Türk Vergi Hukukunda Tarh Dr. Öğr. Üyesi Alican Mert  - Kitap

Türk Vergi Hukukunda Tarh

1. Baskı, 
Haziran 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
447
Barkod:
9786052648742
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
590,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışma konusunu vergilendirme sürecinde yer alan ilk idari işlem olan "Tarh" oluşturmaktadır. Bu konunun seçilmesindeki sebep, her ne kadar devlet bakımından vergi alacağının, vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi ile doğacağı belirtilmişse de ortada henüz soyut ve belirlenebilir nitelikte bir vergi alacağı söz konusudur. Verginin tarhı, vergi alacağı hakkı olan devletin idare organı olan vergi idaresi aracılığıyla vergi alacağını miktar itibariyle tespit ettiği bir idari işlemi ortaya çıkartmaktadır.
Vergilendirme sürecini bir trene benzetecek olursak, vergiyi doğuran olay bu trenin harekete geçmesini sağlamaktadır. Verginin tarhı ise sürecin geri kalanını ileri götürecek olan lokomotiftir. Vergiyi doğuran olayın meydana gelmesinin ardından tahsil aşamasına kadar vergi dairesi tarafından bir dizi işlem yapılmaktadır. İlk düğmenin yanlış bağlanması, geri kalan sürecin de düzgün ilerlememesine sebep olacaktır. Bu durumda vergi mükellefinin başta mülkiyet hakkı olmak üzere çeşitli temel hak ve özgürlüklerine hukuka uygun olmayan müdahale yapılmış olur. Bu sebeple vergilendirme sürecinde verginin tarhının en önemli aşama olduğunu söylemek mümkündür.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Verginin Tarhına İlişkin Genel Açıklamalar
.
Verginin Tarhında İdari İşlemin Unsurları
.
Matrah Tespit Yöntemleri
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
9
KISALTMALAR 
15
GİRİŞ 
17
A. Konunun Önemi ve Çalışmanın Amacı 
17
B. Çalışmanın Planı 
20
BİRİNCİ BÖLÜM
VERGİNİN TARHINA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR
A. Genel Açıklama 
23
B. Tarhın Tanımlanması 
25
1. Tarh Kavramı 
25
a. Vergi Alacağı İlişkisinin Kurulması: Ön Şart Olarak Vergiyi Doğuran
Olay 
25
b. Verginin Matrahı 
28
c. Verginin Oranı 
30
2. Tarh Terimi 
31
3. Tarhın Tarihçesi 
32
4. Tarhın Hukuki Niteliği 
36
a. Vergi Usul Kanunu Öncesi Tarh 
37
b. Vergi Usul Kanunu Sonrası Tarh 
42
C. İdari İşlem Türleri Bakımından Tarh 
45
1. Açıklanan İrade Sayısına Göre Tasnif (Tek Yanlılık–İki Yanlılık) 
46
a. Genel Olarak 
46
b. Uzlaşma Müessesesi Bakımından Tek Yanlılık 
49
(1) Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Neticesinde Tarh 
50
(2) Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Neticesinde Tarh 
52
2. Açıklanan İradenin Kapsamına Göre Tasnif (Birel İdari İşlem–Düzenleyici
İdari İşlem) 
54
a. Genel Olarak 
54
b. Birel İşlem Olarak Tarh 
55
(1) Maddi Açıdan Tasnif (Şart İşlem–Sübjektif İşlem) 
55
(2) İçeriklerine Göre Tasnif (Emredici–İnşai–Tespit Edici İşlemler) 
56
Yükümlendirici İşlem) 
60
(4) Hukuki Etkisine Göre Tasnif (İcrai İşlemler–İcrai Olmayan
İşlemler) 
61
3. İradenin Açıklanış Usulüne Göre Tasnif 
67
a. Genel Olarak 
67
b. Verginin Tarhına Yönelik İrade Açıklama Usulü 
69
D. Aşamalı İdari İşlem Teorileri Bakımından Tarh 
70
1. Aşamalı İdari İşlem Teorileri Bakımından Vergilendirme 
71
a. Zincir İşlem Teorisi ve Vergilendirme 
71
b. Ayrılabilir İşlem Teorisi ve Vergilendirme 
74
2. Ayrılabilir İşlem Teorisi Bakımından Tarh ve Tahsil Aşamaları İlişkisi 
76
a. Vergi İtiraz ve Temyiz Komisyonları Dönemi Uygulaması 
79
b. Kanuni Düzenlemelerin Yorumu 
85
c. Danıştay Kararları 
90
(1) Hukuka Uygunluk Karinesi Sebebiyle İncelememe 
90
(2) Verginin Kesinleşmiş Olması Sebebiyle İncelememe 
92
(3) “Böyle Bir Borcu Olmadığı İtirazı” Sebebiyle İnceleme 
100
3. Ayrılabilir İşlem Teorisi Bakımından Tarh Aşaması İşlemleri 
107
a. Genel Olarak 
107
b. Yoklama Sırasında Yapılan Hazırlık İşlemleri 
110
c. İnceleme Sırasında Yapılan Hazırlık İşlemleri 
115
(1) İşe Başlama 
116
(2) İncelemeye Başlama 
118
(3) Defter ve Belgeleri İsteme Yazısı 
120
(4) Defter ve Belgelerin Teslim Tutanağı 
124
(5) İnceleme Tutanakları 
124
(6) Vergi İnceleme Raporu 
128
(a) Mükellef Üzerinde Hukuki Etkisi Olmayan Vergi İnceleme
Raporları 
128
(b) Mükellef Üzerinde Hukuki Etkisi Olan Vergi İnceleme
Raporları 
133
(7) Vergi Tekniği Raporu 
137
(8) Takdir Komisyonu Kararları 
144
(a) Sübjektif Nitelikteki Takdir Komisyonu Kararları 
144
(b) Objektif Nitelikteki Takdir Komisyonu Kararları 
150
d. Arama Sırasında Yapılan Hazırlık İşlemleri 
154
e. Bilgi Toplama Sırasında Yapılan Hazırlık İşlemleri 
161
İKİNCİ BÖLÜM
VERGİNİN TARHINDA İDARİ İŞLEMİN UNSURLARI
A. Genel Açıklama 
165
B. Sebep Unsuru 
168
1. Genel Olarak 
168
2. Verginin Tarhında Sebep Unsuru 
169
a. Dar Anlamda Vergiyi Doğuran Olay 
171
b. Geniş Anlamda Vergiyi Doğuran Olay 
173
3. Verginin Tarhında Sebep Unsurunun Kapsamı 
174
a. Ön Şart–Vergiyi Doğuran Olayın Gerçek Mahiyeti 
176
b. Tamamlayıcı Şart–Matrahın Tespit Edilmesi 
178
4. Verginin Tarhında Sebep Unsurunun Tespiti 
179
a. Matrahın Vergi Mükellefi Tarafından Beyan Edilmesi Durumunda 
179
b. Matrahın Vergi İdaresi Tarafından Tespit Edilmesi Durumunda 
180
(1) Yoklama 
181
(2) Vergi İncelemesi 
182
(3) Arama 
187
(4) Bilgi Toplama 
188
5. Verginin Tarhında Sebep Unsuru Sakatlıkları ve Yargısal Denetimi 
190
a. Genel Olarak 
190
b. Matrahın Vergi Mükellefi Tarafından Beyan Edilmesi Durumunda 
191
c. Matrahın Vergi İdaresi Tarafından Tespit Edilmesi Durumunda 
195
d. Danıştay Kararları 
196
(1) Eksik İnceleme ve Varsayıma Dayalı Tespit Kaynaklı Sakatlıklar 
197
(2) İktisadi, Ticari ve Teknik İcaplara Uymayan veya Olayın
Özelliğine Göre Normal ve Mutad Olmayan Bir Durumun İddia
Olunması Kaynaklı Sakatlıklar 
200
(3) Vergiyi Doğuran Olayın Tespitinde Sakatlık 
203
e. Sebep Sakatlığını Gideren Hal: Sebep İkamesi 
204
(1) Genel Olarak 
204
(2) Verginin Tarhında Sebep İkamesi 
209
(3) “Tadilen Tasdik” Kararlarında Sebep İkamesi 
215
(4) Defter, Kayıt ve Belgelerin Mahkemeye İbrazında Sebep
İkamesi 
216
(5) Verginin Tarhında Hukuki Dayanak İkamesi 
221
C. Yetki Unsuru 
224
1. Genel Olarak 
224
2. Verginin Tarhında Yetki Unsuru 
226
a. Kişi Bakımından Yetki 
227
b. Konu Bakımından Yetki 
230
c. Yer Bakımından Yetki 
232
d. Zaman Bakımından Yetki 
234
(1) Takdir Komisyonuna Sevk Durumunda Zaman Bakımından
Yetki 
236
(2) Vergi İncelemesinde Zaman Bakımından Yetki 
238
3. Verginin Tarhında Yetki Unsuru Sakatlıkları ve Yargısal Denetimi 
242
a. Genel Olarak 
242
b. Fonksiyon Gaspı 
242
(1) Vergi Yargısının Fonksiyon Gaspı 
244
(2) Kanunilik İlkesine Aykırı Vergi Tarhı Durumunda Fonksiyon
Gaspı 
246
c. Yetki Gaspı 
248
d. Yetki Aşımı 
249
(1) Konu Bakımından Yetkinin Aşımı 
250
(2) Yer Bakımından Yetkinin Aşımı 
251
(3) Zaman Bakımından Yetki Aşımı 
253
D. Şekil Unsuru 
256
1. Genel Olarak 
256
2. Verginin Tarhında Şekil Unsuru 
259
a. Tahakkuk Fişine İlişkin Şekil Kuralları 
260
b. İhbarnameye İlişkin Şekil Kuralları 
261
3. Verginin Tarhında Gerekçe Zorunluluğu 
263
a. Verginin Tarhında Gerekçeye İlişkin Genel Açıklamalar 
263
b. Vergi İnceleme Raporunun Gerekçe Fonksiyonu 
265
c. Vergi Tekniği Raporunun Gerekçe Fonksiyonu 
271
E. Usul Unsuru 
275
1. Genel Olarak 
275
2. Verginin Tarhında Usul Unsuru 
277
a. Matrahın Beyanı Üzerine Tespitinde Yapılan Tarhta Usul 
280
b. Matrahının Vergi İdaresi Tarafından Tespiti Üzerine Yapılan Tarhta Usul 
281
3. Verginin Tarhında Usul Unsuru Sakatlıkları ve Yargısal Denetimi 
281
a. Yoklamaya İlişkin Usul Sakatlıkları 
282
b. Vergi İncelemesine İlişkin Usul Sakatlıkları 
283
c. Takdir Komisyonu Kararına İlişkin Usul Sakatlıkları 
286
d. Aramaya İlişkin Usul Sakatlıkları 
288
e. Bilgi Toplamaya İlişkin Usul Sakatlıkları 
289
F. Konu Unsuru 
290
1. Genel Olarak 
290
2. Verginin Tarhında Konu Unsuru 
296
3. Verginin Tarhında Takdir Yetkisi 
297
a. Matrahın Vergi Mükellefi Tarafından Beyan Edilmesi Durumunda 
299
b. Matrahın Vergi İdaresi Tarafından Tespit Edilmes Durumunda 
300
(1) Uzlaşmada Takdir Yetkisi 
300
(2) Tahakkuktan Vazgeçmede Takdir Yetkisi 
303
4. Verginin Tarhında Konu Unsuru Sakatlıkları ve Yargısal Denetimi 
304
G. Amaç Unsuru 
307
1. Genel Olarak 
307
2. Verginin Tarhında Amaç Unsuru 
309
3. Verginin Tarhında Amaç Unsuru Sakatlıkları ve Yargısal Denetimi 
310
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MATRAH TESPİT YÖNTEMLERİ
A. Genel Açıklama 
313
1. Tarh Türleri ile Matrah Tespit Yöntemleri Arasındaki Fark 
316
2. Matrah Belirleme Yöntemleri ile Matrah Tespit Yöntemleri Arasındaki Fark 
317
B. Matrahın Beyanname Üzerine Tespiti 
322
1. Genel Olarak 
322
2. Beyannamenin Verilmesi 
326
a. Genel Olarak 
326
b. Elektronik Ortamda Verilmesi 
327
3. Matrahın Beyanı ve Vergi Tarhı İlişkisi 
331
a. İdare Eliyle Tarh 
332
b. Mükellef Eliyle Tarh 
334
c. Karşılaştırmalı Hukukta Mükellef Eliyle Tarh Düzenlemeleri 
337
d. Türk Vergi Hukukunda Durum 
339
(1) Kanuni Tanımın Yetersizliği 
339
(2) Vergi Kanunlarında Mükellef Eliyle Tarh 
341
(3) İhtirazi Kayıtla Mükellef Eliyle Tarh 
345
C. Matrahın İkmalen Tespiti 
347
1. Genel Olarak 
347
2. Matrahın İkmalen Tespiti Nedenleri 
350
a. Daha Önce Bir Tarhın Yapılmış Olması 
351
b. Tarh Eden Vergi ile İlgili Matrah/Matrah Farkı Miktarının Tespit Edilmesi 
353
c. Matrah/Matrah Farkı Miktarının Defter, Kayıt ve Belgeler veya
Kanuni Ölçülere Dayanarak Tespit Edilmiş Olması 
354
(1) Matrah/Matrah Farkı Miktarı Tespitinin Defterlere Dayanması 
356
(2) Matrah/Matrah Farkı Miktarı Tespitinin Kayıtlara Dayanması 
357
(3) Matrah/Matrah Farkı Miktarı Tespitinin Belgelere Dayanması 
358
(4) Matrah/Matrah Farkı Miktarı Tespitinin Kanuni Ölçülere
Dayanması 
359
D. Matrahın Re’sen Tespiti 
361
1. Genel Olarak 
361
2. Matrahın Re’sen ve İkmalen Tespitinin Fark ve Benzerlikleri 
364
3. Matrahın Re’sen Tespiti Nedenleri 
367
a. Vergi Beyannamesinin Kanuni Süresi Geçtiği Halde Verilmemesi 
369
(1) Beyannamenin Hiç Verilmemesi 
369
(2) Kanuni Süresi Geçtikten Sonra Beyannamenin Verilmesi 
372
b. Vergi Beyannamesi Kanuni veya Ek Süreler İçinde Verilmekle Beraber
Beyannamede Vergi Matrahına İlişkin Bilgilerin Gösterilmemesi 
374
c. Tutulması Mecburi Olan Defterlerin Hepsi veya Bir Kısmı Tutulmamış
veya Tasdik Ettirilmemiş Olursa veya Vergi İncelenmesi Yapmaya
Yetkili Olanlara Her Hangi Bir Sebeple İbraz Edilmemesi 
376
(1) Tutulması Mecburi Olan Defterin Hepsi veya Bir Kısmının
Tutulmaması 
379
(2) Tutulması Mecburi Olan Defterlerin Hepsi veya Bir Kısmının
Tasdik Ettirilmemesi 
382
(3) Tutulması Mecburi Olan Defterlerin Hepsi veya Bir Kısmının
Vergi İncelenmesi Yapmaya Yetkili Olanlara Herhangi Bir
Sebeple İbraz Edilmemesi 
385
d. Defter Kayıtları ve Bunlarla İlgili Vesikalar Vergi Matrahının Doğru
ve Kesin Olarak Tespitine İmkan Vermeyecek Derecede Noksan,
Usulsüz ve Karışık Olması Dolayısıyla İhticaca Salih Bulunmaması 
391
(1) Defter Kayıtları ve Bunlarla İlgili Vesikaların Noksan Olması 
393
(2) Defter Kayıtları ve Bunlarla İlgili Vesikaların Usulsüz Olması 
394
(3) Defter Kayıtları ve Bunlarla İlgili Vesikaların Karışık Olması 
396
e. Tutulması Zorunlu Olan Defterlerin veya Verilen Beyannamelerin
Gerçek Durumu Yansıtmadığına Dair Delil Bulunması 
397
(1) Tutulması Zorunlu Defter veya Verilen Beyannamelerin Gerçek
Durumu Yansıtmaması 
398
(2) Gerçek Durumu Yansıtmama Haline Dair Delil Bulunması 
400
f. Yetki Almış Meslek Mensuplarına İmzalattırma Mecburiyeti
Getirilen Beyanname ve Eklerinin İmzalattırılmaması veya Tasdik
Kapsamına Alınan Konularda Yeminli Mali Müşavir Tasdiki
Raporunun Zamanında İbraz Edilmemesi 
403
4. Matrahın Re’sen Tespitinde Tarh 
404
a. Takdir Komisyonu Kararı ile Tespit Üzerine Tarh 
405
b. Vergi İnceleme Raporu ile Tespit Üzerine Tarh 
406
E. Matrahın Doğrudan Kanunlarla Tespiti 
408
1. Genel Olarak 
408
2. Doğrudan Kanunlarla Tespit Edilen Matrahların Kullanılabilme Koşulları 
410
a. Matrahın İkmalen veya Re’sen Tespit Sebeplerinin Bulunmaması 
410
b. Mükelleflerin Vergi Tarhı İçin Kanunlarda Belirlenen Zamanlarda
Müracaat Etmemeleri 
410
c. Mükelleflerin Vergi Tarhı İçin Vergi Kanunlarında Getirilen
Mecburiyetleri Yerine Getirmemeleri 
411
3. Matrahın Doğrudan Kanunlarla Tespitinde Tarh 
411
SONUÇ 
413
KAYNAKÇA 
425