İstinaf, Yargıtay, Danıştay ve AYM Kararları ile Birlikte Kamulaştırma Kamulaştırmasız El Atma ve İmar Mevzuatından Doğan Bedel Davaları Gülsüm Kütahya  - Kitap
İstinaf, Yargıtay, Danıştay ve AYM Kararları ile Birlikte

Kamulaştırma Kamulaştırmasız El Atma ve İmar Mevzuatından Doğan Bedel Davaları

1. Baskı, 
Mart 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
1740
Barkod:
9786052641859
Kapak Türü:
Ciltli
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Kamunun ihtiyaçlarının çeşitliliği ve değişkenliği kamulaştırma hukukunun her zaman canlı kalması sonucunu doğurmuş, kamusal alanda meydana gelen ihtiyaçlar ve gelişmeler doğrultusunda kamulaştırma mevzuatında zaman zaman değişiklikler yapılması kaçınılmaz olmuştur. Nitekim son olarak 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununda 28 Nisan 2018 tarihinde yürürlüğe giren 7139 sayılı Kanun, 24.12.2019 tarihinde yürürlüğe giren 7201 sayılı Kanun ve 26.11.2022 tarihinde yürürlüğe giren 7421 sayılı Kanun ile önemli değişiklikler yapılmış, kamulaştırma bedelinin ödenmesi ve iadesi usulü ile dava ve icra harçları gibi hususlarda yeni düzenlemeler getirilmiştir.
Kitapta; kamulaştırmasız el atmayı da içerecek şekilde Kamulaştırma Kanununun tüm maddeleri ile imar ve gecekondu mevzuatının kamulaştırmaya ilişkin maddeleri ayrıntılı olarak irdelenmiş, ilgili konu başlıklarının altında Anayasa Mahkemesi kararları ile 2023 yılında verilenler de dahil olmak üzere güncel Danıştay, Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarına yer verilmiştir. Bununla birlikte kamulaştırma davalarında yargılama usulü ile istinaf ve temyiz kanun yollarına başvuru halinde izlenecek yöntemler örnek kararlar eklenmek suretiyle açıklanmıştır.
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
KAMULAŞTIRMA HUKUKUNA GİRERKEN 
29
BİRİNCİ KİTAP
KAMULAŞTIRMA KANUNU
BİRİNCİ KISIM
GENEL HÜKÜMLER
BİRİNCİ BÖLÜM
AMAÇ, KAPSAM VE TANIMLAR
MADDE 1– Amaç ve kapsam 
34
MADDENİN AÇIKLAMASI 
34
A– KAMULAŞTIRMANIN KONUSU 
34
1– Kamulaştırılacak mal taşınmaz olmalıdır 
34
2– Taşınmaz üzerinde bulunan kaynak da kamulaştırılabilir 
35
3– Taşınmaz mal özel kişiye ait olmalıdır. 
36
4– Taşınmaz malın daha önce kamulaştırılmamış olması gerekir. 
36
B– KAMULAŞTIRMA YAPACAK İDARELER 
42
(I) SAYILI CETVEL ,,,,,,,,,, 
44
(II) SAYILI CETVEL 
46
(III) SAYILI CETVEL 
51
(IV) SAYILI CETVEL 
51
ÖZEL KİŞİLER ADINA YAPILACAK KAMULAŞTIRMALAR 
54
1– 3213 sayılı Maden Kanunu 
54
2– 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu 
56
3– 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu 
59
4– 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu 
60
5– 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu 
61
6– Petrol Piyasası Kanunu 
63
7– 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu 
64
YARGITAY KARARLARI 
82
MADDE 2– Tanımlar 
84
MADDENİN AÇIKLAMASI 
84
YARGITAY KARARLARI 
86
İKİNCİ BÖLÜM
KAMULAŞTIRMANIN OLUŞTURULMASI
MADDE 3– Kamulaştırma Şartları 
89
MADDENİN AÇIKLAMASI 
89
KÜÇÜK ÇİFTÇİ 
91
1– 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu 
91
Yeterli ödenek 
92
DANIŞTAY KARARLARI 
93
MADDE 4– İrtifak Hakkı Kurulması 
100
MADDENİN AÇIKLAMASI 
100
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI 
104
YARGITAY KARARLARI 
106
MADDE 5– Kamu Yararı Kararı Verecek Merciler 
109
MADDENİN AÇIKLAMASI 
110
Köy İçme Suları Hakkında Kanun 
111
DANIŞTAY KARARLARI 
114
YARGITAY KARARLARI 
120
İSTİNAF KARARLARI 
124
MADDE 6– Onay Mercii 
125
MADDENİN AÇIKLAMASI 
125
a) Onaylanacak kararlar 
126
b) Onaylanması gerekmeyen kararlar 
126
c) Kamu yararı kararı alınması ve onaylanması gerekmeyen haller 
126
3194 sayılı İmar Kanunu 
126
DANIŞTAY KARARLARI 
128
YARGITAY KARARLARI 
133
MADDE 7– Kamulaştırmadan Önce Yapılacak İşlemler ve İdari Şerh 
135
MADDENİN AÇIKLAMASI 
135
A) Kamulaştırılan Taşınmaz Tapulu İse: 
136
a) Taşınmazın Tüm Sınırları Sabitse; 
136
b) Taşınmazın Sınırları Değişebilir Nitelikte İse; 
136
B) Taşınmazın Tapu Kaydı Yoksa: 
136
C) İdarenin; Malik veya Zilyedin Tebligata Elverişli Adreslerini Araştırması: 
137
D) Vergi Kayıtlarının Getirtilmesi: 
137
E) Tapu Kütüğüne Kamulaştırma Şerhi Konulması: 
138
YARGITAY KARARLARI 
139
İSTİNAF KARARLARI 
144
MADDE 8– Satın Alma Usulü 
148
MADDENİN AÇIKLAMASI 
149
I– Anlaşma Öncesi Hazırlık ve Anlaşma Tutanağının Tanzimi 
149
1– Kamulaştırılacak Taşınmaz Mal Tapuda Kayıtlı ve Mülkiyeti İhtilafsız
Olmalıdır. 
149
2– Tapuda kayıtlı ve Mülkiyeti İhtilaflı Olmayan Taşınmaz Bir Malın
Kamulaştırmasında Satın Alma Usulünün Öncelikle Uygulanması Esastır. 
149
3– Kıymet Takdir Komisyonu Kurarak Kamulaştırılacak Malın Tahmini
Kıymetini Tespit Etmek 
150
4– Uzlaşma Komisyonlarının Teşkili 
150
5– Resmi Taahhütlü Bir Yazının Mal Sahibine Gönderilmesi 
150
6– Anlaşma İçin Mal Sahibine Çıkartılan Tebligatın Tebliğ Edilememesi veya
İdarenin Hiç Tebligat Çıkarmadığı Halde Dava Açması 
151
7– Mal sahibi ile Uzlaşma Komisyonunun Anlaşmak Üzere Bir Araya
Gelmeleri 
152
II– Anlaşma Sonrası İşlemler 
153
1– Tutanağın Tanzimi Tarihinden Sonra En Geç 45 Gün İçerisinde Tutanakta
Belirlenen Bedelin Hazır Edilmesi 
153
2– Kamulaştırma Öncesi Taşınmazın Tapu Kaydı Üzerinde Bulunan Tüm
Takyidat ve Haklardan Tapunun Arındırılması 
153
3– Tapuya Resen Tescil ve Terkinden Sonra Kamulaştırma Bedelinin Mal
Sahibine Ödenmesi 
154
III– Anlaşmanın Hukuki Neticeleri 
156
IV– Anlaşma Olmaması veya Ferağ Verilmemesi 
156
YARGITAY KARARLARI 
156
İSTİNAF KARARLARI 
174
MADDE 9– Kadastro Görmemiş Yerlerde Tespit İşlemi 
177
MADDENİN AÇIKLAMASI 
177
İKİNCİ KISIM
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN MAHKEMECE TESPİTİ,
İDARE ADINA TESCİL VE BEDELİN TESPİTİ ESASLARI,
DAVA HAKKI VE BİLİRKİŞİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN MAHKEMECE TESPİTİ VE
İDARE ADINA TESCİL, BEDELİN TESPİTİ ESASLARI
MADDE 10– Kamulaştırma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve Taşınmaz Malın
İdare Adına Tescili 
179
MADDENİN AÇIKLAMASI 
182
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ VE TESCİL DAVASI 
182
A– DAVANIN TARAFLARI 
183
I– Davacı 
183
II– Davalı 
183
B– DAVANIN AÇILMASI 
186
a– Dava Dilekçesinin Hazırlanması 
186
b– Davanın Açılma Süresi 
188
c– Davada Harç 
189
d– Görevli ve Yetkili Mahkeme ile Yargılama Usulü 
192
C– YARGILAMA 
193
1– Dava Dilekçesinin Tebliği Edilmesi 
193
a) Meşruhatlı Davetiye ile Tebligat 
193
b) İlan Yoluyla Tebligat İçin Ön Şartlar 
194
c) İdarece Tebligat Çalışmalarının Yasaya Uygun Yapılmış Olması 
194
2– Davalıya Mahkemece Usulüne Uygun Dava Dilekçesi Tebliğ Edildiğinde; 
196
3– Davalıya Dava Dilekçesi Tebliğ Olunamadığı Hallerde; 
196
4– Tebligatta Bildirilecek Hususlar; 
197
5– İdari Yargıda İptal Davası Açılması; 
198
6– Husumetin Gerçek Hasıma Yöneltilmesi; 
201
7– Paranın Yatırılacağı Bankanın Bildirilmesi; 
201
8– Davalının Dava Dilekçesine Cevap Vermesi; 
201
9– Kamulaştırmanın ve Belgelerin Özetinin İlanı; 
202
10– Delillerin Toplanması ve Keşif Hazırlığı; 
203
11– Keşif; 
204
12– Bilirkişi Raporu; 
205
13– Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Malik Adına Bankaya Yatırılması; 
210
14– Karar; 
217
D– KARARDAN SONRA MAHKEMECE YAPILACAK İŞLEM 
226
E– KARARIN KESİNLEŞMESİ SONUCUNDA İDARECE FAZLA ÖDENEN BEDELLERİN
GERİ ALINMASI 
226
F– TESCİL VE TERKİN İŞLEMİ SIRASINDA MAL SAHİBİNİN VERGİ İLİŞKİSİ 
228
YARGITAY KARARLARI 
229
İSTİNAF KARARLARI 
287
MADDE 11– Kamulaştırma Bedelinin Tespiti Esasları 
304
MADDENİN AÇIKLAMASI 
305
A– TAŞINMAZIN CİNS VE NEVİ 
305
TAŞINMAZIN ARSA OLARAK BELİRLENMESİNDEKİ DÜZENLEMELER 
306
1– 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu 
306
2– Arsa Sayılacak Parsellenmiş Arazi Hakkında 28.2.1983 Tarihli ve
83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 
307
3– 442 sayılı Köy Kanunu ve Arsa 
309
4– 17.04.1998 tarih ve 1996/3–1998/1 sayılı Yargıtay İçtihatları
Birleştirme Büyük Genel Kurulu Kararına Göre Arsa 
316
5– 3194 Sayılı İmar Kanunu ve Arsa İmar Kanunu 
319
B– YÜZÖLÇÜMÜ 
336
C– KIYMETİ ETKİLEYEBİLECEK BÜTÜN NİTELİK VE UNSURLARIN VE HER
UNSURUN AYRI AYRI DEĞERİNİN TESPİTİ 
337
D– VERGİ BEYANI 
340
E– KAMULAŞTIRMA TARİHİNDEKİ RESMİ MAKAMLARCA YAPILMIŞ KIYMET
TAKDİRLERİ 
340
F– ARAZİLERDE DEĞER BİÇİLMESİ 
341
1– Kamulaştırılan Arazinin Değerlendirme Tarihi 
342
2– Taşınmazın bulunduğu mevkii 
343
3– Arazinin kullanımı ve verimi 
344
YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME GENEL KURULU 
346
4– Arazinin olduğu gibi kullanılması halinde değerlendirme 
349
5– Ekimi yapılan bu ürünlerin üretim masraflarının belirlenmesi 
354
6– Net Gelir Tespiti 
355
7– Taşınmazın üzerinde muhtesat bulunması 
359
8– Taşınmaz üzerinde bulunan kaynak kamulaştırılmışsa 
369
ARAZİLERE İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
369
İSTİNAF KARARLARI 
412
AĞAÇLARA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
417
İSTİNAF KARARLARI 
451
G– ARSALARDA DEĞER BİÇİLMESİ 
467
EMSAL TAŞINMAZIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
471
1) Emsal Taşınmazın Özellikleri 
471
2) Emsal Taşınmaz, Kural Olarak Tapuda Yapılan Bir Serbest Satış İşlemine
Dayanmalıdır 
472
3) Taşınmazın Kendi Satış Değerinin Emsal Olarak Değerlendirilmesi 
473
4) Üzerinde Bina Bulunan Taşınmazlara Ait Emsal Satışlar 
473
5) Tapuda yapılmasa Bile Serbest İradeye Dayanması Nedeniyle Emsal
Olabilecek Satışlar 
474
6) Emsal Olamayacak Satışlar 
475
a) Özel Amaçlı Yapılan Satışlar 
475
b) Kamulaştırma Nedeniyle Yapılan Satışlar 
475
7) Emsal Olabilecek Satışların Değerlendirilmesi 
477
8) Taşınmazların Değerlendirmesi 
478
a) Keşif Öncesi Kamulaştırılan Taşınmazın ve Emsal Olabilecek
Taşınmazların Tüm Özellikleri Tespit Edilmelidir 
478
b) Keşifte toplanan Bilgi ve Belgelerin Kıyaslaması Yapılarak
Değerlendirilmesi 
478
9) Üzerinde Muhtesat Bulunan Arsanın Değerlendirmesi 
488
a) Üzerinde yapı veya Bina Bulunan Arsanın Değerlendirilmesi 
488
b) Üzerinde Ağaç Bulunan Arsanın Değerlendirilmesi 
489
ARSALARA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
490
İSTİNAF KARARLARI 
531
H– YAPILARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
553
HUKUK GENEL KURULU KARARI 
557
– Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun 
561
– İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı
İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi
Hakkında Kanun 
562
YAPILARA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
571
İSTİNAF KARARLARI 
603
I– BEDELİN TESPİTİNDE ETKİLİ OLACAK DİĞER OBJEKTİF ÖLÇÜLER 
614
II– SERMAYE PİYASASI KURULU DEĞERLENDİRME STANDARTLARI 
624
III– TAŞINMAZIN DEĞERİNİN TESPİTİNDE NAZARA ALINMAYACAK UNSURLAR 
627
1– Kamulaştırmayı Gerektiren İmar ve Hizmet Teşebbüsünün Sebep
Olacağı Değer Artışları Nazara Alınmaz 
627
2– İlerisi İçin Düşünülen Kullanma Şekillerine Göre Getireceği Kâr Dikkate
Alınmaz 
628
IV– KAMULAŞTIRMA YOLUYLA İRTİFAK HAKKI TESİSİ 
628
1– Daimi İrtifak Hakkı Tesisi İçin Kamulaştırma 
629
V– İRTİFAK HAKKI BEDELİNİN HESAPLANMASI 
629
1– Taşınmazın Öncelikle Tüm Değerinin Tespiti 
629
2– Kıymet Düşüklüğü Oranını Tespiti 
630
3– İrtifak Hakkı Tesisinde Usul 
630
İRTİFAKA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
635
İSTİNAF KARARLARI 
656
MADDE 12– Kısmen Kamulaştırma 
674
MADDENİN AÇIKLAMASI 
675
I– TAŞINMAZ TEK KİŞİ ADINA TAPUDA KAYITLI İSE; 
676
a) Taşınmazın Kamulaştırılmayan Kısmında Bir Değişiklik Meydana
Gelmemişse; 
676
b) Taşınmazın Kamulaştırılmayan Bölümünde Bu Kamulaştırma Nedeniyle
Eksilme Meydana Gelmişse; 
676
c) Taşınmazın kamulaştırma dışında kalan bölümünün değerinde
kamulaştırma nedeniyle artış meydana gelmişse; 
679
d) Taşınmazın kamulaştırılmayan bölümünde bu kamulaştırma nedeniyle
hem eksilme hemde artış meydana gelmişse; 
680
II– TAŞINMAZ TAPUDA PAYLI (MÜŞTEREK MÜLKİYET) OLARAK KAYITLI İSE; 
681
1– Fiili Taksim Nedir ve Nasıl Kanıtlanır? 
682
2– Fiilen Taksim Edilen Yerde Kısmi Kamulaştırma Yapılması Halinde Bedel
Takdiri ve tapu iptali ve tescil işlemi 
683
III– KISMİ KAMULAŞTIRMADA KESİLEN YAPININ ONARIM GİDERİ VE BEDELİ 
688
IV– KAMULAŞTIRMADAN ARTAN BÖLÜMÜN YARARLANMAYA ELVERİŞLİ
OLMAMASI HALİ 
689
V– BARAJ KAMULAŞTIRMA SAHASINA MÜCAVİR TAŞINMAZLARIN
KAMULAŞTIRILMASI 
690
VI– BU MADDENİN UYGULANMASINDAN DOĞACAK ANLAŞMAZLIKLARIN
ÇÖZÜM YERİ 
692
YARGITAY KARARLARI 
693
İSTİNAF KARARLARI 
712
İKİNCİ BÖLÜM
DAVA HAKKI VE BİLİRKİŞİLER
MADDE 13– Tebligat 
716
MADDE AÇIKLAMASI 
717
YARGITAY KARARLARI 
717
İSTİNAF KARARLARI 
721
MADDE 14– Dava Hakkı 
723
MADDE AÇIKLAMASI 
723
A) MAL SAHİBİNİN AÇACAĞI DAVALAR 
723
1– İdare Mahkemesinde Kamulaştırma İşleminin İptali Davası 
723
2– Adli Yargıda Maddi Hataların Düzeltilmesi Davası 
727
3– EcriMisil Davası 
728
a) İdare Taşınmaza Bedel Tespit ve Tescil Davasından Önce El
Atmışsa; 
728
b– İdare Taşınmaza Tespit ve Tescil Davası Görülürken El Atmışsa; 
729
B) İDARENİN AÇACAĞI DAVALAR 
730
a– Taşınmazın Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve İdare Adına Tescili
Davası 
730
b– Maddi Hataların Düzeltilmesi Davası 
730
C. KAMULAŞTIRMA DAVALARINDA MAL SAHİPLERİNİN DURUMLARI 
730
1– İdarenin açacağı Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Tescil Davasında 
730
a) Mal Sahibi Tek Kişi ise 
730
b) Kamulaştırılan Taşınmazın Paylı Olması 
730
c) İdare Tarafından Açılan Davalarda;taşınmaz Malın Gerçek
Malikinin Başka Birisi Olduğu Anlaşılır Veya Tapu Malikinin Daha
Önce Öldüğü Sabit Olursa; 
732
2– Hak Sahibi Tarafından Açılacak, İdari Yargıdaki Kamulaştırma İşleminin
İptali ve Adli Yargıda Maddi Hatanın Düzeltilmesi Davaları 
734
YARGITAY KARARLARI 
735
İSTİNAF KARARLARI 
780
MADDE 15– Bilirkişiler 
788
MADDENİN AÇIKLAMASI 
788
BİLİRKİŞİLİK KANUNU 
789
A– BİLİRKİŞİ KURULUNUN OLUŞTURULMASI 
801
a) Bilirkişilerin Sayısı 
803
b) Bilirkişilerin Uzmanlığı 
804
c) Bilirkişilerin Yemini 
806
d) Kimler Bilirkişi Seçilemez 
806
B– BİLİRKİŞİ RAPORLARI 
808
YARGITAY KARARLARI 
811
İSTİNAF KARARLARI 
821
ÜÇÜNCÜ KISIM
AYNIN İHTİLAFLI BULUNMASI TESCİL VE TAPUDA KAYITLI OLMAYAN TAŞINMAZ
MALIN KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN MAHKEMECE TESPİTİ VE ZİLYEDİN HAKLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
EL KOYMA
MADDE 16– Acele İşlerde El Koyma ve Tescili 
825
İKİNCİ BÖLÜM
AYIRIM
MADDE 17– Tapulu Taşınmaz Mallarda Tescil 
825
YARGITAY KARARLARI 
828
İSTİNAF KARARLARI 
848
MADDE 18– Aynın İhtilaflı Olması 
851
MADDENİN AÇIKLAMASI 
852
A) İdarece ihtilafın araştırılması 
852
1– Tapu İdaresinden 
852
2– Kadastro Müdürlüğünden 
853
3– Hukuk Mahkemelerinden 
853
4– Kadastro Mahkemelerinden 
853
5– Taşınmazın Bulunduğu Mahalde Yapılacak Araştırma 
853
B) İdare Tarafından Tespit ve Tescil Davası Açılması 
853
1– Dava dilekçesi ve Eklerinin Tebliği, İlanı ve Kamulaştırma ile
Belgelerinin Gazetede Yayınlanması 
854
2– Kamulaştırma Bedelinin Tespiti 
854
3– Kamulaştırma Bedelinin Bankaya Üçer Aylık Vadeli Hesaba Yatırılması
ve Belli Olacak Hak Sahibine Ödenmesi 
856
4– Hak sahipleri Tarafından İdare Mahkemesinde İptal Davası Açılması 
857
a) Kamulaştırılan Taşınmazın Mülkiyeti İhtilaflı Değilse; 
857
b) Kamulaştırılan Taşınmazın Mülkiyeti İhtilaflı İse; 
857
5– Taşınmaz Malın Mülkiyeti, Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Tescil
Davası Açıldıktan Sonra İhtilaflı Hale Gelirse; 
859
6– Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Tescil Davasına Konu Taşınmazın
7– Taşınmaz Malın İdare Adına Tescili 
860
YARGITAY KARARLARI 
861
İSTİNAF KARARLARI 
866
MADDE 19– Tapuda Kayıtlı Olmayan Malların ve Zilyedin Hakları 
871
MADDENİN AÇIKLAMASI 
872
1– İdare Tarafından Yapılacak İşler 
873
2– Mahkemece Yapılacak İşler 
874
a) Kamulaştırma Bedelinin Tespiti; 
874
b) İlan; 
876
c) Hazine veya 3. Kişi Tarafından (30 gün) İçinde İtiraz Edilmezse; 
877
d) Hazine veya 3. Kişi Tarafından (30 gün) İçinde İtiraz Edilirse; 
878
e) Zilyede Karşı Genel Mahkemede İstihkak Davası Açılması; 
878
g) Tapusuz Taşınmaz Üzerinde Kamulaştırma Yoluyla İrtifak Hakkı Tesisi; 
880
YARGITAY KARARLARI 
882
İSTİNAF KARARLARI 
903
MADDE 20– Taşınmaz Malın Boşaltılması 
909
MADDENİN AÇIKLAMASI 
909
YARGITAY KARARLARI 
912
İKİNCİ BÖLÜM
KAMULAŞTIRMADAN VAZGEÇME VE GERİ ALMA
MADDE 21– İdarenin Tek Taraflı Vazgeçmesi 
915
MADDENİN AÇIKLAMASI 
915
A) Kamulaştırmadan Tek Taraflı Olarak Vazgeçmenin Koşulları 
915
1– Kamulaştırma İşlemi İdari Ve Adli Yönden Henüz Kesinleşmemiş
Olmalıdır 
915
2– Kamulaştırmadan Vazgeçme Kararını, Kamulaştırma Kararını Veren ve
Onaylayan Yetkili Merci Vermiş Olmalıdır. 
916
B) Kamulaştırmadan Vazgeçmenin Sonuçları 
917
1– Her Şeyden Önce İdare Kamulaştırmadan Vazgeçme Kararından
Dönemez. 
917
2– Kamulaştırma İşlemlerine İlişkin İptal Davası veya Maddi Hatalara ve
Bedel Tespitine İlişkin Davalarda; Esasa İlişkin Kararlar Aleyhine Kanun
Yollarına Gidilmesi Nedeniyle Kararlar Kesinleşmeden İdare
Kamulaştırmadan Vazgeçmişse; 
917
3– İdare Taşınmaza El Koymamasına Rağmen Sadece Tapuyu Üzerine
Almışsa; 
918
4– Mahkemece Bedele İlişkin Esas Karar Verilmesine Karşın, İdarece
Vazgeçme Kararından Önce, Taraflarca Bedele İlişkin Esas Karar
Aleyhine Kanunun Yollarına Müracaat Edilir ve Bu Arada Tespit Edilen
Bedel Müracaatı Üzerine Davalı Tarafa Ödenmiş Olursa, Bu Para
İdareye İade Edilmelidir; 
918
DANIŞTAY KARARI 
920
YARGITAY KARARLARI 
921
İSTİNAF KARARLARI 
928
MADDE 22– Vazgeçme, İade ve Devir 
932
MADDENİN AÇIKLAMASI 
932
A) Kamulaştırmadan Vazgeçmenin Koşulları 
933
1– Kamulaştırma Kesinleşmiş Olmalıdır. 
933
2– Taşınmaz Malların Kamulaştırma Amacına veya Kamu Yararına Yönelik
Herhangi Bir İhtiyaca Tahsisi Lüzumu Kalmaması Gerekir 
933
3– Kamulaştırılan Taşınmaz Mala Kamulaştırmayı Yapan İdare Dışında
Başka Bir İdarenin Kamulaştırma Yolu ile Gerçekleştirebileceği Bir
Kamu Hizmeti Amacıyla İstekli Olmaması Gerekir 
933
B– İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçme ve Taşınmazı Eski Malike İade Usulü 
935
1– Keyfiyet mal sahibi veya mirasçılarına;7201 sayılı Tebligat Kanunu
hükümleri nazara alınarak duyurulur. 
935
2– Bu duyurma Üzerine, Taşınmazı Geri Almak İsteyen Mal Sahibi veya
Mirasçıları, Aldıkları Kamulaştırma Bedelini Aldıkları Günden İtibaren
İşleyecek Kanuni Faizi ile Birlikte Kamulaştırmayı Yapan ve Bedeli
Ödeyen İdareye Üç Ay İçinde İade Etmelidirler 
935
3– İade işleminin, kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra
bir yıl içinde gerçekleşmesi, 
936
4– Bu Madde Hükümlerine Göre Taşınmaz Malı Geri Almayı Kabul
Etmeyen Mal Sahibi veya Mirasçıları Artık Kanunun 23 Maddesi
Uyarınca Taşınmazı Geri İsteme Haklarını Kaybederler 
936
5– Kamulaştırmanın Kesinleşmesi Tarihinden İtibaren 5 Yıl Geçmiş Olması
Halinde, Artık Kanunun 22.nci Hükümleri Uygulanmayacaktır. 
936
YARGITAY KARARLARI 
941
MADDE 23– Mal Sahibinin Geri Alma Hakkı 
947
MADDENİN AÇIKLAMASI 
947
A) Kamulaştırılan Taşınmazın Mal Sahibi Tarafından Geri Alınma Koşulları 
947
B– Geri Alım Hakkının Kullanılması 
951
C– Geri alım Hakkının Talep Edilemeyeceği Durumlar 
952
YARGITAY KARARLARI 
953
MADDE 24– Kamulaştırma Bedelinden Düşülebilecek Hasar 
962
MADDENİN AÇIKLAMASI 
962
DANIŞTAY KARARLARI 
964
YARGITAY KARARLARI 
964
MADDE 25– Hakların Sınırlandırılması ve Mülkiyetin İdareye Geçmesi 
966
MADDENİN AÇIKLAMASI 
966
1– Mal Sahibi İçin Kamulaştırma İşleminin Başlaması 
966
2– Mülkiyetin idareye geçmesi 
967
3– Mahkemece Verilen Tescil Kararı Tarihinden İtibaren Mal Sahibinin
Kamulaştırılması Kararlaştırılan Taşınmaz Üzerinde Yeni İnşaat ve Ekim
Yapması veya Mevcut İnşaatta Esaslı Değişiklikler Meydana Getirmesi 
967
4– Maddeye 12.7.2013 tarih ve 6495 sayılı Kanunla Eklenen Son Fıkraya Göre,
Gelecek Yıllara Sari Büyük Projelerde Yapılacak Kamulaştırma İşlemleri, 
968
YARGITAY KARARLARI 
971
İSTİNAF KARARLARI 
991
MADDE 26– Trampa Yolu ile Kamulaştırma 
994
MADDENİN AÇIKLANMASI 
994
KAMULAŞTIRMANIN TRAMPA YOLU İLE YAPILMASI ŞARTLARI VE USULÜ 
995
I– Uzlaşma Komisyonlarının Teşkili 
996
II– Anlaşma Sonrası İşlemler 
999
1– Tutağın Tanziminden Tarihinden Sonraengeç 45 Gün İçerisinde
Tutanakta Belirlenen Bedelin Karşılığı Trampa Edilecek Taşınmaz Malın
Mal Sahibine Devir Edilecek Hale Hazır Edilmesi 
999
2– Kamulaştırma Öncesi Taşınmazın Tapu Kaydı Üzerinde Bulunan Tüm
Takyidat Ve Haklardan Tapunun Arındırılması 
999
III– Anlaşmanın Hukuki Neticeleri 
1002
IV– Anlaşma Olmaması veya ferağ Verilmemesi 
1002
DANIŞTAY KARARLARI 
1002
YARGITAY KARARLARI 
1004
MADDE 27– Acele Kamulaştırma 
1010
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1010
YARGITAY KARARLARI 
1019
İSTİNAF KARARLARI 
1030
MADDE 28– Bedelsiz Kullanma Yetkisi 
1032
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1032
MADDE 29– Giderlerin Ödenmesi 
1033
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1033
YARGITAY KARARLARI 
1033
İSTİNAF KARARLARI 
1038
MADDE 30– Bir İdareye Ait Taşınmaz Malın Diğer İdareye Devri 
1065
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1066
1– Mal sahibi İdare Devir ve Teklif Edilen Bedeli Kabul Ederse, 
1066
2– Mal Sahibi İdare Devir Talebini Açıkça veya 60 Gün Sessiz Kalmak Suretiyle Reddederse, 
1066
3– Mal Sahibi İdare Devir Talebini Kabul Etmesine veya Danıştay Taşınmazın
Devrine Karar Vermesine Rağmen Taraflar Bedelde Anlaşamazlarsa, 
1067
YARGITAY KARARLARI 
1069
İSTİNAF KARARLARI 
1081
MADDE 31– Yasak İşler ve Eylemler 
1082
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1082
YARGITAY KARARLARI 
1083
MADDE 32– Görevli Kişilerin Suçları 
1085
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1085
MADDE 33– Cezalar 
1086
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1086
MADDE 34– Mal Sahibinin Sağladığı Yararları Geri Alma Hakkı 
1088
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1088
MADDE 35– İmar Mevzuatı Uygulanan veya Özel Parselasyon Yapılan Yerler 
1089
MADDENİ AÇIKLAMASI 
1089
a) İmar mevzuatının uygulandığı yerler 
1089
b) Özel Parselasyon Yapılan Yerler 
1107
YARGITAY KARARLARI 
1108
İSTİNAF KARARLARI 
1120
MADDE 36– Kamulaştırmadan Sonra Alınan Tapu Kaydının İptali 
1123
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1123
YARGITAY KARARLARI 
1131
İSTİNAF KARARLARI 
1137
MADDE 37– Yetkili ve Görevli Mahkeme ve Yargılama Usulü 
1141
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1141
B) Yetki; 
1141
B) Görev; 
1142
C) Yargılama Usulü; 
1142
YARGITAY KARARLARI 
1144
MADDE 38– Hak Düşürücü Süre 
1149
MADDE AÇIKLAMASI 
1149
YARGITAY KARARI 
1149
İSTİNAF KARARI 
1150
MADDE 39– Vergilendirme 
1151
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1151
MADDE 40– Kaldırılan ve Saklı Tutulan Hükümler 
1152
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1152
MADDE 41– İstimlak Kanununa Yapılan Atıflar 
1152
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1152
Ek MADDE 1 
1153
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1154
EK MADDE 2 
1154
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1154
EK MADDE 3 
1155
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1156
EK MADDE 4 
1166
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1166
1– Mahkemelerce hükmedilen Her Türlü Bedel ve Kamulaştırmasız El atmaya
Dayanan Tazminat Bedelinin Ödenmesi; 
1166
2– Kamulaştırmasız El Atma ve Her türlü Bedel Davalarında Harç; 
1169
GEÇİCİ MADDE 1 
1173
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1173
GEÇİCİ MADDE 2 
1173
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1173
GEÇİCİ MADDE 3 
1173
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1173
GEÇİCİ MADDE 4 
1174
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1174
GEÇİCİ MADDE 5 
1174
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1174
GEÇİCİ MADDE 6 
1175
GEÇİCİ MADDE 7 
1178
GEÇİCİ MADDE 8 
1178
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1178
GEÇİCİ MADDE 9 
1179
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1179
GEÇİCİ MADDE 10 
1182
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1182
GEÇİCİ MADDE 11 
1184
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1184
GEÇİCİ MADDE 12 
1185
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1185
GEÇİCİ MADDE 13 
1186
GEÇİCİ MADDE 13 
1188
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1188
GEÇİCİ MADDE 14 
1190
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1190
GEÇİCİ MADDE 15 
1190
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1190
GEÇİCİ MADDE 16 
1191
GEÇİCİ MADDE 17 
1191
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1191
GEÇİCİ MADDE 18 
1192
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1192
GEÇİCİ MADDE 19– 
1193
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1194
MADDE 42 
1197
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1197
MADDE 43 
1197
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1197
İKİNCİ KİTAP
KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA
A– TANIMI 
1201
B– TARİHÇESİ 
1202
KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMANIN ŞARTLARI 
1204
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU 
1206
C– İSTİSNALAR 
1208
a) 221 sayılı Kanun Bakımından 
1208
b– 3194 sayılı İmar Kanunu Bakımından 
1209
c– 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu Bakımından; 
1211
d– 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu
Bakımından 
1213
KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA DAVALARI 
1218
I– 221 SAYILI KANUN 
1218
II– GEÇİCİ MADDE 6 
1231
MADDENİN AÇIKLAMASI 
1233
(1) inci Fıkranın Açıklaması 
1234
a) Zaman Bakımından Uygulanması 
1234
b) Diğer Uygulama Şartları 
1238
GEÇİCİ MADDE 6'YA GÖRE AÇILACAK KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA DAVALARI 1240
A– (Geçici Madde 6) Taşınmaza Vaki Müdahalenin Önlenmesi Davası: 
1240
B– (Geçici madde 6) Kamulaştırmasız El Konulması Nedeniyle Ecrimisil Davaları 
1241
C– (Geçici Madde 6) Taşınmaz Bedelinin Tahsili Davaları 
1242
(2) nci Fıkranın Açıklaması 
1245
(3) üncü Fıkranın Açıklaması 
1249
a) Uzlaşmada, Kamulaştırmasız El Konulan Taşınmaza Karşılık İdareye
Ait Bir Taşınmazın Trampa Edilmesinin Teklif Edilmesi, 
1249
b) Uzlaşmada İdareye Ait Bir Taşınmaz Üzerinde Sınırlı Ayni Hak
Tanınmasının Teklif Edilmesi, 
1251
c) Uzlaşma Görüşmelerinde; Mal Sahibine İmar Mevzuatı
Çerçevesinde Başka Bir Yerde İmar Hakkı Kullandırılmasının Teklif
Edilmesi, 
1252
(4) üncü Fıkranın Açıklaması 
1252
(5) inci Fıkranın Açıklaması 
1255
(6) ncı Fıkranın Açıklaması 
1255
(7) nci Fıkranın Açıklaması 
1256
(8) nci Fıkranın Açıklaması 
1257
(9) uncu Fıkranın Açıklaması 
1259
(10) uncu Fıkranın Açıklaması 
1261
(11) inci Fıkranın Açıklaması 
1262
11. Ek Fıkra (3.11.2016 tarih ve 6754 sayılı Bilirkişi Kanunu'nun 40 ncı
Maddesiyle) 
1264
III. KAMULAŞTIRMASIZ HUKUKİ EL KOYMA 
1265
[ EK MADDE –1 ] 
1286
GEÇİCİ MADDE 11 
1304
KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMADAN KAYNAKLANAN
DAVALAR (04.11.1983 TARİHİNDEN SONRA)
A– GENEL OLARAK 
1312
 6111 SAYILI KANUN İLE GETİRİLMEK İSTENEN ÖZEL DURUM 
1313
I– TAŞINMAZA KAMULAŞTIRMASIZ EL KONULMASININ ÖNLENMESİ DAVASI 
1316
a) Davacı 
1317
b) Davalı 
1321
c) Yargı Yolu 
1324
d) Görev 
1328
e) Yetki 
1328
f) Asliye Hukuk– Hakem (Mecburi Tahkim) 
1328
g) Davanın Değeri 
1328
h) Dava Harcı 
1329
I) Yargılama 
1334
i) Keşif 
1338
j) Müdahalenin Önlenmesi Davası Devam Ederken Taşınmaz
Kamulaştırılırsa: 
1341
k) El atmanın Önlenmesi Davasının Taşınmaz Bedelinin Tahsili Davasına
Dönüştürülmesi 
1342
l– Karar 
1344
YARGITAY KARARLARI 
1362
II– KAMULAŞTIRMASIZ EL KONULMASI NEDENİYLE ECRİ MİSİL DAVALARI 
1376
YARGITAY KARARLARI 
1377
İSTİNAF KARARLARI 
1393
III– KAMULAŞTIRMASIZ FİİLİ EL ATMA NEDENİYLE TAŞINMAZ BEDELİN TAHSİLİ
DAVASI 
1400
a) Davanın Konusu 
1400
b) Davanın Kaynağı 
1400
c) Davacı 
1406
d) Davalı 
1409
e) Yargı Yolu 
1409
f) Görev 
1412
g) Yetki 
1412
h) Asliye Hukuk– Hakem (Mecburi Tahkim) 
1413
ı) Davanın Değeri 
1416
i) Dava Harcı 
1416
j) Yargılama 
1416
1) Taşınmaz Tapuda Kayıtlı Olmalıdır 
1416
2) Kamulaştırmasız El Konulması 4 Kasım 1983 Tarihinden Sonraki Bir
Zamanda Olmalıdır 
1418
3) Zaman Aşımı 
1418
k) Keşif 
1421
l) Bilirkişi Kurulu 
1421
m) Bilirkişi Raporları ve Tanzimi 
1431
n) Taşınmazın cins ve nev'inin belirlenmesi 
1435
o) Yapıların Değerlendirilmesi 
1447
ö) Davanın Islahı 
1447
YARGITAY KARARLARI 
1448
r) Faiz 
1451
YARGITAY KARARLARI 
1453
s) Karar 
1454
1– Davanın kabulü 
1454
2– Davanın reddi 
1458
– Karar Harcı ve Yargılama Masrafları 
1458
– Davalı İdarenin Karar Harcı İle Sorumlu Olması veya Muaf
Olması Hali 
1459
– Vekalet Ücreti 
1460
▪ KAMULAŞTIRMASIZ EL ATILAN TAŞINMAZ BEDELİNİN TAHSİLİ
DAVALARINA İLİŞKİN DANIŞTAY KARARLARI 
1461
YARGITAY KARARLARI 
1497
İSTİNAF KARARLARI 
1574
IV– Kamulaştırmasız Fiili El konulmak Suretiyle Taşınmazda Kurulan İrtifak
Hakkı Tesisi Nedeniyle Tazminat Davaları 
1611
– 4721 sayılı TMK'na göre İrtifak Hakkı 
1612
– 743 sayılı TKM'ne göre İrtifak Hakkı 
1613
– İrtifak oranı 
1616
ÜÇÜNCÜ KİTAP
İMAR MEVZUATINDA KAYNAKLANAN BEDEL TEDBİRLERİ VE
BEDELE DÖNÜŞTÜRME DAVALARI
I– 3194 sayılı İmar Kanunu 17.nci Madde 
1620
(1) inci Fıkra Açıklaması 
1620
(2) nci Fıkra Açıklaması 
1622
(3) üncü Fıkra Açıklaması 
1622
(4) üncü Fıkra Açıklaması 
1622
– Bedel Takdirleri ve İtiraz Şekilleri ve Dava açılması 
1623
– Bedellerle ilgili açılacak davalar 
1624
II– 3194 sayılı İmar Kanunu 18.inci madde 
1625
– Görevli ve Yetkili Mahkeme ve yargılama usulü 
1629
[ GEÇİCİ MADDE 12 ] 
1630
(1) İNCİ FIKRANIN AÇIKLAMASI 
1630
ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında
Kanun 
1630
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun 
1635
A– YARGILAMA 
1638
– GÜNCELLEME İŞLEMİ 
1640
(2) nci Fıkranın açıklaması: 
1641
B– KARAR SAFHASI 
1641
C– KARARIN İNFAZI 
1642
3194 SAYILI İMAR KANUNU VE 2981 SAYILI İMAR AFFI KANUNUNA
İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
1643
İSTİNAF KARARLARI 
1675
KANUN YOLLARI 
1686
İSTİNAF 
1688
A – Süre 
1688
B– İstinaf Harç ve Giderleri 
1690
C– Kesinlik Sınırı 
1691
D– İstinaf Sebepleri 
1701
E– İstinaf İncelenmesinde Yapılamayacak İşler 
1709
F– İstinaf İncelemesinde Duruşma 
1710
G– Duruşma yapılmadan verilecek kararlar 
1711
H– Esas Hakkında Verilecek Kararlar 
1716
TEMYİZ 
1718
A – Süre 
1718
B– Temyiz Harç ve Giderleri 
1720
C– Kesinlik Sınırı 
1721
D– Temyize Tabi Olmayan Kararlar 
1722
E– Temyiz Sebepleri 
1722
F– Temyiz İncelemesi 
1723
H– Temyiz İncelemesi Sonucunda Verilecek Kararlar 
1723
KANUN YARARINA BOZMA 
1726
YARGITAY KARARLARI 
1727
İSTİNAF KARARLARI 
1733