KAVRAM VE KAPSAM OLARAK YERİNDEN
YÖNETİM VE YEREL ÖZERKLİK
I. YERİNDEN YÖNETİM KAVRAMI VE KAPSAMI
19
B. Yerinden Yönetim (Adem–i Merkeziyet) Kavramı
21
C. Yerinden Yönetim (Adem–i Merkeziyet) Kapsamı
25
1. İdari Yerinden Yönetim (İdari Adem–i Merkeziyet)
25
a. Yerel Yönetimler (Yer Yönünden Yerinden Yönetimler)
25
b. Kamu Kurumları (Hizmet Yönünden Yerinden Yönetimler)
30
2. Siyasi Özerklik (Siyasal Adem–i Merkeziyet)
33
II. YEREL ÖZERKLİK KAVRAMI VE KAPSAMI
37
A. Yerel Özerklik Kavramı
37
2. Hukuk Terimi Olarak “Özerklik”
39
3. Kavram Olarak “Yerel Özerklik”
40
B. Yerel Özerkliğin Amacı
45
C. Yerel Özerkliğin Hukuksal Çerçevesi
48
D. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartında Yerel Özerklik
54
3. AYYÖŞ’de Yerel Özerklik Kavramı
57
4. AYYÖŞ’de Yerel Özerklik Kapsamı
59
5. AYYÖŞ’de Yerel Yönetimler Üzerinde Denetim ve Özerkliğin Korunması
62
E. Yerel Özerkliğin Kapsamı
67
4. Fonksiyonel Özerklik
75
a. Fonksiyonel Özerklik Kavramı ve Hukuki Çerçevesi
75
b. Fonksiyonel Özerkliğin İlkeleri ve Sınırları
78
aa. Yerellik (Subsidiarity) İlkesi
79
bb. Genel Yetki İlkesi
81
cc. Özel Yetki İlkesi (Ultra Vires)
84
dd. Karma Yetki İlkesi (Liste Yöntemi)
85
ee. Görev ve Yetki Paylaşımında Diğer İlkeler
87
c. Türk Yönetim Hukukunda Fonksiyonel Özerklik
87
aa. Merkezi Yönetim ile Yerel Yönetimler Arası Arasındaki Görev Paylaşımı
87
bb. Yerel Yönetimlerin Kendi Aralarında Görev Paylaşımı
95
OSMANLI DEVLETİNDEN GÜNÜMÜZE
YEREL YÖNETİMLERİN ÖZERKLİĞİNİN TARİHİ
II. OSMANLI KLASİK DÖNEMİNDE YEREL YÖNETİM VE ÖZERKLİK
101
III. TANZİMAT’TAN CUMHURİYET’E YEREL YÖNETİM VE ÖZERKLİK
106
A. Tanzimat Dönemi Yerel Yönetim ve Yerel Özerklik
106
1. Tanzimat Hareketinin Felsefesi
106
2. Vilayet Sistemine Geçiş
109
3. Belediye Yönetimine Geçiş
110
4. Taşra Yönetiminde Meclisler ve Adem–i Merkeziyetçilik Arayışları
113
B. I. Meşrutiyet Dönemi Yerel Yönetim ve Yerel Özerklik
115
C. II. Meşrutiyet Dönemi Yerel Yönetim ve Yerel Özerklik
119
IV. CUMHURİYET DÖNEMİ YEREL YÖNETİM VE ÖZERKLİK
120
A. 1921 Anayasası ve Yerel Özerklik
120
B. 1924 Anayasası ve Yerel Özerklik
124
C. 1961 Anayasası ve Yerel Özerklik
128
D. 1982 Anayasası ve Yerel Özerklik
130
YEREL YÖNETİMLERİN İDARİ ÖZERKLİĞİ
I. YEREL İDARİ ÖZERKLİK KAVRAMI VE KAPSAMI
135
II. İCRAİ KARAR ALABİLME YETKİSİ
138
III. KARAR ORGANLARININ SEÇİMLE GÖREVE GELMESİ
141
A. Uluslararası Modeller
141
C. Karar Organı – Yürütme Organı Ayrımında İdari Özerklik
144
D. Belediye Organlarının Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi
147
1. Belediye Başkanı Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi
147
2. Ayrıksı Bir Uygulama: Belediyelere Kayyım Atanması
150
3. Belediye Meclisi Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi
156
4. Belediye Encümeninin Oluşumu – İdari Özerklik İlişkisi
156
E. İl Özel İdaresi Organlarının Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi
158
1. Vali Atamaları – İdari Özerklik İlişkisi
158
2. İl Genel Meclisi Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi
160
3. İl Encümeni Oluşumu – İdari Özerklik İlişkisi
162
F. Köy Yönetimi Organlarının Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi
166
IV. YEREL YÖNETİMLERİN ORGANLARININ GÖREVDEN UZAKLAŞTIRILMASI VE DÜŞÜRÜLME İŞLEMLERİ VE YARGISAL DENETİMİ
170
A. Belediye Organlarının Görevden Uzaklaştırılması ve Görevlerinin Sonlandırılması
170
1. Belediye Başkanının Görevden Uzaklaştırılması
170
2. Belediye Başkanlığından Düşürülme
182
b. Meclis Denetimi Yoluyla Belediye Başkanlığından Düşme
183
c. Belediye Kanunun 44. Maddesine Göre Belediye Başkanlığından Düşme
189
3. Belediye Meclisinin Feshi
195
b. Süresi İçinde Görev Yapmama Nedeniyle Fesih
197
c. Siyasî Konularda Karar Alma Nedeniyle Fesih
199
B. İl Özel İdaresi Organlarının Görevden Uzaklaştırılması ve Görevlerinin Sonlandırılması
201
1. Görevden Uzaklaştırma
201
2. İl Genel Meclisinin Feshi
202
3. Vali Üzerinde İl Genel Meclisi Denetimi
203
C. Köy Yönetimi Organlarının Görevden Uzaklaştırılması ve Görevlerinin Sonlandırılması
204
YEREL İDARİ ÖZERKLİK – VESAYET DENETİMİ İLİŞKİSİ
I. YEREL YÖNETİMLERİN DENETİMİ
211
II. KAVRAM VE KAPSAM OLARAK İDARİ VESAYET DENETİMİ
215
A. İdari Vesayet Kavramı
215
C. İdari Vesayet–Hiyerarşi Yetkisi Farklılığı
219
D. İdari Vesayet Yetkisini Kullanacak Makamlar
222
E. İdari Vesayetin Amacı
224
1. Kamu Yararı Sağlama Amacı
224
2. İdarenin Bütünlüğünü Sağlama Amacı
225
F. Hukukilik ve Yerindelik Denetimi Açısından İdari Vesayet Yetkisi
227
1. “Hukukilik Denetimi” Açısından İdari Vesayet
227
2. “Yerindelik Denetimi” Açısından İdari Vesayet
228
G. İdari Vesayet Yetkisinin Özellikleri
231
2. İstisnailik İlkesi
233
4. Vesayet Yetkisi Devredilemez İlkesi
235
5. “Yerel Yönetimler Arası Vesayet Olmaz” İlkesi
236
H. İdari Vesayetin Kapsamı
238
1. Kişiler Üzerinde Vesayet Denetimi
238
2. İşlemler Üzerinde Vesayet Denetimi
240
d. Zorlaştırıcı (Geciktirici) Veto Yetkisi
251
e. Askıya Alma (Erteleme) Yetkisi
253
ı. Danıştay’ın İnceleme Yetkisi
259
I. İdari Vesayet – Yerel Özerklik Dengesi
260
III. YEREL İDARİ ÖZERKLİK BAĞLAMINDA YEREL YÖNETİMLER ÜZERİNDE VESAYET DENETİMİ
268
A. Belediyelerin İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi
268
2. Meclis Kararları Üzerinde “Posterior” Denetim
271
a. Belediye Başkanının “Geciktirici Veto Yetkisi”
271
b. Belediye Başkanının Dava Açma Yetkisi
272
c. Meclis Kararlarının Yürürlüğe Girmesi
273
d. Mülki İdare Amirinin Dava Açma Hakkı
275
3. Meclis Kararları Üzerinde “Priori” Denetim
280
B. Büyükşehir Belediyesi İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi
281
1. Büyükşehir Belediyesi–İlçe Belediyesi Arası Vesayet İlişkisi
281
3. Büyükşehir İlçe Belediye Meclis Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi
286
4. Büyükşehir Belediye Meclis Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi
289
a. Büyükşehir Belediye Başkanına Verilen “Geciktirici Veto Yetkisi”
289
b. Büyükşehir Belediye Başkanının Dava Açma Yetkisi
289
c. Mülki İdare Amirinin Dava Açma Hakkı
291
5. Ayrıksı Bir Düzenleme; “İmar ve Bütçe” Kararları Üzerine Vesayet Denetimi
293
a. İmar Konusunda Vesayet Denetimi
294
b. Bütçeye İlişkin Kararlar Üzerinde Vesayet Denetimi
296
aa. İl ve İlçe Belediye Bütçesi Üzerinde Vesayet Denetimi
296
bb. Büyükşehir Belediye Bütçesi Üzerinde Vesayet Denetimi
297
C. İl Özel İdaresi İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi
301
1. Yerel İdari Özerklik Çerçevesinde Vali–İl Genel Meclisi İlişkisi
301
2. İl Genel Meclisi Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi
305
3. İl Daimi Encümeni Kararları Üzerinde Vesayet Yetkisi
308
D. Köy Yönetimi İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi
310
1. Köy Derneği Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi
310
2. İhtiyar Meclisinin Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi
311
3. Köy Muhtarının Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi
313
E. Yerel Yönetimlerin Eylemleri Üzerinde Denetim
315