Blokzincir Teknolojisi ile Gerçekleştirilen
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonların (DAO'ların) Hukuki Niteliği
1. Baskı,
Mayıs 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
272
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Bu çalışma ile sayıları giderek artan DAO yapılarının Türk hukukunda ve karşılaştırmalı hukukta, hukuki niteliğinin ne olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunun ortaya konulmasındaki sebep ise DAO içerisinde veya DAO'ların da dahil olduğu hukuki uyuşmazlıkların ortaya çıkması ihtimalidir. DAO'larla alakalı hukuki uyuşmazlıkların çözülmesi ve adaletin tesis edilmesi için DAO'ların hukuki niteliğinin ne olduğunun belirlenmesi ve bu belirlenen nitelik doğrultusunda kanun hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Bu doğrultuda uyuşmazlıkların çözümü için DAO'ların hukuki niteliğinin ne olduğu cevaplandırılması gereken ilk mevzudur. Diğer taraftan DAO ekosisteminde yer alan kişilerin, ne tür bir organizasyona dahil oldukları ve ileride ne gibi soru veya sorunlarla karşılaşabileceklerinin belirlenmesi önemli bir diğer meseledir. Bu kişiler bakımından hukuki belirsizliğin giderilmesi ve faaliyetlerinin sonuçlarının öngörülebilmesi elzemdir. Böylelikle DAO'lardaki hukuki belirsizliğin giderilmesi sonucunda kişiler bakımından sağlanan fayda, Web 3 ekosistemi açısından da sağlanmış olacaktır.
Kitabın Konu Başlıkları
Blokzincir Teknolojisi
Bir Blokzincir Uygulaması Olarak
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar (DAO'lar)
Türk Hukukunda Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonların (DAO'ların) Hukuki Niteliğinin Değerlendirilmesi Ve Mevcut Düzenlemelerin Yeterliliği
Karşılaştırmalı Hukukta Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar (DAO'lar): Türk Hukukundaki Olası Regülasyon Çalışmalarına Işık Tutabilecek Düzenlemelere Genel Bir Bakış
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR
5
İÇİNDEKİLER
7
ŞEKİLLER DİZİNİ
14
KISALTMALAR DİZİNİ
15
GİRİŞ
17
BİRİNCİ BÖLÜM
BLOKZİNCİR TEKNOLOJİSİ
1.1. Genel Olarak
19
1.2. Blokzincirin Yapısı
22
1.2.1. Hash değeri
22
1.2.2. Genesis–ebeveyn–yavru blok
23
1.2.3. Çatallanma (forking)
24
1.2.4. Blok yapısı
26
1.3. Blokzincirin İşleyişi
28
1.3.1. Madencilik (mining)
30
1.3.2. Mutabakat mekanizmaları (consensus mechanisms)
31
1.3.2.1. İş ispatı (proof of work, PoW)
31
1.3.2.2. Hisse ispatı (proof of stake, PoS)
32
1.4. Blokzincirin Türleri
34
1.4.1. Açık (genel / public) – kapalı (özel / private) blokzincir
34
1.4.2. Bütünüyle / kısmen izin gerektirmeyen blokzincir – kısmen /
bütünüyle izin gerektiren blokzincir
35
1.5. Blokzincirin Özellikleri
36
1.5.1. Merkezi olmama
36
1.5.2. Şeffaflık
38
1.5.3. Kaydedilen verilerin değiştirilemezliği
39
1.5.4. Aracı kurumlara ve üçüncü kişilere ihtiyaç olmama
40
1.6. Blokzincir Teknolojisinin Güçlü ve Zayıf Yanları
41
1.6.1. Blokzincir teknolojisinin güçlü yanları
41
1.6.2. Blokzincir teknolojisinin zayıf yanları
43
1.7. Blokzincir Uygulamaları
45
1.7.1. Genel olarak
45
1.7.2. Akıllı sözleşmeler
46
1.7.2.1. Genel olarak
46
1.7.2.2. Akıllı sözleşmelerin türleri
50
1.7.2.2.1. Off– chain (harici, external) ve on–chain
(dahili, internal) akıllı sözleşmeler
50
1.7.2.2.2. Zayıf (weak) ve güçlü (strong) akıllı
sözleşmeler
52
1.7.2.3. Akıllı sözleşmelerin işleyişi
52
1.7.2.3.1. Genel olarak
52
1.7.2.3.2. Oracle (akıllı nokta, dışsal veri sağlayan
bilgisayar programı, harici veri sağlayıcı)
54
1.7.2.4. Akıllı sözleşmelerin faydaları ve sakıncaları
55
1.7.2.4.1. Akıllı sözleşmelerin faydaları
55
1.7.2.4.2. Akıllı sözleşmelerin sakıncaları
58
İKİNCİ BÖLÜM
BİR BLOKZİNCİR UYGULAMASI OLARAK MERKEZİYETSİZ OTONOM ORGANİZASYONLAR (DAO’LAR)
2.1. DAO Kavramı
62
2.2. DAO’ların Unsurları
64
2.2.1. Merkeziyetsizlik veya merkezi olmama (decentralized)
65
2.2.2. Otonomi (autonomous)
66
2.2.3. Organizasyon (organization)
67
2.3. DAO’ların Tarihsel Gelişimi
69
2.3.1. The DAO projesi
70
2.3.2. The DAO projesi sonrası
73
2.4. DAO’ların Türleri
74
2.4.1. Genel olarak
74
2.4.2. Amaçları bakımından
75
2.4.2.1. Protokol DAO’ları (protocol DAOs)
75
2.4.2.2. Hibe DAO’ları (grants DAOs)
76
2.4.2.3. Sosyal yardım veya hayırseverlik DAO’ları (philanthropy
DAOs)
77
2.4.2.4. Sosyal veya yaratıcı DAO’lar (socialcreative DAOs)
78
2.4.2.5. Koleksiyoner veya NFT DAO’lar (collectorNFT DAOs)
79
2.4.2.6. Yatırım veya girişim DAO’ları (investmentventure DAOs)
80
2.4.2.7. Medya DAO’ları (media DAOs)
80
2.4.2.8. Alt DAO’lar (sub DAOs)
81
2.5. DAO’ların İşleyişi
82
2.5.1. DAO’ların kuruluşu
83
2.5.2. DAO’lara katılım
84
2.5.3. DAO’ların çalışma prensibi
85
2.6. DAO’ların Avantajları ve Dezavantajları
89
2.6.1. DAO’ların avantajları
89
2.6.1.1. Merkezi olmama
89
2.6.1.2. Hızlılık
90
2.6.1.3. Demokratik olma
90
2.6.1.4. Şeffaflık
91
2.6.1.5. Kısa sürede yüklü miktarların toplanabilmesi
91
2.6.2. DAO’ların dezavantajları
92
2.6.2.1. Katılımcıların tüm oylamalara katılması ve esnek
olmama
92
2.6.2.2. Oylama aşamasındaki olumsuz durumlar
93
2.6.2.3. DAO kodlarının eksik veya hatalı olma ihtimali
95
2.6.2.4. Şeffaflığın sebep olduğu mahremiyet ihlalleri
95
2.6.2.5. Katılımcıların bilgisizliği ve sonuçları öngörememe
ihtimali
96
2.6.2.6. Hukuki belirsizlikler
97
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA MERKEZİYETSİZ OTONOM ORGANİZASYONLARIN (DAO’LARIN) HUKUKİ NİTELİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE MEVCUT DÜZENLEMELERİN YETERLİLİĞİ
3.1. Hukuki Niteliğin Belirlenmesinin Önemi
99
3.2. Tüzel Kişiliği Haiz Organizasyon Tipleri Bakımından (Hipotetik)
Değerlendirme
101
3.2.1. Dernek
102
3.2.1.1. Unsurları
102
3.2.1.2. Değerlendirme
104
3.2.2. Vakıf
105
3.2.2.1. Unsurları
106
3.2.2.2. Değerlendirme
108
3.2.3. Ticaret Şirketleri
108
3.2.3.1. Şahıs şirketleri
110
3.2.3.1.1. Kollektif şirket
110
Unsurları
110
Değerlendirme
112
3.2.3.1.2. Adi komandit şirket
113
3.2.3.2. Sermaye şirketleri
114
3.2.3.2.1. Anonim şirket
114
Unsurları
115
Değerlendirme
116
3.2.3.2.2. Limited şirket
117
Unsurları
117
Değerlendirme
118
3.2.3.2.3. Sermayesi paylara bölünmüş komandit
şirket
119
3.2.3.3. Kooperatif
120
3.2.3.3.1. Unsurları
121
3.2.3.3.2. Değerlendirme
122
3.2.4. Organizasyon Tipleri Bakımından Genel Bir Değerlendirme
123
3.3. Adi Şirketlere İlişkin Düzenlemeler Kapsamında DAO’ların İncelenmesi
124
3.3.1. Genel olarak adi şirket
124
3.3.2. DAO’ların adi şirketin unsurları yönünden incelenmesi
125
3.3.2.1. Kişi unsuru
125
3.3.2.2. Katılım payı unsuru
127
3.3.2.3. Sözleşme unsuru
128
3.3.2.4. Ortak amaç unsuru
133
3.3.2.5. Birlikte çaba (affectio societatis) unsuru
135
3.3.3. DAO’ların adi şirketin hükümleri yönünden incelenmesi
136
3.3.3.2. Ortaklar arasındaki ilişki
137
3.3.3.2.1. Katılım payı (TBK m. 621)
137
3.3.3.2.2. Kazanç ve zarar
137
Kazancın paylaşılması (TBK m. 622)
137
Kazanç ve zarara katılma (TBK m. 623)
138
3.3.3.2.3. Ortaklığın kararları (TBK m. 624)
140
3.3.3.2.4. Ortaklığın yönetimi (TBK m. 625)
143
3.3.3.2.5. Ortaklar arasındaki sorumluluk
147
Rekabet yasağı (TBK m. 626)
147
(TBK m. 627)
148
Özen borcu (TBK m. 628)
150
3.3.3.2.6. Yönetim yetkisinin kaldırılması ve
sınırlandırılması (TBK m. 629)
151
3.3.3.2.7. Yönetici ortaklar ile diğer ortaklar arasındaki
ilişki
153
Genel olarak (TBK m. 630)
153
Ortaklık işlerini inceleme (TBK m. 631)
154
3.3.3.2.8. Ortaklar arasındaki ve ortaklık yapısındaki
değişiklikler
156
Yeni ortak alımı ve alt katılım (TBK m. 632)
156
Ortaklıktan çıkma ve çıkarılma
160
Genel olarak (TBK m. 633)
160
Ortaklık payının tasfiyesi (TBK m. 634)
162
Malvarlığının yetersizliği (TBK m. 635)
164
Tamamlanmamış işler (TBK m. 636)
165
3.3.3.3. Ortakların üçüncü kişilerle ilişkisi
166
3.3.3.3.1. Temsil (TBK m. 637)
166
3.3.3.3.2. Temsilin sonuçları (TBK m. 638)
170
3.3.3.4. Ortaklığın sona ermesi
174
3.3.3.4.1. Sona erme sebepleri
174
Genel olarak (TBK m. 639)
174
Belirsiz süreli ortaklık (TBK m. 640)
179
3.3.3.4.2. Sona ermenin ortaklığın yönetimine etkisi
(TBK m. 641)
180
3.3.3.4.3. Tasfiye
182
Katılım payı için yapılacak işlem (TBK m. 642)
182
Kazanç ve zararın paylaşımı (TBK m. 643)
183
Tasfiye usulü (TBK m. 644)
184
3.3.3.4.4. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk
(TBK m. 645)
186
3.3.4. Değerlendirme
186
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA MERKEZİYETSİZ OTONOM ORGANİZASYONLAR (DAO'LAR): TÜRK HUKUKUNDAKİ OLASI REGÜLASYON ÇALIŞMALARINA IŞIK TUTABİLECEK DÜZENLEMELERE GENEL BİR BAKIŞ
4.1. Amerika Birleşik Devletleri
190
4.1.1. Vermont eyaleti
191
4.1.1.1. Tanımlar (definitions)
193
4.1.1.2. Seçim (election)
193
4.1.1.3. Yetki: gereksinimler (authority: agreements)
194
4.1.1.4. Üye ve yöneticilerin çoklu rolleri (multiple roles of
members and managers)
196
4.1.1.5. Mutabakat oluşturma algoritmaları ve yönetişim
süreçleri (consensus formation algorithms and
governance processes)
197
4.1.1.6. Alt bölümün kapsamı; diğer yasalar (scope of
subchapter; other law)
198
4.1.2. Wyoming eyaleti
199
4.1.2.1. Kısa başlık (short title)
200
4.1.2.2. Tanımlar (definitions)
200
4.1.2.3. Wyoming limited liability company act ’in uygulanması
(application of wyoming limited liability company act)
201
4.1.2.4. Merkeziyetsiz otonom organizasyonun statüsünün
tanımı ve seçimi (definition and election of
decentralized autonomous organization status)
202
4.1.2.5. Kuruluş (formation)
204
4.1.2.6. Ana sözleşme (articles of organization)
206
4.1.2.7. Ana sözleşmenin değiştirilmesi veya yeniden
düzenlenmesi (amendmentrestatement of articles
of organization)
208
4.1.2.8. İşletme sözleşmesi (operating agreement)
208
4.1.2.9. Yönetim (management)
209
4.1.2.10. Üyeler için davranış standartları (standards of conduct
for members)
210
4.1.2.11. Merkeziyetsiz otonom organizasyonlar için üyelik
hakları; oylama (membership interests for
decentralized autonomous organizations; voting)
211
4.1.2.12. Üyelerin ve ayrılmış üyelerin bilgi edinme hakkı (right of
members and dissociated members to information)
212
4.1.2.13. Üyelik ve üyelerin ayrılması (membership and
withdrawal of members)
212
4.1.2.14. Fesih (dissolution)
214
4.1.2.15. Çeşitli hükümler (miscellaneous)
215
4.1.2.16. Yabancı merkeziyetsiz otonom organizasyon (foreign
decentralized autonomous organization)
216
4.1.3. Tennessee eyaleti
218
4.1.3.1. Genel olarak
218
4.1.3.2. Tennessee DO LLC’lerin, Wyoming DAO LLC’lerden
ayrılan yönleri
219
4.1.4. Utah eyaleti
224
4.1.4.1. Bölüm 1: genel hükümler (part 1: general provisions)
225
4.1.4.1.1. Tanımlar (definitions)
225
4.1.4.1.2. Geçerli belge hiyerarşisi – geçerli hukuk
(governing document hierarchy – governing law)
227
4.1.4.1.3. Dairenin yetkileri (powers of the division)
228
4.1.4.1.4. Tüzel kişilik (legal personality)
229
4.1.4.1.5. Müsaade edilen isimler (permitted names)
230
4.1.4.1.6. Kayıtlı temsilci (registered agent)
230
4.1.4.1.7. Harçlar (fees)
231
(certificates issued by the division.)
231
4.1.4.1.9. Elektronik belgeler (electronic documents)
232
4.1.4.2. Bölüm 2: kuruluş (part 2: formation)
232
4.1.4.2.1. Kuruluş gereklilikleri (formation
ments)
232
4.1.4.2.2. Sınırlı sorumluluk (limited liability)
236
4.1.4.2.3. Tüzük (by–laws)
237
4.1.4.3. Bölüm 3: üyeler (part 3: members)
238
4.1.4.3.1. Katılma hakkı çeşitleri – üyelik (classes of
participation rights –– membership)
238
4.1.4.3.2. Oy hakları (voting rights)
239
4.1.4.3.3. Vekiller (proxies)
239
4.1.4.3.4. Azınlık haklarının korunması (minority rights
protection)
240
4.1.4.3.5. Yöneticiler (administrators)
240
4.1.4.3.6. Yasal temsil (legal representation)
241
4.1.4.3.7. Örtülü güvene dayalı statü olmaması (No
implicit fiduciary status)
242
4.1.4.4. Bölüm 4: çeşitli hükümler (part 4. miscellaneous
provisions)
243
4.1.4.4.1. Varlık aidatı ve ödeme (asset subion
and payment)
243
4.1.4.4.2. Toplantılar (meetings)
244
4.1.4.4.3. Temeldeki blokzincirde tartışmalı
çatallanmalar (contentious forks in the
underlying blockchain)
245
4.1.4.4.4. Yeniden yapılanma (restructuring)
246
4.1.4.4.5. Arıza durumu (failure event)
247
4.1.4.4.6. Vergilendirme (taxation)
247
4.2. Marshall Adaları
248
4.2.1. Marshall Adaları hakkında genel bilgi
248
4.2.2. Marshall Adaları DAO LLC’lerin, Wyoming DAO LLC’lerden ayrılan
yönleri
249
4.3. Değerlendirme
256
SONUÇ
257
KAYNAKÇA
259
Baskısı tükenmiştir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Yapay Zeka Hukuku (Özel)
Tamer Budak, Uğur Aşkın
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar (DAO'lar) ve Dijital Şirketler
Sinan Şahbudak
Yapay Zeka Hukuku (Kamu)
Tamer Budak, Uğur Aşkın
Sosyal Ağ Sağlayıcı
Berk Özşenoğulları
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
Kaynakça Dosyası|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim