İkinci Baskı İçin Önsöz
7
Üçüncü Baskı İçin Önsöz
9
Dördüncü Baskı İçin Önsöz
11
KAMBİYO VE BANKACILIKLA İLGİLİ KAVRAMLAR
31
ç. Türkiye’de Yerleşik Kişi
33
d. Dışarıda Yerleşik Kişi
34
j. Non–Konvertibl Döviz
37
r. Döviz Satım Belgesi
40
s. Türk Parası Transfer Belgesi
40
ü. Döviz Beyan Tutanağı
42
EFEKTİF VE DÖVİZ SATIŞLARI İLE YURT DIŞINA TRANSFERLERİ
45
Dövize İlişkin Diğer Hususlar
47
MENKUL VE GAYRİMENKUL KIYMETLER
49
b. Gayrimenkul Kıymetler
50
KIYMETLİ MADENLER, TAŞLAR VE EŞYALAR
51
a. Bankalarda Altın, Gümüş ve Platin Depo Hesapları Açılması
52
b. Bankalarca Altın, Gümüş ve Platin Kredisi Kullandırılması
53
ç. Yurt Dışından Kredi Alınması
53
a. Yabancı Sermaye Girişi
56
c. Yabancı Sermaye İle İlgili Transferler
60
İbraz Süresi, Ödeme, Karşılıksız Olduğunun Tespiti ve Gecikme Cezası
66
Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı
70
Çek Düzenleme ve Çek Hesabı açma Yasağının Kaldırılması
70
1. Çek Türleri ve Özellikleri
71
i. Seyahat Çeki (Travelers Cheque)
71
iii. International Money Order (IMO)
74
ç. Kambiyo Senetlerinde Ciro
86
DIŞ TİCARETTE ÖDEME ŞEKİLLERİ
91
a. Akreditifli Ödeme (Letter of Credit, Documentary Credit)
92
b. Vesaik Mukabili Ödeme (Collections, Cash Against Documents)
93
c. Mal Mukabili Ödeme (Cash Against Goods)
94
ç. Kabul Kredili Ödeme (Payment Against Acceptance)
95
d. Peşin Ödeme (Prepayment, Advance Payment)
96
e. Banka Güvenceli Ödeme (Bank Payment Obligation)
96
AKREDİTİFLİ ÖDEME (Letter of Credit, Documentary Credit)
99
a. Akreditifte Tarafların Tanımları ve Yükümlülükleri
99
1. Akreditif Amiri (İthalatçı): (Applicant)
99
2. Amir Banka (İthalatçının Bankası): (Issuing Bank)
100
3. Akreditif Lehtarı (İhracatçı): (Beneficiary)
100
4. Aracı Banka (İhracatçının Bankası): (Intermediary Bank)
101
i. İhbar Bankası (Advising Bank)
101
ii. Teyit Bankası (Confirming Bank)
101
iii. Rambursman Bankası (Reimbursing Bank)
101
b. Akreditifli Ödemenin İşleyişi
102
c. Akreditifte Bulunması Gereken Bilgiler
102
ç. Akreditif Çeşitleri
103
1. Kabilirücu (Dönülebilir)/ Gayri Kabilirücu (Dönülemez) Akreditifler
104
i. Kabilirücu Akreditifler (Revocable Documentary Credits)
104
ii. Gayri Kabilirücu Akreditifler (Irrevocable Documentary Credits)
104
2. Teyitli / Teyitsiz Akreditifler
104
i. Teyitli Akreditif (Confirmed Documentary Credit)
105
ii. Teyitsiz Akreditif (Unconfirmed Documentary Credit)
105
3. Rotatif Akreditifler (Revolving Documentary Credit)
105
4. Kullandırım Şekillerine Göre Akreditifler
107
i. İbrazında Ödemeli Akreditifler (Sight Payment Documantary Credits)
107
ii. Vadeli Akreditifler (Deferred Payment Documentary Credit)
108
iii. Kabul Kredili Akreditifler (Acceptance Documentary Credits)
108
iv. İştira Akreditifleri (Negatiable Documentary Credit)
109
5. Karşılıklı Akreditif (Back – to – Back Documentary Credit)
110
6. Devredilebilir Akreditif (Transferable Documentary Credit)
110
7. Kırmızı Şartlı Akreditif (Red Clause Documentary Credit)
111
8. İhtiyat Akreditifi (Stand – By Letter of Credit)
112
9. Yeşil Şartlı Akreditif (Green Clause Letter of Credit)
112
Gümrük Beyannamesi (GB)
114
a. İhracat Mevzuatına İlişkin Genel Esaslar
114
b. Özelliği Olan İhracat İşlemleri
116
1. Ön İzne Bağlı İhracat
116
2. Kayda Bağlı İhracat
116
4. Yurt Dışı Fuar ve Sergilere Katılım ve İhracat
118
5. İthal Edilmiş Malın İhracı
119
6. Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat
119
9. Dolaylı Offset Yoluyla Yapılacak İhracat
121
10. Bağlı Muamele veya Takas Yoluyla Yapılacak İhracat
122
11. Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat
122
c. Alıcısı Tarafından Kabul Edilmeyen Mallar
122
ç. Alıcısına Teslim Edilemeyen Mallar ve Malların Terk Edilmesi
123
d. Yasak ve İhracı Ön İzne Bağlı Mallar
123
e. İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi
123
2. İhracat Bedellerinin Tahsili
124
3. İhracat Bedelinin Efektif Olarak Tahsili
125
4. İmalatçı veya Tedarikçi Adına DAB Düzenlenmesi
126
5. İhracat Alacağının İskonto Edilmesi
126
8. İhracat Bedellerinin Tasarrufu
128
a. İthalatla İlgili Kısıtlamalar
132
c. İthalat Bedellerinin Ödenmesi
133
ç. İthalat Hesaplarının Kapatılması
134
d. Üçüncü Ülkelerdeki Bankalar Nezdinde Akreditif Açılması
135
a. Döviz Kazandırıcı İşlemler
137
b. Döviz veya Türk Lirası Ödenmesini Gerektiren İşlemler
138
1. Tamir ve Montaj Hizmetleri
138
5. Kredi Kartı Anlaşmaları
140
6. Komisyonculuk ve Simsariye Giderleri
140
7. Banka Komisyon ve Masrafları
140
9. Gümrük Vergi ve Resimleri ile Benzeri Ücretler
141
11. Sosyal Güvenlik ve Sosyal Sigorta
141
12. Hayat Sigortaları
141
13. Ticari Faaliyetlerden Sağlanan Kârlar
141
15. Vergiler ve Harçlar
142
a. Serbest Bölgelerin Statüsü
143
b. Serbest Bölgelerin Özellikleri
143
Mücbir Sebep Hallerinin Belgelendirilmesi
145
YURT DIŞINDAN SAĞLANAN KREDİLER
147
a. Kredinin Kullanılması
147
b. Kreditörün Değişmesi
149
c. İhracat Kredi Kurumları veya İhracat Kredisi Garanti Kuruluşlarından Sağlanan Krediler
150
ç. Hazine Müsteşarlığına Bildirim Yapılacak Krediler
151
d. T.C. Merkez Bankasına Bildirim Yapılacak Krediler
152
e. Yurt Dışından Borçlanma Olarak Kabul Edilen ve Edilmeyen Krediler
153
1. Damga Vergisi ve Harçlar
155
2. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu
155
g. Kredilerin Geri Ödenmesi
156
1. Damga Vergisi ve Harçlar
157
2. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu
158
h. Kredilerin Başka Bir Bankaya Aktarımı
158
ı. Bankaların Borçlu Sıfatıyla Sağladıkları Krediler
159
i. Katılım Bankalarının Sağladıkları Fonlar
160
FİRMALAR TARAFINDAN YURT DIŞINDAN SAĞLANAN KREDİLER
161
a. İhracat Faaliyetleri İçin Sağlanan Krediler
161
1. Kredinin Sağlanması
161
2. Kredinin Döviz Ödemesi Gerektiren İşlemlerde Kullanılması
162
3. Kredinin Türk Lirası Olarak Kullanılması
165
b. Transit Ticaretin Finansmanı İçin Sağlanan Krediler
165
c. Türk Firmalarının Yurt Dışındaki İşleriyle İlgili Olarak Sağlanan Krediler
166
ç. İthalatçılar Tarafından Kullanılan Ayni Krediler
169
d. İşletme İhtiyacı İçin Sağlanan Krediler
169
e. İthalatın Finansmanı Amacıyla Sağlanan Krediler
171
f. Yurt Dışından Alınacak Gemiler İçin Sağlanan Krediler
173
g. Yabancı Firmaların Yurt Dışından Sağladığı Krediler
174
h. Türk Firmalarının Yurt Dışından Türk Lirası Kredi Alması
174
a. İhracatın Finansmanı İçin Açılacak Döviz Kredileri
178
1. Kredinin Döviz Olarak Kullanılması
178
2. Kredinin Türk Lirası Olarak Kullanılması
179
b. Transit Ticaretin Finansmanı Amacıyla Açılan Döviz Kredileri
180
c. Finansal Kiralama Şirketlerine Açılan Döviz Kredileri
182
ç. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Türk Firmalarına ve Teşvik Belgesiz Yatırım Malı Alımlarının Finansmanı İçin Kamu Kuruluşlarına Açılacak Döviz Kredileri
183
1. Kredinin Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İhtiyaçların Finansmanında Kullanılması
183
2. Kredinin, Kamu Kuruluşlarınca Teşvik Belgesiz Yatırım Malı Alımlarının Finansmanı Amacıyla Kullanılması
184
3. Kredilerin Kapatılması
184
4. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Kullanılacak Kredilerde Süre Uzatımı ve Vergi, Resim ve Harç İstisnası Uygulaması
184
5. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Kullanılacak Ayni Kredilerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Uygulaması
184
d. Türk Firmalarının Yurt Dışındaki İşleriyle İlgili Olarak Açılan Krediler
185
e. Uluslararası Yurt İçi İhaleler ile Savunma Sanayi Projelerini Üstlenen Firmalara Açılacak Döviz Kredileri
190
f. Turizm Kuruluşları, Seyahat Acenteleri İle Gemi ve Uçak Bakım, Onarım Hizmetleri İçin Açılacak Döviz Kredileri
191
g. Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmelerinin Geliştirilmesi ve Desteklenmesi Amacıyla Açılacak Döviz Kredileri
193
h. Yurt Dışında Yerleşik Firmalara Açılacak Döviz Kredileri
194
ı. Döviz Üzerinden Düzenlenen Çeklerin ve Diğer Menkul Kıymetlerin İskonto–İştira Edilmesi
196
i. Bankaların Birbirlerine Açacakları Krediler
200
j. Kredi Kartları Karşılığında Açılan Döviz Kredileri
200
PREFİNANSMAN KREDİLERİ
201
a. Prefinansman Kredilerinin Temini
201
b. Prefinansman Kredisinin Kullanımı
202
ç. Prefinansman Kredisinin Devredilmesi
204
d. Prefinansman Kredisinin Başka Bir Bankaya Aktarımı
205
e. Prefinansman Kredilerinin Kapatılması
206
f. Prefinansman Kredilerinin Mahsup Suretiyle Ödenmesi
206
1. İhracat Bedelleri İle Mahsup Edilmek Suretiyle Ödeme
206
2. Döviz Kazandırıcı Hizmet Bedelleriyle Mahsup Edilmek Suretiyle Ödeme
208
3. Prefinansman Kredisinin İhracat, Belge Kapsamındaki İhracat Sayılan Satış ve Teslimler İle Döviz Kazandırıcı Faaliyetlere İlişkin Bedellerle Tasfiyesi
209
DÖVİZ VE PREFİNANSMAN KREDİLERİYLE İLGİLİ ORTAK HUSUSLAR
211
YURT DIŞINA TÜRK LİRASI KREDİ AÇILMASI
215
a. Bankaların Açtığı Krediler
215
b. Firmalarca Yurt Dışındaki Ortaklıklarına Kredi Açılması
216
a. Bankalarca Altın Kredisi Açılması
217
b. Yurt Dışından Altın Kredisi Sağlanması
218
a. Teminat Mektubunun Tarafları
221
b. Teminat Mektubunun Unsurları
223
c. Teminat Mektubunun Çeşitleri
224
ç. Yurtdışı Banka Kontrgarantisine Karşılık Düzenlenen Dövizi Natık Teminat Mektupları
227
d. İthalata İlişkin Peşin Ödeme Teminat Mektupları
228
e. Stand–By L/C (Garanti Akreditifleri)’ne Karşılık Verilen Dövizi Natık Teminat Mektupları
228
f. Stand–By Akreditiflerin Teminat Mektuplarından Farkları
230
a. Türkiye’deki Firmaların Yurt Dışından Gayri Nakdi Kredi, Garanti ve Kefalet Sağlamaları
233
b. Türkiye’deki Bankaların Teminat Mektubu Düzenlemeleri, Garanti ve Kefalet Vermeleri
233
c. Bankalar Dışındaki Türkiye’de Yerleşik Kişilerce Verilen Teminat Mektubu, Garanti ve Kefaletler
235
ç. Gemi İpoteği Tesisi
236
d. Döviz Kazandırıcı Gayri Nakdi Krediler
236
1. Dövizi Natık Teminat Mektupları
236
e. Gayri Nakdi İthalat Kredileri
237
2. Aval – Kabul Kredileri
238
DÖVİZ TEVDİAT HESAPLARI
241
c. Yasal Yükümlülükler
242
DÖNÜŞTÜRME (ARBİTRAJ) İŞLEMLERİ
245
a. Dönüştürme Türleri
245
1. Yurtdışından Gönderilen Havale veya İbraz Edilen Çek Karşılığında Yurtdışına Havale Yaptırılması veya Dövizi Natık Çek İstenmesi
245
2. Yurtdışından Gönderilen Havale veya İbraz Edilen Çek Karşılığında Efektif İstenmesi
246
3. İbraz Edilen Efektif Karşılığında Havale Yapılması veya Dövizi Natık Çek İstenmesi
246
b. Yasal Yükümlülükler
246
b. Sabit Faizli Para Swapı
247
ç. Değişken Faizden Değişken Faize Swap
248
a. Forfaiting İşleminin Tarafları ve İş Akışı
253
b. Forfaiting İşleminin Avantajları
255
c. Faiz ve Komisyon Uygulaması
255
ç. Forfaiter’in Yapacağı İncelemeler
255
a. Faktoring Çeşitleri
257
1. Ulusal Faktoring – Uluslararası Faktoring (Domestic Factoring – International Factoring)
257
2. Açık Faktoring – Gizli Faktoring (Disclosed Factoring – Undisclosed Factoring)
258
3. Geleneksel Faktoring – Zahiri Faktoring (Old – Line Factoring – Recourse Factoring)
258
4. Vade Faktoringi – Peşin Faktoring (Maturity Factoring– Advance Factoring)
258
c. Faktoring Uygulamasının Sağladığı Avantajlar
260
1. Satıcı Firma Açısından
260
2. Faktör Firma Açısından
261
3. Müşteriler Açısından
262
ç. Faktoring Şirketlerinin Yapamayacakları İşlemler
262
LEASING (FİNANSAL KİRALAMA)
263
a. Leasing Konusu Olabilecek Mallar
264
b. Mülkiyetin Devir Süresi
265
c. Leasing İşleminin Yapılışı
268
ç. Leasing’in Sağladığı Avantajlar
270
d. KDV Uygulaması ve Diğer Yasal Yükümlülükler
271
Ek 1: T.C. MERKEZ BANKASI TARAFINDAN KONVERTIBL OLARAK KABUL EDİLEN YABANCI PARALAR
273
Ek 2: İHRACI KAYDA BAĞLI MALLAR LİSTESİ
274
Ek 3: KANUN, KARARNAME VE ULUSLARARASI ANLAŞMALARLA İHRACI YASAKLANMIŞ MALLAR
276
ULUSLARARASI TİCARİ TERİMLER
277
Faydalanılan Kaynaklar
291