Türk Vergi Hukukunda Sermaye Azaltımı Mustafa Tan  - Kitap

Türk Vergi Hukukunda Sermaye Azaltımı

1. Baskı, 
Kasım 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
376
Barkod:
9789750273629
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
570,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Ekonomik hayatta şirketlerin faaliyetleri için yeterli sermayeye sahip olmak önemlidir. Şirketlerin ihtiyaçlarına göre sermaye artışları çok sık yapılmakla beraber gerek ihtiyari gerekse yasal veya finansal gerekliliklerden dolayı sermaye azaltımlarına da gidilebilir. Vergi kanunlarında, sermayenin azaltılması durumunda gerek şirket gerekse pay sahipleri açısından nasıl vergilendirme yapılması gerektiği konusunda yeterli hüküm bulunmamaktadır.
Kitapta sermaye kavramı ve sermaye unsurları açıklandıktan sonra, sermaye azaltımının nedenleri ve vergi yasalarındaki yeri irdelenmiştir. Azaltılan sermayeyi oluşturan unsurlar yanında sermaye azaltımının nedenlerine, pay sahiplerine nakit fon çıkışı yapılıp yapılmamasına göre vergilendirmede değişiklik olup olmadığı, bu konuda mali idare ve yargı organlarının görüşü ile literatürdeki görüşler irdelenmiştir. Sermaye azaltımının TTK'ya göre uygulaması ile seçilmiş ülke uygulamaları ve Türk vergi sisteminde uygulamada karşılaşılan sorunlar Anayasal vergilendirme prensipleri ile hukuk devleti ilkesi çerçevesinde incelenerek önerilerde bulunulmuştur. Ayrıca nakit çıkışı gerektiren sermaye azaltımına dair örnek uygulama da ek olarak verilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Sermaye Azaltımının Nedenleri ve Türleri
.
Azaltım Prosedürleri
.
Sermaye Azaltımında Vergilendirme
.
Sorunlar, İçtihatlar ve Görüşler
.
Örnek Uygulama
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
15
Tablolar Listesi 
19
Giriş 
21
BİRİNCİ BÖLÜM
SERMAYE KAVRAMI, SERMAYE SİSTEMLERİ,
SERMAYE AZALTIMI, NEDENLERİ VE YÖNTEMLERİ
1.1. SERMAYE KAVRAMI 
27
1.2. SERMAYE OLARAK KONULABİLECEK DEĞERLER 
30
1.3. SERMAYENİN ÖZELLİKLERİ 
32
1.3.1. Nakit Olarak İfade Edilmesi 
32
1.3.2. Tutarının Belirli Olması 
33
1.3.3. Tamamının Taahhüt Edilmesi 
33
1.3.4. Eşit Paylara Bölünmesi 
34
1.4. SERMAYE SİSTEMLERİ 
35
1.4.1. Esas Sermaye Sistemi 
35
1.4.2. Kayıtlı Sermaye Sistemi 
36
1.5. SERMAYENİN ÖDENMESİ 
40
1.6. SERMAYENİN ÖDENMEMESİ VE HUKUKİ SONUÇLARI 
42
1.7. SERMAYE AZALTIMI 
47
1.7.1. Genel Açıklama 
47
1.7.1. Sermaye Azaltımının Nedenleri 
49
1.7.1.1. Sermayenin İhtiyaçtan Fazla Olması Dolayısıyla Sermayenin Azaltılması 
49
1.7.1.2. TTK’nın 376’ncı Maddesi Kapsamında Sermayenin Azaltılması 
50
1.7.1.3. Bilanço Açığının Telafisi İçin Sermayenin Azaltılması 
53
1.7.1.4. Ortaklıktan Çıkarma Dolayısıyla Yapılan Sermaye Azaltımı 
53
1.7.1.5. Kurucu Ortakların Beyanlarındaki Uyumsuzluktan Dolayı Sermaye Azaltımı 
55
1.7.1.6. Anonim Şirketlerin Kendi Paylarını İktisap Etmesi Dolayısıyla Sermaye Azaltımı 
56
1.7.1.7. Şirketlerin Kısmi Bölünmesinde Sermaye Azaltımı 
59
1.7.1.8. Sermayenin Amortizasyonu (İtfası) 
62
1.7.1.9. Vergi Planlaması Amacıyla Sermaye Azaltımı 
64
1.7.2. Sermaye Azaltımının Yöntemleri 
67
1.7.2.1. Payların Nominal Değerlerinin Düşülmesi Suretiyle Sermaye Azaltımı 
68
1.7.2.2. Pay Sayılarının Azaltılması Suretiyle Sermaye Azaltımı 
69
1.7.2.3. Payların Bir Kısmının Şirket Tarafından İktisabı 
70
1.7.2.4. Kurucu ya da Efektif Azalma 
70
1.7.2.5. Açıklayıcı veya Basit Azaltma 
71
1.7.2.6. Sermaye Azaltımı ile Eş Zamanlı Sermaye Artırımı 
71
1.7.2.7. Kayıtlı Sermaye Sınırı İçerisinde Sermayenin Azaltımı 
74
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK TİCARET KANUNU İLE SERMAYE PİYASASI KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE SERMAYE AZALTIMI PROSEDÜRLERİ VE
AVRUPA BİRLİĞİ UYGULAMASI
2.1. GENEL BİLGİ 
77
2.2. SERMAYE ARTIŞI 
77
2.3. SERMAYE ARTIŞINDA KULLANILABİLECEK KAYNAKLAR 
80
2.3.1. Nakit 
80
2.3.2. Gayrimenkul ve Diğer Ayni Sermaye Unsurları 
81
2.3.3. Sermaye Avansları 
83
2.3.4. Nakit Alacaklar 
86
2.3.5. Ticari Alacaklar 
88
2.3.6. Genel Kanuni Yedek Akçeler 
89
2.3.7. Özel Kanuni Yedek Akçeler 
92
2.3.8. İhtiyari Yedek Akçeler 
93
2.3.9. Olağanüstü Yedek Akçe 
94
2.3.10. Geçmiş Yıl Kârları 
95
2.3.11. İstisnalardan Kaynaklı Özel Fonlar 
96
2.3.12. Ar–Ge Fonları 
98
2.3.13. Yeniden Değerleme Fonu 
99
2.3.14. Maliyet Artış Fonu 
102
2.3.15. VUK Geçici 31’inci Madde Uygulaması 
103
2.3.16. VUK Geçici 32’nci Madde Uygulaması 
106
2.3.17. Enflasyon Düzeltmesi Sermaye Olumlu Farkları 
108
2.3.18. “Af Kanunları” Çerçevesinde Yapılan Stok Düzeltmelerinden Kaynaklı Karşılıklar 
109
2.3.19. Varlık Barışı Uygulamaları ile Beyan Edilen Varlıklar 
111
2.4. TÜRK TİCARET KANUNU’NA GÖRE SERMAYE AZALTIMI VE İZLENECEK YÖNTEMLER 
113
2.4.1. Genel Açıklama 
113
2.4.2. Sermayenin Bir Kısmının Pay Sahiplerine İadesi Amacıyla Sermaye Azaltımı 
114
2.4.2.1. Ana Sözleşme Taslağının Hazırlanması 
114
2.4.2.2. Uzman Raporu Hazırlanması 
115
2.4.2.3. Alacaklılara Çağrı 
116
2.4.2.4. Yönetim Kurulu Raporu Hazırlanması 
117
2.4.2.5. Genel Kurul Kararı Alınması 
118
2.4.2.6. Tescil İçin Sunulacak Evraklar 
119
2.4.2.7. Tescil Kararının Uygulaması 
120
2.4.3. Bilanço Açığının Kapatılması İçin Sermaye Azaltımı 
121
2.4.3.1. Genel Açıklama 
121
2.4.3.2. Hesaplama Örneği 
122
2.4.3.3. İzlenecek Yöntemler ve Sonuçları 
124
2.4.4. Sermayenin Azaltım ile Birlikte Eş Zamanlı Olarak Artırılması 
126
2.4.4.1. Genel Açıklama 
126
2.4.4.2. İzlenecek Yöntemler ve Sonuçları 
129
2.4.5. Kayıtlı Sermaye Sisteminde Sermaye Azaltımı 
131
2.4.6. Sermaye Piyasası Kanunu’na Göre Sermaye Azaltımı 
132
2.4.6.1. Fon Çıkışı Gerektirmeyen Sermaye Azaltımı 
133
2.4.6.2. HAAO Tarafından İktisap Edilen Kendi Paylarının İtfası İçin Yapılacak Sermaye Azaltımı 
134
2.4.6.3. Fon Çıkışı Gerektirmeyen Sermaye Azaltımlarında Yapılacak İşlemler 
137
2.4.7. Avrupa Birliği Yönergeleri Çerçevesinde Sermaye Azaltımı 
138
2.4.7.1. Genel Açıklama 
138
2.4.7.2. Sermaye Artırımı ve Asgari Sermaye 
139
2.4.7.3. Sermayenin Amortizasyonu 
140
2.4.7.4. Payların İtfası Yoluyla Azaltım 
140
2.4.7.5. Kendi Paylarını İktisap Halinde Sermaye Azaltımı Yoluyla Payların İtfası 
141
2.4.7.6. Alacaklıların Korunması 
142
2.4.6.7. Genel Kurul Pay Nisapları 
143
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SERMAYE AZALTIMININ TÜRK VERGİ HUKUKUNDAKİ YERİ,
YURTDIŞI UYGULAMALARI, SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
3.1. GENEL AÇIKLAMA 
145
3.2. NAKİT SERMAYE İNDİRİMİNDE SERMAYE AZALTIMI 
146
3.2.1. Nakit Sermaye İndirimi 
146
3.2.2. Nakit Sermaye İndiriminde Dikkate Alınmayacak Sermaye Artışları 
149
3.2.3. İndirim Hesaplaması 
150
3.2.4. Sermaye Azaltımı Halinde Nakdi Sermaye İndirimi Uygulaması 
151
3.3. KISMİ BÖLÜNMEDE SERMAYE AZALTIMI 
154
3.3.1.Genel Açıklama 
154
3.3.2. Kısmi Bölünmede Sermaye Azaltımında Vergilendirme 
157
3.4. ANONİM ORTAKLIKLARIN KENDİ PAYLARINI İKTİSABI HALİNDE SERMAYE AZALTIMI 
164
3.4.1. Genel Açıklama 
164
3.4.2. Kendi Paylarını İktisap Eden Anonim Şirketlerde Vergi Güvenlik Müessesesi (Kâr Dağıtım Tevkifatı) 
165
3.4.2.1. Payların Elden Çıkartılmaması Durumunda Vergilendirme 
171
3.4.2.2. Payların Elden Çıkartılması Durumunda Vergilendirme 
172
3.4.2.3. Payların Sermaye Azaltımı ile İtfa Edilmesi Durumunda Vergilendirme 
174
3.5. FON ÇIKIŞI GEREKTİRMEYEN SERMAYE AZALTIMINDA VERGİLENDİRME 
174
3.6. FON ÇIKIŞI GEREKTİREN SERMAYE AZALTIMINDA VERGİLENDİRME 
181
3.6.1. Genel Açıklama 
181
3.6.2. Kâr Payı Kavramı 
183
3.6.3. Kâr Dağıtımının Vergilendirilmesi 
187
3.6.3.1. Tam Mükellef Gerçek Kişilere Dağıtılan Kar Paylarının Vergilendirilmesi 
189
3.6.3.2. Dar Mükellef Gerçek Kişilere Dağıtılan Kar Paylarının Vergilendirilmesi 
192
3.6.3.3. Tam Mükellef Kurumlara Dağıtılan Kar Paylarının Vergilendirilmesi 
193
3.6.3.4. Vergiden Muaf Kurumlara Dağıtılan Kar Paylarının Vergilendirilmesi 
195
3.6.3.5. Dar Mükellef Kurumlara Dağıtılan Kar Paylarının Vergilendirilmesi 
195
3.6.4. Kâr Payının Vergilendirilmesi 
199
3.6.4.1. Tam Mükellef Gerçek Kişilerce Elde Edilen Kar Paylarının Vergilendirilmesi 
199
3.6.4.2. Dar Mükellef Gerçek Kişilerce Elde Edilen Kar Paylarının Vergilendirilmesi 
201
3.6.4.3. Tam Mükellef Kurumlarca Elde Edilen Kar Paylarının Vergilendirilmesi 
202
3.6.4.4. Dar Mükellef Kurumlarca Elde Edilen Kâr Paylarının Vergilendirilmesi 
204
3.6.5. Azaltılan Sermayenin Kaynağının Vergilendirmeye Etkisi 
206
3.6.5.1. Genel Açıklama 
206
3.6.5.2. Nakdi veya Ayni Olarak Konulan Sermayeden Karşılanan Sermaye Azaltımı 
208
3.6.5.3. Ortak Alacaklarından Karşılanan Sermaye Azaltımı 
211
3.6.5.4. Geçmiş Yıl Karlarından Karşılanan Sermaye Azaltımı 
212
3.6.5.5. Yedek Akçelerden Karşılanan Sermaye Azaltımı 
215
3.6.5.6. Emisyon Primlerinden Karşılanan Sermaye Azaltımı 
217
3.6.5.7. MDV Yeniden Değerleme ve Maliyet Artış Fonlarından Karşılanan Sermaye Azaltımı 
219
3.6.5.8. Yeniden Değerleme Fonundan Sermaye Azaltımı 
222
3.6.5.8. Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satış Kazançları İstisnası Fonundan Karşılanan Sermaye Azaltımı 
223
3.6.5.9. Enflasyon Düzeltmesi Sermaye Olumlu Farklarından Karşılanan Sermaye Azaltımı 
226
3.6.5.10. VUK Geçici 31’inci Madde Kapsamındaki Fondan Karşılanan Sermaye Azaltımı 
228
3.6.5.11. Ar–Ge Fonlarından Karşılanan Sermaye Azaltımı 
229
3.6.5.12. Stok Düzeltme Karşılıklarından Karşılanan Sermaye Azaltımı 
230
3.6.5.13. Varlık Barışı Fonlarından Karşılanan Sermaye Azaltımı 
232
3.6.6. Sermaye Azaltımında Vergilendirme Zamanı 
235
3.6.7. Sermaye Azaltımında Damga Vergisi ve Harç Yükümlülüğü 
237
3.7. YURTDIŞI UYGULAMALARI 
238
3.7.1. İngiltere Örneği 
238
3.7.1.1. Sermaye Azaltım Yöntemleri 
238
3.7.1.2. Sermaye Azaltımının Vergilendirilmesi 
245
3.7.2. Almanya Örneği 
250
3.7.2.1. Sermaye Azaltımının Yöntemleri 
250
3.7.2.2. Sermaye Azaltımının Vergilendirilmesi 
254
3.7.3. Hollanda Örneği 
258
3.7.3.1. Sermaye Azaltım Yöntemleri 
258
3.7.3.2. Sermaye Azaltımının Vergilendirilmesi 
261
3.8. SERMAYE AZALTIMINDA VERGİLENDİRME SORUNLARI 
264
3.8.1. Yasallık Sorunu 
264
3.8.2. Hukuki Belirlilik ve Öngörülebilirlik Sorunu 
275
3.8.3. Azaltılan Sermayenin Unsurları Arasındaki Sıralama Sorunu 
278
3.8.4. Sermaye Azaltımında Süre Sorunu 
284
3.8.6. Fon Çıkışı Gerektirmeyen Sermaye Azaltımında TTK ve Vergi Çatışması 
295
3.8.7. Zarar İtfası Dolayısıyla Yapılan Sermaye Azaltımında Pay Sahibi Şirketlerin Gider Yazma Sorunu 
299
3.8.8. Anonim Ortaklıkların Kendi Paylarını İktisabıyla İlgili Getirilen Vergi Güvenlik Müessesesine Dair Sorunlar 
301
3.9. SERMAYE AZALTIMINDA VERGİLENDİRMEYE DAİR ÖNERİLER 
310
3.9.1. Sermaye Azaltımının Vergilendirilmesinin Yasal Dayanağa Kavuşturulması 
310
3.9.2. Azaltılan Sermaye Unsurlarında Sıralama Kriterinin Yasa ile Belirlenmesi 
313
3.9.3. Sermaye Azaltımlarının Vergilendirilmesinde Süre Sınırı Getirilmesi 
315
3.9.4. Yasal Zorunluluktan Doğan Sermaye Azaltımlarında Vergilendirme Yapılmaması 
317
3.9.5. Zarar İtfası Dolayısıyla Yapılan Sermaye Azaltımında Pay Sahiplerine Gider Kayıt İmkânı Verilmesi 
321
3.9.6. Kendi Paylarını İktisap Eden Anonim Ortaklıklar İçin Getirilen Vergi Güvenlik Müessesesinin Revize Edilmesi 
325
3.9.7. Sermaye Azaltımında Vergi Yükümlülüğü Doğurulmadan Sermaye Artışlarının Teşvik Edilmesi 
329
3.9.8. Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Sermaye Azaltımı Durumunda Nakdi Sermaye İndiriminden Yararlanılması 
331
SONUÇ 
335
EKLER 
343
EK:1 (Bakanlık Temsilcisi Atama Dilekçesi) 
343
EK:2 (Yönetim Kurulu Karar Örneği) 
344
EK:3 (Bakanlık İzin Dilekçe Örneği) 
345
EK:4 (Uzman Raporu Örneği) 
346
EK:5 (Alacaklılara Çağrı İlan Metni) 
351
EK: 6 (Alacaklılara Çağrı Mektup Örneği) 
352
EK:7 (Yönetim Kurulu Rapor Örneği) 
353
EK:8 (Genel Kurul Toplantı Tutanağı Örneği) 
355
EK:9 (Tescil Başvuru Dilekçe Örneği) 
357
Kaynakça 
359
Kavram Dizini 
375