Sermayesini Kaybetmiş veya Borca Batık Şirketlerin Birleşmeye Katılması (TTK. m.139) – Ticaret Hukuku Monografileri – Selin Tokmak  - Kitap

Sermayesini Kaybetmiş veya Borca Batık Şirketlerin Birleşmeye Katılması (TTK. m.139)

– Ticaret Hukuku Monografileri –

1. Baskı, 
Mart 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
638
Barkod:
9789750299834
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
1.050,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Eserin konusunu; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m.139 uyarınca, sermayesiyle kanuni yedek akçeleri toplamının yarısı zararlarla kaybolan veya borca batık durumda bulunan bir şirketin, kaybolan sermayeyi veya gerekiyorsa borca batıklık durumunu karşılayabilecek tutarda serbestçe, tasarruf edilebilen özvarlığa sahip bulunan bir şirket ile birleşmesi ve hükmün sermayenin korunmasını amaçlayan diğer önlem ve prosedürler ile birlikte incelenmesi oluşturmaktadır. Bu kapsamda; TTK m.376, İsviçre Borçlar Kanunu m.725 ve bu düzenlemenin 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe giren yeni hâli, TTK m.139'un mehazı olan İsviçre Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme ve Mal Varlığı Devrine İlişkin Federal Kanunu m.6'nın yeni hâli, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 376 ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ hükümleri de incelenmiş bulunmaktadır.
Eserin birinci bölümünde; birleşmenin tanımı, nedenleri, tasfiye hâlindeki şirketin birleşmeye katılması, kolaylaştırılmış birleşme, TTK m.139'un diğer iyileştirici önlem ya da prosedürler arasındaki yeri, rekabet hukuku bakımından batan teşebbüs savunması, hâkim durum yaratılması hususları incelenmiş bulunmaktadır.
Eserin ikinci bölümünde; sermaye kaybı, kanuni yedek akçe, serbestçe tasarruf edilebilen özvarlık kavramı, yedek akçelere ilişkin İsviçre hukukunda düzenlenen yeni ayrım ve eşik değere dâhil edilen unsurların değişmiş olması, sermaye kaybının tespitine esas bilanço, alınabilecek diğer iyileştirici önlemler, borca batıklık kavramı, borca batıklık bilançosu, borca batıklığın mahkemeye bildirilmesi yükümlülüğü, sıradan çekilme sözleşmesi, konkordato, sermaye şirketlerinin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması, finansal sektöre olan borçların yeniden yapılandırılması, TTK m.139'un borca batıklığın mahkemeye bildirilmesi yükümlülüğü karşısındaki durumu, TTK m.139 kapsamındaki şirketin devralan ya da devrolunan sıfatıyla birleşmeye katılmasının vergi mevzuatı karşısındaki durumu, şirketler topluluğu ve kaldıraçlı devralmalar bakımından özellik arz eden hususlar incelenmiş bulunmaktadır.
Eserin üçüncü bölümünde; TTK m.139 uyarınca birleşmeye katılacak şirketlerce yapılacak gizlilik sözleşmesi, niyet mektubu, due diligence, şirket değerlemesi, birleşme sözleşmesi, sermaye artırımı, birleşmeye esas alınacak bilanço, birleşme raporu, inceleme hakkı, mal varlığındaki önemli değişiklikler, birleşme kararı, birleşmede alacaklıların korunması, birleşmede ortakların korunması bakımından denkleştirme davası, iptal davası, sorumluluk davası, azlık pay sahiplerinin korunması hususları incelenmiş bulunmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
TTK m.139 Uyarınca İyileştirici Birleşmenin Diğer İyileştirici Önlem ya da Prosedürler Arasındaki Yeri
.
Kaybolan "Sermayeyi" Karşılayacak Tutarda Özvarlığa Sahip Olunması Şartının Anlamı
.
Sermayesiyle Kanuni Yedek Akçeler Toplamının Yarısını Kaybeden ya da Borca Batık Durumda Olan Şirketin Devralan ya da Devrolunan Şirket Olması Sorunu ve Vergi Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi
.
TTK m. 139 Uyarınca Birleşmeye Esas Alınacak Bilanço
.
İyileştirici Birleşmede Alacaklıların ve Ortakların Korunması
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
19
Giriş 
29
Birinci Bölüm
BİRLEŞME KAVRAMI, NEDENLERİ,
ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR
I. BİRLEŞME KAVRAMI 
35
A. Genel Olarak 
35
1. TTK’nın Birleşmeye İlişkin Hükümlerine Referans Alınan Düzenlemeler 
35
2. TTK’nın Birleşmeye İlişkin Hükümleri 
36
3. TTK ile Birleşmenin Tanımlanmamış Olması 
36
4. Mülga Mevzuatta Birleşmeye İlişkin Tanımlama 
38
a. 6762 Sayılı eTK Uyarınca 
38
b. Mülga Ticaret Sicili Tüzüğü Uyarınca 
39
B. Birleşme Kavramına İlişkin Doktrinde Yer Verilen Tanımlar 
40
1. Hukuki Doktrin 
40
a. Birleşmeyi İşlemler Bütünü Olarak Değerlendiren Görüşler 
40
b. Birleşmenin Bir Sözleşme Olduğu Vurgulanmak Suretiyle Tanımlamada Bulunan Görüşler 
43
2. İktisadi Doktrin 
44
C. Birleşmeye İlişkin Yargı Kararları ile Oluşturulmuş Tanım ve Unsurlar 
46
II. BİRLEŞME NEDENLERİ 
47
A. Büyüme 
47
1. İçsel Büyüme 
47
2. Dışsal Büyüme 
48
B. Sinerji 
49
C. Yönetim Etkinliği 
51
D. Ölçek Ekonomisi 
51
E. Çeşitlendirme (Diversification) 
52
F. Vergiye Yönelik Birtakım Avantajlar 
54
III. BİRLEŞMEYE İLİŞKİN ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR 
57
A. Geçerli Birleşmeler 
57
C. Kolaylaştırılmış Birleşme 
59
D. Sermayenin Kaybı ya da Borca Batıklık Hâlinde Birleşmeye Katılma 
61
1. TTK Bakımından Sermayenin Kaybı ya da Borca Batıklık Hâlinde Birleşmeye Katılma 
61
2. TTK m. 139 Uyarınca İyileştirici Birleşmenin Diğer İyileştirici Önlem ya da Prosedürler Arasındaki Yeri 
63
3. Rekabet Hukuku Bakımından Batan Teşebbüs Savunması (Failing Company Defence) 
75
İkinci Bölüm
SERMAYE KAYBI VE BORCA BATIKLIK KAVRAMI
I. SERMAYENİN KORUNMASI 
83
A. Sermayenin Korunmasını Amaçlayan Bir Hüküm Olarak TTK m. 376 
83
B. TTK m. 139 Düzenlemesinin Kapsamı 
86
II. SERMAYE KAYBI 
88
A. Sermaye Kaybı Kavramı 
88
B. Sermaye Kaybı Hesaplanırken Hesaplamada Dikkate Alınacak Kanuni Yedek Akçe Kavramı 
93
C. Özvarlık Kavramı 
108
1. Kaybolan “Sermayeyi” Karşılayacak Tutarda Özvarlığa Sahip Olunması Şartının Anlamı 
108
2. Serbestçe Tasarruf Edilebilen Özvarlık Kavramı 
110
a. Kapsamın Belirlenmesi Sorunu 
110
aa. TTK m. 139 Bakımından 
110
bb. İBirK m. 6 Bakımından 
117
b. Belirli Bir Harcanma Amacına Bağlanmamış Yedek Akçeler 
125
aa. Bir Amaca Bağlı İhtiyari Yedek Akçeler 
125
bb. Genel Kanuni Yedek Akçenin Harcamalar İçin Kanunen Tahsisli Kısmı 
135
3. Birleşmeye Katılan Şirketlerden Özvarlık Şartını Sağlaması Gereken Şirketin Bilançosunda Açık Bulunması Sorunu 
139
4. Serbestçe Tasarruf Edilebilen Özvarlık Şartının, Sermaye Borcunun Takas Yoluyla İfası ile Birlikte Değerlendirilmesi 
140
5. TTK m. 139, f. 1’deki “Gerekiyorsa” Borca Batıklık Durumunu Karşılayabilecek Tutarda Serbestçe Tasarruf Edilebilen Özvarlık Kavramı 
144
6. TTK m. 139, f. 2 Gereğince Özvarlığa Sahip Olunduğunu İspatlayan Belgelerin Ticaret Sicil Müdürlüğüne Sunulması 
146
7. TTK 376 Tebliği m. 14 ile Özvarlığa İlişkin Sermaye Kaybı ya da Borca Batıklık Durumlarının Mevcut Olmadığının Doğrulanması Hususunda Bir Sorun 
149
D. Sermaye Kaybının Tespitinde Esas Alınacak Yıllık Bilanço 
150
E. Sermaye ile Kanuni Yedek Akçeler Toplamının Yarısının Karşılıksız Kalması Hâli 
153
1. Genel Olarak 
153
2. Genel Kurulun Hemen Toplantıya Çağrılması 
156
3. Gündeme Bağlılık İlkesi Bakımından Değerlendirmeler 
166
4. TTK m. 376 ile TTK 376 Tebliği m. 5 Arasındaki Farklılıklar 
169
5. Yönetim Kurulunun Genel Kurula Sunmayı Uygun Görebileceği Sınırlı Sayıda Olmayan Birtakım Önlemler 
170
a. Sermayenin Tamamlanması Kararı 
170
b. Sermayenin Artırılması Kararı 
174
c. Alternatifli ve Karşılaştırmalı İyileştirici Birtakım Tedbirler 
181
aa. Operasyonel İyileştirme Tedbirleri 
181
bb. Sermaye Yapısının İyileştirilmesine Yönelik Tedbirler 
181
d. TTK 376 Tebliği m. 6, f. 3 ile İyileştirici Bir Önlem Olarak Özellikle Örneklendirilmeyen Sermayenin Azaltılması 
182
6. TTK m. 139’un TTK m. 376, f. 1 ile Uygulanması 
185
F. Sermaye ile Yedek Akçeler Toplamının Üçte İkisinin Zarar Sebebiyle Karşılıksız Kalması Hâli 
189
1. Genel Olarak 
189
2. Yönetim Kurulunun Genel Kurulu Toplantıya Çağırması 
190
3. Toplantıya Çağrılan Genel Kurulun Verebileceği Kararlar 
190
a. Sermayenin Üçte Biri ile Yetinme Kararı (TTK m. 473–475 Uyarınca Esas Sermayenin Azaltılması) 
190
b. Sermayenin Tamamlanması Kararı 
193
c. TTK m. 376, f. 1 Bakımından Sermaye Artırımı Önlemi Alınabilirken TTK m. 376, f. 2 ile Sermaye Artırımının Alınabilecek Önlemler Arasında Sayılmamış Olması Sorunu 
195
d. TTK m. 139’a Göre Birleşme Kararı 
198
4. Toplantıya Çağrılan Genel Kurulun Belirtilen Önlemlerden Birine Karar Vermemesi Hâlinde Şirketin Kendiliğinden Sona Ermesi 
198
5. TTK m. 139’un TTK m. 376, f. 2 ile Uygulanması 
202
III. BORCA BATIKLIK 
211
A. Borca Batıklık Kavramı 
211
1. Genel Olarak 
211
2. TTK 376 Tebliği Üçüncü Bölümün Başlık Seçimi Sorunu 
214
B. Borca Batıklığın Diğer Kavramlardan Ayırt Edilmesi 
215
1. Borca Batıklık–Sermaye Kaybı 
215
2. Borca Batıklık–Ödemeden Aciz Hâli 
218
3. Borca Batıklık–Ödemelerin Tatili 
229
C. TTK m. 376, f. 3 Uyarınca Borca Batıklığın Tespitinde Esas Alınacak Borca Batıklık Bilançosu ve Borca Batıklığın Mahkemeye Bildirilmesi Yükümlülüğü 
230
1. Borca Batıklık Bilançosu 
230
2. TTK m. 376, f. 3’ün Uygulanmasından Önce Maddi Olmayan Duran Varlıkların Yeniden Değerlenmesi ile Artıda Bir Bilanço Çıkartılması ve TTK m. 139 Uyarınca Birleşmeye Gidilmesi 
238
3. Borca Batıklık Hâlini Mahkemeye Bildirim Yükümlülüğü 
244
4. Borca Batıklık Hâlini Mahkemeye Bildirim Yükümlülüğünün İstisnaları 
244
a. Ortaklığın Mali Durumunun İyileştirilmesi İmkânı 
244
b. Sıradan Çekilme Sözleşmesi 
247
c. Şirketin Konkordato Talep Etmesi 
251
d. Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması 
253
e. Finansal Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması 
256
aa. Genel Olarak 
256
bb. Finansal Yeniden Yapılandırmada Alacaklı Kuruluşlar, Borçlu ve Diğer Alacaklılar 
260
dd. Borçlu Şirketin Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi Müzakere Sürecinde İflas veya Konkordato Talebinde Bulunup Bulunamayacağı 
263
ee. Konkordato Mühleti İçinde Borçlunun Finansal Yeniden Yapılandırma Başvurusunda Bulunmasının Mümkün Olup Olmadığı 
265
f. TTK m. 139 Uyarınca Yeterli Özvarlığa Sahip Bir Şirket ile Birleşme 
269
D. TTK m. 139’un TTK m. 376, f. 3 ile Uygulanması 
274
1. TTK m. 376, f. 3 Hükmü Bakımından Değerlendirme 
274
a. Genel Olarak 
274
b. Konkordato İlan Etmiş Şirketin Birleşmeye Katılması Sorunu 
279
aa. Konkordatonun Tanımı 
279
bb. Konkordato Ön Projesi 
280
cc. Konkordato Ön Projesinde Birleşmeye Yer Verilmesi 
284
dd. TTK m. 376, f. 3 ve TTK m. 377 Bakımından Değerlendirmeler 
290
ee. İhtiyati Tedbirlerin ve İhtiyati Hacizlerin Etkisi 
292
ff. Komiserin Yükümlülükleri Bakımından 
293
gg. Tasarruf Yasağı Bakımından 
297
hh. Konkordato Türleri Bakımından 
300
aaa. Genel Olarak 
300
bbb. Adi Konkordato Bakımından 
301
ccc. Mal Varlığının Terki Suretiyle Konkordato Bakımından 
306
c. TTK m. 376, f. 3 Uyarınca Sıradan Çekilme Durumunda TTK m. 139, f. 1’in Uygulanması 
308
d. TTK 376 Tebliği Geçici Madde 1’in TTK m. 139’un Uygulanmasına Etkisi 
313
aa. Genel Olarak 
313
bb. Kur Farkları ve Diğer Kalemlerin Dikkate Alınmaması 
316
cc. Geçici Maddenin Bu Dönemde Gerçekleştirilecek TTK m. 139 Kapsamındaki Birleşmelere Etkisi 
320
aaa. Sermaye Kaybı Bulunan Şirkette Geçici Düzenlemeden Yararlanılması 
320
bbb. Serbest Özvarlığı Bulunması Gereken Şirkette Geçici Düzenlemeden Yararlanılması 
321
ccc. Her İki Şirkette Bu Düzenlemeden Yararlanılması 
324
e. Sermayesiyle Kanuni Yedek Akçeler Toplamının Yarısını Kaybeden ya da Borca Batık Durumda Olan Şirketin Devralan ya da Devrolunan Şirket Olması Sorunu 
325
aa. TTK Bakımından Değerlendirilmesi 
325
aaa. Genel Olarak 
325
aaaa. Hem Devrolunan Hem de Devralan Konumunda Olabileceği Görüşü 
325
bbbb. Ancak Devrolunan Şirket Olarak Birleşme İşlemine Katılabileceği Görüşü 
328
cccc. Şahsi Kanaatimiz 
330
bbb. Şirketler Topluluğu Bakımından 
333
bb. Vergi Mevzuatı Bakımından Değerlendirilmesi 
335
aaa. Kurumlar Vergisi Kanunu Bakımından Devir 
335
aaaa. 7524 s. Kanun Uyarınca KVK’ya Eklenen “Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi” ile “Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi” Hususları 
335
bbbb. KVK m. 18 Bakımından Vergili Birleşme 
340
cccc. KVK m. 19 ve KVK m. 20 Bakımından Devir ve Vergisiz Birleşme 
342
dddd. KVK m. 9 ve KVK m. 20 Bakımından Zarar Mahsubu 
349
eeee. Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1) Bakımından “9. Zarar Mahsubu” Başlığı Bakımından 
352
ffff. Kurumun Dönem Başı Öz Sermayesinin Sıfır veya Negatif Değerler Taşıması ve Örtülü Kazanç Aktarımı Hususu 
357
gggg. KVK m. 5 Bakımından İstisnalarda Devir 
362
ğğğğ. KVK m. 8 Bakımından İndirilecek Giderlerde Devir 
364
hhhh. KVK m. 10 Bakımından Diğer İndirimlerde Devir 
364
ıııı. Kurumlar Vergisi Kanunu m. 32/B ve Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1) 32.4 Başlığı Bakımından Devir ve Devir Nedeniyle Sermaye Azaltılması 
366
iiii. 7524 s. Kanun ile KVK’ya Eklenen Beşinci Bölüm Ek Madde 11 Uyarınca Birleşme ve Pay Devirleri 
369
bbb. Vergi Usul Kanunu Bakımından Devir 
371
ccc. Gelir Vergisi Kanunu Bakımından Devir 
384
ddd. Katma Değer Vergisi Kanunu Bakımından Devir 
389
eee. Damga Vergisi Kanunu Bakımından Devir 
393
fff. Harçlar Kanunu Bakımından Devir 
394
ggg. 6183 s. Kanun Bakımından Devir 
395
ğğğ. Özel Tüketim Vergisi Kanunu Bakımından Devir 
395
hhh. Gider Vergileri Kanunu Bakımından Devir 
395
ııı. Emlak Vergisi Kanunu Bakımından Devir 
396
iii. Şirketlerde Yapı Değişikliği ve Ayni Sermaye Konulmasında Siciller Arası İşbirliğine İlişkin Tebliğ Bakımından Devir 
396
E. TTK m. 139 Anlamında Birleşmenin Şirketler Topluluğunda Uygulama Alanı 
397
F. Kaldıraçlı Devralmalar Bakımından TTK m. 139’un Değerlendirilmesi 
401
Üçüncü Bölüm
TTK M. 139 UYARINCA
BİRLEŞMEYE KATILMA BAKIMINDAN İZLENECEK USUL
I. SERMAYESİNİ KAYBETMİŞ VEYA BORCA BATIK DURUMDAKİ ŞİRKETİN BİRLEŞMEYE KATILMA İŞLEMİ ÖNCESİNDE YERİNE GETİRECEĞİ HAZIRLIK İŞLEMLERİ 
405
A. Gizlilik Sözleşmesi (Non Disclosure Agreement–Confidentiality Agreement) 
405
B. Niyet Mektubu (Letter of Intent) 
407
C. Birleşme Öncesi Şirketin Mal Varlığı, Mali Durumu ve Hukuki İlişkileri Bakımından Bir İnceleme Aşaması Olarak: Due Diligence 
408
1. Genel Olarak 
408
2. Due Diligence Türleri 
412
a. Finansal Due Diligence 
412
aa. Genel Olarak 
412
bb. Birleşme İşlemine Konu Şirketin İcra Takipleri Hakkında İncelemeler 
413
b. Ticari Due Diligence 
414
c. Hukuki Due Diligence 
415
d. Vergisel Due Diligence 
416
aa. Genel Olarak 
416
bb. Zararda Olan Şirketin Kârlı Durumdaki Şirketle Birleşmeye Katılması ile Yaşanan Kur Farkına İlişkin Özellikli Durumlar 
419
3. Due Diligence Yürütülüş Aşaması–Veri Odası Prosedürü 
422
4. Kişisel Veriler Hukuku Bakımından Due Diligence 
422
D. Şirket Değerleme 
425
1. Genel Olarak 
425
2. Değerlemede TTK 139’a Göre Birleşmenin Arz Ettiği Özellikler 
429
3. Değerlemede Esas Alınacak Bilanço 
431
4. Şirket Değerinin Tanımlanma Biçimleri 
432
a. Defter Değeri 
432
b. Tasfiye Değeri 
434
c. Pazar Değeri 
434
d. Gerçek Değer 
435
5. Şirket Değerleme Yöntemleri 
437
a. İndirgenmiş Nakit Akışı Değerleme Yöntemi 
437
b. Piyasa Bazlı Değerleme Yöntemi 
440
II. SERMAYESİNİ KAYBETMİŞ VEYA BORCA BATIK DURUMDAKİ ANONİM ŞİRKETLERİN BİRLEŞMEYE KATILMASINDA İZLENECEK USUL 
441
A. Birleşme Sözleşmesi 
441
1. Hukuki Niteliği 
441
2. Şekli 
442
a. Genel Olarak 
442
b. Yönetim Kurulunun Birleşme Sözleşmesi Akdetme Yetkisinin Bir Sözleşme ile Sınırlandırılmış Olması 
444
3. Birleşme Sözleşmesinin İçeriği 
466
a. Genel Olarak 
466
b. Birleşme Sözleşmesinde Yer Alan ve Önem Arz Eden Madde Hükümleri 
469
aa. Şirket Paylarının Değişim Oranı 
469
aaa. Öngörülmüşse Denkleştirme Akçesi 
476
bbb. Gereğinde Ayrılma Akçesine İlişkin Bilgiler 
477
B. Sermaye Artırımı 
487
1. Genel Olarak 
487
2. Sermaye Artırımının İptalinin Birleşmeye Etkisi 
494
a. Zamansal Etkisi 
494
b. İşlem Güvenliğinin Korunması Bakımından Etkisi 
499
C. TTK m. 139 Uyarınca Birleşmeye Esas Alınacak Bilanço 
502
1. Genel Olarak 
502
2. Ara Bilanço 
510
D. Birleşme Raporu 
513
E. İnceleme Hakkı 
516
1. Genel Olarak 
516
2. Özel Denetime Konu Olabilmesi Bakımından Birleşme Sözleşmeleri 
519
F. Mal Varlığındaki Önemli Değişikliklere İlişkin Bilgi Verilmesi Yükümlülüğü 
521
G. Birleşme Kararı 
526
1. Genel Olarak 
526
2. Birleşme Kararının Onaylanmasına İlişkin Nisaplar 
527
3. Birleşme Kararının Onaylanmasına İstisna Teşkil Eden Durumlar 
529
H. Birleşmenin Kesinleşmesi 
530
İ. Birleşmenin Hukuki Sonuçları 
531
1. Alacaklıların Korunması 
531
a. Genel Olarak 
531
b. Alacaklılara Bildirim Yapılması 
541
c. Ortakların Şahsi Sorumluluğu 
542
2. Ortakların Korunması 
543
a. Genel Olarak 
543
b. Denkleştirme Davası 
544
c. İptal Davası 
548
d. Sorumluluk Davası 
556
e. Kanunda İyileştirici Birleşmeler Bakımından Azlığın Korunmasına İlişkin Özel Bir Düzenleme Bulunmaması ve Azlığın Genel Korunma Hükümlerine Başvurması 
562
Sonuç 
575
Kaynakça 
591
Kavramlar Dizini 
627
Yazar Hakkında 
637