Aleniyet İlkesi ve COVID–19 Pandemisinin Aleniyet İlkesine Etkileri

Aleniyet ilkesi anayasa yargısı, ceza yargılaması, medeni yargı ve idari yargı bakımından uygulama alanı bulan yargılamaya egemen ilkelerden bir tanesidir. Bu ilke sayesinde diğer muhakeme hukuku ilkelerinin varlığı da bir anlamda teminat altına alınmış olmaktadır. Bu nedenle aleniyet ilkesinin, yargılamaya egemen olan ilkeler arasında üst sıralarda yer aldığı kuşkusuzdur.

Çalışma kapsamında ilk olarak aleniyete ilişkin genel açıklamalara yer verilmiştir. Bu bağlamda aleniyet ilkesinin anlamı, tanımı, amaçları, görünüm biçimleri incelenmiş, aleniyet ilkesine yönelik literatürde yapılan eleştirilerden bahsedilmiş, ilkenin pozitif hukuktaki görünümü ele alınmıştır. Çalışmanın devamında ise Türk ve Alman Hukukunda aleniyet ilkesinin istisnalarının neler olduğu, doktrinde konuyla ilgili ileri sürülen görüşlerin yerinde olup olmadığı, ilkenin ihlali sayılan durumlar ve bunlara bağlanan hukuki sonuçlar gibi çeşitli konular incelenmiştir.

Kitabın devamında ise COVID-19 pandemisinin aleniyet ilkesi özelinde muhakeme hukukunda yarattığı etkilere değinilmiştir. Bu kapsamda COVID-19 enfeksiyonu ile mücadele için yargısal anlamda alınan önlemlerden yalnızca aleniyet ilkesiyle doğrudan bağlantısı olduğu düşünülen bazı tedbirlere temas edilmiştir. Dünyanın çeşitli ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de COVID-19 pandemisiyle mücadele adı altında adliye binalarına ve duruşma salonlarına girişte getirilen bazı kısıtlamaların ve şimdilerde sık sık duymaya başladığımız e-duruşma uygulamasının aleniyet ilkesiyle bağdaşabilirliği meselesi başta olmak üzere çeşitli sorulara da cevap aranmıştır.

Çalışma kapsamında aleniyet ilkesine ilişkin gerek uygulamada gerek teoride yaşanan sorunlar ayrıntılı bir şekilde ortaya konularak bunlara ilişkin çözüm önerileri sunulmuştur.