İFTİRA KAVRAMI, İFTİRA SUÇUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ, DİĞER ÜLKELERDEKİ GÖRÜNÜMÜ
1.1. GENEL OLARAK İFTİRA KAVRAMI
21
1.2. İFTİRA SUÇUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ
21
1.2.2. İslam Hukukundaki Gelişimi
25
1.2.3. Türk Hukukundaki Gelişimi
28
1.2.3.1. İslamiyet Öncesi Dönem
28
1.2.3.2. İslamiyet Sonrası Dönem
29
1.2.3.2.1. Osmanlı Öncesi Dönem
29
1.2.3.2.2. Osmanlı Dönemi
30
1.2.3.2.3. Cumhuriyet Dönemi
34
1.2.3.2.3.1. 765 Sayılı TCK Dönemi
34
1.2.3.2.3.2. 1987 ve 1989 Türk Ceza Kanunu Öntasarıları
38
1.2.3.2.3.3. 1997 Türk Ceza Kanunu Öntasarısı
41
1.2.3.2.3.4. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda İftira Suçunun Düzenlenişi
42
1.3. İFTİRA SUÇUNA İLİŞKİN ÇEŞİTLİ ÜLKE DÜZENLEMELERİ
44
1.4. İFTİRA SUÇUNUN BENZER SUÇLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
48
1.4.1. Yalan Tanıklık Suçu
48
1.4.2. Suç Uydurma Suçu
49
1.4.3. Suç Üstlenme Suçu
51
1.4.5. Başkasına Ait Kimlik veya Kimlik Bilgilerinin Kullanılması Suçu
55
İFTİRA SUÇU İLE KORUNAN HUKUKİ DEĞER, İFTİRA SUÇUNUNUN UNSURLARI VE ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ, SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN MESELELER
2.1. İFTİRA SUÇU İLE KORUNAN HUKUKİ DEĞER
59
2.1.2. İftira Suçu İle Korunan Hukuki Değer Hakkındaki Görüşler
61
2.1.2.1. Suçla Korunan Hukuki Değerin Tek Olduğunu Savunan Görüşler
61
2.1.2.1.1. Suçla Korunan Hukuki Değerin Kamu Güveni Olduğunu Savunan Görüş
61
2.1.2.1.2. Suçla Korunan Hukuki Değerin Adliye Olduğunu Savunan Görüş
62
2.1.2.1.3. Suçla Korunan Hukuki Değerin Bireyin Menfaati Olduğunu Savunan Görüş
64
2.1.2.2. Suçla Korunan Hukuki Değerin Karma Nitelikte Olduğunu Savunan Görüşler
67
2.1.2.2.1. İftira Suçu ile Her İki Değerin Aynı Derecede Korunduğunu Savunan Görüş
68
2.1.2.2.2. Bireye Ait Değerlerin Öncelikli Korunduğunu Savunan Görüş
69
2.1.2.2.3. Adliyeye Ait Değerlerin Öncelikli Korunduğunu Savunan Görüş
70
2.1.2.2.4. Bireyin Adil Yargılanma Hakkının Öncelikli Korunan Değer Olduğunu Savunan Görüş
72
2.2. İFTİRA SUÇUNUN UNSURLARI
76
2.2.1.2. Fail ve Mağdur
78
2.2.1.3.1. Şekli İftira
90
2.2.1.3.1.3. İhbar ve Şikâyetin Yapılabileceği Merciler
93
2.2.1.3.1.4. Basın Yayın Yoluyla İftira
96
2.2.1.3.1.5. Hukuka Aykırı Fiil İsnadı
100
2.2.1.3.1.6. İsnadın Objektif Olarak Gerçek Dışı Olması
104
2.2.1.3.2. Maddi İftira
107
2.2.1.3.3. İftira Suçunun Tamamlanması
112
2.2.2. İftira Suçunun Manevi Unsuru
114
2.2.3. Hukuka Aykırılık Unsuru
121
2.2.3.1. Genel Olarak
121
2.2.3.2.1. Hakkın Kullanılması
124
2.2.3.2.1.1. İhbar ve Şikâyet Hakkı
125
2.2.3.2.1.2. İddia ve Savunma Dokunulmazlığı
128
2.2.3.2.1.3. Basının Haber Verme Hakkı
132
2.2.3.2.1.4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Şartlarında Hata
135
2.3.2. Kusurluluğu Etkileyen Sebepler
137
2.3.2.1. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Bir Emrin Yerine Getirilmesi
137
2.3.2.2. Zorunluluk Hali
138
2.3.2.3. Cebir veya Tehdit Dolayısıyla Kişinin İrade Yeteneğinin Etkilenmesi
139
2.3.2.4. Haksız Tahrik
140
2.3.2.5. Yaş Küçüklüğü
142
2.3.2.6. Sağır ve Dilsizlik
143
2.3.2.7. Akıl Hastalığı
144
2.3.2.8. Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisi Altında Olma
146
2.4. İFTİRA SUÇUNUN DAHA AĞIR CEZAYI GEREKTİREN HALLERİ
147
2.4.1. Genel Açıklamalar
147
2.4.2. İftira Edilen Mağdur Hakkında Bu Fiil Nedeniyle Gözaltına Alma ve Tutuklama Dışında Başka Bir Koruma Tedbiri Uygulanmış Olması
148
2.4.3. İftiraya Uğrayan Masum Kişinin Tutuklanması veya Gözaltına Alınması
151
2.4.4. İftiraya Uğrayan Masum Kişinin Hapis Cezasına Mahkûm Edilmesi
153
2.4.5. Mağdurun Mahkûm Olduğu Hapis Cezasının İnfazına Başlanmış Olması
156
2.4.6. Mağdur Hakkında Hapis Cezası Dışında Adli veya İdari Yaptırım Uygulanması
158
2.4.7. 4926 Sayılı Mülga Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu Düzenlemesi
161
2.5. İFTİRA SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
162
2.5.3.2. Zincirleme Suç
166
2.5.3.3. Fikri İçtima
171
2.5.3.3. Diğer Suçlarla İçtimaı
174
2.6.1. Genel Olarak Etkin Pişmanlığın Koşulları
176
2.6.2. İndirim Yapılması Konusunda Hâkime Takdir Yetkisi Tanınmayan Haller
179
2.6.2.1. Failin Adli veya İdari Bir Soruşturma Başlamadan Önce İftirasından Dönmesi
179
2.6.2.2 Failin Kovuşturma Başlamadan Önce İftirasından Dönmesi
181
2.6.3. İndirim Yapılması Konusunda Hâkime Takdir Yetkisi Tanınan Haller
182
2.6.3.1. İftiradan Dönmenin; İftiraya Uğrayan Hakkında Hüküm Verilmeden Önce veya İftiraya Uğrayanın Mahkûmiyetinden Sonra veya Mahkûm Olunan Cezanın İnfazı Başladıktan Sonra Gerçekleşmesi
182
2.6.3.2. İsnat Edilen Fiilin İdari Yaptırımı Gerektiren Bir Fiil Olması
186
2.6.4. Basın ve Yayın Yoluyla İşlenen İftirada Etkin Pişmanlık
187
2.8. YAPTIRIM, SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA, GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
191
2.8.2. Soruşturma ve Kovuşturma
192
2.8.3. Görevli ve Yetkili Mahkeme
195