ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA PAY EDİNİMLERİNİN
KAVRAMSAL TEMELLERİ VE POZİTİF DÜZENLEMELER
I. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNME SEBEPLERİ VE ORTAYA ÇIKARDIĞI TEHLİKELER
19
A. Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Edinmesinin Sebepleri
20
1. Bağlı Şirkette Bulunan Likidite Fazlasının Değerlendirilmesi
20
2. Hakim Şirket Pay Sahiplerine Kar Dağıtımına Alternatif Teşkil Etmesi
20
3. Hakim Şirket Payının Borsa Değerinin Artırılması
21
4. Hakim Şirketin Pay Sahibi Çevresinin Muhafaza Edilmesi
22
5. Hakim Şirket Paylarının Kötü Niyetli Devralma Girişimlerinden Korunması
22
6. Hakim veya Bağlı Şirket Çalışanlarının Pay Sahibi Yapılması
24
B. Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Edinmesinin Ortaya Çıkardığı Riskler
25
1. Bağlı Şirketin ve Dolaylı Olarak Hakim Şirketin Malvarlığının Azalması
25
2. Borsa Üzerinde Manipülasyonlara Yol Açılması
27
3. Hakimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılmasıyla Bağlı Şirketin Kayba Uğratılması
28
C. Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Ediniminin Sebepleri ve Ortaya Çıkardığı Riskler Doğrultusunda Düzenlemenin Değerlendirilmesi
30
II. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYINI EDİNMESİNE İLİŞKİN ÖZEL DÜZENLEMENİN AMAÇLARI
32
A. Şirketin Kendi Paylarını İktisabı Düzenlemesinin Bağlı Şirket Aracılığıyla Dolanılmasının Engellenmesi
32
B. Nitelikli Karşılıklı İştirakin Caydırılması
33
C. Hakim Şirket Yönetim Kurulunun Hakim Şirket Genel Kurulu Aleyhine Güçlenmesinin ve Organlar Arası Görev Ayrımının Belirsizleşmesinin Engellenmesi
34
D. Köpük Sermaye Oluşumunun ve Bilanço Netliğinin Bozulmasının Engellenmesi
35
III. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNMESİNE İLİŞKİN POZİTİF DÜZENLEMELER
37
A. Avrupa Birliği Hukuku
37
1. Niteliği ve Tarihçesi
37
2. 2017/1132 sayılı AB Yönergesi
40
a) Bağlı Şirketlerin Pay Edinimlerine İlişkin Düzenleme
40
(1) Edinime Uygulanacak Kuralların Tespiti
40
(2) İstisna Tutulabilecek Haller
41
b) Şirketin Kendi Paylarını Taahhüdüne İlişkin Düzenlemeler
41
c) Şirketin Kendi Paylarını Edinimine İlişkin Düzenleme
42
d) Edinim Kurallarının İstisnalarına İlişkin Düzenleme
43
(1) Yakın ve Ciddi Bir Kayıp Tehlikesi Halinde Edinim
43
(2) Diğer İstisna Hallerde Edinim
44
e) Edinilen Payların Elden Çıkarılmasına İlişkin Düzenleme
44
f) Edinimin Pay Sahipliği Haklarına Etkisi, Yedek Akçe Ayrılması ve Yıllık Raporlara İlişkin Düzenlemeler
46
g) Finansal Yardıma İlişkin Düzenleme
46
h) Şirketin Kendi Paylarını Rehin Olarak Kabulüne İlişkin Düzenleme
47
1. 1956 Tarihli ve 6762 Sayılı Mülga Ticaret Kanunu
48
2. 2012 Tarihli ve 6012 sayılı TTK
56
BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN
PAYLARINI EDİNMESİNİN GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ
I. KARŞILIKLI İŞTİRAK, HAKİMİYET VE HUKUKİ İŞLEMİN TÜRÜ ESASINA GÖRE FARKLI GÖRÜNÜMLER
63
A. Karşılıklı İştirakin Türüne Göre
63
2. Basit Karşılıklı İştirak
65
3. Nitelikli Karşılıklı İştirak
66
B. Hakimiyetin Türüne Göre
67
1. Tam/Kısmi Hakimiyet Halinde
67
2. Pay Sahipliği Yoluyla veya Sözleşmeyle Kurulan Hakimiyet Halinde
68
a) Pay Sahipliği Yoluyla Hakimiyet
68
b) Sözleşmeyle Kurulan Hakimiyet
69
3. Tek Başına/Birlikte Hakimiyet Halinde
71
a) Tek Başına Hakimiyet
71
4. Doğrudan/Dolaylı Hakimiyet Halinde
74
5. Başka Bir Yolla Hakimiyetin Sağlanması Halinde
75
6. Paylarının Çoğunluğuna Sahip Olunan Şirkette
76
C. Hukuki İşlemin Türüne Göre
77
1. Aslen Edinim (Bağlı Şirketin Hakim Şirket Paylarını Taahhüdü) Halinde
77
2. Devren Edinim Halinde
82
3. Rehin Olarak Kabul Halinde
82
4. Finansal Yardım Halinde
84
5. Dolaylı Edinim Halinde
90
BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNMESİNİN
GENEL ESASLARI VE EDİNİM USULLERİ
I. ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI EDİNMESİNE İLİŞKİN DÜZENİN DAYANDIĞI TEMEL HUKUKİ İLKELER
93
A. Sermayenin Korunması İlkesi
93
II. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNMESİNİN GENEL KURALLARI
102
A. Edinimin Miktar Bakımından Sınırlandırılması
103
1. Sınırlamanın Kapsamı
103
a) Edinimi Gerçekleştiren Kişi Bakımından
103
b) Edinime İlişkin Düzenlemeler Bakımından
104
2. %10 Sınırı: İktisap Yasağı mı, Sınırlı Serbesti mi?
107
3. Sınırlamaya İlişkin Hesaplamanın Zamanı
108
B. Genel Kurulun Yönetim Kurulunu Yetkilendirmesi
110
1. Hükmün Muhatabının Tespiti
110
2. Yetkilendirmeye İlişkin Karar
111
3. Yetkilendirme Kararının Edinimden Sonra Verilmesinin Mümkün Olup Olmadığı Sorunu
115
C. Şirketin Mali Durumunun Edinime Elverişli Olması
116
1. Hükmün Muhatabının Tespiti
116
2. Edinim İçin Gerekli Olan Asgari Malvarlığı
117
D. Edinilecek Pay Bedellerinin Tam Olarak Ödenmiş Olması
118
III. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNİM USULLERİ
119
A. Hakim Şirket Paylarının Borsa Üzerinden Edinilmesi
120
B. Hakim Şirket Paylarının Aleni Pay Alım Teklifi ile Edinilmesi
121
C. Hakim Şirket Paylarının Münferit Pay Alım Teklifiyle Edinilmesi
122
BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKET
PAYLARINI EDİNMESİNDE İSTİSNALAR
I. YAKIN VE CİDDİ BİR KAYIP TEHLİKESİ HALİNDE EDİNİM
125
A. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Edinimi Halinde Uygulanabilirliği
126
B. Edinime İlişkin Genel Düzenlemeden İstisna Tutulan Kuralların Tespiti
127
C. Yakın ve Ciddi Kayıp Kavramı
129
D. İstisnanın Uygulanması ve Sonuçları
130
II. DİĞER İSTİSNA HALLERDE EDİNİM
131
A. Esas veya Çıkarılmış Sermayenin Azaltılması Amacıyla Edinim
133
1. İstisnanın Niteliği
133
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği
134
B. Külli Halefiyet Kuralının Gereği Olarak Edinim
135
1. İstisnanın Niteliği
135
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirket Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği
136
C. Bir Kanuni Satın Alma Yükümlülüğünün Gereği Olarak Edinim
137
1. İstisnanın Niteliği
137
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirket Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği
139
D. Cebri İcradan Bir Şirket Alacağının Tahsili Amacıyla Edinim
140
1. İstisnanın Niteliği
140
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirket Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği
141
E. Menkul Kıymetler Şirketinin Edinimi
141
1. İstisnanın Niteliği
141
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği
142
1. İstisnanın Niteliği
143
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği
143
G. Diğer Bir İstisna Olarak Bağlı Nama Yazılı Payın Devir Kısıtlaması
144
BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN
PAYLARINI EDİNMESİNİN SONUÇLARI
I. EDİNİLEN PAY BEDELLERİ KARŞILIĞINDA YEDEK AKÇE AYRILMASI
147
II. EDİNİLEN PAYLARIN ELDEN ÇIKARILMASI
150
A. Hükmün Muhatabının Tespiti
150
B. Elden Çıkarılmasına Gerek Olmayan Paylar
154
C. Kanuna Aykırı Edinim Halinde
155
D. Kanuna Uygun Edinim Halinde
158
E. Elden Çıkarılamayan Payların Sermaye Azaltımı Yöntemiyle İtfa Edilmesi
159
III. EDİNİLEN PAYLARDAN DOĞAN HAKLARIN AKIBETİ
160
A. Bağlı Şirketin Edindiği Hakim Şirketin Paylarının Ana Şirket Genel Kurulunda Toplantı Nisabının Hesaplanmasında Dikkate Alınmaması
161
B. Bağlı Şirketin Edindiği Hakim Şirket Paylarının Oy Hakkı ve Buna Bağlı Pay Sahipliği Haklarını Vermemesi
163
C. Diğer Pay Sahipliği Hakları Bakımından Değerlendirme
164