Hazine Taşınmazlarının Tasarruf Şekilleri ve Değerlemesi Dr. Cavit Kuşgöz  - Kitap

Hazine Taşınmazlarının Tasarruf Şekilleri ve Değerlemesi

1. Baskı, 
Mart 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
255
Barkod:
9786253772239
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
490,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Hazine tüzel kişiliği adına tescilli olan taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar kamu yararı gözetilerek kullanılması gereken kıymetli varlıklardır. Geniş anlamıyla "Hazine Taşınmazları" olarak nitelendirilen bu varlıkların, etkin ve verimli yönetimi, kamu kaynaklarının sürdürülebilir şekilde kullanımı, toplumun gereksinimlerini karşılayacak şekilde tasarruf edilmesi, doğal kaynakların yönetimi ve sürdürülebilirliği kapsamında bu taşınmazların yatırımlara kanalize edilmesi ulusal kalkınma açısından kritik öneme haiz konuların başında gelmektedir.
"Hazine Taşınmazlarının Tasarruf Şekilleri ve Değerlemesi" başlıklı bu eser Hazine taşınmazlarının tasarruf süreçlerini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Bu eser yalnızca akademik bir kaynak değil aynı zamanda uygulamadan gelen örneklerle teoriyi pratikle birleştiren kapsamlı içeriğiyle okuyuculara yol göstermektedir. Bu eser Hazine taşınmazlarının etkin yönetimine katkı sağlayarak bu alandaki boşluğu dolduracak ve çalışma yapacak akademisyenlere, kamu yöneticilerine, uygulayıcılara, hukukçulara ve değerleme uzmanlarına rehber olacaktır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Temel Kavramlar
.
Hazine Taşınmazlarının Tasarruf Şekilleri
.
Taşınmaz Değerleme
.
Hazine Taşınmazlarının Değerlemesi ve Değerlemeye İlişkin Oranlar
.
Uygulamalı Değerleme Örnekleri
.
Örnek Değerleme Raporları
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 1 
7
ÖNSÖZ 2 
9
İÇİNDEKİLER 
11
TABLOLAR DİZİNİ 
21
KISALTMALAR 
23
Birinci Bölüm
TEMEL KAVRAMLAR
I. HAZİNE 
25
II. TAŞINMAZ KAVRAMI 
26
III. HAZİNE TAŞINMAZI KAVRAMI 
26
A. Kamu Malları 
27
1. Hizmet Malları 
28
2. Orta Malları 
30
3. Sahipsiz Mallar 
31
B. Kamu Mallarının Özellikleri 
32
C. Özel Mallar 
34
IV. DEĞER 
36
V. TAŞINMAZ DEĞERLEMESİ 
36
İkinci Bölüm
HAZİNE TAŞINMAZLARININ TASARRUF ŞEKİLLERİ
I. EDİNİM İŞLEMLERİ 
37
A. Satın Alma 
37
B. Kamulaştırma 
38
1. Kamu Yararı Verecek ve Onaylayacak Merciler 
40
2. Satın Alma 
40
3. Kamulaştırma Bedel Tespiti 
41
C. Trampa 
41
D. Teferruğ ve Tefevvüz 
42
E. Arsa/Kat Karşılığı İnşaat 
43
F. Bağış 
45
II. YÖNETİM İŞLEMLERİ 
47
A. Kira 
47
1. Kira İşlemlerin Amaçlarına Göre Tasnifi 
48
2. Kiraya Verilemeyecek Taşınmazlar 
49
3. Kira Süreleri 
51
4. Kira Bedelinin Tespiti 
51
5. Geçici ve Kesin Teminat 
53
6. Geçici ve Kesin Teminat Olarak Kabul Edilecek Değerler 
54
7. Kira Artış Oranları 
55
8. Kira İşlemlerinde Bakanlığa Gönderilecek Belgeler 
56
9. Kira İşlemlerinde İhale Usulleri 
57
a. Açık Teklif Usulü 
58
b. Kapalı Teklif Usulü 
58
c. Pazarlık Usulü 
60
10. Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi 
62
a. Kiracının Sözleşmenin Bozulmasına Neden Olması Hali 
62
b. Kiracının Ölümü 
62
c. Kiracının İflas Hali 
62
d. Müşterinin Ağır Hastalığı, Tutukluluk veya Mahkûmiyeti Hali 
62
e. İdareden İzinsiz Olarak Sözleşmenin Devredilmesi 
63
11. Kira Sözleşmesi Feshi 
63
12. Tahliye 
63
13. Özellik Arz eden Kiralama İşlemleri 
64
a. Millî Eğitim Bakanlığına Tahsisli ve Bu Bakanlığa Bağlı Okul ve
Kurumlardaki Kantin, Açık Alan, Salon ve Benzeri Yerlerin
Kiraya Verilmesi 
64
b. Yüksek Öğretim Kurumlarına Tahsisli Taşınmazların Kiraya
Verilmesi 
66
c. Kültür ve Turizm Bakanlığına Tahsisli Olup Döner Sermaye
Hizmetlerinde Kullanılan Taşınmazların Kiraya Verilmesi 
67
d. Balıkçı Barınaklarının Kiraya Verilmesi 
68
e. Kıyı Kanunu Kapsamına Giren Yerlerin Kiraya Verilmesi 
70
f. Hazinenin Elbirliği veya Paylı Mülkiyetinde Bulunan
Taşınmazların Kiraya Verilmesi 
70
B. İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni 
72
1. Temel Kavramsal Tanımlar 
72
a. Sınırlı Ayni Hak 
72
b. İrtifak Hakkı 
72
c. Oturma (Sükna) Hakkı 
73
d. İntifa Hakkı 
73
e. Üst Hakkı 
73
f. Kaynak Hakkı 
74
g. Geçit Hakkı 
74
h. Taşınmaz Yükü 
74
i. Rehin Hakkı 
75
j. Kullanma İzni 
75
2. İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni Bedelinin Tespiti 
75
3. İhale usulü 
77
4. Ön İzin 
79
5. İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni Süresi 
80
6. Bedellerin Tahsili 
81
7. Hasılat Payı 
82
8. İrtifak Hakkı veya Kullanma İzninin Durdurulması 
85
9. Sözleşmenin Sona Ermesi ve Fesih 
85
10. Özellik Arz Eden İrtifak ve Kullanma İzni İşlemleri 
86
a. Kültür ve Turizm Yatırımları 
86
b. Yap–İşlet–Devret Modeli Çerçevesinde Yapılacak Yatırımlar 
87
c. 4046 Sayılı Kanun Kapsamındaki İşlemler 
87
d. Enerji Yatırımları 
88
e. Projeye Dayalı Organize Hayvancılık/Hayvancılık Amacıyla
Yapılacak Yatırımlar 
91
f. Teknolojik veya Jeotermal Seracılık ile Organik Tarım Amaçlı
Yatırımlar 
91
g. Projeye Dayalı Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yatırımları 
92
h. Serbest Bölgelerde Yapılacak Yatırımlar 
93
i. Kıyı Yatırımları 
93
C. Ecrimisil İşlemleri 
94
1. Ecrimisil ve İşgalci Kavramları 
94
2. Ecrimisil Yasal Mevzuatı 
95
3. Ecrimisil Tespit İşlemleri 
97
a. Taşınmaz Tespit Tutanağı 
98
b. Tespit İşlemlerinde Süre 
99
c. Tespit Sonucu Ecrimisil Talep Etmenin Şartları 
100
4. Ecrimisil Takdir İşlemleri 
100
5. Ecrimisil Tebliğ İşlemleri 
105
6. Ecrimisil Tahsil İşlemleri 
106
a. Vadesinde Ödenmeyen Ecrimisiller 
106
b. Ecrimisilin Taksitle Ödenmesi 
107
c. Ecrimisilde İndirim 
107
7. İşgalin Devamı Halinde Ecrimisil 
109
8. İşgalli Alanın Tahliyesi 
110
9. Özellik Arz Eden Ecrimisil İşlemleri 
111
a. Kıyı Kanunu Kapsamında Kalan Yerlerde Ecrimisil İşlemleri 
111
b. Sit Alanında Kalan Alanlarda Ecrimisil 
112
c. DHMİ Adına Kayıtlı Alanlarda Ecrimisil 
112
d. Orman Alanlarda Ecrimisil İşlemleri 
112
e. Özelleştirme Alanında Kalan Alanlarda Ecrimisil 
113
III. ELDEN ÇIKARMA İŞLEMLERİ 
113
A. Satış İşlemleri 
113
1. Satılamayacak Taşınmazlar 
114
2. Satış İhale Yöntemleri 
116
a. Kapalı Teklif Usulü 
116
b. Açık Teklif Usulü 
117
c. Pazarlık Usulü 
118
3. Bedel Tespiti 
118
4. Geçici Teminat 
120
5. Satış Usulleri 
121
a. Devlet İhale Kanunu Hükümlerine Göre Satış 
121
b. Doğrudan Satış 
121
(1) Rayiç Bedel Üzerinden Doğrudan Satış 
121
(a) Yabancı Devletlere Taşınmaz Satışı 
122
(b) Üzerlerinde Sınırlı Ayni Hak Tesis Edilen Taşınmazların
Hak Lehtarlarına Satışı 
122
(c) Hazinenin Hissedar Olduğu Taşınmazların Diğer
Hissedar veya Hissedarlara Satışı 
123
(d) Köy ve Mezra Yerleşme Alanlarında Kalan
Taşınmazların Satışı 
123
(e) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa
Göre Kurulan Vakıflara Taşınmaz Satışı 
124
(f) Kanunla Kurulmuş Kurum ve Kuruluşlar ile Kamu
Satışı 
124
(g) Tapu Fazlalıklarının Satışı 
124
(h) Serbest Bölge Olarak Belirlenen Alanlarda Kalan
Taşınmazlarının Satışı 
125
(i) Konut Yapılmak Amacıyla Rayiç Bedel Üzerinden Konut
Yapı Kooperatiflerine, Kooperatif Birliklerine veya Bu
Birliklerin Oluşturduğu Üst Birliklere, Bunlar Arasında
Yapılacak İhale ile Taşınmaz Satışı 
125
(2) Harca Esas Değer Üzerinden Doğrudan Satış 
126
(a) Küçük Sanayi Sitesi Yapılmak Üzere Bu Amaçla
Kurulmuş Kooperatifler ile Kamu Kurum ve
Kuruluşlarına Satış 
126
(b) Borsa Yapılmak Üzere Ticaret Borsalarına Satış 
126
(c) Serbest Bölge ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri İçin
Yapılacak Satışlar 
127
(d) Toplu Konut Üretmek Amacıyla Toplu Konut İdaresi
Başkanlığına Yapılacak Satışlar 
127
6. Özel Kanun Hükümlerine Göre Satış 
127
a. 4071 Sayılı Kanun’a Göre Satış 
127
b. 4072 Sayılı Kanun’a Göre Satış 
128
c. 2942 Sayılı Kanun’a Göre Satış 
128
d. 4562 Sayılı Kanun’a Göre Satış 
129
e. 3385 Sayılı Kanun’a Göre Satış 
130
f. 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Göre Satış 
130
g. Ticari Faaliyetlerde Kullanılmak Üzere Kiraya Verilen
Taşınmazların Satışı 
130
h. 4706 Sayılı Kanun’un 5’inci Maddesine Göre Satış 
131
i. 3194 Sayılı Kanun’a Göre Satış 
131
B. Devir ve Terk 
132
1. Devredilemeyecek Taşınmazlar 
133
2. Devre Engel Olmayacak Şerhler 
134
3. Devirde Öncelik Sırası 
134
Üçüncü Bölüm
TAŞINMAZ DEĞERLEME
I. DEĞER KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 
136
A. Rayiç Değer (Pazar Değeri) 
137
B. Emlak Vergi Değeri 
137
C. Satış Değeri 
138
D. Sigorta Değeri 
138
E. Kayıtlı Değer 
138
F. Yatırım Değeri 
138
G. Maliyet Değeri 
138
H. İpotek Değeri 
138
İ. Kullanım Değeri 
139
J. Makul Değer 
139
K. Çalışan (Faal) İşletme Değeri 
139
L. Tasfiye veya Zorunlu Satış Değeri 
139
II. DEĞERİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 
139
A. İçsel Faktörler 
139
1. Fiziki Koşullar 
140
2. Fayda 
140
3. Kıtlık 
140
B. Dışsal Faktörler 
140
1. Sosyal Faktörler 
141
2. Ekonomik Faktörler 
141
3. Kamusal Düzenlemeler ve Kontroller 
142
4. Çevre ve Fiziki Durum ile İlgili Faktörler 
142
III. TAŞINMAZIN DEĞERİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR 
143
A. Şekil ve Büyüklük 
143
B. Eğim 
143
C. Kullanılabilir Alan 
144
D. Gürültü 
144
E. Kamusal ve Sosyal Hizmet Tesislerine Uzaklık 
144
F. İmar Durumu ve Yapılaşma Koşulları 
145
G. Altyapı Tesislerinden Yararlanma Olanakları 
145
H. Manzara 
146
İ. Ulaşım 
146
IV. TAŞINMAZ DEĞERLEMESİNİN TEMEL İLKELERİ 
146
A. Beklenti 
147
B. Denge 
147
C. Değişim 
147
D. Rekabet 
148
E. Konjonktür Dönemleri 
148
F. İkame 
148
G. Katkı 
149
H. Uygunluk 
149
İ. Arz ve Talep 
149
J. En Verimli ve En İyi Kullanım 
150
V. TAŞINMAZ DEĞERLEMESİNDEKİ RİSKLER 
150
A. Piyasa Riski 
150
B. Faiz Oranı Riski 
150
C. Satın Alma Gücü (Enflasyon) Riski 
151
D. Erken Ödeme Riski 
151
E. Geri Ödeme (Kredi) Riski 
151
F. Pazarlanabilirlik / Likidite Riski 
152
G. Finansal Risk 
152
H. Çevresel Risk 
152
İ. Yasal Risk 
152
J. Yönetsel Risk 
153
VI. TAŞINMAZ DEĞERLEME YÖNTEMLERİ 
153
A. Karşılaştırma Yöntemi 
153
1. Karşılaştırma Yönteminde Veri Kaynakları 
155
2. Karşılaştırma Yönteminin Kullanım Alanı 
155
3. Karşılaştırma Yönteminde Değerleme Süreci 
155
a. Verilerin Araştırılması ve Toplanması 
156
b. Verilerin Doğrulanması 
156
c. Satışla İlgili Karşılaştırma Birimlerinin Seçilmesi 
156
d. Karşılaştırabilir Satışların Analizi 
157
e. Değerleme Sonucu 
159
B. Gelir Yöntemi 
159
1. Doğrudan (Direkt) İndirgeme Yöntemi; 
160
2. Getiri (Yıllık Nakit Akımlarının İndirgenmesi) Kapitalizasyonu
Yöntemi; 
161
3. İndirgenmiş Nakit Akışları (İNA) Yöntemi; 
162
C. Maliyet Yöntemi 
163
1. İkame Maliyeti Yöntemi 
164
2. Yeniden Üretim Maliyeti Yöntemi 
165
3. Toplama Yöntemi 
165
Dördüncü Bölüm
HAZİNE TAŞINMAZLARININ DEĞERLEMESİ VE DEĞERLEMEYE İLİŞKİN ORANLAR
I. DEĞERLEME SÜRECİ 
167
A. Ön Hazırlık 
168
1. Taşınmaz Dosyasının İncelenmesi 
168
2. Kurum ve Kuruluşlardan Temin Edilecek Bilgi ve Belgeler 
168
3. Yapılara İlişkin Çalışmalar 
169
4. İnternet Araştırması 
170
5. Diğer Çalışmalar 
170
B. Saha Çalışması 
171
1. Taşınmazın Mahallinde Tespit 
171
2. Bilirkişi Seçimi 
171
3. Bilirkişilerle Yapılacak Görüşmede Usul 
172
4. Bilirkişilerden Edinilecek Bilgiler 
172
C. En Etkin ve Verimli Kullanım Analizi 
173
1. Fiili Durumun Analizi 
173
2. Tapu Kütüğünün Analizi 
173
3. İmar Durumunun Analizi 
174
D. Değerleme Yöntemlerinin Seçimi 
174
1. Emsal Karşılaştırma Yöntemi 
174
a. Emsal Karşılaştırma Yönteminde Veri Temini 
175
b. Emsal Karşılaştırma Yönteminde Veri Seçimi 
176
c. Emsal Karşılaştırma Yönteminde Verilerin Değerlendirilmesi 
176
2. Gelir Yöntemi 
177
3. Maliyet Yöntemi 
178
4. Diğer Yardımcı Yöntemler 
178
E. Bedel Tespit Raporu 
180
II. HAZİNE TAŞINMAZLARININ TASARRUF ÇEŞİDİNE GÖRE BEDEL TAKDİRİ VE
ORANLAR 
180
A. Kiralama İşlemlerinde Bedel Tespiti ve Oranları 
180
1. Rayiç Bedel Üzerinden Bedel Takdiri 
180
2. Harca Esas Değer Üzerinden Bedel Tespiti 
183
B. Ecrimisil İşlemlerinde Bedel Tespiti ve Oranları 
183
C. Satış İşlemlerinde Bedel Tespiti ve Oranları 
186
1. Rayiç Bedel Üzerinden Bedel Tespitleri 
186
2. Harca Esas Değer Üzerinden Bedel Tespitleri 
190
3. Bedelsiz Devirler 
194
D. İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni İşlemlerinde Bedel Tespiti ve Oranları 
195
1. Rayiç Bedel Üzerinde Bedel Tespiti ve Oranlar 
196
2. Emlak Vergisine Esas Bedel Üzerinden Bedel Tespiti ve Oranlar 
201
3. Bedelsiz İrtifak ve Kullanma İzinleri 
204
Beşinci Bölüm
UYGULAMALI DEĞERLEME ÖRNEKLERİ
Uygulama Örneği 1: Kira, İrtifak Hakkı ve Ecrimisil Bedeli Tespiti 
209
Uygulama Örneği 2: Arsa Rayiç Bedel Tespiti 
210
Uygulama Örneği 3: Arsa Rayiç Bedel Tespiti (Karşılaştırmalı İşlemler Yöntemi) 
212
Uygulama Örneği 4: Sanayi Arsası Rayiç Bedel Tespiti 
213
Uygulama Örneği 5: Arsa Rayiç Bedel Tespiti (Karşılaştırmalı İşlemler Yöntemi) 
215
Uygulama Örneği 6: Arsa Rayiç Bedel Tespiti (Yapı Bedeli Üzerinden) 
216
Uygulama Örneği 7: Yat Limanı Kullanma İzni Bedeli Tespiti 
217
Uygulama Örneği 8: Tarla Rayiç Bedel Tespiti (Gelir Kapitilizasyon Yöntemi) 
218
Uygulama Örneği 9: Yapı Maliyet Bedeli Tespiti 
220
Uygulama Örneği 10: Kira Gelir Yöntemine Göre Değer Tespiti 
220
Uygulama Örneği 11: Ekonomik Ömür Tespiti 
220
Uygulama Örneği 12: İrtifak Hakkı Sahibine (Hak Lehdarına) Satış İşleminde
Bedel Tespiti 
221
Uygulama Örneği 13: İrtifak Hakkı Sahibine (Hak Lehdarına) Satış İşleminde
Bedel Tespiti 
223
Uygulama Örneği 14: Kompleks Çoklu Konut Değerleme Örneği 
224
Uygulama Örneği 15: Daire Bedelinden Yola Çıkarak Arsa Bedeline Ulaşma 
233
Uygulama Örneği 16: Asgari Levazım Bedeli Tespiti 
234
Uygulama Örneği 17: Tarımsal Arazi Bedel Tespiti (Gelirin Kapitilizasyon
Yöntemi) 
235
Uygulama Örneği 18: Ofis Bedel Tespiti 
236
Uygulama Örneği 19: Kat Karşılığı İnşaat Yöntemi İle Bedel Tespiti 
236
Uygulama Örneği 20: İrtifak Hakkı Sahibine Doğrudan Satış Bedeli Tespiti 
239
Altıncı Bölüm
ÖRNEK DEĞERLEME RAPORLARI
I. İSKELE AMAÇLI KULLANMA İZNİ BEDEL TESPİT RAPORU 
241
A. Değerlemenin Konusu 
241
B. Değerleme Konusu Taşınmaza İlişkin Bilgiler 
241
1. Taşınmazın Mülkiyet Bilgileri 
241
2. Taşınmazın İmar Bilgileri 
241
3. Taşınmaz Mahallinde Yapılan Tespit Bilgileri 
241
C. Bedel Takdirine Yönelik İnceleme 
242
1. Emlak Vergi Değeri 
242
2. Daha Önce Yapılan Kıymet Takdirleri 
242
3. Kamu Kurum Beyanları 
242
4. Bilirkişi Beyanları 
242
D. Bedel Takdirine Yönelik Değerlendirme 
243
1. Taşınmazın Değerine Etken Faktörler (SWOT Analizi) 
243
2. Bedel Takdirine Yönelik Genel Değerlendirme 
244
E. Sonuç 
245
II. SİT ALANINDA KALAN TAŞINMAZIN BEDEL TAKDİR RAPORU 
245
A. Değerlemenin Konusu 
245
B. Taşınmaz ile İlgili Bilgiler 
245
1. Taşınmazın Mülkiyet Bilgileri 
245
2. Taşınmaz Mahallinde Yapılan Tespit 
246
3. Taşınmazın İmar Bilgileri 
246
C. Bedel Takdirine Yönelik İnceleme 
246
1. Emlak Vergi Değeri 
246
2. Daha Önce Yapılan Kıymet Takdirleri ve Emsal Kıymet Takdirleri 
246
3. Kamu Kurum Beyanları 
247
4. Bilirkişi Beyanları 
247
D. Bedel Takdirine Yönelik Değerlendirme 
247
1. Taşınmazın Değerine Etken Faktörler (SWOT Analizi) 
247
2. Taşınmazların Emlak Vergi Değerlerinin Değerlendirilmesi 
248
3. Tüm Verilerin Değerlendirilmesi Sonucu Oluşan Nihai Değer 
248
E. Sonuç 
249
KAYNAKÇA 
251
Yazar Hakkında 
256