ZAMANAŞIMI KAVRAMI VE TANIMI–ZAMANAŞIMININ KABUL SEBEPLERİ VE AMACI –ZAMANAŞIMININ KISA TARİHÇESİ– ZAMANAŞIMININ HUKUKİ NİTELİĞİ
§ 1. ZAMANAŞIMI KAVRAMI
21
§ 2. ZAMANAŞIMINININ TANIMI
22
§ 3. ZAMANAŞIMININ KURUMUNUN KABUL SEBEPLERİ VE AMACI
25
§ 4. ZAMANAŞIMININ KISA TARİHÇESİ
27
§ 5. ZAMANAŞIMININ HUKUKİ NİTELİĞİ
30
DEF’İ KAVRAMI– ZAMANAŞIMI DEF’İ– ZAMANAŞIMI DEF’İNİN İTİRAZLAR, İLE İLK İTİRAZLAR VE
DAVA ŞARTLARINDAN FARKLARI
§ 6. DEF’İ KAVRAMI VE DEF’İ TÜRLERİ
33
§ 8. ZAMANAŞIMI DEF’İ İLE İTİRAZLAR ARASINDAKİ FARKLAR
39
§ 9. ZAMANAŞIMI DEF’İ İLE İLK İTİRAZLAR ARASINDAKİ FARKLAR
42
§ 10. ZAMANAŞIMI DEF’İ İLE DAVA ŞARTLARI ARASINDAKİ FARKLAR
44
DAVADA GERÇEKLEŞEN ZAMANAŞIMI OLGUSU VE
ZAMANAŞIMI OLGUSU KARŞISINDA HÂKİMİN DURUMU
§ 11. DAVADA GERÇEKLEŞEN ZAMANAŞIMININ OLGUSU
45
§ 12. ZAMANAŞIMINI OLGUSU KARŞISINDA HÂKİMİN DURUMU
48
I. Zamanaşımının Hâkim Tarafından Re’sen Gözetilemeyeceği İlkesi (TBK m.161)
48
II. Dava Dışında İleri Sürülmüş Olan Zamanaşımı Def’i Karşısında Hâkimin Durumu
48
III. TBK m.161 Hükmünün Hâkimin Tarafsızlığı İlkesi ile İlişkisi
50
ZAMANAŞIMI DEF’NİN İLERİ SÜRÜLMESİ
§ 13. YAZILI YARGILAMA USULÜNDE
53
I. İlk Cevap Dilekçesinde
53
A. Cevap Dilekçesinin Verilme Süresi
53
II. İkinci Cevap Dilekçesinde
57
III. Zamanaşımı Def‘inin Cevap Dilekçesinde Yer Alması
57
D. Zamanaşımı Def’ine Gerekçe Gösterme Zorunluluğu Var mıdır?
64
E. Cevap Dilekçesi Dışında (Başka Bir Dilekçe ile) Zamanaşımı Def’inin İleri Sürülüp Sürülemeyeceği
65
IV. Cevap Dilekçesi Vermeyen Davalının Durumu
66
V. Islah Talebine Karşı Zamanaşımı Def’inin Beyan Dilekçesinde İleri Sürülmesi
67
§ 14. BASİT YARGILAMA USULÜNDE
68
II. Tek Cevap Dilekçesi Verme İlkesi
69
III. Ek Cevap Süresi ve Diğer Hususlar
71
ZAMANAŞIMI DEF’NİN YASAL SÜRESİNDEN SONRA (SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ SURETİYLE)
§ 15. KARŞI TARAFIN AÇIK MUVAFAKATİ İLE
73
§ 16. ÖN İNCELEME DURUŞMASINDA KARŞI TARAFIN YOKLUĞUNDA
74
I. 1086 Sayılı HUMK Dönemi
76
A. Süresinde Cevap Dilekçesi Verilmemiş Olsa Bile Islahla Zamanaşımı Def’inin İleri Sürülebileceği Görüşü
76
B. Süresinde Verilen Cevap Dilekçesinde Belirtilmesi Unutulan Zamanaşımı Def’inin Islahla İleri Sürülebileceği Görüşü
77
II. 6100 Sayılı HMK’den Sonraki Dönem
77
DAVADAKİ KONUMUNA GÖRE ZAMANAŞIMI DEF’İNİ
İLERİ SÜRME HAK VE YETKİSİ BULUNAN KİŞİLER
§ 19. İHTİYARİ DAVA ARKADAŞI KONUMUNDAKİ DAVALILAR
104
II. Müteselsil Borçlulukta Durum
111
§ 20. MECBURİ DAVA ARKADAŞI KONUMUNDAKİ DAVALILAR
116
§ 21. DAVALININ YANINDA YER ALAN FER’İ MÜDAHİLİN DURUMU
118
§ 22. ASLİ MÜDAHALE DAVASINDA DAVALILARIN DURUMU
119
§ 23. DAVALIYI TEMSİL EDEN İHBAR OLUNANIN DURUMU
120
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKTA ZAMANAŞIMI VE ZAMANAŞIMI DEF’İNİN İLERİ SÜRÜLMESİ
§ 24. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKTA ZAMANAŞIMI
123
§ 25. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKTA ZAMANAŞIMI DEF’İNİN İLERİ SÜRÜLMESİ
129
İLERİ SÜRME HAKKINDAN FERAGAT
§ 26. ZAMANAŞIMINDAN VE ZAMANAŞIMI DEF’İNDEN FERAGAT
131
§ 27. Birlikte Borçlularda Durum
134
ZAMANAŞIMI DEF’İNİN İLERİ SÜRÜLMESİNİN
HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI ANLAMINA GELMESİ
§ 28. GENEL OLARAK HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI
135
§ 29. ZAMANAŞIMI DEF’İNİN İLERİ SÜRÜLMESİNİN HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI ANLAMINA GELMESİ
137
I. Borçlunun Oyalayıcı Davranışları ile Zamanaşımı Süresinin Geçirilmiş Olması
137
II. Borçlunun Güven Verici Davranışları ile Zamanaşımı Süresinin Geçirilmiş Olması
141
III. Borçlunun Çelişkili Davranışları ile Zamanaşımı Süresinin Geçirilmiş Olması
142
TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDAKİ
BELLİ BAŞLI ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
§ 30. ON YILLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİ
145
§ 31. BEŞ YILLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİ
162
I. Kira Bedelleri, Anapara Faizleri ve Ücret Gibi Diğer Dönemsel Edimler
162
II. Otel, Motel, Pansiyon ve Tatil Köyü Gibi Yerlerdeki Konaklama Bedelleri ile Lokanta ve Benzeri Yerlerdeki Yeme İçme Bedelleri
166
III. Küçük Sanat İşlerinden ve Küçük Çapta Perakende Satışlardan Doğan Alacaklar
166
IV. Bir Ortaklıkta, Ortaklık Sözleşmesinden Doğan ve Ortakların Birbirleri Veya Kendileri ile Ortaklık Arasındaki; Bir Ortaklığın Müdürleri, Temsilcileri, Denetçileri ile Ortaklık Veya Ortaklar Arasındaki Alacaklar
167
V. Vekâlet, Komisyon ve Acentalık Sözleşmelerinden, Ticari Simsarlık Ücreti Alacağı Dışında, Simsarlık Sözleşmesinden Doğan Alacaklar
167
VI. Yüklenicinin Yükümlülüklerini Ağır Kusuruyla Hiç Ya Da Gereği Gibi İfa Etmemesi Dışında, Eser Sözleşmesinden Doğan Alacaklar
168
§ 32. İKİ YILLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİ
170
I. Haksız Fiil Zamanaşımı
170
II. Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı
171
§ 33. CEZA ZAMANAŞIMI (UZAMIŞ) SÜRESİ
171
II. Ceza Zamanaşımı Kavramı ve Uygulanma Koşulları
173
B. Uygulanma Koşulları
174
1. Haksız Fiilin Ceza Kanunlarına Göre Suç Teşkil Etmesi
174
a. Ceza Kanunları İbaresi
174
b. Beraat Kararının Bağlayıcılığı Sorunu
175
c. İşlenen Suçun Şikâyete Bağlı Olup Olmaması–Mağdurun Şikâyetçi Olmaması–Şikâyet Süresinin Geçirilmiş Olması
176
d. Takipsizlik Kararının Etkisi
177
e. Zarar Görenin Kamu Davasına Katılmamış Olması
177
f. Sanık Hakkında Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilmiş Olmasının Ceza Zamanaşımının Uygulanmasına Engel Teşkil Etmediği
178
g. Sanık Hakkında Güvenlik Tedbirine Hükmedilmiş Olması
179
h. Failin Cezai Sorumluluğunun Bulunmaması
179
ı. Genel Affın Etkisi
179
2. Ceza Zamanaşımının Daha Uzun Olması
180
3. Ceza Zamanaşımının Kişiler Yönünden Uygulanması
181
4. Ceza Zamanaşımı Süresinin Hesaplanması
187
a. Sürenin İşlemeye Başlayacağı Tarih
187
b. Ceza Davası Devam Ettiği Sürece Hukuk Davasının Açılabileceği– Zamanaşımının Dolmamış Olacağı
188
c. Maluliyet Bakımından Gelişen Bir Durumun Olup Olmadığı
189
d. Durma ve Kesme Nedenleri Hususunda TBK Hükümlerinin Uygulanması Gerektiği
191
5. Tazminat Davasının Trafik Kazasından Kaynaklanması
192
§ 34. DAHA UZUN VE DAHA KISA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
194
I. Daha Uzun Zamanaşımı Süreleri
194
II. Daha Kısa Zamanaşımı Süreleri
194
§ 35. ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN SÖZLEŞME İLE KARARLAŞTIRILMASI
195
ZAMANAŞIMININ İŞLEMEMESİ–
ZAMANAŞIMINI DURDURAN VE KESEN SEBEPLER
§ 36. ZAMANAŞIMININ İŞLEMEYECEĞİ DURUMLAR
197
II. Bazı Özel Sebepler
198
A. İpoteğin Tapu Kütüğüne Tescil Edilmiş Olması
198
B. Mirasçılar Arasındaki Alacaklar Bakımından
199
C. Devam Eden Zilyetlik Bakımından
200
D. Özel Mevzuatta Zamanaşımına Uğramayacağı Bildirilen Alacaklar
200
E. Muvazaa Davalarında Zamanaşımının Söz Konusu Olmaması
202
§ 37. ZAMANAŞIMINI DURMASI
202
I. Kavram ve Genel Açıklamalar
202
II. Zamanaşımını Durduran Sebepler
204
A. Velâyet Süresince, Çocukların Ana ve Babalarından Olan Alacakları İçin
204
B. Vesayet Süresince, Vesayet Altında Bulunanların Vasiden Veya Vesayet İşlemleri Sebebiyle Devletten Olan Alacakları İçin
205
C. Evlilik Devam Ettiği Sürece, Eşlerin Diğerinden Olan Alacakları İçin
207
D. Hizmet İlişkisi Süresince, Ev Hizmetlilerinin Onları Çalıştıranlardan Olan Alacakları İçin
211
E. Borçlu, Alacak Üzerinde İntifa Hakkına Sahip Olduğu Sürece
213
F. Alacağı, Türk Mahkemelerinde İleri Sürme İmkânının Bulunmadığı Sürece
214
G. Alacaklı ve Borçlu Sıfatının Aynı Kişide Birleşmesinde, Birleşmenin İleride Geçmişe Etkili Olarak Ortadan Kalkması Durumunda, Bu Durumun Ortaya Çıkmasına Kadar Geçecek Süre
215
III. Kanunda Sayılan Durdurma Sebeplerinin Sınırlı Olup Olmadığı
215
B. Bazı Özel Kanun Hükümleri
216
1. Tereke Defterinin Tutulmasında
216
3. İcra ve İflâs Kanununda
217
4. Bankacılık Kanununda
218
5. Arabuluculuk Sürecinde
218
IV. Zamanaşımının Durmasının Sonuçları
220
§ 38. ZAMANAŞIMINI KESEN SEBEPLER
221
II. Zamanaşımının Kesilme Sebepleri
223
A. Alacaklının Fiillerinden Kaynaklanan Sebepler
223
a. Türk Mahkemelerinde
223
abb. Belirsiz Alacak Davasında
227
abc. Tespit Davasında
231
abca. Müspet Tespit Davasında
231
abcb. Menfi Tespit Davasında
231
abe. Davanın İhbarında
234
abf. Davaya Müdahalede
235
abfa. Asli Müdahalede
235
abfb. Fer'i Müdahalede
235
abfc. Kamu Davasına Katılmada
236
abg. Davanın Islahında
236
b. Yabancı Mahkemelerde
238
2. Geçici Hukuki Korumalar
240
a. Delillerin Tespitinde
240
3. Alacaklının Def’i İleri Sürmesi
245
4. Alacaklının Hakeme Başvurması
245
a. İç Tahkime Başvurulması
245
b. Milletlerarası Tahkime Başvurulması
246
c. Hakem–Bilirkişiye Başvurulması
247
d. Tüketici Hakem Heyetine Başvurulması
247
5. Alacaklının İcra Takibinde Bulunması
248
a. Takibin Şekli ve Zamanaşımının Kesilme Anı
248
b. Yetkisiz İcra Dairesinde Yapılan Takibin Zamanaşımına Etkisi
251
B. Borçlunun Fiillerinden Kaynaklanan Sebepler
252
1. Borçlunun Borcunu İkrar Etmesi
252
b. İkrarın Şekli ve Zamanı
253
III. Zamanaşımının Kesilmesinin Sonuçları
257
IV. Davanın Reddinde Ek Süre
258
1. Ek Sürenin Koşulları
260
a. Davanın veya Def’inin TBK. m.158’de Belirtilen Nedenlerden Biriyle Reddedilmiş Olması
260
aa. Mahkemenin Yetkisiz veya Görevsiz Olması
260
bb. Ret Kararının Düzeltilebilir veya Şekle (Usule) İlişkin Bir Hataya Dayanması
261
cc. Davanın Süresinden Önce Açılmış Olması
264
b. Ret Kararının Kesinleşmiş Olması
264
c. Zamanaşımı Süresinin Dolmuş Bulunması
265
ZAMANAŞIMI SÜRELERİNİN HESAPLANMASI
§ 39. DAVADA UYGULANMASI GEREKEN ZAMANAŞIMI SÜRELERİNİN TESPİTİ
269
§ 40. ZAMANAŞIMI SÜRELERİN HESABI
271
II. Sürelerin Yanlış Yorumu ve Hesaplanmasının Adil Yargılanma Hakkını İhlal Etmesi
273
§ 41. ZAMANAŞIMI SÜRELERİN İŞLEMEYE BAŞLADIĞI TARİH
279
II. Sözleşmeden Doğan Alacaklarda
280
A. Sözleşmenin Hiç İfa Edilmemesi
280
B. Sözleşmenin Gereği Gibi İfa Edilmemesi
282
C. Halefiyet Durumunda
284
2. Sigortacının Durumu
285
III. Haksız Fiil Zamanaşımında
295
A. Zararın Öğrenilmesi Kavramı
296
B. Kesin Raporun Verilmesi ve Bunun Öğrenilmesi
297
C. Maluliyet Durumunda Zamanaşımı Sürelerinin İşlemeye Başlaması
298
D. Gelişen Durumun Varlığı
300
E. Bedensel (Maddi) Zararın TL Olarak Bilirkişi Raporu ile Tespiti ve Zarar Görene Tebliği tarihinden İtibaren Zamanaşımı Süresinin İşlemeye Başlayacağı
302
F. Haksız Fiil Sona Ermeden Zamanaşımının Başlamayacağı
303
G. Küçük veya Kısıtlı Açısından Öğrenme Tarihinin Esas Alınamayacağı
305
Ğ. Ceza Zamanaşımı Süresinin Dolmamış Olması
306
H. Zarara Uğrayan Kamu Kurumu Açısından Sürenin Başlaması
307
İ. Zarara Uğrayan Tüzel Kişi Açısından Sürenin Başlaması
309
J. Zarara Uğrayan Tacirler Açısından Sürenin Başlaması
309
K. Zarar Görenin Mirasçıları Yönünden Zamanaşımının İşlemesi
310
L. Failin–Tazminat Yükümlüsünün Kim Olduğunun Bilinmesi
311
M. Rücu Davalarında Zamanaşımının İşlemeye Başladığı Tarih
313
2. SGK’nin Rücuan Tazminat Davaları Bakımından
314
3. Bağ–Kur’un Rücuan Tazminat Davaları Bakımından
316
4. Diğer Rücu Davaları Bakımından
318
N. Eylemin Hukuka Aykırılığının Yargı Kararı ile Tespiti
319
O. Haksız Fiilin Tekrar Etmesi Hâlinde Her Fiil İçin Ayrı Bir Sürenin İşlemeye Başlaması
320
P. Sonradan Ortaya Çıkan Zararlar Bakımından Zamanaşımının İşlemeye Başladığı Tarih
321
IV. Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımında
325
§ 42. İSPAT KAVRAMI, İSPATIN KONUSU, İSPAT HAKKI, İSPAT YÜKÜ VE İSPAT YÜKÜNÜN DAĞILIMI
349
V. İspat Yükünün Dağılımı, Buna İlişkin Normlar ve Uygulamalar
352
B. İspat Yükünün Dağılımına İlişkin Normlar
352
§ 43. ZAMANAŞIMI VE ZAMANAŞIMI DEF’İ KONUSUNDA İSPAT YÜKÜ VE İSPATIN KAPSAMI
353
I. Zamanaşımı Süresinin Tespiti
353
II. Zamanaşımı Süresinin Başlaması
354
III. Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi
355
IV. Zamanaşımının Süresinin Dolduğu İddiasının İspat Yükü
356
V. Zamanaşımı ile İlgili Hukuki Sorunların Çözümü
357
ZAMANAŞIMI DEF’İNİN KARARA BAĞLANMASI GEREKEN YARGISAL AŞAMA
§ 44. ÖN İNCELEME DURUŞMASININ TAMAMLANMASINDAN SONRA– TAHKİKATA GEÇMEDEN ÖNCE
359
I. Zamanaşımı Def’inin Ön İnceleme Duruşması Tamamlandıktan Sonra Karara Bağlanması
360
II. Tahkikata Geçmeden Önce Zamanaşımı Def’inin Karara Bağlanması
367
ZAMANAŞIMI DEF’İ HAKKINDA KARAR VERİLMESİ KARARIN GEREKÇESİ–KABUL VE RET KARARLARININ
§ 45. ZAMANAŞIMI DEF’İ HAKKINDA KARAR VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
375
II. Zımni Ret Mümkün mü?
378
§ 46. KARARIN GEREKÇESİ
379
§ 47. ZAMANAŞIMI HÜKÜMLERİNİN DOĞRU UYGULANMASI
384
II. Zamanaşımı Kurallarının Hatalı Yorumlanması–Mahkemeye Erişim Hakkının İhlali
393
III. Zamanaşımı Süresinin Hesaplanması
393
§ 48. ZAMANAŞIMI DEF’İ İLE İLGİLİ ARA KARARLARI
399
I. Zamanaşımı Def’i ile Diğer İtirazların Karara Bağlanmasında Sıra
399
A. Zamanaşımı Def’i– Yargı Yolu ve Görev İtirazı
399
B. Zamanaşımı Def’i– Yetki İtirazı
399
C. Zamanaşımı Def’i– Husumet İtirazı
400
D. Zamanaşımı Def’i– Hak Düşürücü Süre İtirazı
401
E. Zamanaşımı Def’i –Diğer Süre İtirazları
401
F. Zamanaşımı Defi– Ödeme (Tediye) İtirazı
402
G. Zamanaşımı Def’i– Takas Savunması (Def’i)
402
H. Zamanaşımı Def’i– Mahsup Savunması
405
İ. Zamanaşımı Defi– İhbarın Yapılmadığı Def’i
405
II. Zamanaşımı Def’inin Reddi Kararı
406
A. Zamanaşımı Def’inin Reddine İlişkin Kararın Ara Kararı Şeklinde Tesisi Gerektiği
406
B. Zamanaşımı def’inin Reddine İlişkin Ara Kararından Dönülmesinin Mümkün Olup Olmadığı
407
§ 49. ZAMANAŞIMI DEF’İNİN KABULÜNE İLİŞKİN NİHAİ KARAR
414
I. Kabul Kararının Niteliği
414
II. Zamanaşımı Nedeniyle Davanın Reddine İlişkin Kararın Özellileri
415
III. Davanın Zamanaşımı Nedeniyle Reddi Hâlinde Yargılama Giderleri ve Vekâlet Ücreti
416
A. Yargılama Giderleri
416
IV. Davanın Hem Zamanaşımından Hem de Esastan Reddine Karar Verilemeyeceği
418