GENEL VERGİ HUKUKU: VERGİ, BÖLÜMLENDİRME VE VERGİLENDİRME SÜREÇLERİ
VERGİ, BÖLÜMLENDİRİLMESİ VE TÜRK VERGİ SİSTEMİNE GİRİŞ
2. VERGİ MÜKELLEFİ VE EHLİYETİ
30
2.2. Gerçek Vergi Mükellefi
31
2.3. Genel Esaslara Tabi Mükellef
32
2.4. Özel Esaslara Tabi Mükellef (Kod Listesi)
32
3.1. Müşterek Sorumluluk
35
3.2. Müteselsil Sorumluluk
36
3.3. Vergi Kesenlerin Sorumluluğu
37
3.4. Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu
37
3.5. Mirasçıların Sorumluluğu
39
3.6. Meslek Mensuplarının Sorumluluğu
40
4. VERGİ HUKUKUNDA BÖLÜMLENDİRME
40
4.1. Vergi Usul Hukuku
41
4.2. Vergi Tahsil/İcra Hukuku
41
4.3. Vergi Ceza Hukuku
42
4.4. Vergi Yargılama Hukuku
42
4.5. Uluslararası Vergi Hukuku
43
5. VERGİNİN BÖLÜMLENDİRMESİ
44
6. TÜRK VERGİ SİSTEMİNE GİRİŞ VE VERGİ TÜRLERİ
45
6.1. Gelir ve Kazançlar Üzerinden Alınan Vergiler
45
6.1.2. Kurumlar Vergisi
47
a. Yurtiçi Asgari Kurumlar Vergisi
48
b. Küresel ve Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi
49
6.2. Harcama ve İşlemler Üzerinden Alınan Vergiler
51
6.2.3. Gümrük Vergileri
53
6.2.5. Konaklama Vergisi
54
6.2.6. Dijital Hizmet Vergisi
55
6.2.7. Şans Oyunları Vergisi
55
6.2.8. Özel İletişim Vergisi
56
6.2.9. Eğlence Vergisi
56
6.2.10. Yangın Sigortası Vergisi
57
6.2.11. İlan ve Reklam Vergisi
57
6.2.12. Çevre Temizlik Vergisi
57
6.2.13. Haberleşme Vergisi
58
6.2.14. Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi
58
6.3. Servet/Servet Transferi Üzerinden Alınan Vergiler
60
6.3.1. Veraset ve İntikal Vergisi
61
6.3.4. Değerli Konut Vergisi
62
2. VERGİYİ DOĞURAN OLAY
67
4.1. Vergi Tarhiyat Türleri
68
4.1.1. Beyana Dayalı Tarhiyat
69
4.1.2. Re’sen Tarhiyat
69
4.1.3. İkmalen Tarhiyat
70
4.1.4. İdarece Tarhiyat
71
4.1.5. Düzeltme Yolu ile Tarhiyat
71
4.2. Tarhiyattan Sızıntılar: Vergi Harcamaları
72
5.1. Vergilendirme Sürecinde Uyulacak Süreler
76
5.2. Mali Tatilde Sürelerin Uygulanması
78
VERGİ SUÇLARI VE VERGİ CEZA HUKUKU İLKELERİ
VERGİ SUÇLARINA GENEL BİR BAKIŞ
83
VERGİ SUÇ VE CEZA HUKUKU İLKELERİ
1. KANUNSUZ SUÇ VE CEZA OLMAZ
89
2. SUÇ VE CEZANIN ŞAHSİLİĞİ İLKESİ
93
3. BELİRLİLİK VE ADİL YARGILANMA HAKKI
95
6. NE BİS İN İDEM İLKESİ
98
6.1. İlkenin, Adli ve İdari Cezalar Açısından Uygulanabilirliği
101
6.2. Adli ve İdari Vergi Suçları Arasındaki Bağlantının, AYM İptal Kararı İle
Sağlanabilme İhtimali
101
6.3. Ceza Mahkemesinin Kararının, İdari Ceza Yargılaması Yapan
Mahkemeyi Bağlamazlığı
103
6.4. İlkenin Uygulanmasında 367. Maddenin Kül Olarak Yeniden
7. NEMO TENETUR İLKESİ
104
8. LEHE OLAN KANUN HÜKMÜNÜN UYGULANMASI
106
9. ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR
107
10. ALEYHE BOZMA/HÜKÜM KURMA YASAĞI İLKESİ
109
İDARİ VERGİ SUÇ VE CEZALARI, SONA ERDİREN/AZALTAN İDARİ VE ADLİ YÖNTEMLER
İDARİ VERGİ SUÇ VE CEZALARI
1. İDARİ VERGİ CEZALARININ UYGULANMASINDA TEMEL İLKELER
113
1.1. Veli, Vasi ve Kayyımların Ceza Sorumluluğu
113
1.2. Tüzel Kişilerin Sorumluluğu
114
1.2.2. Tasfiye Halinde Ceza Sorumluluğu
115
1.3. Damga Vergisinde Sorumluluk
115
1.4. Tek Suça Bağlı Cezaların Uygulanması
115
1.4.1. Tek Fiil ile Birden Çok Vergi Ziyaına Sebebiyet Verilmesi
115
1.4.2. Tek Fiilin Farklı Cezaları Gerektirmesi
116
1.7. Suçlarda Birleşme
121
1.8. Kabahatler Hukukunda İdari Suç ve Cezalar
122
2. VERGİ ZİYAI VE USULSÜZLÜK CEZALARI
124
3. VERGİ ZİYAI CEZASI
125
3.1. Kayıtdışı Mükelleflere Artırımlı Vergi Ziyaı Cezası
126
3.2. Vergi Cezasında Alt Limit
128
3.3. Veraset ve İntikal Vergisinde Vergi Cezası
129
4. USULSÜZLÜK FİİLLERİ VE CEZALARI
130
4.1. Genel Usulsüzlük Dereceleri ve Cezaları
130
4.1.1. I inci Derece Usulsüzlükler
132
a. Vergi ve harç beyannamelerinin süresinde verilmemiş
b. Tutulması mecburi olan defterlerden herhangi birinin
c. Defter kayıt ve vesikalarının doğru bir vergi incelemesi
yapılmasına imkân vermeyecek derecede noksan, usulsüz
d. Çiftçilerin ekim ve sayım beyan davetine icabet etmemesi
138
e. Kanuni defterlere kayıt nizamına ait hükümlerine
f. İşe başlamanın zamanında bildirilmemesi
140
g. Tasdiki mecburi olan defterlerden herhangi birinin tasdik
muamelesinin yaptırılmaması
142
1. Defter–Beyan sisteminde tasdik
143
2. e–Defter tutan mükelleflerde tasdik
144
h. Veraset ve intikal vergisi beyannamesinin ikinci 15 günlük
i. Diğer ücretlerden alınan gelir vergisinin süresinde tarh
4.1.2. II nci Derece Usulsüzlükler
149
a. Veraset ve intikal vergisi beyannamelerinin birinci 15
günlük sürede verilmesi
149
b. Ekim ve sayım beyanlarının süresi içinde veya doğru bir
c. Vergiye ilişkin bildirimlerin zamanında yapılmaması
150
d. Vergi karnesinin süresinin sonundan başlayarak 15 gün
geçtiği halde alınmaması
152
e. Tasdiki mecburi olan defterlerin tasdiklerinin süresinin
sonundan başlayarak bir ay içinde yaptırılması
152
f. Vergi beyannameleri, bildirimler, evrak ve vesikaların kanunen
belli şekil ve muhteviyatı ve ekleri ile bunlarla ilgili olarak
yapılan diğer düzenlemelere ilişkin hükümlere uyulmaması
153
g. Hesap veya muamelelerin doğruluk veya açıklığını
bozmamak şartıyla bazı evrak ve vesikaların
bulunmaması veya ibraz edilmemesi
154
4.2 Özel Usulsüzlük Fiilleri ve Cezaları
155
a. Fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest
meslek makbuzlarının düzenlenmemesi ve alınmaması
155
b. Perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş,
giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma
irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ve diğer
belgelerin düzenlenmemesi ve kullanılmaması
156
1. Fatura ve diğer tevsik edici belge ve vesikalar
161
2. Elektronik defter ve belgeler
169
c. Mükellef olmayan kişilerin (nihai tüketici) belge almaması
171
d. Günlük defterlerin işyerinde bulundurulmaması ve
işlemlerin kayıt edilmemesi, vergi levhası
yükümlülüklerine uyulmaması
172
e. 213 sayılı VUK a göre belirlenen muhasebe standartlarına, tek
düzen hesap planına ve mali tablolara ilişkin usul ve esaslar ile
muhasebeye yönelik bilgisayar programlarının üretilmesine
ve kullanılmasına ilişkin kural ve standartlara uyulmaması
173
f. VKN mecburiyetine uyulmaksızın işlem yapılması
174
g. Matbaalarca belge basımı ile ilgili bildirim görevinin
tamamen veya kısmen yerine getirilmemesi
175
h. VKN kullanma zorunluluğu getirilen kurumların yaptıkları
işlemlere ilişkin bildirimleri belirlenen standart ve
zamanda yerine getirmemesi
176
ı. Nakliye vasıtalarının yoklama memurlarının ikazına
i. Noterlerce damga vergisi ödenmemiş/ noksan ödenmiş
kâğıtların vergi ve cezası tahsil edilmeden tasdik edilmesi
177
l. Bilgi ve ibraz yükümlülüğüne uyulmaması
178
k. Elektronik tebliğ yükümlülüğüne uyulmaması
180
l. Petrol ve akaryakıt işletmelerinin getirilen teminat
uygulamasına ilişkin usul ve esaslara uymaması
182
m. Motorlu taşıt ticareti yapanlarca teminat verilmemesi
186
n. Tahsilat ve ödemelerin finansal kurumlar ve posta
idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme
o. Mükelleflerce başkasının ad ve hesabı kullanılarak
ö. Mükelleflerce başkasına ait kredi, banka ve manyetik
kartlarla digital ödeme sistemleri aracılığı ile tahsilat
p. Elektronik ortamda beyanname verilmesi mecburiyetine
1. Elektronik Ortamda Beyan Esasları ve Ceza
2. Kâğıt Ortamında Beyan Esasları ve Ceza
3. Sorunlu Alanlar ve Öneriler
197
r. Elektronik ortamda bildirim veya form verilmesi
mecburiyetine uyulmaması
200
s. Elektronik ticarette aracı hizmet sağlayıcıların ticari
faaliyetlerine ilişkin getirilen bildirim verme
yükümlülüğüne uymaması ve alım, satım, kiralama, ilan
ve reklama ilişkin bilgilerin doğru ve tam olarak
ş. Tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerce gerçek
faydalanıcılarının bildirilmesi yükümlüğüne uyulmaması
204
t. Tasdik kapsamına alınan konularda YMM tasdik raporunun
süresinde ibraz edilmemesi
206
u. Beyanname imzalatma yükümlülüğüne uyulmaması
209
1. Beyannameleri imzalayacak meslek mensupları ve
2. Müşterek ve müteselsil sorumluluğun tespiti
211
ü. Sahte belge ticareti nedeniyle kayıtları terkin edilip
yeniden mükellef tesisi için başvuranların istenilen
v. Ödeme kaydedici cihaz, elektronik, manyetik ve benzeri
cihaz ve sistem üretici ve satıcılarının düzenlemelere
aykırı hareket etmeleri
214
İDARİ VERGİ CEZALARINI KALDIRAN /AZALTAN İDARİ VE ADLİ YÖNTEMLER
1.1. Tarh Zamanaşımı, Durması ve Özellikli Durumlar
217
1.2. Tahsil Zamanaşımı, Durması ve Kesilmesi
219
1.2.1. Zamanaşımının Durması
220
1.2.2. Zamanaşımın Kesilmesi
220
4. İDARENİN YANILMASI VEYA GÖRÜŞ DEĞİŞİKLİĞİ
222
5. VERGİ VE CEZALARIN TERKİNİ
222
5.1. VUK Kapsamında Tabii Afetler Nedeniyle Terkin
222
5.2. Kamu İcra Hukukunda Tabii Afetler Nedeniyle Terkin
223
5.3. Tahsil İmkânsızlığı Nedeniyle Terkin
225
5.4. Tahakkuktan Vazgeçme Yoluyla Terkin
226
6. PİŞMANLIK VE ISLAH
226
7.1. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
228
7.1.2. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Komisyonu
229
7.2. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma
230
7.2.2. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Komisyonu
232
8.1.1. Matrah Hataları
233
8.1.2. Vergi Miktarında Hata
234
8.1.3. Verginin Mükerrer Olması
234
8.2. Vergilendirme Hataları
235
8.2.1. Mükellefin Şahsında Hata
235
8.2.2. Mükellefiyette Hata
235
8.2.3. Vergilendirme/Muafiyet Döneminde Hata
235
8.3. Hataların Tespiti ve Düzeltme İşlemi
236
8.4. Düzeltme Zamanaşımı
237
9. VERGİ YAPILANDIRMALARI VE AFLARI
237
11. VADESİNDE ÖDEME İLE CEZADA İNDİRİM
240
13. KANUN YOLUNDAN VAZGEÇME
245
14. VERGİYE UYUMLU MÜKELLEFLERE VERGİ İNDİRİMİ
246
ÜST İDARİ MAKAMLARA VE KAMU DENETÇİSİNE BAŞVURU
1. ÜST MAKAMLARA BAŞVURU
250
2. KAMU DENETÇİSİNE (OMBUDSMAN) BAŞVURU
251
İDARİ VERGİ CEZALARINA KARŞI YARGILAMA SÜREÇLERİ
1. VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA YETKİLİ MAHKEMELER
255
1.1.1. Vergi Mahkemesinde Dava Açmanın Tahsile Etkisi
258
a. Tahsil Sürecini Durduran ve Etkilemeyen Nedenler
258
b. Yürütmenin Durdurulması Kararları ve Şartları
261
1.2. Bölge İdare Mahkemesi
262
1.4. İçtihatları Birleştirme Kurulu
264
1.5. Mahkeme Kararına Rağmen Vergi Hatalarında Düzeltme
264
2. DAVA SÜRELERİNE İLİŞKİN ESASLAR
265
3. VERGİ/CEZALARA KARŞI İPTAL DAVASI AÇILMA ŞARTLARI
266
3.1. Yetki Yönünden Hukuka Aykırılık
268
3.2. Şekil Yönünden Hukuka Aykırılık
269
3.3. Sebep Yönünden Hukuka Aykırılık
270
3.4. Konu Yönünden Hukuka Aykırılık
270
3.5. Amaç Yönünden Hukuka Aykırılık
271
4. VERGİ YARGILAMASINDA TEMEL İLKELER
272
5.1. Olağan Kanun Yolları
274
5.2. Kanun Yoluna Başvurmaktan Vazgeçme
276
5.3. Olağanüstü Kanun Yolları
277
5.3.1. Kanun Yararına Temyiz
277
5.3.2. Yargılamanın Yenilenmesi
278
6. VERGİ YARGILAMASINDA PARASAL SINIRLAR
280
HAK ARAMADA İKİNCİ YOL: AYM’YE BİREYSEL BAŞVURU
283
ADLİ VERGİ SUÇ VE CEZALARI, SORUMLULUĞU KALDIRAN/AZALTAN HALLER VE YARGILAMA SÜREÇLERİ
ADLİ VERGİ SUÇ VE CEZALARI
1. ADLİ VERGİ SUÇLARINDA KASIT VE NİTELİĞİ
290
2. VERGİ USUL KANUNUNDA ÖNGÖRÜLEN ADLİ SUÇLAR
292
2.1. Vergi Mahremiyetini İhlal Suçu
292
2.1.3. Suça Öngörülen Ceza
295
2.1.4. İhlale Neden Olmayan veya Hukuka Uygunluk Durumları
296
2.1.5. Suça Öngörülen Ceza Hakkında Hükmün Açıklanmasının Geri
Bırakılması ve Erteleme
298
2.1.6. Dava Zamanaşımı Süresi
301
2.1.7. Cezanın Adli Para Cezasına Çevrilmesi
302
2.2. Haysiyet ve Şerefe Tecavüz Suçu
303
2.2.1. Suç İçeriği ve Cezası
303
2.2.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
304
2.3. Mükellefin Özel İşlerini Yapma Suçu
304
2.3.1. Suç İçeriği ve Cezası
304
2.3.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
307
2.4. Ekim Sayım Beyanlarını Denetlememe Suçu
307
2.4.1. Suç İçeriği ve Cezası
307
2.4.2 Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
308
2.5. Kaçakçılık Suçları
309
2.5.1. Suçun Kanuni Dayanakları
309
2.5.2. Suçların Analizi
315
2.5.3. Kaçakçılık Suçlarının Savcılıklara Bildirimi ve Mütalaa Şartı
318
2.5.4. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
322
2.5.5. Kaçakçılık Suçlarında Etkin Pişmanlık
323
a. Yargılama aşamasında etkin pişmanlık ve evreleri
325
1. Soruşturma/kovuşturma evresinde etkin pişmanlık
325
2. Vergi ve ceza olmadığı durumlarda etkin pişmanlık
326
3. Ceza indirimi için savcılık/mahkemenin ihtar
b. İdari aşamada etkin pişmanlık halleri
330
1. Pişmanlık ve ıslah
330
3. Özel usulsüzlüklerde etkin pişmanlık
333
3. AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUNDA
ÖNGÖRÜLEN ADLİ SUÇLAR
334
3.1. Gizli Kalması Gereken Bilgilerin Açıklanması Suçu
334
3.1.1. Suç İçeriği ve Cezası
334
3.1.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
336
3.2. Hacizli Mal İhalelerine Katılma ve Bunları Edinme Suçu
336
3.2.1. Suç İçeriği ve Cezası
336
3.2.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
337
3.3. Amme Alacağının Tahsilini Engelleme ve Zorlaştırma Suçu
337
3.3.1. Suç İçeriği ve Cezası
337
3.3.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
338
3.4. Mal Bildiriminde Bulunmama, Mal Edinimlerini Bildirmeme veya
Eksik/Yanlış Bildirimde Bulunma Suçu
338
3.4.1. Suçların İçeriği ve Cezası
338
3.4.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
340
3.5. Adres ve Mükellefiyetlerini Bildirmeme Suçu ve Cezası
340
3.6. Haczedilen Menkul Malların Muhafazası Görevine Muhalefet Suçu
341
3.6.1. Suç İçeriği ve Cezası
341
3.6.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
342
3.7. Hacizli Mallarda Amacı Dışında İzinsiz Tasarruf Suçu
343
3.7.1. Suç İçeriği ve Cezası
343
3.7.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
343
3.8. Takdir İşlemleri ve Kararlarına Katılmama Kuralını İhlal Suçu
343
3.8.1. Suç İçeriği ve Cezası
343
3.8.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
344
3.9. Tahsil Dairelerine Yardım Mecburiyetini Yerine Getirmeme Suçu
344
3.9.1. Suç İçeriği ve Cezası
344
3.9.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
345
3.10. Üçüncü Şahısların Haciz Bildirilerine Karşı Gerçeğe Aykırı İtiraz Suçu
345
3.10.1. Suç İçeriği ve Cezası
345
3.10.2. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar ve Zamanaşımı
346
ADLİ VERGİ SUÇLARINDA ÖZEL HALLER, CEZA SORUMLULUĞUNU KALDIRAN/AZALTAN DURUMLAR
1. ADLİ VERGİ SUÇLARI AÇISINDAN ÖZEL DURUMLAR
348
1.1. Teşebbüs Aşaması
348
1.3. Suçların İçtimaı
355
1.3.2. Zincirleme Suç
357
2. CEZA SORUMLULUĞUNU KALDIRAN/AZALTAN NEDENLER
360
2.1. Kanunun Hükmü ve Amirin Emri
362
2.2. Meşru Savunma ve Zorunluluk
364
2.3. Hakkın Kullanılması ve İlgilinin Rızası
365
2.4. Sınırın Aşılması
367
2.5. Cebir ve Şiddet, Korkutma ve Tehdit
367
2.10. Sağır ve Dilsizlik
370
2.11. Geçici nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma
371
3. DAVA VE CEZANIN DÜŞÜRÜLMESİ
371
ADLİ VERGİ SUÇLARINDA YARGILAMA SÜREÇLERİ
1. SORUŞTURMA VE İLK YARGILAMA EVRESİ
374
3. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI
384
3.1. Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi
384
3.1.1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi
384
3.1.2. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz
3.2. Kanun Yararına Bozma
385
3.3. Yargılamanın Yenilenmesi
386
ADLİ VERGİ SUÇLARINDA UZLAŞTIRMA
389
EK–1 Vergi Usul Kanununda Yer Alan İdari Vergi Cezaları Tutarları
397
EK–1/A 1 Sayılı Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel
401
EK–1/B 2 sayılı Özel Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel
401
EK–2 Vergi Beyanname ve Bildirimlerin Verilme/ Ödeme Süreleri
402
EK–3 AYM nin Bireysel Başvurulara İlişkin Karar Örnekleri
408