Milletlerarası Nitelikli Davalara İlişkin Mahkeme Kararları

Milletlerarası nitelikli davalarda, mevzuat veya antlaşmalarda yer alan hükümlerin uygulanması ve yorumu ile ilgili mahkeme kararlan gerek öğreti gerekse uygulamacılar açısından tartışmasız bir değere sahiptir. Aynca yasalarda açıkça düzenlenmemiş konularda mahkemelerin yol gösterici kararlan sayesinde müphem veya tereddütlü meseleler berraklık kazanmaktadır. Bazen de verilen yanlış kararlar doktrine ilham kaynağı olmakta ve yeni fikirlerin ortaya çıkmasına veya farklı yorumların yapılmasına sebebiyet vermektedir. Kısacası doğru da olsa yanlış da olsa milletlerarası özel hukukun geniş içeriğine dahil konulann incelenmesinde mahkemeler tarafından verilen kararlar tartışmasız bir öneme sahiptir. Bu öneminden dolayı mahkeme kararlannm, özellikle Yargıtay ve Danıştay tarafından verilen kararların, metinleri konularına göre tasnif edilmiş, kararda belirtilen mevzuat hükümleri ile milletlerarasr antlaşma hükümleri tespit edilmiş, kararların kısa özetini içeren başlıklarla altı bölüm altında toplanmıştır.

Bu çalışmada, öncelikle, milletlerarası unsurlu şahısın hukuku, aile hukuku, eşya hukuku, borçlar hukuku, ticaret hukuku davalarında uygulanacak hukuku gösteren kanunlar ihtilâfı kurallanna; yabancı hukukun tespiti ve uygulanmasına; yabancı hukukun uygulanmasını engelleyen bir müessese olan kamu düzenine ilişkin mahkeme kararlanna yer verilmiştir. Daha sonra milletlerarası usul hukukunun temel konulan olan Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisine, yargı muafiyetine; yabancı gerçek ve tüzel kişiler tarafından açılan davalarda ve yapılan icra takiplerinde teminat yatınlması yükümlülüğüne; milletlerarası istinabeye; milletlerarası tebligata; yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizine; milletlerarası ticarî tahkime; yabancı hakem kararlannm tanınması ve tenfizine ilişkin kararlar derlenmiştir.

Uluslararası ticarette kullanılan teslim şekillerine (incoterms) ve ödeme yöntemlerine; uluslararası uygulamada banka teminat mektuplanna; CMR ile düzenlenen karayolu ile uluslararası taşımaya; Varşova Konvansiyonu ve bu Konvansiyona ilişkin protokollerle düzenlenen hava yolu ile uluslararası taşımaya ilişkin kararlar da çalışmamızın kapsamına alınmıştır.