§ 1. DAVA DOSYASI İNCELEME SAFHALARI
I. DAVACININ İDDİA VE TALEPLERİ BELİRLENMELİDİR
26
II. DAVANIN TÜRÜ BELİRLENMELİDİR
26
A. Kısmi Dava – Belirsiz Alacak Davası Ayrımı
26
2. Belirsiz Alacak Davası
27
a. Kıdem ve İhbar Tazminatı, Yıllık İzin Ücreti ile Ücret Alacakları Kural Olarak Belirsiz Alacak Davasına Konu Edilemez
30
b. Belirsiz Alacak Davasında Geçerli Usul Kuralları
32
3. Islah ile Dava Türünün Değiştirilmesi Mümkün Değildir
35
II. DAVA KONUSU EDİLEN ALACAKLARA UYGULANACAK MEVZUAT BELİRLENMELİDİR
36
A. İşçi Sıfatı Bulunup Bulunmadığı Değerlendirilmelidir
37
B. İşveren Sıfatına Sahip Olup Olmadığı da Belirlenmelidir
52
1. Aile Sağlık Merkezlerinde İşveren Sıfatının Belirlenmesi ve Husumet Sorunu
55
2. Muvazaalı Olarak Eczane Açıldığının Tespiti Hâlinde Ruhsat Sahibinin Sorumluluğu
56
3. Okul Aile Birliğinin İşveren Sıfatı Bulunup Bulunmadığı
56
4. Minibüs veya Taksilerde İşverenin Belirlenmesi
57
C. Uygulanacak Ülke Hukuku Belirlenmelidir
61
D. İşçiye Uygulanacak Kanun Belirlenmelidir
71
1. İş Kanunu Kapsamı Dışındaki Kişiler ve İşler
71
c. Deniz Taşıma İşleri
75
g. Rehabilite Edilenler
80
2. Basın İş Kanununa Tabi Olanlar
81
a. Basın İş Kanununun Kapsamına Giren İşyerlerinde Çalışma
83
aa. Türkiye’de Yayınlanma
83
bb. Gazete, Süreli Yayın, Haber Ajansları, Özel Radyo ve Televizyonları ve Medya Hizmet Sağlayıcılarında Çalışma
83
cc. Gazete, Süreli Yayın, Haber Ajansı veya Radyo ve Televizyon Kuruluşunun Kamu Tüzel Kişiliğine Sahip Olmaması
87
b. Fikir ve Sanat İşinde Çalışma
89
c. Çalışmanın Basın İş Sözleşmesine Dayanması
96
d. İş Kanununun Kapsamı Dışında Kalma
98
IV. İŞ SÖZLEŞMESİNİN TÜRÜ BELİRLENMELİDİR.
99
A. Belirli – Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi
99
B. Tam – Kısmi Süreli İş Sözleşmesi
109
C. Sürekli – Süreksiz İş Sözleşmesi
115
D. Deneme Süreli İş Sözleşmesi
116
E. Çağrı Üzerine Çalışmaya Dayalı İş Sözleşmesi
122
V. İŞ SÖZLEŞMESİNDE ŞEKLE UYULUP UYULMADIĞI BELİRLENMELİDİR.
131
VI. TALEPLE VE MADDİ VAKIA İLE BAĞLILIK İLKESİNE UYGUN OLARAK BEYANLAR BELİRLENMELİ VE BEYANLARI AŞACAK DEĞERLENDİRME YAPILMAMALIDIR
134
A. Çalışma Süresi ve Çalışma Şekline İlişkin Beyanlar
143
B. Çalışma Saatlerine İlişkin Beyanlar
144
C. Çalışma Yapılmayan Günlere İlişkin Beyanlar
146
D. Feshe Konu İhtarnamedeki Beyanlar veya Feshin Niteliğine İlişkin Diğer Beyanlar
147
E. Ücretin Miktarı ile Ücret Eklerine İlişkin Beyanlar
149
F. Ödemelere veya İzin Hakkına İlişkin Beyanlar
152
1. Dava Konusu Alacağa İlişkin Ödeme Beyanının Bulunması
152
2. Ücretlerin Eksik Ödendiğine İlişkin Beyanın Bulunması
153
3. İzin Hakkının Eksik Kullandırıldığına Yönelik İfadelerin Yer Alması
153
G. Alacak Kalemlerine ve Miktarlarına İlişkin Beyanlar
155
H. Faiz Konusundaki Beyanlar ve Değerlendirilmesi
157
VII. TAZMİNAT VE ALACAKLARA ESAS ÜCRETİN BELİRLENMESİ
162
A. Ücretin Taraflar Arasında İhtilaflı Olması Halinde Ücretin Belirlenmesi
169
2. Ücretin Bir Kısmının Bankadan Bir Kısmının Elden Ödenmesi veya Tamamının Elden Ödendiği Durumlar
177
3. Ücretin Tespitinde Tanık Beyanları
180
4. Emsal Ücret Araştırmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
183
5. Ücretin Tespitinde Banka Kayıtlarının Rolü
188
6. İşçinin Çalışmaya Devam Ederken Ücretinden İndirim Yapılması
190
7. Kadroya Geçirilen Kamu İşçilerinin Ücretlerinin Belirlenmesi
196
8. Emsal Dosyalarda Verilen Kararlar
200
9. Hizmet Tespiti veya Prime Esas Kazancın Tespiti Davalarında Verilen Kararlar
202
10. Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışan Usta Öğreticinin Ücretinin Tespiti
203
11. Muvazaa Nedeniyle Ücretin Tespiti
205
a. Asıl İşverenin İşyerinde Toplu İş Sözleşmesi Bulunması Halinde
205
b. Asıl İşverenin İşyerinde Toplu İş Sözleşmesi Bulunmuyor ya da İşçi Halihazırda Sözleşmeden Yararlanamıyorsa
207
12. Yurt Dışı Çalışmalar Nedeniyle Ücretin Tespiti
212
B. Brüt Ücret – Net Ücret ve Çıplak Ücret – Giydirilmiş Ücret Ayrımı
213
C. Giydirilmiş Brüt Ücretin Hesabı
213
1. Özel Sağlık Sigortası Yardımları
215
2. Yemek ve Yol Yardımları
216
6. Yılın Belirli Dönemlerinde Yapılan İkramiye, Bayram Harçlığı gibi Ödemeler
220
F. Yabancı Para ile Çalışma Halinde Hesaplamanın Yapılması
233
1. Yabancı Para ile Tahsil Edilmesi Talebi Halinde
233
2. Türk Parası ile Tahsil Edilmesi Talebi Halinde
236
3. Alacakların Net–Brüt Ayrımının Belirlenmesi
238
4. Yabancı Para Cinsinden İşçilik Alacaklarında Faiz Hesabı
240
5. Avans Niteliğinde Yapılan Ödemelerin Mahsup Edilmesi
241
VIII. HİZMET SÜRESİNİN TESPİTİ
242
A. Hizmet Süresi Konusunda Uyuşmazlık Bulunmaması Halinde
242
B. Hizmet Süresinde Uyuşmazlık Olması Halinde
249
C. Raporlu ve Ücretsiz İzinde Geçen Süreler
259
D. Hizmet Tespiti Davalarında Verilen Kararlar
261
IX. TANIK BEYANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
262
A. Fiili Görgüye Sahip Tanık Beyanları
271
B. Varsayıma/Duyuma Dayalı Tanık Beyanları
277
C. Çelişkili Tanık Beyanları
280
D. Tanıkların Akrabalıklarının Bulunması Halinde Beyanları
282
E. Husumetli Tanık Beyanları
284
F. Muğlak ve Hesaplamaya Elverişsiz Tanık Beyanları
290
X. BİRDEN FAZLA İŞVERENİN BULUNMASI HALİNDE SORUMLULUĞUN BELİRLENMESİ
292
A. İşyeri Devri Esasları Uyarınca Sorumluluğun Belirlenmesi
292
B. İş Sözleşmesinin Devri Halinde Sorumluluğun Belirlenmesi
305
C. Alt İşverenlerin Sorumluluğunun Belirlenmesi
310
1. Alt İşveren İlişkisinin Unsurları
311
a. Asıl işverenin İşyerinde Mal ve Hizmet Üretimi İşinde Çalışan Kendi İşçileri de Bulunmalıdır
311
b. Alt işverenin Aldığı İş, Ya İşyerinde Yürütülen Mal Veya Hizmet Üretimine İlişkin Yardımcı İş ya da Asıl İşin Bir Bölümünde İşletmenin ve İşin Gereği ile Teknolojik Nedenlerle Uzmanlık Gerektiren Bir İş Olmalıdır
312
c. Alt işverene Verilen İş, İşyerinde Yürütülen Mal Veya Hizmet Üretimine İlişkin Bir İş Olmalıdır
318
d. Alt işveren, Üstlendiği İş İçin Görevlendirdiği İşçilerini Sadece O İşyerinde Çalıştırmalıdır.
318
e. İş asıl İşverene Ait İşyerinde Yapılmalıdır
319
f. Alt İşveren, Daha Önce O İşyerinde Çalıştırılan Bir Kimse Olmamalıdır.
319
2. Alt İşverenlik İlişkisinin Muvazaa Olarak Kabul Edilmesi ve Sonuçları
319
3. Asıl İşverenin Birlikte Sorumluluğu
331
4. Değişen Alt İşverenler Nezdinde Aralıksız Çalışma Halinde Sorumluluğun Belirlenmesi
333
5. Kesintili Çalışmaların Bulunması Halinde Sorumluluğun Belirlenmesi
339
6. Asıl İşveren Nezdinde Çalışmakta iken İşçinin İşin Alt İşverene Verilmesi Nedeniyle Alt İşveren Nezdinde Çalışmaya Devam Etmesi Halinde Sorumluluğun Belirlenmesi
342
7. Kadroya Geçiş Aşamasında İmzalanan Sulh Sözleşmesinin İşçilik Alacaklarına Etkisinin Bulunup Bulunmadığı
343
D. Anahtar Teslim İşlerde Sorumluluk
345
XI. KAMU KURUMU TARAFINDAN ÖDENEN İŞÇİLİK ALACAKLARI NEDENİYLE ALT İŞVERENE RÜCUU
361
A. Hukuken Geçerli Bir Alt İşverenlik İlişkisinin Bulunması Halinde
366
B. Alt İşverenlik İlişkisinin Hukuka Aykırı –Muvazaalı– Olarak Kabul Edilmesi Halinde
373
XII. İŞVERENCE YAPILAN ÖDEMELERİN MAHSUBU
374
A. Banka Kanalıyla veya Bordrolarla Yapılan İhtilaflı Olmayan Ödemeler
374
1. Açıklama Yapılarak Yapılan Ödemeler
374
2. Açıklama Yapılmaksızın Yapılan Ödemeler
380
B. İbraname ve İbranamede Belirtilen Tutarların Mahsubu
384
C. Kredilerin Karşılıksız Kalması Nedeniyle Açılan Rücu Davaları
397
XIII. ZAMANAŞIMI DEF’İNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
400
XIV. USULİ KAZANILMIŞ HAKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
423
§ 2. FESHE BAĞLI İŞÇİLİK ALACAKLARI
A. Hak Kazanma Koşulları
437
B. Kıdem Tazminatının Hesaplanması
456
1. Kıdeme Esas Sürenin Belirlenmesi
456
2. Tazminata Esas Ücretin Belirlenmesi
473
3. Kıdem Tazminatı Bordrosu Adı altında yapılan Ödemelerin Mahsubu
490
C. Kıdem Tazminatında Faiz
490
D. Kıdem Tazminatında Zamanaşımı
496
E. Örnek Hesaplamalar
498
A. Hak Kazanma Koşulları
502
B. İhbar Tazminatının Hesaplanması
511
C. İhbar Tazminatında Faiz
514
D. İhbar Tazminatı Zamanaşımı
515
E. Örnek Hesaplamalar
515
III. YENİ İŞ ARAMA İZNİ ÜCRETİ
518
A. Hak Kazanma Koşulları
518
B. İş Arama İzni Alacağının Hesaplanması
519
C. Yeni İş Arama İzni Ücretinde Faiz
521
D. Yeni İş Arama İzni Ücretinde Zamanaşımı
521
IV. KÖTÜNİYET TAZMİNATI
521
A. Hak Kazanma Koşulları
521
B. Kötüniyet Tazminatının Hesaplanması
524
C. Kötüniyet Tazminatında Faiz
525
D. Kötüniyet Tazminatı Zamanaşımı
525
V. YILLIK ÜCRETLİ İZİN ALACAĞI
526
A. Hak Kazanma Koşulları
526
1. İşçinin Bir Yıldır Çalışıyor Olması
527
a. İş Sözleşmesinin Türünün Bir Önemi Bulunmamaktadır
527
b. Çalışmaların Sürekli Olması Zorunlu Değildir
528
c. Önceki Çalışması İçin Kıdem Tazminatı Ödenmesinin Yıllık İzne Etkisi Yoktur
529
d. Yıllık İzin Hesabında Çalışılmış Sayılan Süreler
531
e. Aralıklı Olarak veya Mevsimlik İşçi Olarak Geçen Sürelerin Yıllık İzne Esas Süreye Dahil Edilip Edilemeyeceği
532
2. Yapılan İşin ve İşyerinin Niteliğinin Yıllık Ücretli İzne Elverişli Olması
533
a. Mevsimlik İşçilerin Yıllık İzin Hakkı Bulunup Bulunmadığı
533
b. Feshin Haklı Nedene Dayanıp Dayanmadığına Bakılmaksızın Yıllık İzin Alacağı Hakkı Talep Edilebilir
536
B. Yıllık İzin Alacağında İspat Yükü
537
1. Yıllık İzin Formları
541
2. Yıllık İzin Talep Dilekçeleri
543
3. Puantaj Kayıtları veya Nöbet Çizelgesinde Yer alan Kayıtlar
544
4. Bordrolardaki Kayıtlar
545
5. İş Sözleşmesi Devam Ederken İzin Yerine Yapılan Ücret Ödemeleri
547
6. Yıllık İzin Alacağından Hakkaniyet İndirimi Yapılıp Yapılamayacağı
549
7. Yurt Dışında Çalışan İşçilerin Türkiye’de Geçirdiği Sürelerin İzne Esas Sayılıp Sayılamayacağı
554
C. Yıllık Ücretli İzin Alacağının Hesaplanması
555
D. Yıllık Ücretli İzin Alacağında Faiz
567
E. Yıllık Ücretli İzin Alacağında Zamanaşımı
568
F. Örnek Hesaplamalar
571
G. Yıllık İzin Yardımı Alacağı
573
A. Hak Kazanma Koşulları
574
B. Şua İzni Alacağı Hesaplanması
580
C. Şua İznine Uygulanacak Faiz
581
D. Şua İznine Uygulanacak Zamanaşımı
581
VII. İŞE İADE DAVASININ SONUÇLARI
582
A. Boşta Geçen Süre Ücreti
585
1. Hak Kazanma Koşulları
585
2. Boşta Geçen Süre Ücretinin Hesaplanması
589
3. Boşta Geçen Süre Ücretinde Faiz
595
4. Boşta Geçen Süre Ücretinde Zamanaşımı
596
B. İşe Başlatmama Tazminatı
596
1. Hak Kazanma Koşulları
596
2. İşe Başlatmama Tazminatının Hesaplanması
600
3. İşe Başlatmama Tazminatına Uygulanacak Faiz
605
4. İşe Başlatmama Tazminatında Zamanaşımı
606
C. İşe Başlatmama Halinde Feshe Bağlı Alacaklar
606
D. Örnek Hesaplamalar
612
VIII. AYRIMCILIK TAZMİNATI
615
A. Hak Kazanma Koşulları
615
B. Ayrımcılık Tazminatının Hesaplanması
628
C. Ayrımcılık Tazminatına Uygulanacak Faiz
631
D. Ayrımcılık Tazminatında Zamanaşımı
631
IX. SENDİKAL TAZMİNAT
632
A. Hak Kazanma Koşulları
632
B. Sendikal Tazminatın Hesaplanması
644
C. Sendikal Tazminata Uygulanacak Faiz
645
D. Sendikal Tazminatta Zamanaşımı
645
X. İŞ KAYBI TAZMİNATI
646
A. Hak Kazanma Koşulları
646
B. İş Kaybı Tazminatının Hesaplanması
646
C. İş Kaybı Tazminatında Zamanaşımı
647
§ 3. ÜCRET NEVİNDEN ALACAKLAR
B. Ücret Alacaklarında Uygulanan Faiz
659
C. Ücret Alacaklarında Zamanaşımı
660
II. BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE BAKİYE SÜRE ÜCRETİ TUTARINDA TAZMİNAT TALEBİ
661
A. Hak Kazanma Koşulları
661
1. Taraflar Arasında Akdedilen İş Sözleşmesinin Belirli Süreli Olması
661
2. İş Sözleşmesinin Haklı Neden Olmaksızın Feshedilmesi
667
B. Bakiye Süre Ücreti Tutarında Tazminatın Hesaplanması
668
C. Bakiye Süre Ücreti Tutarında Tazminata Uygulanacak Faiz
673
D. Bakiye Süre Ücreti Tutarında Tazminatta Zamanaşımı
673
III. ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ
674
A. Hak Kazanma Koşulları
674
B. Asgari Geçim İndiriminin Hesaplanması
676
C. Asgari Geçim İndirimine Uygulanacak Faiz
679
D. Asgari Geçim İndirimi Alacaklarında Zamanaşımı
680
A. Hak Kazanma Koşulları
680
B. Prim Alacağının Hesaplanması
683
C. Prim Alacağına Uygulanacak Faiz
687
D. Prim Alacaklarında Zamanaşımı
687
A. Hak Kazanma Koşulları
687
B. İlave Tediye Alacağının Hesaplanması
696
C. İlave Tediye Ücreti Alacaklarında Faiz
701
D. İlave Tediye Alacaklarında Zamanaşımı
702
A. Hak Kazanma Koşulları
702
1. Fazla Çalışma İspatı
718
2. Bordrolarda Fazla Çalışma Ücreti Tahakkuk Edilmesi
729
a. Bordroların İmzalı Olması Halinde
731
b. Bordroların İmzasız Olması Halinde
734
3. Elden Ödeme İddiası Bulunması Halinde Fazla Çalışma Ücretinin Tespiti
738
4. Üst Düzey Yöneticinin Fazla Çalışma Ücreti Talebi
739
5. Apartman Görevlilerinin Fazla Çalışma Talepleri
744
6. Banka Çalışanlarının Fazla Çalışma Talepleri
748
7. Uzun Yol Tır Şoförlerinin Fazla Çalışma Talepleri
750
8. İşin Mevsimsel Olarak Yapılamadığı Zamanların Belirlenmesi
753
9. İşyerinde Barınma İhtiyacını da Karşılayan Bekçinin Fazla Çalışma Talebi
753
10. İcap Nöbetinde Çalışan Doktorun Fazla Çalışma Süreleri
754
B. Fazla Çalışma Ücretinin Hesaplanması
756
2. Parça Başına Ücret Esasına Dayalı Çalışmada
768
3. Prim ile Çalışmada
769
4. Bahşiş ile Çalışma Halinde
777
5. 24 Saat Çalışma 48 Saat Dinlenme Sisteminde Fazla Çalışma
779
6. 24 Saat Çalışma 24 Saat Dinlenme Sisteminde Fazla Çalışma
780
7. 12 Saat Çalışma 24 Saat Dinlenme Sisteminde Fazla Çalışma
780
8. Şua Çalışması Hesaplaması
782
9. Fazla Çalışmanın Asıl Ücrete Dahil Olduğunun Kararlaştırılması
785
10. İmzalı Ücret Bordrosunda Sembolik Ödemeler
799
11. Kamu kurumlarında özellikle Belediyelerden sadır Harcama Talimatlarında Ödemeye Esas Sayılıp Sayılamayacağı
803
12. Gemi Adamlarının Fazla Çalışma Ücreti Hesaplaması
803
13. Özel Öğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Ek Ders Ücretleri
805
C. Fazla Çalışma Ücreti Alacaklarında Faiz
806
D. Fazla Çalışma Ücreti Alacaklarında Zamanaşımı
808
E. Hesaplama Örnekleri
808
VIII. HAFTA TATİLİ ÜCRETİ
827
A. Hak Kazanma Koşulları
827
B. Hafta Tatili Ücretinin Hesaplanması
837
C. Hafta Tatili Ücreti Alacağında Faiz
846
D. Hafta Tatili Ücreti Alacağında Zamanaşımı
846
IX. GENEL TATİL ÜCRETİ
846
A. Hak Kazanma Koşulları
846
1. İşçinin Genel Tatil Günlerinde Fiilen Çalışması Gerekir
846
2. Genel Tatil Ücreti Alacağının İspatı
850
a. Genel Tatillerde Çalışan İşçiye Serbest Zaman Kullandırılıp Kullandırılamayacağı
855
b. Yurt dışında çalışan İşçilerin Genel Tatil Ücreti Talepleri
856
B. Genel Tatil Ücretinin Hesaplanması
858
1. Bordrolarda Genel Tatil Ücreti Tahakkuklarının Bulunması
861
2. Genel Tatil Ücretinin Asıl Ücrete Dahil Olup Olamayacağı
863
3. 12 Saat Çalışma 24 Saat Dinlenme Esasına göre Çalışma Halinde Genel Tatil Ücreti
863
4. 24 Saat Çalışma 24 Saat Dinlenme Esasına Göre Çalışma Halinde Genel Tatil Ücreti
864
5. 24 Saat Çalışma 48 Saat Dinlenme Esasına Göre Çalışma Halinde Genel Tatil Ücreti
864
6. Genel Tatil Ücretinden Yapılacak Yasal Kesintiler
865
C. Genel Tatil Ücreti Alacağında Faiz
865
D. Genel Tatili Ücreti Alacağında Zamanaşımı
866
E. Hesaplama Örnekleri
866
DİLEKÇE – 1 (FESİH, ÜCRET DEĞİŞİKLİĞİ, FAZLA ÇALIŞMA, GENEL TATİL)
901
DİLEKÇE – 2 (HİZMET SÜRESİ, YILLIK İZİN, ÜCRETİN DÜŞÜK GÖSTERİLMESİ)
903
DİLEKÇE – 3 (KIDEM – İHBAR TAZMİNATI, YILLIK İZİN)
905
DİLEKÇE –4 (İŞE İADE)
907
DİLEKÇE –5 (İŞE İADE)
909
YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ İÇTİHAT FARKLILIKLARININ GÖRÜŞÜLMESİ EYLÜL 2020
911
Yararlanılan Kaynaklar
929