TEORİK VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE
I. TEORİK VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE: KAMU YÖNETİMİ VE HUKUKTA TEKNOLOJİ İLİŞKİSİ
21
1. Etik, Din, Ahlak, Siyasi ve Uluslararası Çıkarların Kanunlara Etkisi
21
2. Siyasal Kurumlar (Yasama– Yürütme– Yargı) ve Veto Güçlerinin Etkisi
YAPAY ZEKÂ KAVRAMI, YAPAY ZEKÂNIN GELİŞİMİ,
TARİHÇESİ, TÜRLERİ VE YARGIDA YAPAY ZEKÂ
I. YAPAY ZEKÂNIN ÖNEMİ
25
II. YAPAY ZEKÂ KAVRAMI
25
III. YAPAY ZEKÂNIN TARİHÇESİ
27
A. Antik Çağ ve Orta Çağ Dönemi
28
B. Yeni Çağ ve Yakın Çağ Dönemi
29
C. Sanayi Devrimi Sonrası Dönem
29
D. II. Dünya Savaşı ve Sonrası Dönem
30
E. 1950’li Yıllar– Dartmouth Konferansı ve Sonrası Dönem
31
F. 1970 Yılı ve Sonrası Dönem
32
G. 1980 Yılı ve Sonrası Dönem
33
H. 1990 Yılı ve Sonrası Dönem
33
I. 2000’li Yıllar (Milenyum) Dönemi
35
II. YAPAY ZEKÂDA GÜNCEL GELİŞMELER
37
A. Yarışma Kazanan Yapay Zekâ Uygulamaları
37
B. Yapay Zekâ Sahibi Robotlar
37
C. Yapay Zekâya Sahip Klonlar
40
D. Yapay Zekânın Ekonomik İzdüşümleri
41
III. YAPAY ZEKÂ TÜRLERİ
42
A. Yapay Zekânın Yeterlilik Seviyelerine Bakılarak Yapılan Sınıflandırma
42
B. Güçlü Yapay Zekâ ve Zayıf Yapay Zekâ
43
C. Reaktife Yapay Zekâ
43
D. Sınırlı Hafızalı Yapay Zekâ
43
E. Gelişmiş Yapay Zekâ
44
IV. YARGIDA YAPAY ZEKÂ
45
A. Yargıda Yapay Zekânın Kullanılması Halinde Elde Edilebilecek Avantajlar
45
B. Yargıya Yardımcı Yapay Zekâ Uygulamaları
46
C. Yargıda Yapay Zekâya İlişkin Uluslararası Örnekler
48
YAPAY ZEKÂYA İLİŞKİN DÜNYADA VE
TÜRKİYE’DE HUKUKSAL DÜZENLEMELER
I. AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ VE KURUMLARINDAKİ YAPAY ZEKÂ DÜZENLEMELERİ
54
A. Avrupa Robotik Araştırma Ağı Roboetik Yol Haritası 2006
(EURON Roboethics Roadmap)
55
B. ROBOLAW – 1 Mart 2012
56
C. Avrupa Robotik Ortaklığı (SPARC), 2014–2016
56
D. Büyük Veri Dünyasında Kişisel Verilerin İşlenmesi Karşısında Bireylerin
Korunması Kılavuzu –23 Ocak 2017
57
E. Robotik Tavsiye Raporu– 27 Ocak 2017 ve Robotiğe İlişkin
Medeni Hukuk Kuralları –16 Şubat 2017
58
F. Güvenilir Yapay Zekâ İçin Etik Kılavuz– 8 Nisan 2019
60
G. Yapay Zekâ Etik Yönergeleri Taslağı Aralık 2018, Avrupa Etik Şartı 2018,
IEEE Akıllı ve Otonom Sistemler Etik Uyumlu Tasarım Rehberi 2019 ve
Yapay Zekâ, Robotik ve İlgili Teknolojilerin Etik Yönlerine İlişkin
Avrupa Çerçevesi Eylül 2020
61
H. Avrupa Birliği Siber Güvenlik Yasası 2020
63
I. FP7 ve Horizon 2020 – Ufuk 2020
63
J. Avrupa Parlamentosu Araştırma Servisi– EPRS, Bilim ve Teknolojinin
K. Avrupa Veri Yönetişimi Yasası 2020, Avrupa Veri Stratejisi Şubat 2020 ve
Yapay Zekâya İlişkin Beyaz Kitap– Mükemmellik ve Güvene Avrupa Yaklaşımı
65
L. Yapay Zekâ Tüzük Teklifi –21 Nisan 2021
66
II. TÜRKİYE’DE YAPILAN YAPAY ZEKÂ DÜZENLEMELERİ
69
A. Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi 2021– 2025
72
B. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Büyük Veri ve Yapay Zekâ Uygulamaları
C. Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi –UYAP
73
D. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü İnsansız Hava Aracı Sistemlerinin Ayrılmış
Hava Sahalarındaki Operasyonlarının Usul ve Esaslarına İlişkin Talimat
74
YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. YAPAY ZEKÂ – HUKUK İLİŞKİSİ
75
A. Yapay Zekâ ve Hukuki Düzenleme İlişkisi
75
B. Yapay Zekâ Konusundaki Hukuki Düzenleme İhtiyacının Kaynakları
76
C. Yapay Zekâlı Robotlar Açısından Vatandaşlık ve Aile Hukukuna Etkileri
76
D. Yapay Zekânın Hukuki ve Cezai Yönden Sorumluluk Hukukuna Etkileri
77
E. Yapay Zekânın İş, Vergi ve İnfaz Hukukuna Etkileri
78
F. Yapay Zekânın Tıp Hukukuna Etkileri
80
G. Yapay Zekânın Mülkiyet, Sermaye Piyasası ve Mali Hukuka Etkileri
80
H. Yapay Zekânın Hukuki Çerçevede Düzenlenmemesi Durumunda Ortaya Çıkabilecek
II. KAMU HUKUKUNDA YAPAY ZEKÂ
81
A. Anayasa ve İnsan Hakları Hukuku Açısından
81
1. Mahremiyet Hakkının İhlali ve Ayrımcılık Temelinde
82
2. Yapay Zekânın Yaşam Hakkına, Kişinin Maddi ve Manevi Bütünlüğüne
3. Anayasal Statü Hakları Temelinde
83
B. Ceza Hukuku Açısından
84
1. Yapay Zekânın Kusurluluğu ve Cezai Ehliyeti
85
2. Yapay Zekânın Doğrudan ya da Dolaylı Fail Konumu
86
3. Yapay Zekâ ile Ceza Hukukuna İlişkin Temel Kavramların İlişkisi
86
4. Yapay Zekânın Cezai Sorumluluğunun Temel Dayanağı
87
5. Yapay Zekânın Hukuki Kişiliğe ve Cezai Sorumluluğa Sahip Olmasına İlişkin
Öğretide İleri Sürülen Görüşler
88
6. Bir Bilişim Suçu Olarak “Deepfake”
89
C. Kişisel Verilerin Koruması Hukuku Açısından
90
1. Kişisel Tercih ve Yönelimlerin Kaydedilmesi, Manipüle Edilmesi ve
İrade Özerkliğine Müdahale Temelinde
91
2. Kişisel Verilerin Güvenliği, Muhafazası ve Korunması Temelinde
91
3. Yapay Zekânın Kişisel Verileri İşlemesinde Kullanılan Algoritmaların
Şeffaflığının Sağlanması Temelinde
94
III. ÖZEL HUKUKTA YAPAY ZEKÂ
94
A. Medeni Hukuk Açısından
94
1. Kişiler Hukuku Temelinde
94
2. Eşya Hukuku Temelinde
96
3. Medeni Kanun’daki Kusursuz Sorumluluk Halleri Temelinde
97
4. Yapay Zekânın Kusursuz Sorumluluğa ve Kişiliğe Tabi Olması Konusundaki
B. Karşılaştırmalı Hukuk Açısından Yapay Zekâ ve Hukuki Kişilik
100
1. Amerikan Hukukunda
100
2. Avrupa Birliği Hukukunda
100
C. Borçlar Hukuku Açısından
102
1. Savaş ve Silahlı Saldırı Sonucu Ortaya Çıkan Zararlar Bakımından Ortaya Çıkan
3. Vekâlet Sözleşmesinin Tipikliğine Aykırılık Nedeniyle Ortaya Çıkan
4. Yapay Zekânın Bir Malvarlığına ve Kusur İsnadiyetine Sahip Olmaması
Nedeniyle Ortaya Çıkan Hukuki Sorunlar
104
5. Borçlar Hukuku Açısından Yapay Zekânın Sorumluluğuna İlişkin Öğretideki
D. Fikri Mülkiyet Hukuku Açısından
105
1. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nün (WIPO) Konuya Yaklaşımı
106
2. Fikri Mülkiyet Hukukuna Tabi Olmaması, Kamuya veya Topluma Ait Olması veya
Yapay Zekânın Üreticisine Ait Olması Konusundaki Farklı Yaklaşımlar
106
3. Fikri Mülkiyet Hukukunda Yapay Zekâya İlişkin Güncel Hukuki Durum
107