BANKACILIK ÜRÜN VE HİZMETLERİ
1.1 Bireysel Bankacılık Ürün ve Hizmetleri
27
1.1.1 Kredili Mevduat Hesapları
28
1.1.2 TL Tasarruf Mevduatı Hesapları
29
1.1.3 YP Tasarruf Mevduatı Hesapları
30
1.1.5 Tüketici Kredileri
30
1.1.5.1 Bireysel İhtiyaç Kredileri
31
1.1.5.2 Taşıt Kredileri
32
1.1.5.3 Konut Kredileri
33
1.1.8 Otomatik Ödeme İşlemleri
40
1.1.9 Sigorta Ürünleri
40
1.1.9.1 Elementer Sigorta Ürünleri
41
1.1.9.1.1 Araç Sigortası (Kasko)
42
1.1.9.1.2 Zorunlu Trafik Sigortası
42
1.1.9.1.3 Konut Sigortası
42
1.1.9.1.4 Zorunlu Deprem Sigortası (DASK)
42
1.1.9.2 Bireysel Sigorta Ürünleri
43
1.1.9.2.1 Hayat Sigortası
43
1.1.9.2.2 Özel İşsizlik Sigortası
43
1.1.9.2.3 Kredi Kartı Ödeme Güvencesi Sigortası
44
1.1.9.2.4 Kredi Hayat Sigortası
44
1.1.9.2.5 Bireysel Emeklilik Sigortası
44
1.1.9.2.6 Sağlık Sigortası
46
1.1.9.2.7 Seyahat Sağlık Sigortası
46
1.1.10 Kiralık Kasalar
46
1.2 Özel Bankacılık Ürün ve Hizmetleri
47
1.2.1 Bireysel Bankacılık ve Yatırım Bankacılığı Hizmetleri
48
1.2.2 Varlık Yönetim Hizmetleri
48
1.2.3 Danışmanlık Hizmetleri
49
1.3 Yatırım Bankacılığı ve Portföy Yönetimi Hizmetleri
49
1.3.2 Bono ve Tahvil Alım–Satımı
53
1.3.3 Hisse Senedi Alım–Satımı
55
1.3.4 Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası İşlemleri
56
1.3.5 Varant İşlemleri
59
1.3.6 Kaldıraçlı İşlemler
60
1.3.8 Yapılandırılmış Mevduat
65
1.3.8.1 Tam Teminatlı Opsiyon Hesabı
67
1.3.8.2 Üç Para Birimli Tam Teminatlı Opsiyon Hesabı
68
1.3.8.3 Bariyerli Tam Teminatlı Opsiyon Hesabı
69
1.3.8.3.1 Knock–In Bariyerli Tam Teminatlı Opsiyon Hesabı
69
1.3.8.3.2 Knock–Out Bariyerli Tam Teminatlı Opsiyon Hesabı
70
1.3.8.4 Kur Riskini Dilimleyen Mevduat
70
1.3.8.6 Riskli Tünel Mevduat
71
1.3.8.6.1 Double One Touch Riskli Tünel Mevduat
71
1.3.8.6.2 Double No Touch Riskli Tünel Mevduat
72
1.3.9 Tezgâh Üstü Türev Ürünler
73
1.3.9.1 Forward İşlemler
74
1.3.9.1.1 Forward Emtia Sözleşmeleri
75
1.3.9.1.2 Forward Döviz Sözleşmeleri
75
1.3.9.1.3 Forward Faiz Oranı Sözleşmeleri
76
1.3.9.2 Swap İşlemleri
77
1.3.10 Arbitraj İşlemleri
79
1.4 Ticari Bankacılık Ürün ve Hizmetleri
81
1.4.1 Ticari Mevduat Hesapları
82
1.4.1.1 Vadesiz Ticari Mevduat
82
1.4.1.2 Vadeli Ticari Mevduat
83
1.4.1.3 Ticari Banka Kartları
84
1.4.2.1 Yurtiçi Ticaretin Finansmanında Kullandırılan Krediler
87
1.4.2.1.1 Nakit Krediler
87
1.4.2.1.1.1 Kredili Ticari Hesaplar
88
1.4.2.1.1.2 Ticari Kredi Kartları
88
1.4.2.1.1.3 İskonto ve İştira Kredileri
89
1.4.2.1.1.4 Rotatif Krediler
91
1.4.2.1.1.4.1 Açık Kredi
93
1.4.2.1.1.4.2 Kefalet Karşılığı Kredi
93
1.4.2.1.1.4.3 Senetler Karşılığı Kredi
93
1.4.2.1.1.4.4 Emtia Karşılığı Kredi
96
1.4.2.1.1.4.5 İpotek Karşılığı Kredi
96
1.4.2.1.1.4.6 Menkul Kıymet Rehini Karşılığı Kredi
96
1.4.2.1.1.4.7 Mevduat Rehini Karşılığı Kredi
97
1.4.2.1.1.4.8 Diğer Maddi Teminatlı Rotatif Krediler
97
1.4.2.1.1.5 Spot Krediler
97
1.4.2.1.1.6 Altın Kredisi
99
1.4.2.1.1.7 Taksitli Ticari Krediler
101
1.4.2.1.1.7.1 Ticari İhtiyaç Kredileri
102
1.4.2.1.1.7.2 Ticari Taşıt Kredileri
102
1.4.2.1.1.7.3 Ticari İşyeri Kredileri
103
1.4.2.1.1.8 KOBİ Kredileri
104
1.4.2.1.1.9 Kredi Garanti Fonu
108
1.4.2.1.2 Nakit Dışı Krediler
111
1.4.2.1.2.1 Teminat Mektupları
112
1.4.2.1.2.1.1 Ödemeye Kefalet Teminat Mektupları
115
1.4.2.1.2.1.2 Avans Teminat Mektupları
117
1.4.2.1.2.1.3 Geçici Teminat Mektupları
118
1.4.2.1.2.1.4 Kesin Teminat Mektupları
119
1.4.2.1.2.2 Yurtiçi Akreditifler
119
1.4.2.2 Dış Ticaretin Finansmanında Kullandırılan Krediler
120
1.4.2.2.1 İhracatın Finansmanında Kullandırılan Nakit Krediler
120
1.4.2.2.1.1 Döviz ve Prefinansman Kredileri
121
1.4.2.2.1.1.1 Döviz Kredileri
121
1.4.2.2.1.1.2 Prefinansman Kredileri
122
1.4.2.2.1.2 Dövizli Çek İştira Kredisi
123
1.4.2.2.1.3 Türk Eximbank Sevk Öncesi İhracat Kredisi
125
1.4.2.2.1.4 Türk Eximbank Ülke Kredileri
127
1.4.2.2.1.5 Türk Eximbank Kaynaklı Diğer İhracat Kredileri
128
1.4.2.2.1.6 TCMB İhracat Reeskont Kredisi
128
1.4.2.2.1.7 Forfaiting
129
1.4.2.2.1.8 İhracat Faktoringi
132
1.4.2.2.1.9 İhracat Vesaik Karşılığı Kredi
133
1.4.2.2.1.10 Vadeli İhracat Alacaklarının İskontosu
133
1.4.2.2.2 TCMB Sermaye Hareketleri Genelgesi Kapsamında Kullandırılan Krediler
134
1.4.2.2.2.1 Yurtdışına Kullandırılan TL Krediler
134
1.4.2.2.2.2 İhracatın Finansmanı Dışında Kullandırılan Döviz Kredileri
135
1.4.2.2.3 İthalatın Finansmanında Kullandırılan Nakit Krediler
136
1.4.2.2.3.1 Tüketim Malları İthalatının Nakit Finansmanı
136
1.4.2.2.3.1.1 Post Finansman Kredileri
137
1.4.2.2.3.2 Yatırım Malları İthalatının Nakit Finansmanı
139
1.4.2.2.3.2.1 Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Kullandırılan Nakit Döviz Kredileri
139
1.4.2.2.3.2.2 ECA Kredileri
140
1.4.2.2.3.2.3 Yurtdışı Leasing
141
1.4.2.2.4 Nakit Dışı Döviz Kredileri
141
1.4.2.2.4.1 Döviz Teminat Mektupları
142
1.4.2.2.4.1.1 Ödeme Garantileri
143
1.4.2.2.4.1.2 Sözleşme Garantileri
143
1.4.2.2.4.1.2.1 Geçici Teminat Mektubu
144
1.4.2.2.4.1.2.2 Kesin Teminat Mektubu
144
1.4.2.2.4.1.2.3 Avans Teminat Mektubu
145
1.4.2.2.4.1.2.4 İhtiyat Kesintisi Garantisi
145
1.4.2.2.4.1.2.5 Bakım–Onarım Garantisi
145
1.4.2.2.4.2 Kontrgarantiler
145
1.4.2.2.4.3 Akreditif Garantileri
148
1.4.2.2.4.3.1 Peşin Akreditif
152
1.4.2.2.4.3.2 Vadeli Akreditif
152
1.4.2.2.4.3.3 Kabul Kredili Akreditif
152
1.4.2.2.4.3.4 Standby Akreditifler
152
1.4.2.2.4.4 Kabul ve Aval Kredileri
153
1.4.2.3 Yatırım Kredileri ve Proje Finansmanı
155
1.4.3 Kredisiz İhracat ve İthalat İşlemleri
155
1.4.3.1 Kredisiz İhracat İşlemleri
156
1.4.3.1.1 Peşin İhracat Bedelleri ve Alıcı Firma Prefinansmanı
156
1.4.3.1.2 İhracat Akreditifleri
156
1.4.3.1.2.1 Teyitsiz İhracat Akreditifleri
157
1.4.3.1.2.2 Teyitli İhracat Akreditifleri
157
1.4.3.1.3 Vesaik Mukabili İhracat İşlemleri
158
1.4.3.1.4 Mal Mukabili İhracat İşlemleri
160
1.4.3.1.5 Kabul Kredili İhracat İşlemleri
160
1.4.3.1.6 Mahsuben Ödeme İşlemleri
162
1.4.3.2 Kredisiz İthalat İşlemleri
162
1.4.3.2.1 Vesaik Mukabili İthalat İşlemleri
163
1.4.3.2.2 Mal Mukabili İthalat İşlemleri
163
1.4.3.2.3 Kabul Kredili İthalat İşlemleri
163
1.4.3.2.4 Peşin Ödeme Kapsamındaki İthalat İşlemleri
164
1.4.4 Transit Ticaret İşlemleri
164
1.4.5 Faktoring İşlemleri
165
1.4.6 Finansal Kiralama (Leasing) İşlemleri
170
1.4.7 Ticari Sigorta Ürünleri
176
1.4.7.1 Kredi Sigortaları
176
1.4.7.1.1 İhracat Kredi Sigortası
177
1.4.7.1.2 Teminat Mektuplarının Haksız Nakde Çevrilme Sigortası
178
1.4.7.1.3 Ticari Alacak Sigortası
179
1.4.7.1.4 Kredi Borcunun Ödenmemesi Sigortası
180
1.4.7.2 Kefalet Sigortası
180
1.4.7.3 Nakliye Sigortaları
182
1.4.7.3.1 Emtia Nakliyat Sigortası
182
1.4.7.3.2 Kıymet Nakliyat Sigortası
183
1.4.7.4 İşyeri Sigortası
183
1.4.7.5 Depo Sorumluluk Sigortası
183
1.4.7.6 İşveren Mali Sorumluluk Sigortası
183
1.4.7.7 Kâr Kaybı Sigortası
184
1.4.7.8 Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Sorumluluk Sigortası
184
1.4.8 Ödeme ve Tahsilât Sistemleri
184
1.4.8.1 Ticari Bankacılık Otomasyon Sistemi
184
1.4.8.2 Fatura Ödemeleri
185
1.4.8.3 Maaş Ödemeleri
185
1.4.8.4 Tahsilât Sistemleri
186
1.5 Kurumsal Bankacılık Hizmetleri
186
1.6 Diğer Ürün ve Hizmetler
188
1.6.1 Havale ve Fon Transferi Hizmetleri
188
1.6.1.1 IBAN ve Zorunlu Kullanım Alanları
188
1.6.1.2 Virman ve Şubeler Arası Havale
190
1.6.1.3 EFT ve EMKT Hizmetleri
190
1.6.1.4 Uluslararası Transfer Hizmetleri
192
1.6.1.4.2 Uluslararası Nakit Transfer Sistemleri
196
1.6.1.4.2.1 Western Union
196
1.6.1.4.2.2 Moneygram
197
1.6.2 Çek ve Senet Tahsil ve Ödeme Hizmetleri
198
1.6.2.1 Çek tahsil ve Ödeme Hizmetleri
199
1.6.2.2 Bankalararası Takas Odaları Merkezi
201
1.6.2.3 Senet Tahsil ve Ödeme Hizmetleri
202
1.6.3 Döviz ve Efektif Alım–Satım Hizmetleri
203
BANKALARDA KREDİ ONAY VE KULLANDIRIM SÜRECİ
2.1 İstihbarat Faaliyetleri, İlkeleri ve Kaynakları
216
2.1.1 İstihbarat İlkeleri
216
2.1.2 İstihbarat Kaynakları
217
2.1.2.1 Başvuru Sahibi ve Banka kayıtları
218
2.1.2.2 Resmi Kuruluş Kayıtları
218
2.1.2.2.1 Ticaret Sicil Kayıtları
219
2.1.2.2.2 Esnaf ve Sanatkâr Sicil Kayıtları
219
2.1.2.2.3 Trafik ve Liman Sicil Kayıtları
219
2.1.2.2.4 Tapu Sicil Kayıtları
220
2.1.2.2.5 Vergi Dairesi Kayıtları
220
2.1.2.2.6 Sosyal Güvenlik Kurumu Kayıtları
220
2.1.2.2.7 İcra ve İflas Dairesi Kayıtları
220
2.1.2.2.8 Kamu İhale Yasağı ve Mahkeme Kayıtları
220
2.1.2.3 Piyasa İstihbaratı ve Merkezi Veri Depolama Kuruluşları
221
2.1.2.3.1 Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
221
2.1.2.3.2 Kredi Kayıt Bürosu Anonim Şirketi
222
2.1.2.3.2.1 Bireysel Kredi Notu
223
2.1.2.3.2.2 Ticari Kredi Notu
223
2.1.2.3.2.3 Risk Raporu
224
2.1.2.3.2.4 Çek Raporu
224
2.2 Kredi Değerlendirme ve Derecelendirme Sistemleri
224
2.2.1 Kalitatif ve Kantitatif Analiz Sistemleri
225
2.2.1.1 Kalitatif Analiz
225
2.2.1.2 Kantitatif Analiz
228
2.2.1.2.1 Kapsamına Göre Kantitatif Analiz Türleri
229
2.2.1.2.1.1 Statik Analiz
229
2.2.1.2.1.2 Dinamik Analiz
229
2.2.1.2.2 Uygulanan Analiz Yöntemine Göre Kantitatif Analiz Türleri
229
2.2.1.2.2.1 Karşılaştırmalı Tablolar Analizi
230
2.2.1.2.2.2 Dikey Analiz
231
2.2.1.2.2.3 Trend Analizi
231
2.2.1.2.2.4 Oran Analizi
232
2.2.1.2.2.4.1 Likidite Oranları
232
2.2.1.2.2.4.2 Kaldıraç Oranları
235
2.2.1.2.2.4.3 Mali Yapı Oranları
239
2.2.1.2.2.4.4 Aktivite Oranları
241
2.2.1.2.2.4.5 Kârlılık Oranları
245
2.2.1.2.2.4.6 Yardımcı Değerler
247
2.2.2 Kredi Skorlama Sistemi
250
2.4 Tüketici Kredilerinde Onay Süreci
252
2.5 Ticari Kredilerde Onay Süreci
255
2.6 Kredi Kartlarında Onay Süreci
258
2.7 Çek Karnesi Taleplerinde Onay Süreci
260
2.8 Kredi Kullanım Koşulları
262
TİCARİ BANKALARDA KREDİLERİN SINIFLANDIRILMASI,
YENİDEN YAPILANDIRMA VE RİSK YÖNETİMİ
3.1 Kredilerin Sınıflandırılması
271
3.1.1 Birinci Grup – Standart Nitelikli Krediler
272
3.1.2 İkinci Grup – Yakın İzlemedeki Krediler
272
3.1.3 Üçüncü Grup – Tahsil İmkânı Sınırlı Krediler
273
3.1.4 Dördüncü Grup – Tahsili Şüpheli Krediler
273
3.3 Kredilerin Yeniden Yapılandırılması
275
3.3.1 Şirket Kurtarma Kanunu
277
3.3.2 İstanbul Yaklaşımı
278
3.3.3 Anadolu Yaklaşımı
279
3.3.4 Tüketici Finansmanına Yönelik Yeniden Yapılandırma
281
3.5 Risk Ölçümü ve Stres Testleri
286
TİCARİ BANKALARDA FİYATLANDIRMA VE
FAİZ HESAPLAMA YÖNTEMLERİ
4.1 Genel Fiyatlandırma Yöntemleri
296
4.1.1 Maliyete Dayalı Yöntemler
297
4.1.1.1 Maliyet Artı Kâr Yöntemi
298
4.1.1.2 Marjinal Yöntem
298
4.1.2 Maliyete Dayalı Olmayan Yöntemler
299
4.1.2.1 Başa Baş Analizi Yöntemi
299
4.1.2.2 Kullanım Değeri Yöntemi
300
4.1.2.3 Piyasa Fiyatına Uyum Yöntemi
301
4.1.2.4 Piyasayı Etkileme Yöntemi
302
4.1.2.5 Pazarın Kaymağını Alma Yöntemi
302
4.1.2.6 Özel İlişkiye Dayalı Fiyatlama Yöntemi
303
4.1.2.7 Prestij Fiyatlandırması Yöntemi
303
4.1.2.8 Finansal Future Yolu İle Fiyatlandırma Yöntemi
304
4.2 Bankacılıkta Fiyatlandırma Kararlarını Etkileyen Faktörler
304
4.2.1 Mikroekonomik Faktörler
305
4.2.1.1 Maliyet Faktörü
305
4.2.1.1.1 Kaynak Maliyeti
306
4.2.1.1.1.1 Öz Kaynak Maliyeti
308
4.2.1.1.1.1.1 Adi Hisse Senetlerinin Maliyeti
309
4.2.1.1.1.1.2 İmtiyazlı Hisse Senetlerinin Maliyeti
311
4.2.1.1.1.1.3 Dağıtılmayan Kârların Maliyeti
311
4.2.1.1.1.2 Borçlanma (Dış Kaynak) Maliyeti
312
4.2.1.1.1.2.1 Mevduat Maliyeti
313
4.2.1.1.1.2.1.1 TL Mevduat Maliyeti
315
4.2.1.1.1.2.1.2 Döviz Tevdiat Maliyeti
316
4.2.1.1.1.2.1.4 Altın Mevduatı Maliyeti
321
4.2.1.1.1.2.1.5 Yapılandırılmış Mevduat Maliyeti
321
4.2.1.1.1.2.2 Repo Maliyeti
321
4.2.1.1.1.2.3 Menkul Kıymet İhraç Maliyeti
322
4.2.1.1.1.2.4 Para Piyasalarından Sağlanan Fonların Maliyeti
324
4.2.1.1.1.2.5 Kullanılan Kredilerin Maliyeti
324
4.2.1.1.2 Kullanılabilir Fon Maliyeti
325
4.2.1.1.3 İşlem Maliyetleri
326
4.2.1.2 Kârlılık ve Büyüme Hedefleri
327
4.2.1.3 Rakip Bankaların Fiyatlandırma Koşulları
327
4.2.2 Makroekonomik Faktörler
328
4.2.2.1 Yasal ve Kurumsal Düzenlemeler
328
4.2.2.2 Para Piyasalarındaki Değişiklikler
329
4.2.2.3 Kur Politikası ve Açık Pozisyon
329
4.2.2.4 Makroekonomik İstikrar ve Kredibilite
330
4.2.3 Müşteri Profiline Dayalı Faktörler
331
4.2.3.1 Kredi Değerliliği, Risk Unsuru ve Müşteri Verimliliği
331
4.2.3.2 Vade, Teminat Yapısı ve Geri Ödeme Koşulları
332
4.3 Fon Kaynaklarının Fiyatlandırılması
332
4.3.1 Mevduatın Fiyatlandırılması
333
4.3.2 Tahvil ve Bono İhracının Fiyatlandırılması
336
4.3.3 Para Piyasalarından Sağlanan Fonların Fiyatlandırılması
337
4.3.4 Kullanılan Kredilerin Fiyatlandırılması
337
4.3.5 Öz Kaynakların Fiyatlandırılması
338
4.4 Fon Kullanımlarının Fiyatlandırılması
339
4.4.1 Kredi Kartlarının Fiyatlandırılması
339
4.4.2 Tüketici Kredilerinin Fiyatlandırılması
340
4.4.3 Ticari Kredilerin Fiyatlandırılması
342
4.4.4 Gayri Nakit Kredilerin Fiyatlandırılması
344
4.4.5 Para Piyasalarına Kullandırılan Fonların Fiyatlandırılması
345
4.5 Döviz Kuru Fiyatlandırması
345
4.6 Hizmetlerin Fiyatlandırılması
347
4.7 Faiz ve Faiz Hesaplama Yöntemleri
348
4.7.1 Hukuksal Nitelikleri Bakımından Faiz Türleri
349
4.7.1.3 Gecikme Faizi
350
4.7.2 Ekonomik Nitelikleri Bakımından Faiz Türleri
351
4.7.2.1 Brüt Faiz – Net Faiz
351
4.7.2.2 Nominal Faiz – Reel Faiz
352
4.7.3 Hesaplanma Yöntemleri Bakımından Faiz Türleri
353
4.7.3.2 Cari Hesaplarda Faiz
355
4.7.3.2.1 Direkt Yöntem
356
4.7.3.2.2 Hamburg Yöntemi
357
4.7.3.4.1 Normal Anüiteler
359
4.7.3.4.2 Peşin Anüiteler
360
4.7.3.4.3 Geciktirilmiş Anüiteler
361
4.7.3.4.4 Borcun Eşit Taksitlerle Amortismanı
362
BANKALARDA İNSAN KAYNAKLARI UYGULAMALARI
5.1 İnsan Kaynakları Planlaması
370
5.2.1 Açık Pozisyonla İlgili Görev Tanımı
378
5.2.3 Başvuru Formları
380
5.2.4 Testler ve Sınavlar
381
5.2.5 Değerlendirme Merkezi Uygulamaları
383
5.2.7 Referansların Kontrolü ve Değerlendirilmesi
390
5.2.9 Sonuçların Duyurulması
391
5.2.10 Göreve Başlatma, Oryantasyon ve Rehberlik
392
5.3.1 İş Analizi ve Görev Tanımları
394
5.3.3 Performans Değerlendirme
395
5.3.4 Kariyer Yönetimi ve Planlaması
397
5.3.5 Ücret Yönetimi ve Sendikal İlişkiler
398
5.3.6 İnternet ve Bilgi Teknolojileri Kullanımı
399
5.3.7 Çalışanların Kararlara Katılımı
400
5.3.8 Çalışanların Motivasyonu,
400
TÜRK BANKACILIK SİSTEMİNİN GENEL DEĞERLENDİRMESİ
6.1 Türk Bankacılık Sisteminde Faaliyet Gösteren Bankalar ve Şube Sayıları
406
6.2 Banka Çalışan Sayıları ve Demografik Dağılımı
407
6.3 Alternatif Dağıtım Kanalları
408
6.3.1 Çağrı Merkezleri
408
6.3.2 İnternet Bankacılığı ve Mobil Bankacılık
409
6.3.3 Self Servis Bankacılık Terminalleri ve POS Cihazları
410
6.4 Sektörün Genel Görünümü
410
6.4.1 Aktif Büyüklüğü ve Seçilmiş Bilanço Kalemleri
410
6.4.2 Bilanço Dışı Büyüklükler
411
6.4.3 Mevduatın Krediye Dönüşüm Oranı
413
6.4.7 Sermaye Yeterliliği
418