durum
289
ccc. Arsa Sahibinin Arsa Paylarını Başlangıçta Yükleniciye Devretmiş Olduğu ve Yüklenicinin Arsa Payının Mülkiyetini Üçüncü Kişiye Devrettiği Durumlar
290
ddd. Arsa Sahibinin Arsa Paylarını Başlangıçta Yükleniciye Devretmiş Olduğu ve Yüklenicinin Arsa Payının Satışını Üçüncü Kişiye Vaad Ettiği Durumlar
293
eee. Arsa Sahibinin Arsa Paylarını Yükleniciye Devretmediği Fakat Yüklenicinin Alacağını Üçüncü Kişiye Temlik Ettiği Durumlar
294
4. Sürekli Edimli Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdünün Sonuçlarını Düzenleyen TBK 126. Maddesi ve 25.01.1984 Tarihli YİBK’in Değerlendirilmesi
295
a. Sözleşmenin Niteliğini Sürekli Borç İlişkisi Olarak Kabul Eden Görüş
296
b. Sözleşmenin Niteliğini Ani Borç İlişkisi Olarak Kabul Eden Görüş
297
d. Görüşlerin Değerlendirilmesi
301
C. Menfi Zararın Tazminini İsteme Hakkı
305
1. Menfi Zarar Kavramı
306
2. Menfi Zararın Kapsamı
308
b. Kaçırılan Fırsatlar
311
3. Menfi Zararın İspatı
314
4. Menfi Zararda Denkleştirme
317
5. Menfi Zararın Hesaplanacağı An
318
IV. İfa Zamanına Uyulmaması Halinde Cezai Şart Ödenmesinin Kararlaştırılması ve Özellikle Eseri Teslim Borcunun İfasına Bağlanan Cezai Şart Kayıtları
319
A. Genel Olarak Cezai Şart
319
B. Eser Sözleşmesinde İfa Zamanına Uyulmaması Halinde Cezai Şart Ödenmesinin Kararlaştırılması ve Eseri Teslim Borcunun İfasına Bağlanan Cezai Şart Kayıtları
323
1. Eser Sözleşmesinde Eseri Teslim Zamanının ve Bunun Cezai Şart İle Teminat Altına Alınmasının Anlamı ve Önemi
323
2. Eser Sözleşmesinde Cezai Şarta Yer Verilmesi ve Özellikle Eseri Teslim Borcunun İfasına Bağlanan Cezai Şart Kayıtları
324
a. Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunun Temerrüdüne İlişkin İfaya Eklenen Cezai Şart Uygulaması, Cezai Şart Süresinin Belirlenmesi ve İfaya Eklenen Cezai Şart - Götürü Tazminat Ayrımı
324
aa. Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunun Temerrüdüne İlişkin İfaya Eklenen Cezai Şart Uygulaması
325
aaa. Yüklenicinin Temerrüde Düşmesi
326
bbb. Eser Sözleşmesinden Dönme Yoluna Başvurulmaması
327
ccc. İhtirazi Kayıt İleri Sürülerek Eserin Teslim Alınmış Olması veya İş Sahibinin Hakkından Açıkça Feragat Etmemesi
329
bb. Cezai Şart Süresinin Belirlenmesi
335
cc. İfaya Eklenen Cezai Şart - Götürü Tazminat Ayrımı
340
b. Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunun Temerrüdüne İlişkin Seçimlik Cezai Şart Uygulaması
345
c. Cezai Şart İle Karşılanamayan Zararların Tazmini
350
d. Aşırı Cezai Şartın İndirilmesi ve Eseri Teslim Borcunu İfada Temerrüde Düşen Yüklenicinin Aşırı Cezai Şartın İndirilmesini İsteyip İsteyemeyeceği Sorunu
352
aa. Aşırı Cezai Şartın İndirilmesi
352
bb. Eseri Teslim Borcunu İfada Temerrüde Düşen Tacir Sıfatına Sahip Yüklenicinin Aşırı Cezai Şartın İndirilmesini İsteyip İsteyemeyeceği Sorunu
355
V. İş Sahibinin Seçimlik Haklarına İlişkin Taleplerde Zamanaşımı
357
A. Aynen İfa, Gecikme Tazminatı ve Cezai Şarta İlişkin Zamanaşımı
357
B. Aynen İfadan Vazgeçme ve Müspet Zararın Tazmini Talebinde Zamanaşımı
361
C. Sözleşmeden Dönme Halinde Menfi Zarar ve Edimlerin İadesi Talebinde Zamanaşımı
362