Uluslararası Yatırım Hukukunda En Çok Gözetilen Ulus Muamelesi

Ulus­la­ra­ra­sı ant­laşma­lar­da sık­ça ge­çen en çok gö­ze­ti­len ulus kay­dı, bir ant­laşma­da ta­raf­la­rın be­lir­li bir ko­nu­da üçün­cü dev­let­le­re ya da va­tan­dafl­la­rına ta­nı­dık­la­rı ya da ta­nıya­cak­la­rı da­ha el­ve­rifl­li mu­ame­le­yi, bir­bir­le­ri­ne ya da va­tan­dafl­la­rı­na kar­şı da uy­gu­la­ma­yı ka­bul et­tik­le­ri­ni açık­la­yan bir hü­küm­dür. Bu eser­de, gü­nü­müz­de ge­liş­me aşa­ma­sın­da ol­ma­sına karşın, öne­mi her ge­çen gün ar­tan ulus­la­ra­ra­sı ya­tırım hu­ku­ku­nun önem­li il­ke­le­rin­den bi­ri olan “en çok gö­ze­ti­len ulus kay­dı” il­ke­si­nin ve bu il­ke­ye da­ya­nıla­rak ya­pılan “en çok gö­ze­ti­len ulus mu­ame­le­si” nin in­ce­len­me­si amaç­lan­mak­ta­dır. Ulus­la­ra­ra­sı ya­tırım hu­ku­ku­nun asıl kay­na­ğı ulus­la­ra­ra­sı ant­laşma­lar ol­duğu için ant­lafl­ma­la­rın kap­sa­mı ve ant­laşma­da­ki ifa­de­ler da­ha faz­la önem ka­zan­mak­ta­dır. En çok gö­ze­ti­len ulus kay­dı, ulus­la­ra­ra­sı ant­lafl­ma­lar­da fark­lı şe­kil­ler­de ifa­de edil­di­ği için bu ko­nu­da ve­ril­miş bir­bi­rin­den fark­lı ulus­la­ra­ra­sı ya­tırım tah­ki­mi bu­lun­mak­ta­dır.

Ça­lış­ma­da, ta­rih­sel ge­li­şim içe­ri­sin­de ulus­la­ra­ra­sı ya­tı­rım ant­laşma­la­rın­da en çok gö­ze­ti­len ulus kay­dı il­ke­si, bu il­ke­nin an­la­mı, kap­sa­mı, ne­re­de ve ne şe­kil­de dü­zen­len­di­ği ko­nu­su in­ce­le­ne­cek­tir. Türk­çe li­te­ra­tür­de ulus­la­ra­ra­sı ya­ban­cı ya­tırım­la­ra ilişkin kap­sam­lı ve yol gös­te­ri­ci ni­te­lik­te mo­nog­ra­fik ça­lış­ma­lar bu­lun­mak­la bir­lik­te, bu ça­lış­ma özel­lik­le ulus­la­ra­ra­sı ya­tırım il­ke­le­ri ve en çok gö­ze­ti­len ulus kay­dı il­ke­si­ni ay­rı bir ça­lış­ma ko­nu­su ola­rak in­ce­le­miş ol­ma­sı se­be­biy­le önem­li­dir. Ça­lış­ma bu ko­nu­yu in­ce­le­yen ilk ça­lış­ma ol­ma­sı ve bun­dan son­ra ya­pıla­cak ça­lış­ma­la­ra ışık tut­ma­sı açı­sın­dan kat­kısı düşü­nü­le­rek de­ğer­len­di­ril­me­li­dir. Öte yan­dan ça­lış­ma, kap­sam­lı li­te­ra­tür ta­ra­ma­sı ile bu ko­nu­nun ir­de­len­me­si­ne ay­rıca kat­kı sağla­ma­yı amaç­la­mak­ta­dır.