TEMYİZ KANUN YOLUNUN MEDENİ YARGILAMA HUKUKUNDAKİ YERİ
I. TEMYİZ KANUN YOLUNUN TARİHÇESİ
21
A. Temyiz Kanun Yolunun ve Temyiz Mahkemelerinin Siyasi Arka Planı
21
B. Temyiz Kanun Yolunun Türk Hukukundaki Gelişimi
26
1. Osmanlı İmparatorluğu’nun Klasik Çağı
26
2. Tanzimat Sonrası Dönem
32
C. Temyiz Kanun Yolunun Fransız Hukukundaki Gelişimi
43
1. Eski Rejim (Ancien Régime) Dönemi
43
a. Eski Rejimdeki Yargı Teşkilatı
43
b. Parlemanlar (Les Parlements Provinciaux)
48
c. Kralın Şûrası (Conseil du Roi)
51
2. İhtilal Sonrası Dönem
55
II. KANUN YOLU KAVRAMI
60
A. Dar Anlamda Kanun Yolu ve Geniş Anlamda Kanun Yolu Kavramları
60
1. Tanım ve Kavram Sorunu
60
2. Kanun Yolunun Unsuru Olarak Aktarıcı ve Erteleyici Etki
64
a. Teknik Anlamda Kanun Yolları Bakımından Aktarıcı ve Erteleyici Etki
64
b. Aktarıcı Etki (Effet Dévolutif)
65
c. Erteleyici Etki (Effet Suspensif)
72
B. Olağan Kanun Yolu ve Olağanüstü Kanun Yolu Kavramları
77
1. Türk Hukukunda Olağan Kanun Yolu ve Olağanüstü Kanun Yolu Kavramları
77
2. Fransız Hukukunda Olağan Kanun Yolu ve Olağanüstü Kanun Yolu Kavramları
80
III. TEMYİZ KANUN YOLUNUN UNSURLARI
83
A. İstinaf ve Temyiz Kanun Yollarının Mukayesesi
83
2. Temyiz ve İstinaf Sebeplerinin Mukayesesi
85
3. Temyiz ve İstinaf Mahkemesi Kararlarının Mukayesesi
90
B. Temyiz Kanun Yolunun Amacı
94
2. İstinaf ve Temyiz Kanun Yolunun Amacının Somut Olay Adaleti Olduğunu Savunan Görüş
96
3. Temyiz Kanun Yolunun Amacının Hukuk Birliğini Sağlamak Olduğunu Savunan Görüş
98
TEMYİZ MAHKEMESİNİN YAPISI VE İŞLEYİŞİ
I. TEMYİZ MAHKEMELERİNİN TEŞKİLATI
107
A. Kanuni Düzenlemeler
107
1. 2797 sayılı Yargıtay Kanunu
107
2. Fransız Adli Teşkilat Kanunu (Code de l’organisation judiciaire)
109
3. Adli ve İdari Birimler
111
a. Yargıtay’ın Adli ve İdari Birimleri
111
b. Fransız Temyiz mahkemesinin Adli ve İdari Birimleri
113
B. Temyiz Mahkemelerinin Yargı Teşkilatına İlişkin İşlemlerinin Teorik Temeli
114
2. Mahkemelerin Usuli Nitelikte Olmayan İşlemlerinin Tasnifi
116
a. Adli ve Adli İdari İşlemler Kategorisi
116
b. Adli İşlem ve Adli–İdari İşlem Ayrımı
122
c. Bir İşlem Kategorisi Olarak Adli İşlemler
123
aa. Adli İşlem ve Usuli İşlem Ayrımı
123
bb. Adli İşlemlerin Hukuki Rejimi
125
d. Adli–İdari Nitelikte İşlemler Kategorisi
129
aa. Mahkemelerin İdari veya Adli–İdari Nitelikte İşlem Tesis Edebilme İmkânı
129
bb. Adli–İdari İşlemlerin Hukuki Rejimi
132
C. Temyiz Mahkemelerinin Adli İşlemleri
136
1. Dairelerin Görevi ve İşbölümüne İlişkin Kuralların Tespiti
136
2. Temyiz Mahkemesi Üyelerinin Yerlerinin Belirlenmesi ve Değiştirilmesine İlişkin İşlemler
139
3. İçtihadı Birleştirme Kararları
140
4. Temyiz Mahkemelerinin Teşkilatına İlişkin Düzenleyici İşlemler
143
D. Temyiz Mahkemelerinin Adli–İdari Nitelikteki İşlemleri
144
1. Temyiz Mahkemesi Üyelerinin Hukuki Statülerine Yönelik İşlemler
144
2. Temyiz Mahkemesinin İdari Birimleri ve Personeli Hakkındaki İşlemler
148
E. Temyiz Mahkemelerinin Adli–İdari Nitelikteki İşlemlerinin Denetimi Sorunu
149
II. COUR DE CASSATİON İLE YARGITAY’IN DAİRELERİ VE KURULLARI
152
A. Kanuni Düzenlemeler
152
1. Yargıtay’ın Daireleri ve Kurulları
152
2. Fransız Temyiz mahkemesinin Daireleri ve Kurulları
153
B. Dairelere İlişkin Esaslar
154
1. Daireler Arasındaki İlişki
154
a. Yargıtay’ın Daireleri Arasındaki İlişki
154
b. Fransız Temyiz Mahkemesinin Daireleri Arasındaki İlişki
158
2. Dairelerin Tabi Olduğu Hüküm ve İlkeler
160
a. Temel Yargılama Hakları ve Dairelerin Kuruluş ve Görevlerinin Kanunla Belirlenmesi Zorunluluğu
160
b. Dairelerinin Görevlerinin Tabii Hâkim Prensibine Uygun Olması Zorunluluğu
167
c. Dairelerin Yargılamalarına İlişkin Esaslar
169
aa. Yargıtay’ın Daireleri
169
bb. Fransız Temyiz mahkemesinin Dairelerine İlişkin Esaslar
172
3. Kurulların Tabi Olduğu Hüküm ve İlkeler
177
a. Yargıtay’ın Kurulları
177
b. Fransız Temyiz mahkemesinin Kurulları
181
TEMYİZ MAHKEMELERİNİN YARGILAMASININ KONUSU
I. TEMYİZİN KONUSUNU OLUŞTURABİLECEK KARARLAR
187
B. Temyizin Konusunu Oluşturabilecek Kararların Hukuki Niteliği
191
1. Türk Hukukunda Temyizin Konusunu Oluşturabilecek Kararların Hukuki Niteliği
191
2. Türk Hukukunda Hukuki Niteliği Sebebiyle Temyizin Konusunu Oluşturamayan Kararlar
194
a. Sulh Hukuk Mahkemesinin Görevine Giren Kararlar
194
b. Bölge Adliye Mahkemesinin Görev Yetki ve Yargı Yeri Belirlenmesine İlişkin Kararları
196
c. Bölge Adliye Mahkemesinin HMK m. 353/f.I/b.a Hükmü Gereği Vermiş Olduğu Kararların Durumu
197
d. Çekişmesiz Yargı İşlerinde Verilen Kararlar
201
e. Geçici Hukuki Korumalar Hakkında Verilen Kararlar
202
3. Fransız Hukukunda Temyizin Konusunu Oluşturabilecek Kararların Hukuki Niteliği
203
a. Son Derece Mahkemesinin Nihai Kararları
203
b. Karma Kararların (Jugements Mixtes) Hukuki Rejimi
205
c. Usule İlişkin Kararların Hukuki Rejimi
207
d. Yetki Gaspına (Excès de Pouvoir) Yol Açan Kararların Hukuki Rejimi
211
1. Değere Bağlı Temyiz Sistemi ve Anayasallık Sorunu
214
2. Temyize Konu Olan Değerin Belirlenmesi
225
a. Dava Değeri ve Kararın Değerine İlişkin Ayrım
225
b. Kararın Değerinin Hesaplanmasındaki Özel Durumlar
229
3. Başarıya Bağlı Temyiz Sistemi
239
a. Sisteme Yönelik Değerlendirmeler ve Eleştiriler
239
b. Başarıya Bağlı Temyiz Sisteminde Cour de cassation Tarafından Yapılan İnceleme ve Verilen Karar
245
II. TEMYİZ SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
251
A. Temyiz Sebeplerinin Teorik Dayanakları
251
1. Temyiz Sebepleri ve Temyiz İncelemesi Arasındaki İlişki
251
2. Temyiz Sebeplerinin Hukuki Niteliği
254
b. İhlal Edilen Normun Karakteri Üzerinden Yapılan Tasnif
259
3. Fransız ve Türk Hukuklarında Maddi Hukuka Aykırılık
262
B. Fransız ve Türk Hukuklarında Usul Hukukuna İlişkin Temyiz Sebepleri
268
1. Türk Hukukundaki Sebepler
268
a. Dava Şartlarına Aykırılık
268
b. Delillerin Hukuka Aykırı Olarak Reddedilmesi
271
c. Karara Etki Eden Yargılama Hatalarının veya Eksiklerinin Bulunması
274
2. Fransız Hukukundaki Sebepler
278
a. Görev (Compétence Matérielle)
278
b. Yetki Gaspı (Excès de Pouvoir)
279
c. Şekil Kurallarına Aykırılık (Vices de Formes)
282
d. Aynı Dava Konusu Hakkında Birden Fazla Karar Bulunması
287
e. Kararın Hukuki Dayanağının Ortadan Kalkması (La Perte de Fondement Juridique)
289
f. Gerekçeye İlişkin Noksanlıklar (Défaut de Motifs)
292
C. Temyiz Sebeplerinin Re’Sen Dikkate Alınması
299
TEMYİZ MAHKEMESİ KARARI VE İÇTİHAT KURUMU
I. TEMYİZ MAHKEMELERİNİN KARAR TİPLERİ VE KARARLARININ SONUÇLARI
301
A. Temyiz Mahkemelerinin Karar Tipolojisinin Genel Olarak Değerlendirmesi
301
B. Temyiz Mahkemelerinin Usul Hukukuna İlişkin Kararları
303
1. Yargıtay’ın Usul Hukukuna İlişkin Kararları
303
a. Yargıtay’ın Usul Hukukuna İlişkin Kararları İçin Uygulanması Gereken Hükümler
303
c. Temyiz Müracaatının Reddi Kararı
305
d. Dosyanın Derece Mahkemesine İadesi Kararı
307
e. Temyiz Dilekçesinin Reddi Kararı
309
2. Fransız Temyiz mahkemesinin Usul Hukukuna İlişkin Kararları
310
a. Temyiz Müracaatının Usul Kurallarına Aykırı Olması
310
b. Dayanaktan Yoksun Temyiz Başvurularının Reddi
312
C. Temyiz Mahkemelerinin Esasa İlişkin Kararları
314
1. Yargıtay’ın Esasa İlişkin Kararları
314
aa. Bozma Kararının Tanımı ve Unsurları
323
bb. Direnme Kararı Verilmesi Hâlinde Bozmanın Etkisi
324
cc. Uyma Kararı Verilmesi Hâlinde Bozmanın Etkisi
328
2. Fransız Temyiz mahkemesinin Esasa İlişkin Kararları
337
a. Onama Kararı (Arrêt de Rejet)
337
b. Bozma Kararı (Arrêt de Cassation)
340
bb. Bozmadan Sonra Yapılacak Yargılamanın Esasları
344
cc. Bozma Kararı Üzerine Temyiz Mahkemesinin Uyuşmazlığın Esasına İlişkin Karar Vermesi
348
II. TEMYİZ MAHKEMESİNİN İÇTİHADI
354
1. İçtihadın Tanımı ve Unsurları
354
2. Kanunun Yorumu ve Hukuk Yaratma
360
3. Temyiz Mahkemelerinin İçtihadının Etkisi
365
B. İçtihatların Birleştirilmesi
369
1. Türk Hukukunda İçtihadın Birleştirilmesi Kararı
369
a. İçtihadı Birleştirme Kararlarının Usulü
369
b. İçtihadı Birleştirme Kararının Bağlayıcı Etkisi
377
2. Fransız Temyiz mahkemesinin Kurullarının Kararları
382