Devletler Üstü Hukukun Oluşumu ve Devletlerin Egemenlik Hakları

Uluslararası ilişkilerde yaşanan gelişmeler bazı alanlarda uluslararası hukuk sistemini ulusal üstü hukuk sistemine dönüştürdü. Bu dönüşümün dinamiğinde oluşan uluslararası hukuk ulusal üstü hukuk diyalektiği, devletlerin egemenlik hak ve yetkilerinde erozyona sebebiyet verdi. Bu eserimizde; ulusal üstü hukukun oluşum modellerinden biri ama belki de en "sui generis" nitelikte olanı ulusal üstü hukukun uluslararası mahkemeler eliyle üretilmesi ve bunun devletlerin egemenlik yetkilerine etkileri incelenmiştir. Konu değerlendirilirken, son çeyrek asırdır devletler üstü hukuk üretmede en etkin uluslararası mahkeme olan Avrupa Birliği Adalet Divanı örneği esas alınmıştır. İçtihatları ile Birlik hukukunun ulusal üstü hukuka, Birliğin de ulusal üstü bir örgüte dönüşümünde motor güç olan Divan bu içtihat dinamizmi ile üye devletlerin egemenliklerini koruma güdüsü sebebiyle Avrupa Anayasası oluşturamayan Birliğin adeta anayasa mahkemesi haline gelmiştir. Anayasasız bir hukuk sisteminde yargısal aktivasyon ile anayasa mahkemesi rolü oynamak ilginç ve etraflıca analizi hak eden hukuki bir olgu ve pratiktir.