Hasta Hakları

Teknoloji ve bilim çağının getirmiş olduğu yeniliklerle birçok alanda gelişmeler yaşanmaktadır. Gelişme yaşanan alanlardan biri de sağlık olmuştur. Tıp teknolojilerindeki gelişmeler ile sağlık, değişim ve dönüşüm süreci içerisinde yer almıştır. Bilişim teknolojilerinin kullanımının yaygınlaşması ile de bilişim teknolojileri uygulamaları sağlık alanına da entegre edilmiştir.

Bu çerçevede uzaktan sağlık hizmeti sunumunda kullanılan uygulamalar "e-sağlık uygulamaları" olarak adlandırılmaktadır. E-sağlık uygulamaları, hastaların sağlık sorunlarına ilişkin çözüm bulma imkânı sağlarken uzak veya kırsal bölgelerde yaşayan ya da yetersiz sağlık hizmeti alan birçok hasta sağlık hizmetlerine erişimi kısıtlayan birçok nedenden ötürü yeterli derecede sağlık hizmeti alamamaktadır. Bu durum insanın sırf insan olması nedeniyle sahip olduğu değerler bütününü oluşturan insan haklarına aykırılık oluşturmaktadır. Sağlık hakkı, mümkün olan en yüksek bedensel ve ruhsal sağlık standardına sahip olma hakkı anlamına gelmekte ve uluslararası hukuk ile korunmaktadır. Bu hak aynı zamanda sağlıklı bireyler ve toplum hedefine ulaşabilmek için gerekli tesislere ve şartlara ulaşma ve bunları kullanma haklarını da içerisinde barındırmaktadır. Dolayısıyla bu hak, ülkelerin sağlık sistemlerinin ve sağlık hizmetleri sunumunun iyileştirilmesi için etkili bir araçtır. Tele-tıp, tam da bu amacın araca dönüştürülmesi noktasında çözüm olarak tasarlanmıştır.

Dünya genelinde birçok e-sağlık uygulamasına yönelik çalışma yer almakta olup ülkemizde de Sağlık Bakanlığınca 2007 yılında Sağlıkta Dönüşüm Projesi başlatılmıştır. 2019 yılına değin yalnızca belirli alanlarda tele-tıp hizmeti sağlanmıştır. Bunun en büyük nedeni ise "uzaktan tedavi yasağı" ve "bizzat muayene yükümlülüğü" ile ilgili görüşler olmuştur. Ancak 2019 yılında Çin'in Wuhan kentinde çıkan ve kısa sürede bir pandemi haline gelen Covid-19 hastalığı ile birlikte bu görüşler hızla terk edilmeye başlanmıştır. Birçok ülkede ve Avrupa Birliği (AB) hukukunda uzaktan sağlık hizmeti sunumuna ilişkin yasal düzenlemeler bulunmasına karşın Türkiye'de ise bu husustaki yasal düzenleme açığının kapatılabilmesi için Sağlık Bakanlığınca uzaktan sağlık hizmetlerinin sunumu hakkında önemli bir adım atılmış ve "Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunumu Hakkında Yönetmelik" 10.02.2022 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Çalışmamız, 31746 Sayılı Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunulması Hakkındaki Yönetmelik Çerçevesinde Hasta Hakları konusuna yönelik olup üç bölüm ve alt başlıklarından oluşmaktadır.