ABSTRACT 13 KISALTMALAR VE SİMGELER DİZİNİ
15
BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK VATANDAŞLIK KAVRAMI ve VATANDAŞLIĞININ İRADE DIŞI KAYBI HALLERİNDEN KAYBETTİRME
1.1. GENEL OLARAK VATANDAŞLIK KAVRAMI
21
1.1.1. Vatandaşlık Kavramının Tarihçesi
22
1.1.2. Vatandaşlığın Tanımı
27
1.1.2.1. Devletler Hukuku Enstitüsü’nün Tanımı
27
1.1.2.3. Mevzuattaki Tanımı
29
1.1.3. Vatandaşlık Kavramı ile Benzer Kavramlar
30
1.1.4. Vatandaşlığın Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler
36
1.1.4.1. Sürekli Sadakat Bağı Görüşü
36
1.1.4.2. Sosyolojik Görüş
37
1.1.4.3. Sözleşme veya Hukuki İlişki Görüşü
38
1.1.4.4. Hukuki Statü Görüşü
39
1.1.5. Vatandaşlık Hukukunun Temel Konuları
40
1.1.5.1. Vatandaşlığın Kazanılması
40
1.1.5.2. Vatandaşlığın İspatı
43
1.1.5.3. Vatandaşlığın Kaybı
45
1.2. VATANDAŞLIĞIN İRADE DIŞI KAYBI HALLERİNDEN KAYBETTİRME
47
1.2.1. Genel Olarak Kaybettirme
48
1.2.2. Milletlerarası Hukukta Kaybettirme
49
1.2.2.1. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
50
1.2.2.2. Vatansızlığın Azaltılmasına Dair Sözleşme
52
1.2.2.3. Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi
56
1.3. CUMHURİYET ÖNCESİ DÖNEMDE KAYBETTİRME
59
1.3.1. İslam Hukukunda Kaybettirme
59
1.3.2. Osmanlı Devleti’nde Kaybettirme
61
1.4. CUMHURİYET SONRASI DÖNEMDE KAYBETTİRME
65
1.4.1. 1312 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’na Göre Iskat
66
1.4.1.1. Nazım Hikmet Ran’ın Türk Vatandaşlığından Çıkarılması
71
1.4.1.2. Nazım Hikmet Ran Hakkındaki 2009 Tarihli Bakanlar Kurulu Kararı
73
1.4.2. 403 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’na Göre Kaybettirme
74
1.4.2.1. Vatana Bağlılıkla Bağdaşmayan Eylemler
76
1.4.2.1.1. Yabancı Devlet Vatandaşlığını İzinsiz Kazanma
77
1.4.2.1.2. Yabancı Devletin Hizmetinde Bulunma
78
1.4.2.1.3. Yabancı Devletin Hizmetinde Gönüllü Askerlik Yapma
80
1.4.2.1.4. Türkiye ile Bağlılığını Kesme
81
1.4.2.1.5. Türkiye Cumhuriyeti’nin Güvenliği Aleyhine Faaliyette Bulunma
82
1.4.2.2. Merve Kavakçı’nın Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi
83
1.4.3. 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’na Göre Kaybettirme
88
İKİNCİ BÖLÜM 5901 SAYILI TÜRK VATANDAŞLIĞI KANUNU’NDA KAYBETTİRME
2.1. VATANDAŞLIĞIN KAYBETTİRİLMESİ SEBEPLERİ
93
2.1.1. Yabancı Bir Devletin Türkiye’nin Menfaatlerine Uymayan Herhangi Bir Hizmetinde Bulunup Verilen Süre İçinde Kendi İsteği ile Görevi Bırakmama
95
2.1.1.1. Türkiye’nin Menfaatlerine Uymayan Hizmet
95
2.1.1.2. Görevi Bırakmak İçin Bildirim
97
2.1.1.2.1. Türkiye’de Bulunan Türk Vatandaşlarına Usule Uygun Tebligat
99
2.1.1.2.2. Türkiye Bulunmayan Türk Vatandaşlarına Usule Uygun Tebligat
105
2.1.1.4. Kendi İsteği ile Görevi Bırakmama
109
2.1.2. Türkiye ile Savaş Halinde Bulunan Bir Devletin Her Türlü Hizmetinde Cumhurbaşkanı İzni Olmaksızın Kendi İstekleriyle Çalışmaya Devam Etme
110
2.1.2.1. Türkiye ile Savaş Halinde Bulunma
110
2.1.2.1.1. Milletlerarası Hukukta Savaş Tanımı
111
2.1.2.1.2. Türk Hukukunda Savaş Tanımı
112
2.1.2.2. Yabancı Devletin Her Türlü Hizmeti
114
2.1.2.3. Kendi İsteği ile Çalışmaya Devam Etme
115
2.1.2.4. Cumhurbaşkanı İzni
115
2.1.3. Yabancı Devlet Hizmetinde İzinsiz Gönüllü Askerlik Yapma
116
2.1.4. Devletin Güvenliği ve Anayasal Düzene Karşı Suç İşleme
120
2.1.4.1. Belirli Suçlardan Kişi Hakkında Soruşturma veya Kovuşturma Bulunma
125
2.1.4.1.1. Devletin Birliğini ve Ülke Bütünlüğünü Bozmak Suçu
128
2.1.4.1.2. Anayasayı İhlal Suçu
129
2.1.4.1.3. Cumhurbaşkanına Suikast ve Fiili Saldırı Suçu
131
2.1.4.1.4. Yasama Organına Karşı Suç
132
2.1.4.1.5. Hükümete Karşı Suç
133
2.1.4.1.6. Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine Karşı Silahlı İsyan
133
2.1.4.1.7. Silahlı Örgüt
134
2.1.4.1.8. Silah Sağlama
135
2.1.4.2. Yabancı Ülkede Bulunmanın Adli Mercilerce Öğrenilmiş Olması
136
2.1.4.3. Adli Birimlerin Bakanlığa Bildirimi ve Yurda Dön Çağrısı
142
2.2. KAYBETTİRME USULU
144
2.3. KAYBETTİRMEYE İLİŞKİN ELEŞTİRİLER
145
2.4. KAYBETTİRMEYE İLİŞKİN MESELELER VE AÇIKLAMALAR
150
2.5. KAYBETTİRME KARARLARINA KARŞI YARGISAL DENETİM
152
2.5.1. İdari Yargıda İptal Davası ile Denetim
154
2.5.2. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru ile Denetim
158
2.5.3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Başvuru ile Denetim
162
9 2.6. VATANDAŞLIK KARARLARININ GERİ ALINMASI
162
2.6.1. Mükerrer Kaybettirme Kararlarının Geri Alınması
165
2.6.2. Hukuki Şartlar Oluşmadan Verilen Kaybettirme Kararlarının Geri Alınması
166
2.7. KAYBETTİRMENİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
169
2.7.1. Şahsi Sonuçlar
170
2.7.3. Ülkeye Gelebilme
175
2.7.4. Yeniden Türk Vatandaşlığını Kazanma
175
2.7.4.1. Milli Güvenlik Bakımından Engel Teşkil Edecek Hal Kavramı
177
2.7.4.2. Vatandaşlığın İkamet Şartına Bağlı Olmaksızın Yeniden Kazanılması
188
2.7.4.3. Vatandaşlığın İkamet Şartına Bağlı Olarak Yeniden Kazanılması
190
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KAYBETTİRME
3.1. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KAYBETTİRME ve 5901 SAYILI TVK ile KIYASLANMASI
193
3.1.1. Birleşik Krallık (İngiltere)
195
3.1.3. Amerika Birleşik Devletleri
199
3.1.22. Birleşik Arap Emirlikleri
220
3.1.26. Nijerya 223 3.2. KAYBETTİRME KURUMUNUN KARŞILAŞTIRMALI HUKUK BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ 224 SONUÇ 227 KAYNAKÇA
233