Dördüncü Baskıya Önsöz
11
ULUSLARARASI HUKUK VE ULUSLARARASI
I. ULUSLARARASI HUKUKTA KLASİK SALDIRI
37
A. Uluslararası Hukukta Klasik Saldırı Kavramının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
37
1. Uluslararası Hukukta Saldırıya İlişkin Târihçenin Tetkiki
38
b. İslâm Devletler Hukuku – Siyer – ve Hristiyanî Kavimler Hukuku – Jus Gentium Christianum –
47
c. Modernite ve Erken 20’nci Yüzyıl
51
2. Uluslararası Hukukta Saldırıya İlişkin Yürürlükteki Kuralların Belirlenmesi
67
a. Kuvvet Kullanma Yasağı ve Kuralın Self–determinasyon Hakkı ile Birlikte Değerlendirilmesi
67
b. Kuvvet Kullanma Yasağının Kişi Bakımından – Ratione Personae – ve Yer Bakımından – Ratione Loci – Uygulanabilirliği
72
c. Kuvvet Kullanma Yasağının Konu Bakımından – Ratione Materiae – Uygulanabilirliği
73
B. Uluslararası Hukukta Klasik–Simetrik Saldırı Fiiline Kuralların Uygulanması
77
1. Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağının Normatif Yeri ve Değeri
78
a. Kuvvet Kullanma Yasağının Normatif Bakımdan Hiyerarşik Değeri
78
b. Kuvvet Kullanma Yasağının Uluslararası Sorumluluk Hukuku ve Uluslararası Barış ve Güvenlik Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi
79
c. Saldırı Olduğu İddia Edilen Bir Fiil Neticesinde Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağının İhlâline Bağlanan Sonuçların Doğup Doğmadığı Meselesi
82
2. Uluslararası Hukuktaki İsnat ve İhlâl Kurallarının Saldırı Fiili Hakkında Uygulanması
86
a. Uluslararası Hukukta Saldırı Fiilinin Devlete İsnat Edilmesi Meselesi
86
b. Uluslararası Hukukta Devlete İsnat Edilen Saldırı Fiilinin Uluslararası Haksız Fiil Teşkil Etmesi Meselesi
95
c. Uluslararası Hukukta Devlete İsnat Edilen ve Uluslararası Haksız Fiil Teşkil Eden Saldırı Fiiline Bağlanan Hukukî Neticeler
98
II. ULUSLARARASI HUKUKTA ULUSLARARASI TERÖR SALDIRISI KAVRAMI
109
A. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terör Saldırısının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
110
1. Uluslararası İlişkilerde Uluslararası Terörizme İlişkin Bağlamın Tetkiki
110
a. Uluslararası Terörizme İlişkin Analitik Düzlem
111
b. Uluslararası Terörizmin Uluslararası İlişkiler ile Olan Bağlamsal Düzlemi
114
c. Uluslararası Terörizmin Uluslararası İlişkiler ile Olan Pratik Düzlemi
117
2. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terörizme İlişkin Bağlamın Tetkiki
134
a. Uluslararası Terörizm Hakkındaki Ulusal ve Uluslararası Hukukî Zemin
135
b. Uluslararası Terör Saldırısının Ayırt Edici Unsurları
170
c. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Egemen Bir Devletin Uluslararası Hukukî Yükümlülüğü Bakımından Değerlendirilmesi
176
B. Uluslararası Hukukta Uluslararası Asimetrik Terör Saldırısı Fiiline Kuralların Uygulanması
179
1. Uluslararası Hukuktaki İhlâl ve İsnat Kurallarının Uluslararası Terör Saldırısı Bakımından Uygulanması
179
a. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığı ve Uluslararası Haksız Fiil Arasındaki Hukukî İrtibat
179
b. Uluslararası Haksız Fiilin Unsurları Bakımından Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Değerlendirilmesi
184
c. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Uluslararası Hukuktaki İsnat Meselesi Bakımından Değerlendirilmesi
187
2. Uluslararası Hukukta Uluslararası Haksız Fiile ve Uluslararası Silâhlı Saldırıya Bağlanan Sonuçların Uluslararası Terör Saldırısı Bakımından Uygulanması
191
a. Uluslararası Terör Saldırısı ve İhlâlin Görünümlerine Bağlanan Sonuçlar
191
b. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Uluslararası Haksız Fiil ve Eşzamanlı Olarak Uluslararası Silâhlı Saldırı Teşkil Etmesine Bağlanan Sonuçlar Arasındaki İrtibat
194
c. Uluslararası Terör Saldırısı Hakkında Uluslararası Sorumluluk Hukuku Kurallarından Uluslararası Güvenlik Hukuku Kurallarına Geçiş ve Kurallar Arasındaki Eşzamanlılık
199
ULUSLARARASI HUKUK VE ULUSLARARASI
TERÖRİZME KARŞI MEŞRÛ MÜDÂFAA
I. ULUSLARARASI HUKUKTA KLASİK MEŞRÛ MÜDÂFAA
206
A. Uluslararası Hukukta Klasik Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
206
1. Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uluslararası Hukukta Tefrik Edilmesi
207
a. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Kavramının Anlamı: Bir Durum ve Bir Hak Olarak Meşrû Müdâfaa
207
b. Meşrû Müdâfaanın Cezâî Müeyyideden ve Karşı–Önlemden Farkı
209
c. Meşrû Müdâfaanın Sine Qua Non Koşulu ve Meşrû Müdâfaanın İnsânî Müdâhaleden Farkı
214
2. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesine Hâkim Olan İlkeler
231
a. Aslî Kaynak Olan Uluslararası Teâmül Hukukunun Kökenleri ve Aslî Konvansiyonel Kaynak Olan BM Şartı’nda Meşrû Müdâfaa: Caroline Olayı Bağlayıcı Prensipleri ve BM Şartı Madde 51’in Bağlayıcı Düzenlemesi
231
b. Yardımcı Kaynak Olan Uluslararası Adâlet Dîvânı İçtihadındaki Dar Meşrû Müdâfaa Çerçevesi
243
c. Meşrû Müdâfaanın Pratik Düzlemde Tetkiki
251
B. Uluslararası Hukukta Klasik Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması
280
1. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Doğumu
280
a. Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması Hâlinde Riâyet Edilmesi Gereken İlkelerin Belirlenmesi İçin Cevaplandırılması Gereken Soruların Sayılması: Ratione Personae, Meşrû Müdâfaayı Kim Uygulayabilir? Ratione Temporis; Meşrû Müdâfaa Ne Zaman Uygulanabilir? Ratione Materiae; Meşrû Müdâfaa Neye Karşı Uygulanabilir? Ratione Conditionis; Meşrû Müdâfaa Nasıl Uygulanabilir?
280
b. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması Hâlinde Riâyet Edilmesi Aranan Gereklilik Kriteri
282
c. Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Doğumuna Neden Olan Gereklilik Kriterinin Karşılanmasının Koşulları
284
2. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Sınırları
288
a. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması Hâlinde Riâyet Edilmesi Aranan Orantılılık Kriteri
288
b. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanmasında Aranan Ölçülülük ve Zamâna Riâyet Kriteri
290
c. Kuvvet Kullanımında Aranan Kriterlerin Karşılanması Durumunda Hukuka Uygunluk Sebebi Olarak Meşrû Müdâfaa
292
II. ULUSLARARASI HUKUKTA ULUSLARARASI TERÖRİZME KARŞI MEŞRÛ MÜDÂFAA MÜESSESESİ
298
A. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
299
1. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Müessesesinin İncelenmesinde Esas Hukukî Meselelerin Belirlenmesi
299
a. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaada İncelenmesi Gereken Temel Hukukî Durumların Sayılması
299
b. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaanın Uygulanmasında Uluslararası Terör Saldırısının Uluslararası Hukuka Göre İsnadı Meselesinin Değerlendirilmesi
309
c. Saldırı Olarak Bir Devlete İsnadı Mümkün Olmayan Uluslararası Terör Saldırılarına Karşı Meşrû Müdâfaa Meselesinin Değerlendirilmesi
313
2. Uluslararası Terör Saldırısının Uluslararası Hukukta Saldırı Sayılmasının Hukukî Neticesi ve Meşrû Müdâfaa Hakkı
318
a. Uluslararası Terör Saldırılarının Uluslararası Hukukta Saldırı Sayılması Meselesi ve Meşrû Müdâfaa Hakkının Doğumu
318
b. Uluslararası Terörizme Karşı Verilen Meşrû Müdâfaa Cevâbının Meşrûluğu Meselesi ve Extra Territorium Kuvvet Kullanılması
322
c. Olması Muhakkak Olan Bir Uluslararası Terörist Silâhlı Saldırıya Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkı Çerçevesinde Önleyici (Preventive) Kuvvet Kullanımı Yetkisi Meselesi ve Olması Muhtemel Bir Uluslararası Terörist Silâhlı Saldırıya Karşı Önalıcı (Preemptive) Kuvvet Kullanımı Meselesi
325
B. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması
329
1. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasının Sınırları
330
a. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Riâyet Edilmesi Aranan Gereklilik, Orantılılık ve Ölçülülük Kriterleri
330
b. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Zarûret Hâli Meselesi ve Meşrû Müdâfaadan Tefrik Edilmesi
341
c. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Rızâ Meselesi ve Meşrû Müdâfaadan Tefrik Edilmesi
346
2. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisine İlişkin Devlet Uygulamaları
351
a. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Genel Olarak Devletler Bakımından Meselenin Ortaya Çıkması
351
b. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Genel Olarak Devletler Bakımından Meselenin Gelişimi
360
c. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Genel Olarak Devletler Bakımından Meselenin Vaziyeti
364
Yararlanılan Kaynaklar
441