Dijital Devlet Teorisi

Hukukun diğer alanlarına kıyasla, bir norma bağlı olmayan; ama devletin ürettiği tüm hukuk normlarını, kendi disiplini içinde, inceleme/yorumlama/değerlendirme imkânı sunan genel kamu hukuku, bu anlamda geniş bir yaklaşımla konularının çalışılmasına imkân sunmaktadır.

Bir görüşe göre, genel kamu hukukunun, anayasa hukuku, idare hukuku, ceza hukuku, yargılama hukuku ve uluslararası hukuk gibi alanlardan farklı olarak, devleti yalnızca belirli bir alandaki işlevleri açısından değil, bütün niteliklerini ve işlevlerini kapsayan, bir bütün olarak ve güncel pozitif hukuk metinlerine bağlı kalmadan tarihsel gelişimi içinde incelemeyi amaçladığı kabul edilmektedir.

Bu görüşe göre, devlet olgusunun incelenmesinde uygun yöntem şöyle belirlenmiştir: Tarihin akışı içinde maddi gerçeklik ortamındaki gelişmeler ve bu gelişmelerden etkilenen ama aynı zamanda o gelişmeler üzerinde etkili olan felsefi görüşleri de kapsayan bir yaklaşım belirlenmelidir. Pozitif hukukla beraber, başka disiplinlerin – özellikle siyasal ve iktisadi tarih, sosyoloji ve felsefe gibi alanların- verilerinin önemi vurgulanmıştır.

Bir başka görüş, insan ile siyasal iktidarın karşılıklı etki-tepki ilişkisini, diyalogunun belirlenip sergilendiği bir çerçeveyi genel kamu hukukunun inceleme alanı olarak tespit etmektedir. Bu yaklaşımda inceleme, iki boyutta yapılmaktadır: Devlet Kuramı ve hak ve özgürlükler.

Üçüncü bir yaklaşım ise devlet teorisi isimlendirmesi ile yapılmaktadır. Buna göre devlet teorisinin ilk konusu, devletin ne zaman, nerede, nasıl ve niçin ortaya çıktığının incelenmesidir. Devamında devlet gücünün niteliği üzerinde durulması gerektiği ve bu gücün kaynağı, meşruiyeti ve sınırlarının tarihsel süreçte geçirdiği değişimi yansıtacak biçimde ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Devletin bütünsel olarak kavranmasına yapılan vurguda, bunun ancak sosyoloji, antropoloji, siyaset bilimi, kamu hukuku ve hukuk felsefesi gibi disiplinlerin devlet hakkında sağladığı verilerin değerlendirilmesi ve senteziyle mümkün olabileceği değerlendirilmiş.

Yukarıda değinilen üç görüş de birbirinden değerlidir ve birbirini tamamlayıcıdır. Çalışmada, temelde, bu üç görüşün ortaya koyduğu değerli yaklaşım yöntemlerinden faydalanılmaya çalışılmış.

(Önsözden)